Astma

Najważniejsze informacje

• Głównym celem leczenia astmy jest kontrola objawów, zapobieganie zaostrzeniom i poprawa jakości życia astmatyków poprzez ograniczenie stanów zapalnych oraz utrzymanie drożności dróg oddechowych.
• Diagnostyka astmy opiera się na szczegółowym wywiadzie lekarskim i testach funkcji płuc, takich jak badanie spirometryczne i próba rozkurczowa. Dodatkowo lekarz może zlecić badania krwi, testy alergiczne oraz RTG klatki piersiowej w celu wykluczenia innych chorób płuc.
• Regularne stosowanie odpowiednich leków, zarówno krótko działających (doraźnych), jak i długo działających (kontrolujących), pozwala na efektywne zarządzanie astmą.
• Leki rozszerzające oskrzela w formie inhalatorów i wziewne glikokortykosteroidy pomagają utrzymać astmę pod kontrolą, zapobiegając nagłym zaostrzeniom choroby i poprawiając funkcjonowanie dróg oddechowych.
• Domowe sposoby wspomagające leczenie astmy obejmują m.in.: unikanie alergenów (np. sierści zwierząt, roztoczy, pyłków), utrzymywanie optymalnego nawilżenia powietrza w mieszkaniu, regularne wietrzenie pomieszczeń, a także inhalacje z soli fizjologicznej.
• Nieleczona astma może prowadzić do przewlekłych trudności w oddychaniu, częstych zaostrzeń choroby oraz trwałego uszkodzenia dróg oddechowych na skutek przebudowy oskrzeli (tzw. remodeling).

Diagnoza astmy opiera się na dokładnym wywiadzie klinicznym, badaniu fizykalnym oraz testach czynnościowych układu oddechowego, takich jak spirometria, która pozwala na ocenę zmienności i odwracalności obturacji oskrzeli. Dodatkowo – w celu potwierdzenia rozpoznania lub monitorowania przebiegu choroby – wykorzystuje się pomiary szczytowego przepływu wydechowego (PEF, Peak Expiratory Flow), badania nadreaktywności oskrzeli, a także testy alergiczne (gdy podejrzewane jest podłoże atopowe). 

Leczenie astmy ma z kolei charakter długoterminowy i indywidualny, a jego celem jest uzyskanie kontroli nad objawami, zapobieganie zaostrzeniom i utrzymanie prawidłowej czynności płuc. Podstawą terapii farmakologicznej są glikokortykosteroidy wziewne, które działają przeciwzapalnie i zmniejszają nadreaktywność oskrzeli. W razie potrzeby stosuje się także leki rozszerzające oskrzela, zarówno krótko- jak i długo działające beta2-mimetyki (SABA i LABA), a także antagonistów receptorów leukotrienowych. W cięższych przypadkach rozważa się leczenie biologiczne skierowane przeciwko określonym mediatorom zapalnym.

Jaki lekarz od astmy?

W przypadku przewlekłego kaszlu, duszności i świszczącego oddechu należy skonsultować się z odpowiednim specjalistą. Pierwszym krokiem powinien być kontakt z lekarzem rodzinnym, który oceni ogólny stan zdrowia, zapozna się z objawami i wykluczy inne choroby, takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), szczególnie u osób palących lub starszych. Pacjent może zostać skierowany na podstawowe badania, np. spirometrię, w celu wstępnej analizy funkcji płuc. Na podstawie wyników lekarz rodzinny zdecyduje o pokierowaniu pacjenta do odpowiedniego specjalisty — pulmonologa lub alergologa. 

• Pulmonolog to lekarz specjalizujący się w chorobach płuc i układu oddechowego. Będzie w stanie dokładnie ocenić stan płuc, zlecić specjalistyczne badania (spirometria, gazometria krwi, testy prowokacyjne) i dostosować leczenie astmy poprzez dobranie odpowiedniej terapii farmakologicznej, w tym leków rozszerzających oskrzela i glikokortykosteroidów wziewnych.
• Alergolog pomoże zidentyfikować alergeny wywołujące objawy astmy. Przeprowadzi testy alergiczne — np. skórne testy punktowe lub testy z krwi (RAST, radioallergosorbent test) — a na podstawie wyników zaproponuje leczenie. W razie potrzeby zaleci również immunoterapię alergenową (tzw. odczulanie), która może pomóc w długofalowym kontrolowaniu objawów.

W niektórych przypadkach, szczególnie gdy astma jest trudna do opanowania, wskazana może być konsultacja z innymi specjalistami: immunologiem (kiedy istnieje podejrzenie współistniejących chorób autoimmunologicznych wpływających na przebieg astmy) lub laryngologiem (w przypadku problemów z górnymi drogami oddechowymi, np. przewlekłym zapaleniem zatok czy polipami nosa, które mogą nasilać objawy astmy).

Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie astmy znacząco poprawiają jakość życia pacjenta, pomagają uniknąć zaostrzeń oraz powikłań choroby.

Czy astma jest uleczalna? 

Astmy nie da się całkowicie wyleczyć, jednak dzięki odpowiedniej terapii choroba może być skutecznie kontrolowana. Wiele osób z astmą prowadzi aktywne życie bez uciążliwych objawów. U części dzieci z wiekiem objawy astmy złagodnieć, a nawet całkiem ustąpić. Trzeba jednak pamiętać, że choroba może powrócić w dorosłym życiu, np. w wyniku infekcji, alergii czy przewlekłego stresu. 

Co pomaga kontrolować objawy astmy?

• Nowoczesne leki (przede wszystkim wziewne) – stosowane regularnie pomagają utrzymać drogi oddechowe w dobrej kondycji i zapobiegają napadom duszności.
• Leki doraźne – używane w razie potrzeby, szybko łagodzą objawy. 
• Unikanie czynników wywołujących (alergenów, kurzu, dymu papierosowego czy zimnego powietrza) – istotny element codziennej profilaktyki.
• Edukacja i świadomość – zrozumienie choroby przez pacjenta daje mu poczucie kontroli, pozwala reagować szybko oraz skutecznie.
• Terapie biologiczne – nowoczesne metody leczenia, które stają się coraz bardziej popularne w leczeniu pacjentów z ciężką astmą. Są wykorzystywane w przypadkach, w których tradycyjna terapia nie przynosi oczekiwanych efektów. 

Czy astmą można się zarazić?

Astma nie jest schorzeniem zakaźnym – nie można się nią zarazić. To przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, w której oskrzela wykazują nadmierną reakcję na różne bodźce (np. alergeny, zimne powietrze, wysiłek fizyczny). Nadreaktywność ta prowadzi z kolei do zwężenia dróg oddechowych i wystąpienia objawów astmy, m.in.: duszności, świszczącego oddechu oraz kaszlu. 

Astma – badania

Rozpoznanie astmy opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie lekarskim, który uwzględnia obecność charakterystycznych objawów ze strony układu oddechowego, ich zmienność w czasie oraz współwystępowanie chorób atopowych, takich jak alergiczny nieżyt nosa (katar sienny) czy atopowe zapalenie skóry (egzema).

Wskazówką diagnostyczną jest obecność co najmniej jednego z wymienionych objawów: świszczącego oddechu, duszności, kaszlu (często suchego, uporczywego, pojawiającego się zwłaszcza w nocy), uczucia ucisku lub ciężaru w klatce piersiowej. Dolegliwości te często występują napadowo, mają także zmienną częstotliwość oraz nasilenie. Do zaostrzenia symptomów dochodzi zazwyczaj w nocy lub nad ranem. 

Wzmożenie objawów może być wywoływane przez:

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

• wysiłek fizyczny (szczególnie na zimnym powietrzu),
• kontakt z alergenami (np. pyłki, roztocza, sierść zwierząt),
• zimne powietrze oraz zmiany pogody,
• zanieczyszczenie powietrza (np. smog) i dym tytoniowy,
• silne zapachy (np. perfumy, środki czystości),
• substancje drażniące w miejscu pracy (np. pyły, opary chemiczne).

Objawy mogą również nasilać się podczas infekcji wirusowych dróg oddechowych, zwłaszcza u dzieci, oraz w okresach wzmożonej ekspozycji na alergeny. Warto zaznaczyć, że symptomy astmy występują czasami niezależnie od powyższych czynników, np. na skutek przewlekłego stanu zapalnego w drogach oddechowych.

Spirometria

Podstawowe badanie diagnostyczne, które mierzy objętość oraz przepływ powietrza, które pacjent wdycha i wydycha, a także szybkość tego przepływu. Spirometria pozwala ocenić funkcjonowanie płuc, a także wykryć ewentualne utrudnienia w przepływie powietrza, które mogą być spowodowane zwężeniem dróg oddechowych charakterystycznym dla astmy. Regularne przeprowadzanie badania pozwala na ocenę skuteczności terapii oraz przewidywanie możliwego pogorszenia stanu zdrowia.

Próba rozkurczowa

Badanie diagnostyczne przeprowadzane w celu oceny odwracalności obturacji dróg oddechowych, szczególnie w kontekście astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). W ramach próby rozkurczowej pacjent wykonuje spirometrię przed i po zastosowaniu leku rozszerzającego oskrzela, zwykle salbutamolu. 

Próba rozkurczowa składa się z następujących etapów:

• Spirometria przed podaniem leku – pacjent wykonuje pierwsze badanie spirometryczne, które pozwala ocenić funkcję płuc i wykryć ewentualne zwężenie dróg oddechowych.
• Podanie leku rozszerzającego oskrzela – prowadzi do poprawy przepływu powietrza w drogach oddechowych.
• Spirometria po podaniu leku – po pewnym czasie (zwykle kilku minutach) przeprowadza się drugie badanie spirometryczne, aby sprawdzić, czy doszło do poprawy wyników (zwłaszcza objętości wydechowej).

Jeśli po podaniu leku rozszerzającego oskrzela nastąpi wzrost objętości wydechowej (szczególnie FEV1, czyli wymuszona objętość wydechu w 1 sekundzie), wskazuje to na odwracalność obturacji, co jest typowe dla astmy. W przypadku braku poprawy lub minimalnej poprawy, może to sugerować, że pacjent ma przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), w której obturacja jest mniej odwracalna.

Inne badania

W diagnostyce astmy oskrzelowej, poza podstawowymi badaniami często jest konieczne przeprowadzenie dodatkowych testów. Pozwalają one nie tylko na potwierdzenie rozpoznania, ale także na określenie przyczyn choroby oraz różnicowanie z innymi schorzeniami.

• Testy alergiczne – pomagają określić, czy astma ma podłoże alergiczne. U osób z astmą alergiczną kontakt z alergenami może nasilać objawy choroby. W celu wykrycia takich alergii wykonuje się testy skórne, które pomagają zidentyfikować reakcję na konkretne alergeny, oraz badania krwi na poziom przeciwciał IgE (immunoglobulina E), które są odpowiedzialne za reakcje alergiczne. 
• Test prowokacyjny z metacholiną – metacholina jest substancją, która w małych dawkach powoduje zwężenie oskrzeli u osób z nadreaktywnością typową dla astmy. Podczas testu pacjent wykonuje spirometrię przed i po podaniu metacholiny. Jeśli po podaniu substancji dochodzi do znaczącego spadku parametrów spirometrycznych, świadczy to o zwiększonej reaktywności oskrzeli, co może wskazywać na astmę lub inne choroby dróg oddechowych. Wspomniany test jest szczególnie przydatny, gdy wyniki standardowej spirometrii nie są jednoznaczne.
• Badanie RTG (rentgenowskie) – nie jest stosowane w celu diagnozowania astmy, ponieważ jest to choroba funkcjonalna – z tego względu zmiany w płucach nie będą widoczne na zdjęciu rentgenowskim. Badanie pomaga jednak wykluczyć inne przyczyn problemów z oddychaniem – np. infekcje, zapalenie płuc czy rozedmę – które mogą dawać objawy podobne do astmy.
• Pełna morfologia krwi – pozwala na wykrycie zmian, które mogą wskazywać na stany zapalne, np. podwyższony poziom eozynofili. Eozynofile to komórki biorące udział w reakcjach alergicznych i zapalnych, a ich wysoki poziom we krwi może sugerować nasilenie astmy lub reakcję alergiczną. Warto podkreślić, że morfologia krwi pomaga również w ocenie ogólnego stanu zapalnego organizmu, co jest istotne w monitorowaniu astmy.

Astma oskrzelowa – leczenie

Leczenie astmy powinno być skoncentrowane na łagodzeniu objawów, a także na zapobieganiu trwałym uszkodzeniom dróg oddechowych (tzw. remodeling), które są następstwem przewlekłego stanu zapalnego.

Farmakoterapia w leczeniu astmy

Terapia obejmuje stosowanie leków rozszerzających oskrzela i przeciwzapalnych, które pomagają w kontrolowaniu objawów oraz zmniejszeniu częstotliwości i nasilenia ataków astmy. Leki te dzielą się na kilka grup w zależności od specyfiki i czasu ich działania. 

• Leki rozszerzające oskrzela
  • Leki krótko działające beta2-mimetyki (SABA, short-acting beta agonists), np. salbutamol – stosowane doraźnie w przypadku nagłego skurczu oskrzeli. Działają szybko, rozluźniając mięśnie gładkie oskrzeli, co prowadzi do przywrócenia drożności dróg oddechowych. Zwykle mają postać inhalatorów, które pacjent stosuje w razie potrzeby, aby natychmiast złagodzić duszność.
  • Leki długo działające beta2-mimetyki (LABA, long-acting beta agonists), np. salmeterol, formoterol – stosowane regularnie w celu zapobiegania objawom astmy oraz kontrolowania stanu zapalnego w drogach oddechowych. Ich działanie polega na długotrwałym rozkurczu oskrzeli, co sprawia, że są skuteczne w leczeniu przewlekłym i pomagają utrzymać stabilny stan zdrowia pacjenta.
• Leki przeciwzapalne
  • Glikokortykosteroidy wziewne, np. beclometazon, flutikazon – są najczęściej stosowanymi lekami przeciwzapalnymi w leczeniu astmy. Zmniejszają stan zapalny w oskrzelach, poprawiają ich funkcjonowanie i zmniejszają reakcję na czynniki wywołujące objawy. Leki te są stosowane codziennie (nawet gdy pacjent nie odczuwa objawów), aby zapobiec nawrotom astmy.
  • Leki antyleukotrienowe, np. montelukast – stosowane w leczeniu astmy alergicznej pomagają w kontrolowaniu stanów zapalnych poprzez blokowanie działania leukotrienów, które są mediatorami zapalnymi.

Leczenie biologiczne astmy

Leczenie biologiczne to nowoczesna i wysoce skuteczna metoda terapii stosowana głównie w przypadkach ciężkiej astmy, która nie reaguje odpowiednio na tradycyjną terapię farmakologiczną – glikokortykosteroidy wziewne czy leki rozszerzające oskrzela. 

Terapia polega na stosowaniu specjalistycznych leków biologicznych, które „celują” w konkretne mechanizmy zapalne odpowiedzialne za rozwój i nasilenie objawów choroby. Blokują one działanie określonych białek lub komórek układu odpornościowego, takich jak immunoglobulina E (IgE), interleukiny IL-4, IL-5 i IL-13, które odgrywają fundamentalną rolę w procesach zapalnych wywołujących astmę. Wybór formy podania (wstrzyknięcia podskórne, wstrzyknięcia dożylne, inhalacje) zależy od konkretnego leku oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Najczęściej stosowane leki biologiczne to: 

• omalizumab (przeciwciało przeciwko IgE),
• mepolizumab, reslizumab (przeciwciała przeciwko IL-5),
• dupilumab (przeciwciało przeciwko IL-4 i IL-13).

Leczenie biologiczne znacząco poprawia jakość życia pacjentów z astmą trudną do kontrolowania. Terapia przyczynia się do zmniejszenia liczby zaostrzeń, łagodzenia przewlekłych objawów oraz ograniczenia potrzeby stosowania doustnych glikokortykosteroidów, które mogą wywoływać liczne działania niepożądane przy długotrwałym stosowaniu.

Jeśli chodzi o leczenie biologiczne astmy, skutki uboczne mogą obejmować: reakcje alergiczne (wysypka, obrzęk, problemy z oddychaniem), kaszel, bóle głowy, gardła, mięśni i stawów, a także zwiększoną podatność na infekcje. Rzadko występują reakcje anafilaktyczne czy zmiany w liczbie komórek krwi. Ważne, aby pacjenci regularnie monitorowali swoje zdrowie i zgłaszali wszelkie niepokojące objawy lekarzowi.

Stopnie leczenia astmy

GINA (Global Initiative for Asthma, Globalna Inicjatywa na Rzecz Zwalczania Astmy) w swoich zaleceniach przyjmuje podejście etapowe („stepwise approach”), które polega na dostosowywaniu intensywności leczenia do poziomu kontroli objawów i ryzyka zaostrzeń. W terapii dąży się do uzyskania jak najlepszej kontroli astmy przy możliwie najmniejszym obciążeniu leczeniem.

Jakie są podstawowe założenia strategii GINA?

• Unikanie monoterapii krótko działającym beta2-mimetykiem (SABA), ponieważ zwiększa ona ryzyko zaostrzeń.
• Wprowadzenie leczenia kontrolującego już na najniższym stopniu (np. niskie dawki wziewnych glikokortykosteroidów (ICS, Inhaled Corticosteroids) stosowanych doraźnie z formoterolem).
• Stopniowe dostosowywanie leczenia w zależności od kontroli objawów i ryzyka zaostrzeń.
• Utrzymywanie jak najniższej skutecznej dawki leków kontrolujących.

Stopnie leczenia (GINA 2024)

• Stopień 1. – doraźne stosowanie kombinacji ICS + formoterol (np. budesonid + formoterol) w razie potrzeby.
• Stopień 2. – regularne, niskie dawki ICS lub ICS + formoterol doraźnie.
• Stopień 3. – codzienne stosowanie niskich dawek ICS + LABA (np. formoterol), z możliwością stosowania tej samej kombinacji doraźnie (SMART).
• Stopień 4. – średnie lub wysokie dawki ICS + LABA, rozważenie dodatkowych leków (np. LAMA, long-acting muscarinic antagonist, długo działającego antagonisty receptorów muskarynowych lub antagonisty leukotrienów).
• Stopień 5. – konsultacja specjalistyczna, leczenie biologiczne (np. przeciwciała monoklonalne: omalizumab, mepolizumab, dupilumab), wysokie dawki ICS + LABA, rozważenie LAMA.

Nieleczona astma

Nieleczona astma oskrzelowa może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych: przewlekłego zapalenia oskrzeli, zwłóknienia płuc czy zwiększonego ryzyka infekcji dróg oddechowych. Brak odpowiedniej terapii i niewłaściwe stosowanie leków znacznie podnoszą ryzyko zaostrzeń choroby, które w skrajnych przypadkach mogą zagrażać życiu. Gdy choroba nie jest kontrolowana przez długi czas, może prowadzić do rozwoju niewydolności oddechowej.

Leczenie astmy – domowe sposoby

Chociaż astma jest chorobą przewlekłą i wymaga specjalistycznego leczenia, istnieją pewne domowe sposoby, które mogą łagodzić jej objawy oraz wspomagać farmakoterapię. 

Unikanie alergenów

W przypadku astmy alergicznej kluczowe znaczenie ma unikanie ekspozycji na alergeny (roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt, pyłki roślin, pleśń, dym tytoniowy) oraz inne alergeny środowiskowe, które mogą zaostrzać przebieg choroby. Warto stosować pokrowce antyalergiczne na materace i poduszki, regularnie prać pościel w wysokiej temperaturze oraz dbać o czystość w domu. Oczyszczacze powietrza wyposażone w filtry HEPA mogą skutecznie redukować ilość alergenów unoszących się w powietrzu.

Prawidłowa wilgotność powietrza

Zbyt suche powietrze prowadzi do wysuszenia błon śluzowych i nasila objawy astmy, dlatego warto utrzymywać wilgotność powietrza na poziomie 40–60%. W sezonie grzewczym przydatne mogą okazać się nawilżacze powietrza. Należy pamiętać, że zbyt wysoka wilgotność może sprzyjać rozwojowi pleśni i roztoczy, dlatego warto regularnie kontrolować jej poziom w pomieszczeniach.

Inhalacje z soli fizjologicznej

Inhalacje z soli fizjologicznej to skuteczny sposób na oczyszczenie dróg oddechowych oraz nawilżenie błon śluzowych. Regularnie wykonywane wspomagają leczenie farmakologiczne i zmniejszają częstotliwość ataków astmy. Choć nie mają one bezpośredniego działania przeciwzapalnego, pomagają w łagodzeniu stanów zapalnych oraz w usuwaniu nadmiaru śluzu z dróg oddechowych. Można je przeprowadzać przy użyciu inhalatorów lub nebulizatorów. 

Regularne ćwiczenia fizyczne

Aktywność fizyczna jest potrzebna do utrzymania dobrej kondycji układu oddechowego i ogólnego stanu zdrowia. Zalecane są ćwiczenia aerobowe (spacerowanie, pływanie, jazda na rowerze czy joga), które poprawiają wydolność oddechową i wzmacniają mięśnie klatki piersiowej. Intensywnego wysiłku fizycznego należy unikać jednak w przypadku niskich temperatur oraz wysokiej wilgotności powietrza, ponieważ takie warunki mogą prowokować napady astmy. Intensywność ćwiczeń trzeba dostosować do indywidualnych potrzeb i możliwości. 

Techniki oddechowe i relaksacyjne

Stosowanie technik oddechowych i relaksacyjnych (metoda Buteyko czy techniki oddechowe w ramach jogi) może pomóc w lepszej kontroli objawów astmy i zmniejszeniu częstotliwości napadów. Ćwiczenia te uczą prawidłowego oddychania, poprawiają wydolność płuc oraz redukują stres, który często nasila objawy astmy.

Zdrowa dieta i styl życia

Spożywanie produktów bogatych w przeciwutleniacze, witaminy C i E, kwasy omega-3 oraz błonnik wspomaga odporność organizmu i łagodzi stany zapalne. Należy unikać przetworzonych artykułów spożywczych oraz ograniczyć spożycie soli, cukru i konserwantów. Dodatkowo rzucenie palenia oraz unikanie ekspozycji na dym papierosowy są niezbędne w leczeniu astmy (dym papierosowy nasila objawy choroby).

Najważniejsze informacje

• Wzdęcia, bóle brzucha, nadmierne gazy czy zaburzenia wypróżniania mogą sugerować problemy z układem pokarmowym, w tym SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego). W przypadku wymienionych dolegliwości należy skonsultować się z gastroenterologiem, który zleci odpowiednie badania i dobierze właściwe leczenie. 
• Diagnostyka SIBO polega głównie na przeprowadzeniu wodorowo-metanowego testu oddechowego, który mierzy poziom gazów wydzielających się w jelicie cienkim w wyniku działania bakterii. To bezbolesna procedura wykonywana w warunkach ambulatoryjnych, jednak wymaga od pacjenta odpowiedniego przygotowania.
• Istnieje możliwość przeprowadzenia testu na SIBO w domu – pobraną próbkę oddechu odsyła się do laboratorium. 
• Leczenie zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego polega m.in. na stosowaniu antybiotyków (rifaksyminy lub metronidazolu) oraz diecie ubogiej w węglowodany łatwo fermentujące (low-FODMAP).

Diagnoza SIBO opiera się na przeprowadzeniu precyzyjnych badań, które pozwalają na wykrycie nadmiernego namnażania bakterii w jelicie cienkim. Najważniejszym z nich jest wodorowo-metanowy test oddechowy, który mierzy poziom gazów wydzielających się podczas trawienia. Leczenie SIBO obejmuje z kolei stosowanie antybiotyków, a także przestrzeganie diety niskofodmapowej (dieta low-FODMAP) wspomagającej regenerację mikroflory jelitowej. W niektórych przypadkach terapia może zostać uzupełniona o leki prokinetyczne czy probiotyki.

Do jakiego lekarza z objawami SIBO?

SIBO (small intestinal bacterial overgrowth, zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego) to stan, w którym dochodzi do nadmiernego namnożenia bakterii w jelicie cienkim. Może to prowadzić do objawów trawiennych, takich jak wzdęcia, bóle brzucha, nadmierne gazy, biegunki, zaparcia (lub ich naprzemienne występowanie), a także do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych, co może skutkować niedoborami witamin i minerałów.

W przypadku podejrzenia SIBO należy skonsultować się z gastroenterologiem, który przeprowadzi szczegółowy wywiad i badanie fizykalne oraz zleci odpowiednią diagnostykę, np. wodorowy lub wodorowo-metanowy test oddechowy z glukozą lub laktulozą. Czasami – w celu wykluczenia innych schorzeń – wykonuje się dodatkowe badania krwi (np. w celu oznaczenia poziomu witamin i markerów stanu zapalnego), badania kału lub endoskopię.

Dodatkowo warto umówić wizytę u dietetyka klinicznego specjalizującego się w chorobach układu pokarmowego. Odpowiednia dieta, np. dieta low-FODMAP (low fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides, and polyols), lub inne strategie żywieniowe mogą pomóc w łagodzeniu objawów i wspierać leczenie SIBO. W niektórych przypadkach stosuje się antybiotyki (np. rifaksyminę) lub terapię fitoterapeutyczną pod kontrolą lekarza. Istnieją także doniesienia o możliwej roli probiotyków w terapii SIBO, jednak ich skuteczność jest kwestią indywidualną. 

Jakie badania na SIBO? Jak diagnozować tę chorobę?

Diagnostyka SIBO opiera się głównie na specjalistycznych testach, które pozwalają wykryć nadmierny rozrost bakterii w jelicie cienkim. Z uwagi na to, że objawy zespołu rozrostu bakteryjnego – wzdęcia, biegunki, zaparcia i bóle brzucha – mogą występować także w przypadku innych chorób przewodu pokarmowego (zespół jelita drażliwego, choroba zapalna jelit), diagnoza SIBO wymaga wykluczenia innych potencjalnych przyczyn. 

Bakterie mikrobiologiczne jelita cienkiego SIBO

SIBO wiąże się z nadmiernym namnażaniem bakterii w jelicie cienkim, co może prowadzić do stanów zapalnych oraz zaburzeń wchłaniania składników odżywczych. Do bakterii najczęściej identyfikowanych w SIBO należą: Escherichia coli, Klebsiella, Proteus, Pseudomonas, Aeromonas, Streptococcus, Lactobacillus, Enterococcus i Bacteroides. Warto zaznaczyć, że niektóre z tych mikroorganizmów bytują naturalnie w jelicie grubym, problemem jest z kolei ich nadmiarowe występowanie w jelicie cienkim. 

W przypadku metanowego przerostu mikroorganizmów (IMO, intestinal methanogen overgrowth) głównym patogenem jest Methanobrevibacter smithii, który należy do archeonów, a nie bakterii. Nadmiar tych mikroorganizmów może powodować przewlekłe zaparcia oraz zwiększoną produkcję metanu, co spowalnia perystaltykę jelit.

U zdrowej osoby jelito cienkie zawiera stosunkowo niewielką liczbę bakterii, które odgrywają istotną rolę w trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych. W przypadku SIBO nadmierna liczba bakterii zaburza ten proces, prowadząc do objawów takich jak: wzdęcia, biegunki, zaparcia, bóle brzucha i nietolerancje pokarmowe. Przewlekłe SIBO może skutkować niedoborami witaminy B₁₂, żelaza, kwasu foliowego, a także witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K), ponieważ bakterie mogą zaburzać zarówno ich wchłanianie, jak i produkcję enzymów trawiennych.

Diagnostyka SIBO opiera się na testach oddechowych z laktulozą lub glukozą, które mierzą poziom wodoru i metanu w wydychanym powietrzu – są one produkowane przez bakterie i archeony w jelicie cienkim. Wynik testu powinien być interpretowany w kontekście objawów klinicznych, ponieważ może dawać zarówno wyniki fałszywie dodatnie, jak i fałszywie ujemne.

SIBO – oddechowy test metanowo-wodorowy

Podstawowym badaniem pozwalającym na rozpoznanie SIBO jest wodorowo-metanowy test oddechowy (HBT, hydrogen breath test). Polega on na pomiarze poziomu gazów (wodoru i metanu) wydzielających się podczas trawienia. W diagnostyce wykorzystywany jest również test wodorowy na SIBO badający stężenie samego wodoru. 

W jelicie cienkim, gdzie bakterie naturalnie występują w niewielkich ilościach, może dojść do ich nadmiernego namnażania, co prowadzi do zwiększonej produkcji gazów. Gazy te (przede wszystkim wodór i metan, rzadziej siarkowodór) przedostają się do krwiobiegu i są wydychane przez płuca, co umożliwia ich pomiar w badaniu oddechowym. Wzrost poziomu tych gazów może wskazywać na różne podtypy przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO). Pomiar siarkowodoru jest stosowany głównie w specjalistycznych testach, ponieważ jego obecność może sugerować specyficzne rodzaje zaburzeń mikrobioty jelitowej.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Test na SIBO jest bezbolesny i wykonywany w warunkach ambulatoryjnych. Polega na pobraniu próbek oddechu w określonych odstępach czasowych po wypiciu przez pacjenta roztworu zawierającego specjalny cukier – najczęściej laktulozę lub glukozę, które są metabolizowane przez bakterie w jelicie cienkim. Osoba badana oddycha do specjalnego urządzenia analizującego skład oddechu, a uzyskane wyniki pozwalają lekarzowi ocenić, czy nadmierna produkcja gazów wskazuje na obecność SIBO.

Przygotowanie do testu SIBO 

Aby wyniki były wiarygodne, konieczne jest odpowiednie przygotowanie do testu na SIBO. 

• Cztery tygodnie wcześniej nie wolno przyjmować antybiotyków ani poddawać się kolonoskopii. 
• Na tydzień przed badaniem należy unikać stosowania środków zagęszczających i rozluźniających stolec. Należy również zrezygnować z suplementów błonnika, prebiotyków, probiotyków, inhibitorów pompy protonowej i antagonistów receptora H2. Warto również unikać stosowania niektórych leków przeciwbólowych (np. ibuprofenu) oraz leków antydepresyjnych, które mogą wpływać na funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
• Na kilka dni przed testem należy zrezygnować z pokarmów bogatych w węglowodany łatwo fermentujące (FODMAP). 
• Kilka godzin przed przystąpieniem do testu nie można jeść ani nie pić, aby zapewnić dokładność pomiarów. W dniu badania należy także unikać intensywnej aktywności fizycznej oraz palenia papierosów. 

Badanie na SIBO – przeciwwskazania 

Testy oddechowe są zazwyczaj bezpieczne, jednak w niektórych przypadkach mogą istnieć przeciwwskazania do ich przeprowadzenia. 

• Wykonywania wspomnianych testów należy unikać w przypadku dzieci, u których podejrzewa się dziedziczną nietolerancję fruktozy (HFI, hereditary fructose intolerance). Dodatkowo u pacjentów poniżej 6. r.ż. mogą wystąpić trudności w ich przeprowadzeniu ze względu na konieczność współpracy i kontrolowanego oddychania do urządzenia w określonych odstępach czasu. 
• Badania te nie są również zalecane u pacjentów z rozpoznaną lub podejrzewaną hipoglikemią poposiłkową.

SIBO – wyniki

Wyniki testu na SIBO są dostępne natychmiast po zakończeniu badania i przedstawiane w formie wykresu.

Dodatni wynik testu oddechowego na SIBO wskazuje na wzrost poziomu wodoru w wydychanym powietrzu o co najmniej 20 ppm (części na milion) lub wzrost poziomu metanu o co najmniej 10 ppm. Wzrost ten musi wystąpić w ciągu pierwszych 90 minut testu w porównaniu do początkowych wartości lub najniższych wartości zaobserwowanych podczas procedury. Jest to kluczowy wskaźnik w diagnostyce SIBO.

Ostateczną diagnozę stawia lekarz (gastroenterolog lub doświadczony dietetyk kliniczny), uwzględniając historię medyczną pacjenta i zgłaszane przez niego objawy. Warto zaznaczyć, że wyniki testu nie zawsze jednoznacznie wskazują na SIBO, ponieważ inne, wspomniane wcześniej, choroby przewodu pokarmowego, choroba zapalna jelit (IBD) czy zespół jelita drażliwego (IBS), również mogą wpływać na poziom gazów.

SIBO – diagnostyka – jakie badania dodatkowe może zlecić lekarz?

SIBO można wykryć na podstawie testów oddechowych, jednak w przypadku wątpliwości lub trudności w postawieniu diagnozy lekarz może zalecić dodatkową diagnostykę.

• Badanie kału – dostarcza informacji na temat ogólnej równowagi mikrobiologicznej w jelitach, a także wykazuje obecność nieprawidłowych drobnoustrojów lub oznaki stanu zapalnego. 
• Gastroskopia – pozwala na bezpośrednią analizę stanu błony śluzowej żołądka i jelit, co może pomóc w wykrywaniu jej uszkodzeń, stanów zapalnych oraz wrzodów.
• Testy obrazowe (USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) – umożliwiają ocenę stanu jelit oraz wykluczenie innych problemów strukturalnych. 

Pełna diagnostyka pozwala na dokładniejsze zrozumienie przyczyn objawów i włączenie odpowiedniego leczenia.

Test na SIBO w domu

Istnieje możliwość wykonania testu na SIBO w domu, co może być wygodną alternatywą dla osób, które nie mogą udać się do placówki medycznej. Testy dostępne do użytku domowego działają na podobnej zasadzie co te przeprowadzane w klinikach. Badanie polega na pobraniu próbek oddechu po spożyciu określonego cukru (np. glukozy lub laktulozy) i wysłaniu ich do laboratorium w celu dalszej analizy.

Trzeba podkreślić, że wynik domowego testu na SIBO należy zawsze skonsultować z lekarzem. Na jego podstawie, oraz na podstawie pełnej historii choroby, specjalista będzie mógł zlecić odpowiednią terapię.

Warto pamiętać, że testy domowe na SIBO mogą okazać się mniej precyzyjne w porównaniu do badań wykonywanych w placówkach medycznych. Nieprawidłowe pobranie czy przechowywanie próbki lub błędy w interpretacji badania prowadzą niekiedy do fałszywie negatywnych lub fałszywie pozytywnych wyników. 

SIBO – leczenie

Leczenie SIBO jest procesem wieloetapowym i wymaga podejścia indywidualnego, dostosowanego do potrzeb pacjenta. Celem terapii jest: 

• eliminacja nadmiaru bakterii w jelicie cienkim; 
• przywrócenie równowagi mikroflory jelitowej; 
• złagodzenie nieprzyjemnych objawów – wzdęć, bólów brzucha, biegunek czy zaparć.

Leczenie SIBO obejmuje zarówno farmakoterapię (np. antybiotyki, środki prokinetyczne), jak i zmianę stylu życia (m.in. odpowiednia dieta może wspomagać redukcję objawów oraz przyczyniać się do odbudowy zdrowej mikroflory jelitowej).

Leczenie SIBO – antybiotyki, prokinetyki, probiotyki

Farmakoterapia SIBO obejmuje zazwyczaj stosowanie antybiotyków (rifaksymina, metronidazol), które pomagają eliminować nadmiar bakterii w jelicie cienkim. W niektórych przypadkach zaleca się także inne antybiotyki (np. neomycynę) lub stosuje leczenie sekwencyjne polegające na podawaniu różnych antybiotyków w określonym czasie, co zwiększa skuteczność terapii i zmniejsza ryzyko nawrotów.

W niektórych sytuacjach rekomenduje się także środki przeciwzapalne, takie jak budezonid, oraz leki wspomagające perystaltykę jelit (prokinetyki), np. domperidon czy prukaloprid. 

Sama antybiotykoterapia może tymczasowo zmniejszyć przerost bakterii w jelicie cienkim, ale jeśli pierwotna przyczyna – zaburzenia motoryki jelit, choroby zapalne, celiakia czy cukrzyca – nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona, istnieje duże ryzyko nawrotu SIBO. 

Stosowanie probiotyków w leczeniu SIBO to kwestia indywidualna, która wymaga konsultacji z lekarzem lub specjalistą gastroenterologiem. Niektóre badania sugerują, że odpowiednio dobrane szczepy wspierają odbudowę mikroflory jelitowej i łagodzą objawy, podczas gdy inne wskazują, że probiotyki mogą nasilać problem, dlatego skuteczność probiotykoterapii zależy nie tylko od indywidualnej reakcji organizmu, ale także od rodzaju SIBO (wodorowego, metanowego lub siarkowodorowego) oraz zastosowanego szczepu bakterii.

Rola diety w leczeniu SIBO

Dieta przy SIBO powinna być uboga w węglowodany łatwo fermentujące (FODMAP), które stanowią pożywkę dla bakterii rozmnażających się w jelicie cienkim. FODMAP to grupa krótkołańcuchowych węglowodanów słabo wchłanianych w jelicie cienkim, które ulegają fermentacji w jelicie grubym, prowadząc do nadmiernej produkcji gazów. W przypadku SIBO proces ten zachodzi już w jelicie cienkim, co może powodować wzdęcia, bóle brzucha, nadmierne gazy, a także biegunki lub zaparcia. Z tego powodu dieta uboga w FODMAP jest jednym z elementów wspomagających leczenie SIBO.

Dieta FODMAP jest zazwyczaj stosowana w trzech fazach. 

• Faza eliminacji – wykluczenie wszystkich produktów zawierających duże ilości FODMAP, które mogą wywoływać dolegliwości jelitowe. Faza eliminacji trwa zwykle od 4 do 6 tygodni, w zależności od reakcji organizmu. Jakie produkty są wyłączane z diety?
  • owoce: jabłka, gruszki, arbuzy, czereśnie, mango, truskawki
  • warzywa: cebula, czosnek, kalafior, brokuły, brukselka, por
  • nabiał: mleko krowie, jogurt, ser biały, lody
  • zboża: pszenica (w tym chleb pszeniczny, makaron pszeniczny), żyto, jęczmień
  • rośliny strączkowe: fasola, soczewica, ciecierzyca
  • słodziki: sorbitol, mannitol, ksylitol (często używane w gumach do żucia, słodyczach)
  • inne produkty: niektóre przetworzone jedzenie zawierające dodatki, takie jak inulina lub fruktoza w dużych ilościach
• Faza ponownego wprowadzania (reintrodukcji) – stopniowe i kontrolowane wprowadzanie pokarmów zawierających FODMAP. Celem tej fazy jest identyfikacja indywidualnej tolerancji na różne grupy FODMAP oraz określenie, w jakiej ilości mogą być one spożywane bez wywoływania problemów trawiennych.
• Faza modyfikacji – na podstawie wyników fazy ponownego wprowadzania ustala się indywidualny plan żywieniowy, który uwzględnia tylko te FODMAP, które są dobrze tolerowane przez organizm. Faza ta pozwala na stworzenie diety, która minimalizuje objawy, zapewniając jednocześnie odpowiednią różnorodność żywieniową.

Trzeba zaznaczyć, że dieta FODMAP nie jest przeznaczona do długoterminowego stosowania, a jej celem jest identyfikacja pokarmów wywołujących objawy, a nie ich trwała eliminacja z jadłospisu. 

Błonnik prebiotyczny a leczenie SIBO

Błonnik prebiotyczny, choć korzystny dla mikroflory jelitowej, może nasilać objawy SIBO, ponieważ stanowi pożywkę dla bakterii – również tych, które nadmiernie kolonizują jelito cienkie. W przypadku SIBO bakterie w jelicie cienkim mogą fermentować prebiotyki, prowadząc do wzdęć, bólu brzucha i innych objawów związanych z zaburzeniami fermentacji.

W trakcie leczenia SIBO zaleca się ograniczenie lub eliminację prebiotyków, takich jak: inulina, FOS (fruktooligosacharydy) i GOS (galaktooligosacharydy), ponieważ mogą nasilać objawy związane z fermentacją bakteryjną w jelicie cienkim. Zbyt duża ilość prebiotyków w diecie może sprzyjać nasilonemu rozwojowi niepożądanych bakterii.

Po zakończeniu terapii i odbudowie zdrowej mikroflory jelitowej błonnik prebiotyczny może wspomagać równowagę mikrobioty. Jego wprowadzenie do diety powinno być jednak stopniowe i ściśle kontrolowane, aby uniknąć ponownego zaostrzenia objawów SIBO.

SIBO – leczenie naturalne

W naturalnym leczeniu SIBO wykorzystywane są suplementy diety i zioła, które wspierają eliminację nadmiaru bakterii w przewodzie pokarmowym. Wiele roślin ma udowodnione właściwości wspomagające równowagę mikroflory jelitowej, jednak przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek ziół czy suplementów należy skonsultować się ze specjalistą. 

• Oregano – znane ze swoich właściwości antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych, może wspomagać eliminację patogenów, choć skuteczność w leczeniu SIBO nie została jeszcze dostatecznie udokumentowana.
• Czosnek – wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, ale jego stosowanie w SIBO może być kontrowersyjne, zwłaszcza u osób wrażliwych na FODMAP.
• Berberyna – alkaloid roślinny, który wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, wspiera zdrowie jelit, ale jej stosowanie powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.
• Maślan sodu – wspomaga regulację mikroflory jelitowej i zdrowe trawienie, jednak jego stosowanie w leczeniu SIBO wymaga dalszych badań.

Zespół rozrostu bakteryjnego w jelicie cienkim jest złożonym schorzeniem, które zazwyczaj wymaga podania pacjentowi antybiotyku. Naturalne metody mogą być cennym uzupełnieniem terapii, jednak nie powinny nigdy zastępować leczenia farmakologicznego, jeśli jest ono konieczne. 

Czy SIBO da się wyleczyć?

Pełne wyleczenie SIBO zależy od kilku czynników – przyczyny schorzenia, odpowiedniej terapii i wprowadzenia zmian w stylu życia. Wielu pacjentów doświadcza poprawy oraz długotrwałej remisji objawów, zwłaszcza gdy leczenie jest kompleksowe i obejmuje m.in. farmakoterapię oraz odpowiednią dietę. Należy jednak pamiętać, że SIBO ma tendencję do nawrotów, szczególnie jeśli podstawowe przyczyny, np. zaburzenia motoryki jelit czy refluks żółciowy, nie zostaną wyeliminowane. Współpraca z lekarzem oraz indywidualne podejście do terapii mogą znacząco zwiększyć szanse na trwałą poprawę stanu zdrowia i skutecznie zapobiegać nawrotom choroby.

Najważniejsze informacje:

• Podstawą rozpoznania refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD) jest szczegółowy wywiad lekarski dotyczący objawów i stylu życia pacjenta. 
• W celu potwierdzenia diagnozy specjalista może zlecić gastroskopię, pH-metrię i manometrię przełyku, a także RTG z kontrastem. 
• W leczeniu refluksu stosuje się inhibitory pompy protonowej, preparaty zobojętniające kwas solny, środki osłaniające błonę śluzową oraz prokinetyki. W ciężkich postaciach choroby konieczne mogą okazać się zabiegi chirurgiczne.
• Domowe sposoby na refluks oraz zmiana stylu życia mogą skutecznie wspomagać leczenie poprzez zmniejszanie częstotliwości i nasilenia objawów.
• Nieleczony refluks może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak: nadżerki, zapalenie przełyku czy zmiany przedrakowe.

Diagnostyka refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD) opiera się na szczegółowym wywiadzie lekarskim oraz badaniach, takich jak: gastroskopia, pH-metria czy manometria, które pozwalają ocenić stan błony śluzowej, poziom kwasowości w przełyku i funkcjonowanie jego mięśni. Leczenie obejmuje zarówno farmakoterapię (inhibitory pompy protonowej, leki zobojętniające oraz prokinetyki), jak i zabiegi operacyjne. Nie bez znaczenia jest również zmiana stylu życia, w tym odpowiednia dieta oraz unikanie czynników nasilających objawy. Warto podkreślić, że nieleczony refluks może prowadzić do poważnych powikłań (np. przełyku Barretta czy przewlekłego zapalenie błony śluzowej). 

Jak diagnozować refluks? Jakie badania?

Diagnostyka refluksu (GERD) rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego, podczas którego specjalista zbiera informacje na temat objawów, ich nasilenia, a także okoliczności, w jakich się pojawiają. Jeśli pacjent zgłasza dolegliwości, takie jak: zgaga, kwaśny posmak w ustach, odbijanie czy ból w klatce piersiowej, lekarz może zlecić dodatkowe badania w celu potwierdzenia diagnozy i rozpoznania ewentualnych powikłań.

Gastroskopia

Gastroskopia to badanie endoskopowe, które pozwala na ocenę błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy. Polega na wprowadzeniu przez usta cienkiego, giętkiego endoskopu zakończonego kamerą, co umożliwia dokładną wizualizację wnętrza przewodu pokarmowego. Dzięki badaniu specjalista może wykryć nadżerki, wrzody, stany zapalne oraz powikłania refluksu. Przeprowadzenie gastroskopii jest szczególnie zalecane u pacjentów z przewlekłymi objawami GERD, brakiem poprawy po leczeniu farmakologicznym lub podejrzeniem przełyku Barretta.

pH-metria przełyku

Pozwala na monitorowanie poziomu kwasowości w przełyku przez 24 godziny oraz ocenę częstotliwości i nasilenia epizodów refluksu. Badanie polega na wprowadzeniu przez nos cienkiej sondy, której końcówka jest umieszczana w dolnej części przełyku. Sonda rejestruje zmiany pH w czasie rzeczywistym, a pacjent prowadzi normalną aktywność i zapisuje momenty pojawienia się objawów, co pozwala na ich korelację z wynikami pomiaru. pH-metria przełyku jest szczególnie przydatna w diagnostyce refluksu u osób z nietypowymi objawami lub brakiem poprawy mimo leczenia. Może być wykonywana w połączeniu z impedancją przełyku, co umożliwia ocenę zarówno refluksu kwaśnego, jak i niekwaśnego.

Manometria przełyku

Badanie analizujące funkcję mięśni przełyku, w tym dolnego zwieracza przełyku, który odgrywa istotną rolę w zapobieganiu cofaniu się treści żołądkowej. Polega na wprowadzeniu przez nos cienkiej sondy z czujnikami ciśnienia, które rejestrują skurcze mięśni przełyku podczas połykania. Badanie pozwala ocenić siłę i koordynację ruchów perystaltycznych oraz funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku. Manometria powinna być wykonana u pacjentów z trudnościami w przełykaniu, podejrzeniem zaburzeń motoryki przełyku, a także u chorych przed planowanym leczeniem operacyjnym choroby refluksowej.

RTG z kontrastem

Badanie obrazowe, które pozwala na ocenę przełyku, żołądka i dwunastnicy pod kątem nieprawidłowości anatomicznych oraz obecności refluksu żołądkowo-przełykowego. Polega na wypiciu przez pacjenta środka kontrastowego, zazwyczaj zawierającego siarczan baru, a następnie wykonaniu serii zdjęć rentgenowskich. Badanie uwidacznia cofanie się treści żołądkowej do przełyku oraz pozwala na wykrycie ewentualnej przepukliny rozworu przełykowego. RTG z kontrastem umożliwia także zdiagnozowanie zwężeń, uchyłków i innych nieprawidłowości budowy górnego odcinka przewodu pokarmowego, choć nie zastępuje dokładniejszych metod, takich jak gastroskopia czy pH-metria przełyku. 

Impedancja przełyku

Nowoczesne badanie, które pozwala na ocenę zarówno refluksu kwaśnego, jak i niekwaśnego, a także obecność epizodów gazowych. Polega na wprowadzeniu przez nos cienkiej sondy z elektrodami, które mierzą zmiany oporu elektrycznego w przełyku, co umożliwia wykrycie cofającej się treści żołądkowej niezależnie od jej pH. Badanie to często wykonuje się w połączeniu z pH-metrią, co pozwala na dokładniejszą analizę epizodów refluksu i ich wpływu na objawy pacjenta. Ponadto skierowanie na impedancję jest zalecane w przypadku, gdy standardowa pH-metria nie wykazała nadmiernej kwasowości, a u pacjenta nadal występują objawy refluksu. 

GERD może mieć różne przyczyny i stopień nasilenia, dlatego często konieczne okazuje się wykonanie kilku badań, co umożliwia dokładną ocenę choroby i dopasowanie leczenia do konkretnego przypadku pacjenta. 

Refluks – leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne jest podstawowym sposobem kontrolowania refluksu i związanych z nim komplikacji. Wybór leków oraz czas terapii zależą od stopnia nasilenia objawów, odpowiedzi pacjenta na wdrożoną terapię i ewentualnych powikłań. Leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą specjalisty, który dostosowuje dawki oraz rodzaj leków do konkretnego przypadku pacjenta.

Jakie leki na refluks może zalecić specjalista?

• Inhibitory pompy protonowej (IPP, Proton Pump Inhibitors; omeprazol, pantoprazol, esomeprazol) – skutecznie redukują wydzielanie kwasu solnego w żołądku, co zmniejsza uszkodzenie błony śluzowej przełyku i łagodzi objawy choroby. Są podstawą leczenia refluksu o umiarkowanym i ciężkim przebiegu. W przypadku IPP zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki, aby uniknąć tzw. efektu z odbicia, czyli nasilenia wydzielania kwasu solnego po nagłym odstawieniu – w tym okresie pomocne bywa przejściowe stosowanie antagonistów H2.
• Antagoniści receptora H2 (np. famotydyna) – zmniejszają produkcję kwasu żołądkowego. Choć ich działanie jest słabsze niż IPP, mogą być stosowane w łagodniejszych postaciach refluksu lub jako wsparcie przy stopniowym odstawianiu IPP. 
• Leki zobojętniające kwas solny (np. zawierające wodorotlenek magnezu lub glinu) – działają szybko oraz łagodzą zgagę, jednak efekt ich działania jest krótkotrwały i nie eliminuje przyczyny refluksu, ponieważ preparaty te nie wpływają na wydzielanie kwasu żołądkowego ani na funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku.
• Prokinetyki (np. itopryd) –– poprawiają motorykę przewodu pokarmowego i przyspieszają opróżnianie żołądka, dzięki czemu ograniczają częstotliwość oraz nasilenie cofania się treści żołądkowej do przełyku. Stosowane głównie u pacjentów z zaburzeniami motoryki żołądka, jednak ich skuteczność w typowej chorobie refluksowej jest ograniczona.
• Preparaty osłaniające błonę śluzową (np. alginiany) – tworzą warstwę ochronną na powierzchni błony śluzowej przełyku, która chroni go przed działaniem kwasu żołądkowego i zapobiega jego uszkodzeniom.

Jak leczyć refluks – leczenie operacyjne

Zabieg operacyjny jest zalecany w przypadku: braku skuteczności leczenia farmakologicznego, wystąpienia powikłań (ciężkie zapalenie czy zwężenie przełyku), pacjentów, którzy nie mogą lub nie chcą długotrwale przyjmować leków. Operacja refluksu ma na celu wzmocnienie dolnego zwieracza przełyku i zapobieganie cofaniu się treści żołądkowej.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Jakie zabiegi operacyjne są wykorzystywane w leczeniu refluksu?

• Fundoplikacja metodą Nissena – najczęściej wykonywany zabieg przeciwrefluksowy. Polega na owinięciu górnej części żołądka wokół dolnego odcinka przełyku, co wzmacnia jego funkcję zwieraczową. Może być wykonana jako pełna (360°) lub częściowa (np. fundoplikacja Toupet – 270°, Dor – 180°) fundoplikacja, w zależności od indywidualnych wskazań. Zabieg przeprowadza się metodą klasyczną (chirurgia otwarta) lub, częściej, laparoskopowo, co wiąże się z mniejszym urazem operacyjnym, krótszym czasem rekonwalescencji i niższym ryzykiem powikłań.
• Endoskopowe zabiegi przeciwrefluksowe – mniej inwazyjne metody leczenia. Przykładem jest tu radiofrekwencja Stretta, która polega na podgrzewaniu tkanek wokół dolnego zwieracza przełyku w celu poprawy jego napięcia. Inną techniką jest przezustna fundoplikacja endoskopowa (EsophyX TIF). Choć wspomniane procedury wiążą się z mniejszym ryzykiem powikłań niż tradycyjna operacja, ich długoterminowa skuteczność nie jest jeszcze w pełni udokumentowana, dlatego stosuje się je głównie u pacjentów z łagodniejszą postacią choroby refluksowej.
• Leczenie przepukliny rozworu przełykowego –– jeśli refluks wynika z obecności przepukliny, zabieg polega na jej redukcji oraz wzmocnieniu otworu w przeponie. W wielu przypadkach operacja przepukliny jest łączona z fundoplikacją, co zwiększa skuteczność leczenia. 

Leczenie chirurgiczne może skutecznie zmniejszyć objawy refluksu i ograniczyć konieczność stosowania leków, ale wiąże się z ryzykiem skutków ubocznych. Trudności w odbijaniu gazów, wzdęcia, bóle brzucha czy zaburzenia połykania są możliwymi konsekwencjami operacji, zwłaszcza fundoplikacji. U niektórych pacjentów może wystąpić także niemożność wymiotowania. Decyzja o zabiegu powinna być dobrze przemyślana i omówiona z lekarzem.

Domowe sposoby na leczenie refluksu

Domowe sposoby wspomagają leczenie refluksu, łagodząc objawy i zapobiegając ich nasileniu, nie zastępują jednak konsultacji lekarskiej ani farmakoterapii, zwłaszcza w przypadku nasilonych dolegliwości lub powikłań. 

Jakie domowe sposoby na refluks można stosować?

• Odpowiednia dieta – należy unikać tłustych, smażonych i ostrych potraw, a także czekolady, mięty, cytrusów oraz gazowanych napojów, które mogą nasilać objawy refluksu.
• Ograniczenie kofeiny i alkoholu – kawa, herbata, napoje wysokoprocentowe oraz energetyczne osłabiają dolny zwieracz przełyku, ułatwiając cofanie się treści żołądkowej.
• Spożywanie mniejszych, ale częstszych posiłków – zamiast trzech dużych posiłków lepiej spożywać 5–6 mniejszych porcji – pozwoli to uniknąć przepełnienia żołądka.
• Unikanie posiłków tuż przed snem – ostatni posiłek najlepiej zjadać co najmniej 2–3 godziny przed położeniem się do łóżka, aby dać żołądkowi czas na opróżnienie.
• Podniesienie wezgłowia łóżka – spanie z uniesioną górną częścią ciała (np. na klinowej poduszce) może zmniejszyć cofanie się treści żołądkowej do przełyku.
• Redukcja masy ciała – nadwaga i otyłość zwiększają nacisk na żołądek, co sprzyja refluksowi. Utrata nawet kilku kilogramów pomoże złagodzić objawy choroby.
• Unikanie jedzenia w pośpiechu – dokładne przeżuwanie pokarmu ułatwia trawienie i zmniejsza ryzyko refluksu, ponieważ zapobiega połykaniu nadmiernej ilości powietrza oraz zmniejsza obciążenie żołądka.
• Rezygnacja z noszenia ciasnych ubrań i pasa uciskającego brzuch – nadmierny ucisk zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej, co sprzyja cofaniu się treści żołądkowej.
• Techniki redukcji stresu – przewlekły stres może wpływać na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Warto stosować techniki relaksacyjne, takie jak: medytacja, joga czy ćwiczenia oddechowe.

Czy refluks jest wyleczalny?

Refluks jest chorobą przewlekłą, która może przebiegać z okresami zaostrzeń i remisji. W większości przypadków możliwe jest skuteczne kontrolowanie jego objawów oraz zapobieganie powikłaniom dzięki odpowiedniej terapii. Wczesna diagnoza i wdrożenie leczenia farmakologicznego (a w niektórych przypadkach także operacyjnego) pozwalają pacjentom prowadzić normalne życie.

U części osób, zwłaszcza gdy główną przyczyną refluksu są nieprawidłowe nawyki żywieniowe lub otyłość, zmiana stylu życia może doprowadzić do całkowitego ustąpienia objawów. W przypadkach gdy refluks jest wynikiem trwałych zaburzeń anatomicznych (np. przepukliny rozworu przełykowego), konieczne może być leczenie chirurgiczne, które w wielu sytuacjach trwale rozwiązuje problem refluksu.Warto pamiętać, że nieleczony refluks może prowadzić do poważnych powikłań: przewlekłego zapalenia przełyku lub jego zwężenia, krwawienia z przewodu pokarmowego, a także przełyku Barretta – stanu przedrakowego zwiększającego ryzyko rozwoju raka gruczołowego.

Najważniejsze informacje:

• Zawroty głowy mogą być wynikiem przejściowych sytuacji czy stanów (nagła zmiana pozycji ciała, zmęczenie, odwodnienie), ale także wskazywać na problemy z układem przedsionkowym lub sercowo-naczyniowym, zaburzenia neurologiczne lub infekcje. 
• Jeśli dolegliwości są silne, nawracają lub nie ustępują, a ponadto towarzyszą im objawy, takie jak: ból głowy, uczucie niestabilności, zaburzenia rytmu serca, nudności lub wymioty, konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem.
• Diagnostyka zawrotów głowy obejmuje ocenę kliniczną pacjenta oraz szereg badań laboratoryjnych, obrazowych, okulistycznych, a także testy sprawdzające funkcjonowanie narządu równowagi. 
• Decyzja o sposobie leczenia (farmakoterapia, rehabilitacja przedsionkowa lub zmiana stylu życia) zależy od przyczyny dolegliwości. 

Zawroty głowy są zazwyczaj wynikiem zmęczenia, odwodnienia czy nagłej zmiany pozycji ciała, czasami jednak stanowią sygnał poważniejszych problemów zdrowotnych – chorób neurologicznych, zaburzeń krążenia czy problemów z błędnikiem. Jeśli zawroty głowy występują często, utrzymują się przez dłuższy czas lub towarzyszą im inne niepokojące objawy, np.: zaburzenia równowagi, omdlenia, podwójne widzenie, bełkotliwa mowa, osłabienie kończyn, należy skonsultować się z lekarzem. W diagnostyce wykorzystuje się m.in.: badania laboratoryjne (morfologia krwi, poziom glukozy, elektrolity), obrazowe (rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa), elektrokardiografię (EKG) czy testy błędnika. Leczenie zawrotów głowy zależy z kolei od przyczyny i może obejmować farmakoterapię, fizjoterapię, a także zmianę stylu życia (odpowiednie nawodnienie, zbilansowana dieta, wystarczająca ilość snu). 

Zawroty głowy – co robić? Kiedy udać się do lekarza?

Zawroty głowy (uczucie niestabilności lub wirującego otoczenia) mogą być objawem stanów przejściowych, np.: nagłej zmiany pozycji ciała, zmęczenia, głodu czy odwodnienia. W takich przypadkach zwykle mijają po odpoczynku, nawodnieniu czy przyjęciu posiłku. Czasami jednak są związane z poważniejszymi schorzeniami. 

W jakich sytuacjach konsultacja ze specjalistą jest konieczna, aby wykluczyć choroby neurologiczne, kardiologiczne lub laryngologiczne? 

• Zawrotom towarzyszą objawy neurologiczne, takie jak: zaburzenia równowagi, omdlenia, podwójne widzenie, problemy z mówieniem (bełkotliwa mowa), osłabienie kończyn, bóle głowy. 
• Oprócz zawrotów występują także: nudności, wymioty, szumy uszne, problemy ze słuchem lub wrażenie dzwonienia w uszach. 
• Zawroty nawracają, utrzymują się przez dłuższy czas lub nasilają, występują po urazie bądź są związane ze zmianą pozycji ciała. 

Lekarz rodzinny rozpoczyna diagnostykę zawrotów głowy od badania podmiotowego, czyli przeprowadzenia szczegółowego wywiadu, podczas którego pyta pacjenta o charakter zawrotów, tj.: ich częstotliwość, długość epizodów, objawy towarzyszące oraz ewentualne czynniki wywołujące. Pod uwagę brane są również ewentualne choroby przewlekłe pacjenta (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, problemy z układem sercowo-naczyniowym).

W ramach badania fizykalnego lekarz wykonuje pomiar ciśnienia tętniczego, ocenia odruchy, koordynację, chód i siłę mięśniową, a także przeprowadza testy równowagi (np. próbę Romberga, test Unterbergera czy manewr Dix-Hallpike’a). 

Na podstawie uzyskanych informacji lekarz rodzinny może podjąć decyzję o skierowaniu pacjenta do odpowiedniego specjalisty w celu dalszej diagnostyki: 

• laryngologa (problemy z błędnikiem), 
• kardiologa (przyczyny sercowo-naczyniowe),
• neurologa (objawy sugerujące migrenę przedsionkową, udar lub stwardnienie rozsiane). 

Jakie badania na zawroty głowy?

W zależności od podejrzeń klinicznych oraz wyników wcześniejszych badań specjalista (laryngolog, kardiolog lub neurolog) może zlecić dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak: rezonans magnetyczny (MRI), tomografia komputerowa (TK), USG tętnic szyjnych czy audiometria.

• Podstawowe badania diagnostyczne
  • Badanie laryngologiczne – pozwala ocenić funkcje błędnika i układu równowagi.
  • Badanie neurologiczne – sprawdza odruchy, koordynację ruchową oraz siłę mięśniową.
  • Pomiar ciśnienia krwi – wykonywany zarówno w pozycji leżącej, jak i stojącej (test ortostatyczny) w celu wykrycia zaburzeń regulacji ciśnienia.
• Badania laboratoryjne
  • Niedokrwistość – oceniana na podstawie morfologii krwi, poziomu żelaza i ferrytyny.
  • Zaburzenia gospodarki węglowodanowej – diagnozowane za pomocą pomiaru glukozy, insuliny oraz testu obciążenia glukozą.
  • Zaburzenia elektrolitowe – wykrywane poprzez oznaczenie poziomu sodu, potasu, magnezu i wapnia.
  • Dysfunkcje tarczycy – oceniane na podstawie poziomu TSH, FT3 i FT4.
• Badania obrazowe
  • Rezonans magnetyczny (MRI) i tomografia komputerowa (CT) – pozwalają wykryć zmiany neurologiczne, takie jak: udar, guz czy stwardnienie rozsiane.
  • Ultrasonografia tętnic szyjnych (USG tętnic szyjnych) – badanie obrazowe, które pozwala ocenić strukturę naczyń, ich ściany oraz ewentualne zmiany, takie jak blaszki miażdżycowe czy zwężenia.
  • Elektrokardiografia (EKG) – sprawdza rytm serca i pozwala wykryć arytmie, które mogą powodować zawroty głowy.
• Specjalistyczne badania układu równowagi
  • Posturografia – analizuje postawę ciała i reakcje równoważne.
  • Elektronystagmografia (ENG) i wideonystagmografia (VNG) – rejestrują ruchy gałek ocznych w odpowiedzi na bodźce, co pomaga w diagnostyce zaburzeń błędnika.
  • Próby kaloryczne – oceniają reakcje błędnika na bodźce cieplne, co pozwala na diagnozę jednostronnych uszkodzeń przedsionkowych.
• Badania diagnostyczne narządu słuchu i równowagi
  • Audiometria – badanie uzupełniające, często wykonywane w diagnostyce choroby Meniere’a czy zapalenia błędnika, które mogą powodować zawroty głowy. 
  • Audiometria impedancyjna (tympanometria) – ocenia funkcję ucha środkowego, w tym ruchomość błony bębenkowej i przewodzenie dźwięku przez kosteczki słuchowe. Może być pomocna w diagnostyce zaburzeń równowagi, jeśli przyczyną jest np. niedrożność trąbki Eustachiusza, wysiękowe zapalenie ucha środkowego czy inne schorzenia wpływające na ciśnienie w uchu.
  • BERA (ABR – słuchowe wywołane potencjały pnia mózgu) – umożliwia analizę przewodzenia bodźców słuchowych na poziomie nerwu słuchowego i pnia mózgu, co może być istotne w diagnostyce zaburzeń neurologicznych wpływających na równowagę, np. guza nerwu przedsionkowo-ślimakowego (nerwiaka nerwu VIII).
  • Otoemisja akustyczna (OAE) – pomocna przy ocenie uszkodzenia struktur ucha wewnętrznego, które są blisko powiązane z układem przedsionkowym (błędnikiem).
• Badania okulistyczne
  • Badanie ostrości wzroku – pozwala wykryć wady refrakcji, które mogą wpływać na poczucie równowagi i orientację w przestrzeni.
  • Badanie dna oka – umożliwia ocenę zmian w naczyniach siatkówki, które mogą świadczyć o nadciśnieniu lub cukrzycy, tj. chorobach wpływających na ukrwienie mózgu i powodujących zawroty głowy.
  • Testy stereoskopowe – oceniają widzenie przestrzenne, którego zaburzenia mogą wpływać na błędne postrzeganie ruchu i wywoływać zawroty głowy.
• Badania układu sercowo-naczyniowego
  • Echokardiografia (echo serca, EKG) – ocenia strukturę i funkcje mięśnia sercowego, wykrywając ewentualne wady lub niewydolność krążenia, które mogą powodować niedostateczne ukrwienie mózgu i prowadzić do zawrotów głowy.
  • Doppler tętnic szyjnych i kręgowych – analizuje przepływ krwi w naczyniach mózgowych, co jest istotne w diagnostyce niedokrwienia mózgu, które może powodować epizody zawrotów głowy.
  • Holter EKG – monitoruje pracę mięśnia sercowego przez 24 godziny, co pozwala wykryć arytmię lub epizody niedokrwienia, które mogą prowadzić do niedostatecznego ukrwienia mózgu, a w rezultacie do uczucia oszołomienia oraz zawrotów głowy.

Jak leczyć zawroty głowy?

W zależności od źródła problemu stosuje się różne metody leczenia – zarówno farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne. Najważniejsze jest postawienie właściwej diagnozy, ponieważ skuteczna terapia powinna koncentrować się na eliminacji przyczyny, a nie wyłącznie na łagodzeniu objawów. 

• Leczenie przyczynowe – jeśli uda się zidentyfikować konkretną przyczynę zawrotów głowy, terapia koncentruje się na jej eliminacji.
  • Infekcje ucha (np. zapalenie błędnika, zapalenie trąbki słuchowej) – leczenie antybiotykami lub sterydami.
  • Choroby układu krążenia (np. nadciśnienie, niedociśnienie, miażdżyca) – stosowanie leków regulujących ciśnienie krwi oraz poprawiających krążenie.
  • Zaburzenia metaboliczne (np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy) – leczenie zgodne z chorobą podstawową.
  • Łagodne położeniowe zawroty głowy (BPPV) – zastosowanie manewru Epleya, który pomaga w przemieszczaniu kryształków wapnia w uchu wewnętrznym.
• Farmakoterapia – leki mogą być stosowane zarówno w celu złagodzenia objawów, jak i ustalenia źródła problemu.
  • Leki przeciwwymiotne (np. metoklopramid) – redukują nudności i wymioty towarzyszące zawrotom głowy.
  • Leki przeciwhistaminowe (np. dimenhydrynat, betahistyna) – skuteczne w przypadku problemów z błędnikiem i choroby Meniere’a.
  • Benzodiazepiny (np. diazepam, lorazepam) – stosowane w leczeniu zawrotów głowy związanych z lękiem lub stresem. Działają uspokajająco i zmniejszają napięcie. Należy przyjmować je pod kontrolą lekarza ze względu na ryzyko uzależnienia, senności oraz zaburzeń koordynacji.
  • Neuroleptyki (np. prometazyna, haloperidol) – stosowane w ciężkich przypadkach zawrotów głowy z zaburzeniami równowagi.
  • Leki poprawiające ukrwienie mózgu (np. winpocetyna, nicergolina) – wspomagają leczenie zawrotów głowy wynikających z niedokrwienia mózgu.

• Fizjoterapia – wykorzystywana w leczeniu zawrotów głowy wynikających m.in. z dysfunkcji błędnika lub układu nerwowego.
  • Terapia przedsionkowa (Vestibular Rehabilitation Therapy, VRT) – specjalistyczny program ćwiczeń przeznaczony dla pacjentów z uszkodzeniem błędnika oraz innymi zaburzeniami układu przedsionkowego. Jego celem jest poprawa kompensacji centralnej, redukcja zawrotów głowy oraz zwiększenie równowagi i koordynacji ruchowej. Ćwiczenia są dostosowane indywidualnie do możliwości oraz potrzeb pacjenta.
  • Ćwiczenia propriocepcji i koordynacji – stosowane w terapii pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi oraz ortopedycznymi. Poprawiają świadomość ciała, kontrolę postawy i koordynację ruchową. Regularne wykonywanie tych ćwiczeń zmniejsza ryzyko upadków, redukuje zawroty głowy i poprawia stabilność.
• Chirurgiczne leczenie zawrotów głowy 
  • Przecięcie nerwu przedsionkowego, dekompresja worka endolimfatycznego, labiryntektomia itd. – stosowane w ciężkich przypadkach, gdy inne metody (farmakoterapia, rehabilitacja przedsionkowa) nie przynoszą efektów, a objawy znacznie utrudniają pacjentowi codzienne funkcjonowanie. 
• Psychoedukacja i terapia – pomagają w zrozumieniu mechanizmów leżących u podstaw zawrotów głowy wynikających z zaburzeń lękowych. Taka świadomość często zmniejsza intensywność objawów, ponieważ pacjent przestaje postrzegać je jako zagrożenie.
  • Terapia poznawczo-behawioralna – jedna z najskuteczniejszych metod leczenia zaburzeń lękowych, które mogą wywoływać zawroty głowy. Pomaga zmieniać myślenie i reakcje na stres, co przekłada się na zmniejszenie objawów somatycznych. 
  • Techniki relaksacyjne (medytacja, joga, biofeedback) – obniżają napięcie mięśniowe, regulują oddech i aktywność układu nerwowego, dzięki czemu zawroty głowy związane ze stresem oraz lękiem występują rzadziej.
• Zmiana stylu życia – może znacząco poprawić samopoczucie pacjenta i ograniczyć częstotliwość występowania zawrotów głowy.
  • Zbilansowana dieta – należy unikać kofeiny, alkoholu oraz soli (zwłaszcza w przypadku choroby Meniere’a), ponieważ nasilają objawy. 
  • Regularna aktywność fizyczna – poprawia krążenie i wspiera układ nerwowy.
  • Przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów w ciągu dnia – odwodnienie może powodować spadki ciśnienia i zawroty głowy.
  • Wypoczynek nocny – niewystarczająca ilość snu może prowadzić do zmęczenia, problemów z koncentracją i występowania zawrotów głowy. 

Co zrobić, gdy kręci się w głowie?

Co pomaga na zawroty głowy? Co zrobić, kiedy wystąpią? 

• Trzeba jak najszybciej usiąść lub położyć się, aby zminimalizować ryzyko upadku. Jeśli nie jest to możliwe, warto oprzeć się o ścianę lub stabilny mebel. Jest to szczególnie ważne w przypadku seniorów, ponieważ upadki mogą prowadzić do poważnych urazów. 
• Należy unikać gwałtownych ruchów głowy i tułowia, które mogą nasilić objawy. Jeśli zawroty wystąpią w zamkniętym pomieszczeniu, warto otworzyć okno, aby zapewnić sobie dopływ świeżego powietrza. 
• Pomocne mogą okazać się techniki relaksacyjne – spokojne i głębokie oddechy oraz skupienie wzroku na nieruchomym punkcie. 
• Warto wypić szklankę wody, ponieważ odwodnienie może być jedną z przyczyn zawrotów głowy.

Najważniejsze informacje:

• W wielu przypadkach rwa kulszowa wymaga konsultacji z lekarzem, szczególnie gdy ból nie ustępuje, nasila się lub pojawiają się objawy, takie jak: osłabienie mięśni, zaburzenia czucia czy opadanie stopy.
• Diagnostyka rwy kulszowej obejmuje wywiad lekarski oraz testy neurologiczne (np. Laseque’a, Bragarda, Kemp’a) w celu oceny ucisku na nerw kulszowy. Najdokładniejszym badaniem jest rezonans magnetyczny (MRI).
• Leczenie rwy kulszowej zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Może obejmować farmakoterapię, fizjoterapię (ćwiczenia, masaże, terapię manualną), a także zabiegi fizykoterapeutyczne (TENS, ultradźwięki, laser). 
• Kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów lub dochodzi do poważnych uszkodzeń nerwów, konieczna może być interwencja chirurgiczna.
• Leczenie rwy kulszowej trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, ale pełny powrót do sprawności może zająć więcej czasu.

Rwa kulszowa („korzonki”) to schorzenie ograniczające codzienną aktywność, wywołujące ból w części lędźwiowej kręgosłupa i trudności w poruszaniu się. Aby skutecznie leczyć tę dolegliwość, konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań diagnostycznych (testy neurologiczne, rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa). W zależności od wyników w leczeniu rwy kulszowej wykorzystuje się farmakoterapię, fizjoterapię i zabiegi fizykoterapeutyczne.

Rwa kulszowa – kiedy do lekarza?

Rwa kulszowa to wynik ucisku lub podrażnienia nerwu kulszowego odpowiadającego za czucie i ruch w kończynie dolnej. Pacjent odczuwa ostry i przeszywający ból, który może promieniować do nogi, często doświadcza również uczucia drętwienia i mrowienia. 

Objawy rwy kulszowej niekiedy ustępują samoistnie, szczególnie w przypadku łagodnych stanów zapalnych lub niewielkich ucisków na nerw. Wiele osób odczuwa poprawę po kilku dniach lub tygodniach odpoczynku, lekach przeciwbólowych, ćwiczeniach rozciągających, terapii manualnej czy fizykoterapii. Niektórych dolegliwości nie należy jednak lekceważyć. W jakich sytuacjach wizyta u lekarza to konieczność? 

• Ból trwa dłużej niż kilka dni i nie ustępuje po lekach przeciwbólowych. 
• Dolegliwości są bardzo silne i utrudniają codzienne funkcjonowanie – narastający ból uniemożliwia chodzenie czy siedzenie.
• Objawy rwy kulszowej występują po urazie, upadku lub w wyniku podnoszenia ciężarów.
• Pojawiają się dodatkowe objawy – osłabienie siły mięśniowej, utrata czucia, opadanie stopy. 
• Występuje nietrzymanie moczu – może to wskazywać na poważne uszkodzenie nerwów i wymaga pilnej interwencji medycznej.

Lekarz od rwy kulszowej – do kogo się udać? 

W zależności od przyczyny rwy kulszowej konieczna może okazać się konsultacja z kilkoma specjalistami.

• Pierwsza konsultacja, przepisanie środków przeciwbólowych i skierowanie na dalszą diagnostykę do odpowiedniego specjalisty – lekarz rodzinny. 
• Przyczyną rwy jest problem neurologiczny (np. ucisk na nerw) – neurolog. 
• Rwa wynika ze zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa – ortopeda. 
• Rehabilitacja i ćwiczenia wspomagające leczenie rwy kulszowej – fizjoterapeuta. 
• Zaawansowana dyskopatia wymagająca operacji – neurochirurg. 

Diagnostyka rwy kulszowej – jakie badania wykonać?

Diagnostyka rwy kulszowej obejmuje kilka etapów, które pozwalają lekarzowi określić przyczynę bólu i dobrać odpowiednie leczenie. 

Wywiad lekarski

Lekarz zadaje pacjentowi pytania dotyczące:

• lokalizacji i charakteru bólu (czy promieniuje do nogi, czy nasila się w określonych pozycjach),
• czynników nasilających lub łagodzących ból,
• ewentualnych urazów,
• innych objawów (np. drętwienie, osłabienie mięśni, problemy z chodzeniem),
• wcześniejszych problemów z kręgosłupem.

Badania fizykalne – neurologiczne testy na rwę kulszową

Testy neurologiczne pomagają w diagnozowaniu rwy kulszowej, która jest często wynikiem ucisku na nerw kulszowy lub jego korzenie w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa. Pozwalają ocenić, z jakimi problemami jest związany ból promieniujący wzdłuż nogi (przepuklina dysku międzykręgowego, stenoza kręgosłupa lędźwiowego, zwyrodnienia stawów kręgosłupa, zablokowanie stawów kręgosłupa).

• Test Laseque’a – polega na uniesieniu wyprostowanej nogi pacjenta w pozycji leżącej. Ból promieniujący wzdłuż nogi może sugerować ucisk na nerw kulszowy.
• Test Bragarda – modyfikacja testu Laseque’a polegająca na obniżeniu nogi i jej lekkim uniesieniu w stronę pleców, co może wywołać ból wzdłuż nerwu kulszowego.
• Test Laségue’a z odwodzeniem – wykonuje się uniesienie nogi w teście Laseque’a, a następnie lekkie jej odwodzenie (na boki), co może pogłębić ból promieniujący wzdłuż nogi.
• Test Kemp’a – polega na zgięciu pacjenta do tyłu w pozycji stojącej, jednocześnie unosząc jedną nogę i wykonując jej rotację. Ból w dolnej części pleców lub promieniujący do nogi może wskazywać na problem z nerwem kulszowym.
• Test Brudzińskiego – pacjent leży na plecach, a lekarz próbuje przyciągnąć jego głowę do klatki piersiowej. Ból promieniujący wzdłuż nogi może świadczyć o problemie z nerwem kulszowym.
• Test Valsalvy – polega na wykonaniu głębokiego wdechu i próbie wydychania powietrza przy zamkniętych ustach i zatkanym nosie, co zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej. Jeśli podczas tej czynności pojawia się ból promieniujący do nogi, może to wskazywać na ucisk na nerw kulszowy, np. spowodowany przepukliną dysku.
• Test Straight Leg Raise (SLR) – pacjent leży na plecach, a lekarz unosi jego wyprostowaną nogę, aby sprawdzić, czy pojawia się ból wzdłuż nerwu kulszowego.
• Test Sciatica – pacjent siedzi na stole, a lekarz unosi jego nogę i rozciąga mięśnie, co może wywołać ból promieniujący wzdłuż nerwu kulszowego.

Testy neurologiczne są narzędziem, które wspiera lekarza we wstępnym rozpoznaniu problemów z nerwem kulszowym, co ułatwia dalszą diagnostykę i dobranie odpowiedniego planu leczenia.

Rezonans magnetyczny (MRI) 

Rezonans magnetyczny (MRI) to najdokładniejsze badanie obrazowe stosowane w diagnostyce rwy kulszowej. Pozwala na ocenę tkanek miękkich, nerwów oraz krążków międzykręgowych, dlatego jest niezastąpione w wykrywaniu przyczyn ucisku na nerw kulszowy.

Lekarz kieruje pacjenta na rezonans, gdy:

• ból jest bardzo silny i trwa dłużej niż 6 tygodni,
• występują objawy neurologiczne – osłabienie mięśni, drętwienie lub zaburzenia czucia,
• podejrzewa się przepuklinę dysku, stenozę kręgosłupa lub zmiany zwyrodnieniowe,
• pojawiają się objawy zespołu ogona końskiego (m.in. zaburzenia zwieraczy, znaczne osłabienie nóg).

Warto jednak dodać, że przeprowadzenie MRI nie jest konieczne u wszystkich pacjentów, ponieważ wiele przypadków rwy ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni. 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Co może pokazać MRI w przypadku rwy kulszowej?

• Przepuklinę dysku – jądro miażdżyste naciska na korzeń nerwu kulszowego.
• Stenozę (zwężenie) kanału kręgowego – ograniczającą przestrzeń dla nerwów, powodującą ból i osłabienie kończyn.
• Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa – prowadzące do ucisku na nerw.
• Guzy, zapalenia lub infekcje – które powodują objawy podobne do rwy kulszowej.

Tomografia komputerowa (CT)

Tomografia komputerowa (CT) to alternatywa dla pacjentów, którzy nie mogą poddać się MRI (np. osoby z wszczepionymi implantami metalowymi lub rozrusznikiem serca). 

Tomografia wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie do tworzenia szczegółowych obrazów ciała, jednak w przeciwieństwie do zwykłego badania RTG, umożliwia uzyskanie obrazów w różnych płaszczyznach.

Tomografia komputerowa jest przydatna w diagnostyce rwy kulszowej, gdy istnieje podejrzenie zmian kostnych, takich jak: zwężenie kanału kręgowego, osteofity czy złamania, jednak oferuje mniej dokładną wizualizację tkanek miękkich – nerwy i dyski są mniej widoczne niż w rezonansie magnetycznym.

Badanie elektromiograficzne (EMG)

To pomocne badanie, gdy rwa kulszowa ma przewlekły przebieg, towarzyszą jej objawy neurologiczne lub konieczne jest określenie stopnia uszkodzenia nerwu. 

Badanie EMG pozwala wykryć zmiany w przewodnictwie nerwowym spowodowane uciskiem nerwu kulszowego lub innymi zaburzeniami neurologicznymi. Dzięki niemu lekarz może określić, które mięśnie są osłabione lub uszkodzone na skutek problemów z nerwem kulszowym. Elektromiografia nie umożliwia natomiast obrazowania struktur kręgosłupa, jak ma to miejsce w przypadku MRI czy CT.

Rwa kulszowa – leczenie

Leczenie rwy kulszowej zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Ze względu na różnorodność czynników, które mogą powodować ból związany z uszkodzeniem nerwu kulszowego, ważne jest, aby podejście terapeutyczne było kompleksowe i dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Leczenie rwy kulszowej – farmakologia

Farmakoterapia ma na celu złagodzenie bólu, zmniejszenie stanu zapalnego i poprawę funkcji nerwu kulszowego. Jest dostosowana do stopnia nasilenia bólu i jego przyczyny. W łagodniejszych przypadkach stosowane są m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), natomiast w przewlekłych lub ostrych epizodach włącza się leki neurologiczne, steroidy lub blokady nerwowe.

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne, NLPZ (ibuprofen, diklofenak czy naproksen) – skutecznie łagodzą dolegliwości bólowe w obrębie kręgosłupa, jak i stan zapalny w rejonie nerwu kulszowego. Zastosowanie tych środków pozwala podjąć pacjentowi dalszą rehabilitację.
• Leki przeciwbólowe (paracetamol, metamizol) – stosowane przy łagodniejszych dolegliwościach.
• Leki rozluźniające mięśnie (miorelaksanty) – takie jak cyklobenzapryna czy tyzanidyna, pomagają w walce ze skurczami mięśniowymi występującymi w wyniku rwy kulszowej. Działają rozluźniająco na mięśnie, przynoszą ulgę w bólu i poprawiają zakres ruchu.
• Glikokortykosteroidy (metyloprednizolon czy deksametazon) – w przypadku cięższych dolegliwości, które nie ustępują po stosowaniu NLPZ, lekarz może podać zastrzyki sterydowe (blokady nerwowe). Działają przeciwzapalnie, zmniejszają obrzęk i ból w miejscu ucisku nerwu. 
• Leki przeciwpadaczkowe (neuromodulujące) – gabapentyna, pregabalina – pomagają w bólu neuropatycznym, gdy nerw jest uszkodzony.
• Leki przeciwdepresyjne (np. amitryptylina, duloksetyna) – stosowane w przewlekłym bólu neuropatycznym.

Rwa kulszowa – fizjoterapia – ćwiczenia, masaże, terapia manualna

Fizjoterapia jest ważnym elementem leczenia rwy kulszowej, ponieważ pomaga wzmocnić mięśnie pleców, przez co redukuje nacisk na nerw kulszowy i poprawia mobilność pacjenta. 

• Ćwiczenia rozciągające – pomagają zmniejszyć napięcie mięśniowe i poprawić elastyczność struktur otaczających nerw kulszowy.
• Ćwiczenia wzmacniające (mięśnie pleców, brzucha i pośladków) – stabilizują kręgosłup i zmniejszają ryzyko nawrotów dolegliwości. 
• Masaż na rwę kulszową – popularny sposób łagodzenia objawów i przynoszący ulgę w bólu. W ramach terapii wykorzystuje się różne techniki – masaż klasyczny, głęboki masaż tkanek czy masaż rozluźniający – które poprawiają krążenie, redukują napięcie mięśniowe oraz wspomagają procesy regeneracyjne.
• Terapia manualna – polega na precyzyjnych manipulacjach kręgosłupa oraz stawów, które mogą przynieść ulgę i pomóc w odciążeniu uciśniętego nerwu. Celem tej metody jest przywrócenie prawidłowej funkcji kręgosłupa.
• Trakcja kręgosłupa – polega na stosowaniu siły do rozciągania kręgosłupa, co może zmniejszyć ucisk na nerw kulszowy. Pomaga w redukcji bólu i może przyczynić się do poprawy mobilności. 

Fizykoterapia – jakie zabiegi na rwę kulszową? 

Zabiegi fizykalne wspomagają leczenie stanów zapalnych i bólu. Ponadto poprawiają krążenie oraz mobilność pacjenta, redukują stan zapalny, a także przyspieszają procesy regeneracyjne tkanek. Lekarz lub fizjoterapeuta dopasowują zabiegi fizykoterapeutyczne do stanu zdrowia pacjenta i poziomu nasilenia objawów.

• Przezskórna elektryczna stymulacja nerwów (TENS, Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) – terapia polega na stosowaniu impulsów elektrycznych przez skórę, które mają na celu zmniejszenie odczuwania bólu. Impulsy stymulują nerwy i pomagają w blokowaniu sygnałów bólowych docierających do mózgu.
• Ultradźwięki – zastosowanie fal dźwiękowych o wysokiej częstotliwości, które działają przeciwbólowo, zmniejszają stan zapalny i wspomagają regenerację tkanek. Mogą być również stosowane do głębokich warstw mięśniowych, co zwiększa ich skuteczność.
• Irygodynia – stosowanie prądów elektrycznych o różnych częstotliwościach, które mają na celu stymulację tkanek i przyspieszenie procesu gojenia uszkodzonych struktur.
• Terapia magnetyczna – wspomaga procesy regeneracyjne tkanek. Może być stosowana w leczeniu bólów mięśniowych, stanów zapalnych oraz w celu zmniejszenia bólu. Poprawia mikrokrążenie i zmniejsza obrzęki.
• Terapia laserowa – wykorzystywana do leczenia stanów zapalnych i bólu. Działa przeciwzapalnie, zmniejsza ból oraz przyspiesza procesy regeneracyjne tkanek, stymulując mikrokrążenie oraz procesy gojenia.
• Terapia światłem o określonej długości fal (LED) – wykorzystywana w celu wspomagania procesu gojenia tkanek. Terapia LED działa przeciwbólowo, redukuje stany zapalne i przyspiesza regenerację tkanek, szczególnie w leczeniu przewlekłych bólów mięśniowych i stanów zapalnych.

Rwa kulszowa – operacja – kiedy jest konieczna? 

Operacja rwy kulszowej jest zazwyczaj ostatecznością. Kiedy rozważa się zabieg chirurgiczny? 

• Ból nie ustępuje po kilku miesiącach leczenia zachowawczego (np. leki przeciwbólowe, rehabilitacja).
• Dolegliwości są tak silne, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.
• Dochodzi do osłabienia mięśni, co może prowadzić do problemów z poruszaniem się lub utratą kontroli nad funkcjami zwieraczy.
• Istnieje wyraźny ucisk na korzenie nerwowe, który może prowadzić do trwałego uszkodzenia nerwu.

Zabiegi operacyjne najczęściej polegają na usunięciu fragmentu dysku lub dekompresji nerwu (zmniejszenie lub usunięcie nacisku, który może być przyczyną rwy kulszowej). 

Ile trwa leczenie rwy kulszowej?

Czas leczenia rwy kulszowej zależy od jej przyczyny oraz stopnia zaawansowania.

• Leczenie zachowawcze (leki przeciwbólowe, rehabilitacja, fizjoterapia) zwykle trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.
• W przypadku bardziej skomplikowanych przypadków, np. przepuklina dysku, proces leczenia może trwać dłużej, a czasem wymaga operacji.

Większość pacjentów doświadcza poprawy w ciągu 4–6 tygodni, ale proces rehabilitacji i powrotu do pełnej sprawności może zająć kilka miesięcy.

Rwa kulszowa – leżeć czy chodzić?

Początkowo, zwłaszcza gdy ból jest bardzo silny, wskazany jest odpoczynek w pozycji embrionalnej i/lub z poduszką między kolanami. Jeśli mimo odpoczynku oraz leżenia ból nie ustępuje po kilku dniach, należy skonsultować się z lekarzem. 

Długotrwałe unikanie ruchu może prowadzić do osłabienia mięśni i pogorszenia stanu. Z kolei umiarkowana aktywność, jak spacery, wspomaga krążenie i zapobiega sztywności stawów oraz mięśni. 

Przy rwie kulszowej należy unikać intensywnego wysiłku oraz długotrwałego stania lub siedzenia w jednej pozycji.

Rwa kulszowa – jak leczyć ją w domu, co pomaga? 

Oprócz tradycyjnych metod leczenia, takich jak terapia farmakologiczna i fizjoterapeutyczna, istnieje kilka domowych sposobów, które mogą wspomóc proces leczenia rwy kulszowej.

• Ciepłe okłady – ciepło pomaga łagodzić ból i napięcie mięśniowe. Stosowanie ciepłych okładów na bolesne miejsce poprawia krążenie, rozluźnia mięśnie i przynosi ulgę. Warto stosować je przez 15–20 minut kilka razy dziennie.
• Zimne okłady – w początkowej fazie rwy kulszowej, gdy ból jest ostry, najlepiej zastosować zimne okłady. Zimno działa przeciwzapalnie, zmniejsza obrzęk i ból poprzez zmniejszenie nacisku na nerw kulszowy. Zimny kompres należy przykładać przez 10–15 minut, zwracając uwagę, aby nie przykładać lodu bezpośrednio do skóry (należy go zawinąć w ręcznik).
• Prawidłowa postawa ciała – należy unikać długotrwałego przebywania w jednej pozycji oraz pochylania się do przodu lub skręcania ciała, co może nasilać ból. Z kolei podczas siedzenia warto utrzymywać naturalną krzywiznę kręgosłupa. Warto także spać na twardym materacu, który zapewnia odpowiednie wsparcie dla pleców. 
• Ćwiczenia rozciągające – mogą poprawić elastyczność mięśni w okolicy lędźwiowej i zmniejszyć napięcie tej okolicy. Rozciąganie nóg, bioder czy pleców pomoże zredukować ból. 
• Unikanie nadmiernego obciążenia – podczas podnoszenia przedmiotów zginaj kolana, nie wyginaj pleców i rozkładaj ciężar równomiernie na obu nogach. Nadmierny wysiłek fizyczny może prowadzić do zaostrzenia objawów rwy kulszowej. 
• Odpowiednia dieta – bogata w kwasy tłuszczowe omega-3, witaminę D i magnez wspomaga leczenie rwy kulszowej. Omega-3 działa przeciwzapalnie, witamina D wspiera zdrowie kości, a magnez pomaga w rozluźnianiu mięśni. Warto włączyć do diety ryby morskie, orzechy, nasiona, a także rozważyć suplementację. 

Profilaktyka rwy kulszowej

Profilaktyka rwy kulszowe jest istotna zwłaszcza u osób narażonych na czynniki ryzyka, takie jak: siedzący tryb życia, praca fizyczna czy niewłaściwa postawa ciała.

• Prawidłowa postawa ciała – utrzymywanie prostej sylwetki zarówno podczas siedzenia, jak i stania, pomaga zapobiegać nadmiernemu obciążeniu kręgosłupa, co zmniejsza ryzyko wystąpienia bólu pleców.
• Regularna aktywność fizyczna – ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha są kluczowe dla utrzymania stabilności kręgosłupa i zapobiegania urazom.
• Prawidłowa technika podnoszenia ciężarów – chroni kręgosłup przed przeciążeniem.
• Właściwa masa ciała – zmniejsza obciążenie kręgosłupa, co ma istotne znaczenie w profilaktyce problemów z plecami, w tym rwy kulszowej.
• Unikanie długotrwałego siedzenia – regularne przerwy na rozciąganie i spacery pomagają uniknąć sztywności pleców oraz napięcia w dolnej części kręgosłupa.
• Masaże i techniki relaksacyjne – redukowanie napięcia mięśniowego za pomocą masaży lub terapii ciepłem i zimnem może pomóc w łagodzeniu bólu pleców.
• Odpowiednie obuwie – noszenie wygodnych butów, które zapewniają dobrą amortyzację i wspierają prawidłową postawę, zmniejsza ryzyko wystąpienia dolegliwości związanych z kręgosłupem.
• Wzmacnianie mięśni dolnej części pleców – ćwiczenia na wzmocnienie mięśni pleców, szczególnie w dolnym odcinku, zapewniają lepszą stabilizację kręgosłupa, co zapobiega urazom.

Nieleczona rwa kulszowa – skutki

Nieleczona rwa kulszowa może prowadzić do poważnych i długotrwałych konsekwencji zdrowotnych. 

• Zanik mięśni – długotrwałe unikanie ruchu z powodu bólu towarzyszącego rwie kulszowej prowadzi do zaniku mięśni w obrębie nóg i dolnej części pleców. Ograniczenie aktywności fizycznej przyczynia się do osłabienia mięśni stabilizujących kręgosłup oraz kończyn dolnych, co może wywoływać trudności w poruszaniu się, a także zwiększać ryzyko upadków i kontuzji.
• Przewlekły ból – początkowe dolegliwości bólowe mogą przekształcić się w przewlekły i narastający dyskomfort. W niektórych przypadkach ból promieniuje do innych części ciała, takich jak biodro czy stopa.
• Trwałe uszkodzenie nerwu kulszowego – prowadzi do silnego bólu, mrowienia i utraty czucia w nodze. Może także powodować osłabienie mięśni, co utrudnia chodzenie oraz wykonywanie innych czynności.
• Problemy z kręgosłupem – nieleczona rwa kulszowa prowadzi do degeneracji krążków międzykręgowych i wzrostu ciśnienia wewnątrz kręgosłupa, co zwiększa ryzyko wystąpienia przepukliny dyskowej. 

Najważniejsze informacje:

• Dna moczanowa jest rozpoznawana na podstawie analizy objawów klinicznych i wyników badań laboratoryjnych i/lub obrazowych.
• Pobranie płynu stawowego pozwala wykryć obecność kryształów moczanu sodu. Wspomniana procedura jest kluczowa w procesie diagnozowania choroby. 
• Leczenie dny moczanowej obejmuje zarówno łagodzenie objawów podczas ostrych napadów bólowych, jak i długoterminowe obniżanie poziomu kwasu moczowego. 
• Efektywnym sposobem na szybkie złagodzenie objawów napadu dny jest zastosowanie leków przeciwbólowych i/lub przeciwzapalnych (NLPZ, kolchicyna, sterydy) oraz odpoczynek.
• Działanie leków obniżających poziom kwasu moczowego (allopurynol, febuksostat) zapobiega nawrotom choroby i rozwojowi powikłań.
• Dieta to ważny element leczenia dny moczanowej. Z jadłospisu najlepiej wykluczyć produkty bogate w puryny (czerwone mięso, owoce morza, alkohol). Zwiększyć należy z kolei spożycie warzyw, nabiału oraz wody. 

Dna moczanowa (inaczej podagra, artretyzm lub skaza moczanowa) to przewlekła choroba zapalna o podłożu metabolicznym, która dotyka stawów, powodując ich ból, obrzęk i zaczerwienienie. W procesie diagnozowania schorzenia wykorzystywane są szczegółowe badania laboratoryjne i obrazowe, które pozwalają na wykrycie nadmiaru kwasu moczowego we krwi oraz obecności kryształów moczanu sodu w stawach. Lekarz reumatolog na podstawie objawów klinicznych, wyników zleconych testów oraz historii choroby pacjenta wdraża odpowiednią terapię. Celem leczenia jest obniżenie poziomu kwasu moczowego, łagodzenie bólu oraz zapobieganie nawrotom dolegliwości. W przypadku dny moczanowej stosuje się zarówno farmakoterapię, jak i zmianę stylu życia, w tym diety. Wczesne podjęcie leczenia pozwala na skuteczne kontrolowanie choroby i uniknięcie powikłań, takich jak uszkodzenia stawów czy kamica nerkowa.

Jaki lekarz od dny moczanowej? Jak rozpoznać chorobę?

Dna moczanowa jest leczona przez reumatologa, który specjalizuje się w chorobach stawów i schorzeniach związanych z układem ruchu. Lekarz przeprowadzi szczegółową analizę dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta oraz zleci odpowiednie badania, które pozwolą na potwierdzenie diagnozy. Rozpoznanie dny moczanowej opiera się na dokładnej analizie objawów klinicznych i wyników testów laboratoryjnych. 

Dna moczanowa wynika z nadmiaru kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia), co prowadzi do odkładania się kryształów moczanu sodu w stawach, tkankach lub narządach. Schorzenie rozwija się stopniowo przez kilka, a nawet kilkanaście lat. 

Pierwsza faza choroby najczęściej przebiega bez żadnych dolegliwości (tzw. bezobjawowa hiperurykemia). Kolejny etap obejmuje z kolei nagły i silny ból pojawiający się najczęściej w okolicy dużego palca u stopy (tzw. podagra). Do ataku dochodzi zwykle w nocy lub nad ranem. Towarzyszy mu obrzęk oraz zaczerwienienie. Skóra w obrębie stawu jest wyraźnie rozgrzana, a także wrażliwa na dotyk. Objawy nasilają się w ciągu kilku godzin, powodując trudności w poruszaniu się. W ostrym stadium choroby ból może utrzymywać się przez kilka dni, po czym stopniowo ustępuje. 

Nieleczona choroba prowadzi do nawracających ataków, przewlekłych zmian w stawach, a także powstawania guzków dnawych. 

Guzki dnawe to twarde zgrubienia, które rozwijają się pod skórą, zazwyczaj wokół stawów, ale mogą wystąpić również w innych miejscach, takich jak: małżowiny uszne, palce, łokcie czy pięty. Są typowe dla zaawansowanej postaci dny moczanowej i powstają w wyniku gromadzenia się kryształów moczanu sodu w tkankach. W większości przypadków guzki nie powodują bólu ani dyskomfortu, jednak mogą stać się bolesne, jeśli dojdzie do rozwoju zapalenia w ich obrębie lub będą narażone na ucisk. Nieleczone prowadzą do trwałych uszkodzeń i deformacji stawów.

Dna moczanowa – jakie badania?

Diagnostyka dny moczanowej polega na przeprowadzenie badań, które pozwolą na potwierdzenie wysokiego poziomu kwasu moczowego we krwi oraz wykluczenie innych schorzeń (np. reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) czy chorób zakaźnych). 

Jakie badania na dnę moczanową zleci lekarz? 

• Badanie stężenia kwasu moczowego we krwi – można je przeprowadzić o dowolnej porze dnia, jednak należy unikać spożywania alkoholu i produktów bogatych w puryny (np. czerwone mięso, owoce morza, rośliny strączkowe) na dzień przed pobraniem. Podwyższony poziom kwasu moczowego może sugerować dnę, choć nie jest to jedyny wskaźnik brany pod uwagę podczas diagnozowania, ponieważ u niektórych pacjentów wynik może mieścić się w normie, zwłaszcza poza atakiem. Jakie są normy stężenia kwasu moczowego we krwi? 
  • u mężczyzn: 3,4–7,0 mg/dl (czyli 200–416 µmol/l),
  • u kobiet: 2,4–6,0 mg/dl (czyli 140– 355 µmol/l).
• Badanie stężenia kwasu moczowego w dobowej zbiórce moczu – nie jest podstawową metodą diagnozowania choroby, ale może pomóc w określeniu jej przyczyny i dostosowaniu leczenia. Przed oraz w trakcie zbiórki moczu należy unikać spożywania alkoholu i produktów bogatych w puryny. Co oznaczają poszczególne wyniki?
  • wynik 300–800 mg/24 h (1,78–4,74 mmol/24 h) – norma dla dorosłych,
  • wynik powyżej 800 mg/24 h – może wskazywać na nadprodukcję kwasu moczowego, co zwiększa ryzyko kamicy nerkowej i dny moczanowej,
  • wynik poniżej 300 mg/24 h – może świadczyć o upośledzonym wydalaniu kwasu moczowego przez nerki. 
• Badanie płynu stawowego – w trakcie ataku dny moczanowej lekarz może wykonać aspirację (nakłucie) stawu, aby pobrać płyn. Następnie, pod mikroskopem, sprawdza obecność kryształów moczanu sodu, co jest kluczową informacją potwierdzającą diagnozę. 
• RTG (rentgen) – wykazuje przewlekłe uszkodzenia stawów spowodowane odkładaniem się kryształów moczanu sodu (np. erozje stawowe). To z reguły badanie pomocnicze wykorzystywane przede wszystkim w bardziej zaawansowanych przypadkach.
• Ultrasonografia (USG) stawów – jest coraz częściej wykorzystywana w diagnostyce dny moczanowej, ponieważ pozwala na wykrycie charakterystycznych zmian w stawach i otaczających je tkankach. Badanie umożliwia zobrazowanie złogów kryształów moczanu sodu, które odkładają się w chrząstkach stawowych. USG pozwala także wykryć obecność stanu zapalnego w stawie, co objawia się obrzękiem błony maziowej oraz nadmiarem płynu stawowego. W przewlekłej dnie moczanowej badanie może ujawnić guzki dnawe, czyli nagromadzone kryształy kwasu moczowego w tkankach miękkich. Ponadto USG pozwala na ocenę ewentualnych uszkodzeń chrząstki stawowej i nadżerek kostnych, które mogą pojawić się w zaawansowanym stadium choroby.
• Diagnostyka różnicowa – w celu wykluczenia innych chorób o podobnych objawach (np. zapalenie stawów, infekcja) lekarz może zlecić dodatkowe testy – badania na obecność bakterii czy innych substancji zapalnych.

Czy istnieje test domowy na dnę moczanową?

Nie istnieje domowy test, dzięki któremu można jednoznacznie potwierdzić dnę moczanową. Diagnoza wymaga konsultacji lekarskiej oraz przeprowadzenia wspomnianych wyżej badań laboratoryjnych i obrazowych.

Choć w aptekach są dostępne domowe testy, które pomagają w monitorowaniu poziomu kwasu moczowego, nie można opierać na nich wiarygodnego rozpoznania. Trzeba pamiętać, że nie każdy wynik ponad normę jest równoznaczny z rozpoznaniem dny. Co więcej, u niektórych pacjentów – mimo prawidłowego wyniku – choroba może występować. 

Testy domowe nie zastąpią profesjonalnej diagnostyki. W przypadku podejrzenia dny moczanowej konieczna jest wizyta u lekarza. 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Jak leczyć dnę moczanową?

Leczenie dny moczanowej opiera się na dwóch głównych założeniach: 

• obniżeniu poziomu kwasu moczowego we krwi,
• eliminacji objawów choroby – bólu i stanu zapalnego w stawach.

Celem leczenia jest zapobieganie kolejnym napadom dny, a także uszkodzeniom stawów powstającym w wyniku utrzymującego się podwyższonego poziomu kwasu moczowego. Skuteczna terapia powinna uwzględniać zarówno farmakoterapię, jak i zmianę stylu życia, w tym diety.

Jak szybko wyleczyć dnę moczanową? Czy jest to możliwe?

Dna moczanowa jest chorobą przewlekłą, której nie da się całkowicie wyleczyć, ale można skutecznie kontrolować. Terapia ma na celu szybkie złagodzenie objawów podczas napadu oraz długoterminowe zapobieganie nawrotom poprzez obniżenie poziomu kwasu moczowego. Dzięki farmakoterapii dobranej przez specjalistę i zmianie stylu życia można uniknąć ponownych ataków oraz zapobiec powikłaniom, takim jak uszkodzenia stawów czy kamica nerkowa. Regularne monitorowanie poziomu kwasu moczowego i przestrzeganie zaleceń lekarskich pozwala wielu pacjentom prowadzić normalne życie bez objawów choroby.

Dna moczanowa – leczenie farmakologiczne

Leczenie dny moczanowej obejmuje zarówno łagodzenie ostrych ataków, jak i przewlekłą terapię obniżającą poziom kwasu moczowego. Wybór leków zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz częstotliwości napadów. 

Leczenie ostrego napadu dny moczanowej polega na szybkim zmniejszeniu bólu oraz stanu zapalnego. Jakie leki są wykorzystywane w tym przypadku? 

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – np. ibuprofen, naproksen, diklofenak. Działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo, zmniejszając dolegliwości bólowe i obrzęk w stawach. NLPZ nie wpływają bezpośrednio na poziom kwasu moczowego we krwi.
• Kolchicyna – zmniejsza stan zapalny w stawach, zwłaszcza w trakcie ostrych napadów dny moczanowej. Działa poprzez hamowanie migracji białych krwinek do miejsca zapalenia, co skutkuje zmniejszeniem bólu i obrzęku. Kolchicyna jest szczególnie skuteczna, gdy zostanie podana w pierwszych godzinach napadu. 
• Glikokortykosteroidy (sterydy) – np. prednizon, metyloprednizolon. Skuteczne w walce ze stanem zapalnym, stosowane w ciężkich napadach lub gdy NLPZ i kolchicyna są przeciwwskazane. 

Przewlekłe leczenie dny moczanowej zapobiega z kolei kolejnym napadom i zmniejsza ryzyko powikłań. Wymaga regularnych badań kontrolnych oraz monitorowania poziomu kwasu moczowego. Leki obniżające kwas moczowy włącza się do terapii po ustabilizowaniu ostrego ataku choroby.

• Inhibitory oksydazy ksantynowej (XOi) – zmniejszają produkcję kwasu moczowego
  • Allopurynol – najczęściej stosowany lek, hamuje enzym oksydazę ksantynową odpowiedzialny za powstawanie kwasu moczowego.
  • Febuksostat – działa podobnie jak allopurynol, ale jest stosowany u pacjentów, u których istnieją przeciwwskazania do jego stosowania lub nie uzyskują odpowiednich efektów.
• Leki urykozuryczne – zwiększają wydalanie kwasu moczowego przez nerki
  • Probenecyd, benzbromaron – zwiększają wydalanie kwasu moczowego przez nerki, zmniejszając jego stężenie we krwi. Są stosowane w leczeniu przewlekłej dny moczanowej.

Dna moczanowa – jak złagodzić ból stawów przy napadzie dny?

Napady dny moczanowej często wiążą się z intensywnymi dolegliwościami, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. W przypadku zaostrzenia choroby konieczne jest szybkie działanie w celu złagodzenia objawów. Jakie są sposoby na złagodzenie bólu i obrzęku?

• Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne – podstawowym sposobem na złagodzenie dolegliwości podczas napadu dny moczanowej jest stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), np. ibuprofenu czy diklofenaku.
• Odpowiedni poziom nawodnienia organizmu – wspomaga eliminację kwasu moczowego z organizmu.
• Chłodzenie stawu – zimne okłady redukują stan zapalny, zmniejszając obrzęk i łagodząc ból. Należy przy tym unikać bezpośredniego kontaktu lodu ze skórą – najlepszym rozwiązaniem jest owinięcie lodu w ręcznik lub stosowanie specjalnych okładów chłodzących. 
• Odpoczynek i unikanie obciążenia – podczas napadu dny moczanowej nie należy obciążać bolącego stawu. Najlepiej odpoczywać w pozycji, która pozwala na uniesienie kończyny oraz zminimalizowanie nacisku. Należy również unikać dłuższego chodzenia czy stania.

Dieta w dnie moczanowej

Dieta ma istotne znaczenie w kontrolowaniu poziomu kwasu moczowego i zapobieganiu napadom dny moczanowej. Odpowiedni dobór produktów może pomóc w redukcji stanów zapalnych oraz wspierać wydalanie nadmiaru kwasu moczowego z organizmu.

Co można jeść przy dnie, jakie produkty są zalecane? 

• warzywa i owoce – marchew, seler, brokuły, ogórki, jabłka, cytrusy, wiśnie,

• produkty pełnoziarniste – kasze (gryczana, jęczmienna), brązowy ryż, pełnoziarnisty chleb i makaron,

• nabiał o niskiej zawartości tłuszczu – mleko, jogurt, kefir, twaróg,

• chude białko roślinne i zwierzęce – rośliny strączkowe (w umiarkowanych ilościach), jajka, drób (kurczak, indyk),

• orzechy i nasiona.

Należy pamiętać także o odpowiednim nawodnieniu, które wspomaga wydalanie kwasu moczowego, warto wypijać minimum 2–3 l wody dziennie. 

Czego nie należy jeść przy dnie moczanowej? 

• czerwone mięso i podroby – wołowina, wieprzowina, jagnięcina, wątróbka, nerki,
• tłuste ryby i owoce morza – sardynki, makrela, śledzie, tuńczyk, krewetki,
• alkohol – piwo, mocne trunki,
• produkty bogate we fruktozę – napoje gazowane, soki owocowe z dodatkiem cukru, słodycze, syropy owocowe,
• żywność przetworzona – fast food, konserwy mięsne, wysoko przetworzone produkty mięsne (parówki, pasztety).

Zbilansowana dieta i kontrola spożycia puryn są kluczowe w zapobieganiu oraz leczeniu dny moczanowej. Pomagają utrzymać prawidłowy poziom kwasu moczowego, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia bolesnych napadów choroby.

Najważniejsze informacje

• Złotym standardem w diagnozowaniu endometriozy jest laparoskopia. Istotne są również badania obrazowe – USG transwaginalne oraz rezonans magnetyczny (MRI). 
• W leczeniu wykorzystuje się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz terapię hormonalną, która ogranicza rozwój ognisk endometrialnych.
• Leczenie chirurgiczne obejmuje głównie laparoskopię, która umożliwia lekarzowi usunięcie zmian, zrostów i torbieli. 
• W zaawansowanych przypadkach endometriozy przeprowadza się histerektomię (usunięcie macicy) lub ooforektomię (usunięcie jajników).

Endometrioza to przewlekła choroba ginekologiczna. Jest związana z rozwojem tkanki podobnej do błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej obrębem, co prowadzi do silnych bólów miednicy (zwłaszcza podczas menstruacji) oraz problemów z zajściem w ciążę. Złotym standardem w diagnozowaniu jest laparoskopia, która umożliwia potwierdzenie rozpoznania, a także usunięcie ognisk choroby. Inne badania wykorzystywane w przypadku podejrzenia endometriozy to USG transwaginalne i rezonans magnetyczny. Leczenie obejmuje z kolei farmakoterapię (leki przeciwbólowe, hormonalne środki antykoncepcyjne, agoniści GnRH) oraz zabiegi chirurgiczne. W przypadku zaawansowanej choroby konieczne może okazać się usunięcie jajników czy macicy. 

Lekarz od endometriozy – do kogo się zwrócić o pomoc?

Endometrioza to choroba przewlekła związana głównie z kobiecym układem rozrodczym, w wyniku której dochodzi do rozwoju tkanki podobnej do endometrium – błony śluzowej macicy – poza wspomnianym narządem. 

Charakterystycznym objawem endometriozy są silne dolegliwości bólowe w obrębie miednicy, które zwykle nasilają się w czasie menstruacji, w trakcie współżycia lub podczas wypróżniania czy oddawania moczu. Inne typowe dolegliwości to: nieregularne krwawienia, zmęczenie, ból w dolnej części pleców, a także problemy z płodnością. 

Do jakiego specjalisty od endometriozy udać się po pomoc?

• Ginekolog – lekarz, który powinien prowadzić diagnostykę i leczenie. Na wypadek konieczności przeprowadzenia operacji w przyszłości warto szukać specjalistów zajmujących się chirurgią laparoskopową. 
• Ginekolog endokrynolog – jeśli endometrioza wpływa na gospodarkę hormonalną i powoduje zaburzenia miesiączkowania.
• Chirurg specjalizujący się w leczeniu endometriozy – jeżeli zmiany obejmują jelita, pęcherz moczowy lub inne narządy poza macicą.
• Specjalista medycyny bólu – jeśli choroba powoduje przewlekłe dolegliwości bólowe, które trudno kontrolować.
• Dietetyk i fizjoterapeuta uroginekologiczny – jako wsparcie w leczeniu objawowym (dieta przeciwzapalna, terapia mięśni dna miednicy).

Endometrioza może wywoływać także problemy z płodnością – wówczas należy skorzystać z wizyty u ginekologa reproduktologa lub szukać pomocy w klinikach leczenia niepłodności. 

Diagnostyka endometriozy – jakie badania?

W celu rozpoznania endometriozy konieczne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki, która obejmuje: wywiad medyczny oraz szczegółowe badanie ginekologiczne, laboratoryjne i obrazowe.

Badanie ginekologiczne

Podczas wywiadu z pacjentką lekarz zadaje pytania dotyczące objawów, cyklu menstruacyjnego, historii chorób ginekologicznych oraz ewentualnych trudności z zajściem w ciążę. W trakcie badania z kolei specjalista może ocenić, czy występują nieprawidłowości w obrębie narządów rodnych – guzki, zrosty, powiększenie jajników – które mogą sugerować obecność endometriozy. 

Aby uzyskać jednoznaczną diagnozę, konieczne są ponadto dodatkowe badania, np.: USG transwaginalne, rezonans magnetyczny (MRI) lub laparoskopia, która jest złotym standardem w potwierdzeniu choroby.

Endometrioza – USG

USG transwaginalne (przezpochwowe) jest podstawowym badaniem obrazowym w diagnostyce opisywanej choroby. Pozwala na potwierdzenie obecności torbieli endometrialnych (czekoladowych) na jajnikach, a także wykrycie niektórych zrostów i ognisk endometriozy głęboko naciekającej (np. w przegrodzie odbytniczo-pochwowej). Należy jednak podkreślić, że drobne zmiany lub powierzchowne ogniska mogą pozostać niewidoczne, dlatego w niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego (MRI) lub laparoskopii.

Rezonans magnetyczny (MRI)

Rezonans magnetyczny (MRI) jest zaawansowanym badaniem obrazowym stosowanym zwłaszcza w przypadku endometriozy głęboko naciekającej lub podejrzenia zmian poza macicą (np. w jelitach, pęcherzu moczowym). Pozwala dokładniej niż USG transwaginalne ocenić lokalizację, wielkość i stopień zaawansowania zmian, co jest pomocne w planowaniu leczenia, szczególnie operacyjnego.

Marker CA-125 (badanie z krwi) 

Podwyższony poziom markera CA-125 we krwi może wskazywać na endometriozę (szczególnie w jej zaawansowanych postaciach), jednak bywa też związany z obecnością mięśniaków macicy, nowotworów jajnika czy stanów zapalnych. Z tego względu oznaczenie jego stężenia jest traktowane jako uzupełnienie innych badań diagnostycznych – USG transwaginalnego czy laparoskopii. 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Endometrioza – laparoskopia diagnostyczna

Laparoskopia diagnostyczna to złoty standard oraz najdokładniejsze badanie pozwalające na bezpośrednią wizualizację ognisk endometrialnych w jamie brzusznej i miednicy. Podczas zabiegu lekarz wykonuje niewielkie nacięcia w brzuchu, przez które wprowadza kamerę i narzędzia chirurgiczne. Dzięki temu możliwe jest pobranie próbek tkanki do analizy histopatologicznej (polega na dokładnej ocenie komórek pod mikroskopem), co pozwala na potwierdzenie diagnozy oraz określenie stopnia zaawansowania choroby. Co więcej, podczas laparoskopii lekarz może usunąć ogniska endometriozy. Trzeba przy tym pamiętać, że jest to związane się z koniecznością hospitalizacji oraz rekonwalescencją po zabiegu.

Biopsja endometrium

Biopsja endometrium polega na pobraniu próbki tkanki z wyściółki macicy w celu oceny jej struktury i ewentualnych nieprawidłowości. Badanie pomaga wykluczyć inne schorzenia (np. hiperplazję czy raka endometrium), które wywołują objawy podobne do endometriozy. To procedura mniej inwazyjna niż laparoskopowa biopsja tkanek, jednak może wiązać się z pewnym dyskomfortem dla pacjentki. Trzeba pamiętać, że biopsja nie umożliwia wykrycia ognisk endometrialnych, ponieważ występują one poza jamą macicy – w innych narządach miednicy lub jamie brzusznej.

Endometrioza – leczenie

Leczenie endometriozy zależy od stopnia zaawansowania choroby, objawów oraz planów dotyczących ciąży. Może obejmować leczenie farmakologiczne (środki przeciwbólowe i hormonalne), a także interwencje chirurgiczne, w tym laparoskopię. W przypadku problemów z płodnością mogą być zalecane dodatkowe terapie wspomagające (inseminacja czy zapłodnienie in vitro).

Leczenie farmakologiczne endometriozy

Leczenie farmakologiczne endometriozy ma na celu łagodzenie dolegliwości bólowych oraz kontrolowanie rozwoju ognisk endometrialnych. Stosuje się tu różne grupy środków, które pomagają w zarządzaniu chorobą i poprawiają komfort życia pacjentek. 

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – pomagają redukować stany zapalne i zmniejszają ból związany z endometriozą (np. ibuprofen i naproksen).
• Hormonalne środki antykoncepcyjne – tabletki, plastry czy pierścienie antykoncepcyjne umożliwiają regulację cyklu menstruacyjnego, zmniejszając krwawienia i zmieniając działanie estrogenów, co ogranicza rozrost tkanek endometrialnych.
• Progestageny – redukują krwawienia i hamują wzrost tkanki endometrialnej m.in. poprzez blokowanie estrogenów (np. medroksyprogesteron).
• Agoniści GnRH – blokują wydzielanie hormonów, które stymulują jajniki do produkcji estrogenów. Prowadzi to do „sztucznej menopauzy”, zahamowania rozwoju ognisk endometrialnych i złagodzenia objawów endometriozy (bólu czy krwawienia).
• Antyestrogeny – działają poprzez blokowanie receptorów estrogenowych w tkankach, co uniemożliwia estrogenom stymulowanie wzrostu tkanek endometrialnych. W efekcie ograniczają rozwój ognisk endometriozy i łagodzą objawy choroby (np. tamoksyfen).

Operacja i leczenie chirurgiczne endometriozy

Chirurgiczne metody leczenia endometriozy są stosowane, gdy objawy są silne, a leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych efektów. 

• Laparoskopia – małoinwazyjna procedura, która pozwala na usunięcie ognisk endometrialnych oraz torbieli. Jest preferowaną metodą ze względu na mniejsze ryzyko powikłań i szybszą rekonwalescencję. 
• Zabiegi radykalne – w przypadkach zaawansowanej endometriozy, gdy choroba jest rozległa i nie reaguje na leczenie farmakologiczne ani małoinwazyjne metody chirurgiczne, konieczne może być przeprowadzenie usunięcia jajników (ooforektomia) czy macicy (histerektomia) lub innych narządów dotkniętych endometriozą.

Decyzja o leczeniu chirurgicznym zależy od wielu czynników, takich jak: wiek, stopień zaawansowania choroby, nasilenie objawów, planowana ciąża oraz ogólny stan zdrowia. Wybór odpowiedniej metody powinien być dokładnie skonsultowany z lekarzem ginekologiem, co pozwoli osiągnąć jak najlepszy efekt terapeutyczny i zminimalizuje ryzyko powikłań.

Możliwe powikłania po operacji endometriozy

Leczenie operacyjne endometriozy jest zazwyczaj skuteczne, jednak wiąże się z ryzykiem rozwoju powikłań. Jakie są możliwe komplikacje po zabiegu chirurgicznym?

• Infekcje – jak w przypadku każdej operacji, istnieje ryzyko zakażenia w miejscu nacięcia, szczególnie po laparoskopii czy zabiegach bardziej inwazyjnych. 
• Zrosty wewnętrzne – mogą prowadzić do bólu lub problemów z funkcjonowaniem narządów (jelit czy jajników). 
• Uszkodzenie narządów – w rzadkich przypadkach może dojść do uszkodzenia jelit, pęcherza moczowego czy moczowodów (zwłaszcza podczas bardziej skomplikowanych zabiegów). 
• Problemy z płodnością – operacja może wywołać problemy z zajściem w ciążę. W zaawansowanych przypadkach endometriozy przywrócenie płodności wymaga dodatkowych terapii – inseminacji lub in vitro.
• Ból pooperacyjny – choć operacje laparoskopowe są małoinwazyjne, u pacjentek po zabiegu mogą występować dolegliwości bólowe wymagające leczenia farmakologicznego. Niekiedy ból utrzymuje się dłużej, szczególnie w przypadku usuwania dużych zrostów. 
• Nawroty choroby – zmiany endometrialne mogą rozwijać się ponownie, szczególnie jeśli nie zostały usunięte w całości. Aby temu zapobiec, po operacji często rozpoczyna się leczenie farmakologiczne (środki hormonalne). 

Nowoczesne leczenie endometriozy

Dzięki postępowi w diagnostyce i leczeniu pacjentki mają dostęp do precyzyjnych oraz mniej inwazyjnych metod, które nie tylko łagodzą objawy, ale także poprawiają jakość życia i zwiększają szanse na zajście ciążę. Współczesne terapie uwzględniają ponadto indywidualne potrzeby pacjentek, oferując coraz bardziej spersonalizowane podejście do leczenia. 

• Leczenie biologiczne – wykorzystuje leki skierowane na specyficzne mechanizmy immunologiczne i zapalne związane z rozwojem choroby. Wśród terapii biologicznych (w fazie badań lub stosowanych w praktyce klinicznej) wymienić trzeba inhibitory interleukin oraz przeciwciała monoklonalne, które mogą zmniejszać stan zapalny i hamować wzrost tkanek endometrialnych. To obiecująca forma leczenia szczególnie w przypadkach opornych na tradycyjne metody.
• Chirurgia robotyczna, np. Da Vinci – nowoczesna chirurgia robotyczna umożliwia precyzyjne usuwanie ognisk endometrialnych z minimalnym ryzykiem uszkodzenia zdrowych tkanek. Procedury te pozwalają na zachowanie płodności, skrócenie rekonwalescencji oraz zmniejszenie ryzyka powikłań pooperacyjnych. 
• Terapia komórkami macierzystymi – obiecująca metoda, która znajduje się w fazie badań, ale wykazuje potencjał w leczeniu endometriozy. Może przyczynić się do regeneracji uszkodzonych tkanek, zmniejszenia stanu zapalnego i poprawy funkcji jajników, co może wpłynąć na poprawę płodności. 

Wspomagające leczenie endometriozy 

Leczenie wspomagające obejmuje różne terapie, które pomagają złagodzić objawy i poprawić jakość życia pacjentek oraz uzupełniają główne metody leczenia endometriozy (farmakologiczne oraz chirurgiczne). Jakie metody pomagają zredukować ból i wpływają pozytywnie na ogólne samopoczucie pacjentki? 

• Terapie fizjoterapeutyczne – masaże, ćwiczenia mięśni dna miednicy czy techniki relaksacyjne, które pomagają w redukcji bólu, poprawiając funkcjonowanie układu mięśniowo-szkieletowego.
• Suplementacja diety – niektóre pacjentki korzystają z witamin (np. witamina D, witamina E) oraz kwasów tłuszczowych omega-3, które mogą pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego i bólu.
• Akupunktura – metoda stosowana w celu złagodzenia bólu oraz poprawy równowagi hormonalnej i emocjonalnej.
• Psychoterapia – wsparcie psychologiczne w radzeniu sobie z przewlekłym bólem i problemami emocjonalnymi związanymi z endometriozą pomaga obniżyć stres oraz poprawić jakość życia pacjentki.

Czy endometrioza jest uleczalna?

Endometrioza jest chorobą przewlekłą i obecnie nie ma możliwości jej pełnego wyleczenia. Istnieje jednak wiele metod, które pozwalają kontrolować objawy i spowolnić rozwój choroby. Leczenie polega m.in. na: łagodzeniu bólu, regulowaniu cyklu menstruacyjnego, poprawie płodności oraz usuwaniu ognisk endometrialnych. Należy jednak pamiętać, że endometrioza ma tendencję do nawrotów, szczególnie po zakończeniu terapii. Mimo to wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą znacząco zahamować rozwój objawów, zmniejszyć dolegliwości bólowe i wpłynąć na jakość codziennego życia kobiety. 

Czym grozi nieleczona endometrioza?

Nieleczona endometrioza prowadzi do poważnych komplikacji zdrowotnych (zarówno fizycznych, jak i psychicznych). Jakie konsekwencje oraz powikłania mogą wystąpić? 

• Problemy z płodnością – endometrioza jest jedną z głównych przyczyn niepłodności, ponieważ może prowadzić do zrostów, uszkodzenia jajowodów oraz zaburzeń w funkcjonowaniu jajników, co utrudnia zapłodnienie.
• Nasilenie objawów bólowych – nieleczona choroba może powodować przewlekły ból miednicy, silne symptomy związane z menstruacją, a także dolegliwości bólowe podczas współżycia czy w trakcie oddawania moczu, co znacznie obniża jakość życia.
• Zrosty i uszkodzenie narządów – nienaturalne połączenia między narządami mogą powodować ból oraz utrudniać ich funkcjonowanie, a w niektórych przypadkach prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak niedrożność jelit. 
• Powikłania związane z ciążą – poronienia, przedwczesne porody czy problemy z łożyskiem.
• Ryzyko innych chorób – długotrwała endometrioza, choć rzadko, może prowadzić do rozwoju raka jajnika.
• Powikłania podczas operacji – jeśli endometrioza nie jest leczona długi czas, może dojść do zaawansowanych zmian w obrębie narządów wewnętrznych, co sprawia, że ewentualne operacje stają się bardziej skomplikowane i są związane z wyższym ryzykiem uszkodzenia zdrowych tkanek czy narządów. 
• Problemy emocjonalne i psychiczne – przewlekły ból i problemy związane z niepłodnością mogą prowadzić do depresji czy stanów lękowych. Ponadto pacjentki często doświadczają bezsilności, co wpływa na ich samoocenę oraz życie zawodowe i towarzyskie. 

Najważniejsze informacje:

• Nudności i wymioty to niespecyficzne objawy, które występują w przebiegu różnych stanów chorobowych, dlatego też konieczne jest wdrożenie dokładnej diagnostyki w celu ustalenia przyczyny dolegliwości. 
• Diagnozowanie przyczyn mdłości oraz torsji wymaga niekiedy przeprowadzenia dodatkowych badań laboratoryjnych i obrazowych, a także testów sprawdzających funkcje żołądkowo-jelitowe. 
• Nawadnianie oraz uzupełnianie elektrolitów stanowią podstawę leczenia w przypadku wymiotów oraz nudności. Istotną kwestią jest również terapia przyczynowa, czyli leczenie schorzenia, które wywołuje dolegliwości.
• Możliwe powikłania związane z przewlekłymi wymiotami to: odwodnienie, niedobory elektrolitów, zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, a także uszkodzenie błony śluzowej przełyku lub żołądka, które mogą prowadzić do krwawienia.

Nudności i wymioty to objawy, które mogą występować w przebiegu wielu schorzeń, zarówno ostrych, jak i przewlekłych. W procesie diagnostycznym kluczowe znaczenie ma dokładny wywiad lekarski (charakterystyka objawów, czas ich występowania, okoliczności towarzyszące) uzupełniony o ewentualne badania laboratoryjne (m.in. ocena poziomu elektrolitów i funkcji wątroby), obrazowe (USG, tomografia komputerowa) oraz endoskopowe, które pozwalają na precyzyjne określenie źródła problemu. Długotrwałe lub nasilające się wymioty mogą prowadzić do poważnych powikłań, np.: odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych czy uszkodzenia błony śluzowej przełyku. Celem leczenia jest eliminacja choroby podstawowej, nawadnianie organizmu oraz łagodzenie objawów za pomocą środków przeciwwymiotnych. 

Nudności i wymioty – kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?

Choć nudności i wymioty często są przejściowe, w niektórych sytuacjach mogą sygnalizować poważne problemy zdrowotne wymagające pilnej konsultacji medycznej. Do lekarza należy udać się bezzwłocznie, gdy objawy są przewlekłe (utrzymują się dłużej niż 48 godzin) lub wyjątkowo intensywne. Konsultacji ze specjalistą wymagają także symptomy, takie jak:

• obecność krwi w wymiocinach (krwiste lub przypominające fusy z kawy);
• objawy odwodnienia, takie jak suchość w ustach, skąpomocz, zawroty głowy czy osłabienie;
• silny, nagły ból brzucha lub w klatce piersiowej;
• wysoka gorączka (powyżej 38,5°C), zwłaszcza z dreszczami;
• uporczywe wymioty połączone z biegunką, które mogą prowadzić do szybkiego odwodnienia;
• znaczna utrata masy ciała w krótkim czasi;
• zaburzenia świadomości, splątanie lub utrata przytomności;
• sztywność karku i bóle głowy (mogące sugerować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych);
• zażółcenie skóry i białek oczu (objaw mogący świadczyć o uszkodzeniu wątroby);
• ciągłe wymioty po urazie głowy, co może wskazywać na wstrząs mózgu;
• wymioty w ciąży, które są częstsze niż zwykle lub występują po 20. tygodniu (mogą sugerować stan przedrzucawkowy).

Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku niemowląt, małych dzieci, kobiet w ciąży, osób starszych oraz pacjentów z chorobami przewlekłymi, u których ryzyko rozwoju powikłań po wymiotach jest wyższe.

Nudności i wymioty – diagnostyka oraz badania 

Nudności i wymioty to niespecyficzne objawy, które towarzyszą dużej grupie schorzeń – od infekcji wirusowych po zaburzenia neurologiczne czy hormonalne. Ważną rolę w ustaleniu przyczyny dolegliwości odgrywa dokładna diagnostyka obejmująca szczegółowy wywiad lekarski, badanie fizykalne oraz wybrane badania dodatkowe.

Wywiad lekarski i badanie fizykalne

Pierwszym krokiem w diagnostyce nudności i wymiotów jest szczegółowy wywiad z pacjentem, który pozwala na zrozumienie charakteru objawów i ich możliwych przyczyn. Podczas wizyty lekarz pyta o: 

• czas występowania objawów, ich częstotliwość i nasilenie;
• okoliczności występowania (np. po posiłkach, rano, w stresujących sytuacjach);
• charakter wymiotów (treść pokarmowa, żółć, krew);
• towarzyszące symptomy (gorączka, ból brzucha, zawroty głowy, biegunka czy utrata masy ciała);
• historię chorób przewlekłych, przyjmowane leki i ostatnie zmiany w stylu życia (np. dieta, podróże);
• występowanie podobnych objawów w rodzinie.

Badanie fizykalne uzupełnia zebrany wywiad i obejmuje:

• ocenę ogólnego stanu pacjenta – lekarz sprawdza, czy występują oznaki odwodnienia (suchość śluzówek, zmniejszona elastyczność skóry), osłabienie;
• badanie palpacyjne jamy brzusznej – przeprowadzane w celu wykrycia dolegliwości bólowych, powiększenia narządów, obecności mas patologicznych czy objawów niedrożności;
• badanie neurologiczne – lekarz ocenia świadomość, możliwość utrzymania równowagi i koordynację ruchową pacjenta w celu wykluczenia przyczyn neurologicznych (np. wstrząsu mózgu, migreny);
• ocenę parametrów życiowych – ciśnienia krwi, tętna i temperatury, co może wskazać na infekcję lub odwodnienie.

Kompleksowe podejście lekarza podczas wywiadu i badania fizykalnego jest kluczowe, aby zaplanować dalsze kroki diagnostyczne oraz wdrożyć odpowiednie leczenie.

Badania laboratoryjne 

W sytuacji, gdy wstępna ocena nie przynosi rozstrzygnięcia co do diagnozy, konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych badań. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu pokarmowego mogą wykazać badania, takie jak:

• morfologia krwi – umożliwia wykrycie anemii, infekcji lub stanów zapalnych, które stanowią niekiedy przyczynę nudności i wymiotów;
• badanie poziomu elektrolitów (np. sodu, potasu, chloru) – pozwala zdiagnozować zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej występujące często przy długotrwałych wymiotach; 
• gazometria krwi – pomaga ocenić równowagę kwasowo-zasadową organizmu, która może zostać zaburzona w wyniku częstych wymiotów;
• panel wątrobowy – badanie enzymów wątrobowych (ALT, AST, ALP) oraz bilirubiny pozwala wykryć choroby wątroby lub dróg żółciowych, które mogą objawiać się nudnościami; 
• amylaza i lipaza – ich podwyższony poziom może świadczyć o zapaleniu trzustki – możliwej przyczynie mdłości oraz torsji;
• testy infekcyjne – diagnostyka w kierunku zakażeń wirusowych lub bakteryjnych (np. Helicobacter pylori) pomaga ustalić, czy infekcja układu pokarmowego jest odpowiedzialna za wystąpienie objawów; 
• badanie moczu – może ujawnić odwodnienie, infekcje układu moczowego lub cukrzycę – stany wywołujące nudności; 
• badanie kału – pozwala wykryć pasożyty, krew utajoną, bakterie lub wirusy, które mogą wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego;
• testy serologiczne – badanie przeciwciał w surowicy krwi umożliwia diagnozę chorób autoimmunologicznych lub zakażeń (np. wirusowe zapalenie wątroby) prowadzących do mdłości. 

Badania obrazowe

Wsparciem dla lekarza w procesie rozpoznawania przyczyny nudności i wymiotów są badania z zakresu diagnostyki obrazowej, w tym:

• USG jamy brzusznej – pozwala ocenić stan narządów wewnętrznych – wątroby, pęcherzyka żółciowego, trzustki, śledziony czy nerek – i wykryć kamicę żółciową, stany zapalne, torbiele, guzy lub inne zmiany strukturalne, które mogą wywoływać nudności i wymioty;
• RTG jamy brzusznej – umożliwia wykrycie niedrożności przewodu pokarmowego, perforacji narządów (widocznych dzięki obecności wolnego powietrza), a także identyfikację niektórych ciał obcych lub zmian w układzie trawiennym;
• tomografia komputerowa (TK) jamy brzusznej – pozwala wykryć subtelne zmiany w narządach jamy brzusznej i miednicy; TK jest szczególnie pomocna w diagnostyce zapalenia wyrostka robaczkowego, zapalenia trzustki, guzów nowotworowych;
• rezonans magnetyczny (MRI) jamy brzusznej – precyzyjne narzędzie diagnostyczne, które pomaga ustalić przyczyny wymiotów, zwłaszcza gdy podejrzewane są choroby ośrodkowego układu nerwowego lub poważne schorzenia jamy brzusznej; MRI umożliwia identyfikację guzów mózgu, wodogłowia, zmian zapalnych czy urazowych oraz ocenę funkcji nerwów czaszkowych; w obrębie jamy brzusznej może wykazać niedrożność jelit lub zmiany zapalne; dzięki dużej dokładności rezonans jest pomocny w przypadkach trudnych diagnostycznie;
• endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego (gastroskopia) – pozwala na bezpośrednią ocenę błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy; może ujawnić zapalenie, wrzody, nadżerki, nowotwory lub refluks żołądkowo-przełykowy – schorzenia, które są częstą przyczyną nudności i wymiotów;
• endoskopia dolnego odcinka przewodu pokarmowego (kolonoskopia) – umożliwia ocenę stanu jelita grubego oraz końcowego odcinka jelita cienkiego; przydatna w diagnostyce stanów zapalnych, polipów, guzów, uchyłków czy krwawień, które mogą wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego i prowadzić do wtórnych objawów, np. nudności.

Testy funkcji żołądkowo-jelitowych

W diagnozowaniu chorób i zaburzeń prowadzących do wystąpienia nudności, wymiotów, bólów brzucha czy zaburzeń trawienia pomóc może również ocena funkcji żołądkowo-jelitowych, która obejmuje: 

• testy motoryki żołądka i jelit – pozwalają ocenić ruchliwość przewodu pokarmowego oraz wykrywają zaburzenia jego motoryki – gastroparezę (opóźnione opróżnianie żołądka) lub zespół jelita drażliwego;
• testy wydzielania kwasu żołądkowego – pomagają w diagnozowaniu nadkwasoty, niedokwasoty lub całkowitego braku wydzielania kwasu – stanów, które mogą prowadzić do nudności, zgagi lub refluksu żołądkowo-przełykowy;
• testy wchłaniania składników odżywczych – pozwalają ocenić zdolność organizmu do wchłaniania kluczowych składników odżywczych – tłuszczów, witamin czy cukrów; przykładem może być test tolerancji laktozy, test D-ksylozy lub oznaczenie poziomu tłuszczu w kale; 
• testy funkcji wątroby i trzustki – ocena funkcjonowania wspomnianych narządów jest przeprowadzana za pomocą analizy enzymów wątrobowych (ALT, AST, ALP, bilirubina) oraz testów enzymów trzustkowych (amylaza, lipaza); zaburzenia funkcji wątroby i trzustki mogą powodować nudności, wymioty oraz inne dolegliwości trawienne;
• manometria – umożliwia zmierzenie ciśnienia wewnątrz przewodu pokarmowego oraz ocenę pracy mięśni gładkich przełyku, żołądka i jelit; badanie jest szczególnie pomocne w diagnozowaniu zaburzeń motoryki – achalazji czy dysfunkcji zwieracza przełyku;
• testy oddechowe – nieinwazyjne badania stosowane do wykrywania infekcji (np. Helicobacter pylori), nietolerancji pokarmowych (np. nietolerancji laktozy czy fruktozy) oraz zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO); pozwalają wykryć obecność gazów (wodoru, metanu) w wydychanym powietrzu po spożyciu przez pacjenta określonej substancji.

Niekiedy, mimo przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki, przyczyna przewlekłych wymiotów pozostaje nieznana. W takiej sytuacji konieczne jest skierowanie pacjenta na dalsze konsultacje specjalistyczne, ponieważ przyczyną dolegliwości mogą być zaburzenia endokrynologiczne (np. problemy z tarczycą), psychiczne (np. zaburzenia lękowe, depresja) lub psychiatryczne (np. zaburzenia odżywiania, anoreksja).

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Leczenie – jak zatrzymać wymiotowanie? 

Sposób leczenia wymiotów zależy od przyczyny, intensywności i czasu ich występowania. W pierwszej kolejności stosuje się metody objawowe – leki przeciwwymiotne oraz nawadnianie organizmu (elektrolity, np. sód, potas i magnez). Jeżeli uporczywe wymioty uniemożliwiają przyjmowanie płynów doustnie, niezbędne może okazać się ich podawanie dożylnie.

Leki na wymioty – działanie i zastosowanie 

Najczęściej stosowane leki na wymioty to:

• antagoniści receptorów dopaminowych (np. metoklopramid, domperidon) – blokują receptory dopaminowe w mózgu i przewodzie pokarmowym, zmniejszając nudności i wymioty; stosowane w przypadku wymiotów pooperacyjnych, migrenowych oraz związanych z chemioterapią;
• antagoniści receptorów serotoninowych (5-HT3, np. ondansetron, granisetron) – hamują działanie serotoniny w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym, co zapobiega wymiotom; skuteczne w leczeniu nudności i wymiotów związanych z chemioterapią, radioterapią i zabiegami chirurgicznymi;
• antagoniści receptorów histaminowych (H1, np. dimenhydrynat, prometazyna) – działają przeciwhistaminowo, hamując sygnały przekazywane z błędnika do mózgu; stosowane w przypadku choroby lokomocyjnej, nudności ciążowych oraz łagodnych wymiotów pochodzenia błędnikowego;
• antagoniści receptorów muskarynowych (np. skopolamina) – hamują działanie acetylocholiny na receptory muskarynowe, co zapobiega nudnościom pooperacyjnym lub związanym z chorobą lokomocyjną;
• glikokortykosteroidy (np. deksametazon) – o właściwościach zmniejszających stan zapalny i hamujących wymioty; stosowane w leczeniu nudności oraz wymiotów związanych z chemioterapią lub zabiegami chirurgicznymi;
• benzodiazepiny (np. lorazepam, diazepam) – działają uspokajająco i zmniejszają lęk, który często towarzyszy nudnościom; stosowane pomocniczo w przypadku wymiotów związanych z chemioterapią lub stresem;
• kannabinoidy (np. dronabinol, nabilon) – działają na receptory kannabinoidowe w mózgu, zmniejszając nudności i wymioty; wskazane w przypadku mdłości oraz wymiotów opornych na leczenie, szczególnie u pacjentów onkologicznych;
• prokinetyki (np. itopryd, cizapryd) – pobudzają motorykę przewodu pokarmowego, przyspieszając opróżnianie żołądka; stosowane w przypadku wymiotów spowodowanych gastroparezą lub refluksem żołądkowo-przełykowym;
• inhibitory receptorów neurokininy-1 (NK1, np. aprepitant, fosaprepitant) – blokują działanie substancji P w ośrodku wymiotnym mózgu, co zmniejsza nudności i wymioty; stosowane głównie w przypadku wymiotów wywołanych chemioterapią;
• środki zobojętniające lub osłaniające (np. fosforan glinu, magnez) – działają ochronnie na błonę śluzową żołądka, neutralizując kwas solny; stosowane w przypadku łagodnych nudności związanych z niestrawnością lub refluksem.

Warto wspomnieć też o probiotykach, które pomagają w łagodzeniu nudności i wymiotów związanych z infekcjami żołądkowo-jelitowymi lub zaburzeniami mikroflory jelitowej po antybiotykoterapii. Przywracają równowagę mikrobiologiczną w jelitach, przez co poprawiają trawienie i redukują objawy żołądkowe.

Leczenie wymiotów w szpitalu

Leczenie wymiotów w szpitalu jest konieczne, gdy objawy są silne, przewlekłe lub wiążą się z poważnymi schorzeniami. Najczęstsze przyczyny hospitalizacji to:

• odwodnienie – nadmierna utrata płynów wymaga ich uzupełnienia drogą dożylną; przywrócenie równowagi wodno-elektrolitowej jest niezbędne, aby zapobiec uszkodzeniom narządów i przywrócić prawidłowe funkcjonowanie organizmu;
• wymioty nieustępujące – torsje, które przedłużają się mimo leczenia ambulatoryjnego, wymagają diagnostyki i leczenia szpitalnego; w takich przypadkach leki przeciwwymiotne podawane są dożylnie;
• zaburzenia elektrolitowe i kwasowo-zasadowe – w wyniku wymiotów może wystąpić hipokaliemia, hiponatremia czy zasadowica metaboliczna; leczenie polega na podawaniu elektrolitów oraz monitorowaniu równowagi kwasowo-zasadowej w warunkach szpitalnych;
• krew w wymiotach – może wskazywać na krwawienie z przewodu pokarmowego; w takich przypadkach konieczne są badania diagnostyczne (gastroskopia), a także farmakoterapia lub interwencja endoskopowa;
• niedrożność przewodu pokarmowego – stan zagrażający życiu wymagający pilnej diagnostyki obrazowej (np. RTG, TK) oraz leczenia chirurgicznego lub endoskopowego (w zależności od przyczyny);
• zatrucia – wymioty wywołane toksynami lub lekami wymagają działań detoksykacyjnych – płukania żołądka lub podania węgla aktywnego;
• ciężkie infekcje lub choroby układowe – wymioty mogą być objawem zapalenia opon mózgowych, sepsy lub niewydolności wątroby czy nerek; w szpitalu wdraża się leczenie przyczynowe, np. antybiotykoterapię, lub terapię wspomagającą;
• wymioty u noworodków, niemowląt, dzieci – mali pacjenci są szczególnie narażeni na powikłania spowodowane wymiotami; hospitalizacja jest konieczna w celu nawodnienia dożylnego, rozpoczęcia diagnostyki i leczenia przyczyny, np. infekcji wirusowych, alergii pokarmowych lub wad wrodzonych; 
• wymioty u osób starszych – bardzo szybko prowadzą do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, co zwiększa ryzyko rozwoju powikłań; monitorowanie oraz leczenie choroby podstawowej w przypadku tej grupy pacjentów musi odbywać się w szpitalu;
• wymioty związane z chorobami neurologicznymi (migreną, urazem mózgu, udarem) – konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki neurologicznej i wdrożenie leczenia przyczynowego;
• ciężkie, uporczywe wymioty u kobiet w ciąży (hiperemesis gravidarum) – wymagają leczenia szpitalnego obejmującego nawadnianie dożylne, podaż elektrolitów i witamin (zwłaszcza tiaminy), a także stosowanie bezpiecznych leków przeciwwymiotnych; 
• wymioty pooperacyjne lub po chemioterapii – pacjentom podaje się odpowiednie leki przeciwwymiotne oraz wdraża terapię wspomagającą. 

Leczenie domowymi sposobami – jak powstrzymać wymioty i nudności?

W większości przypadków domowe metody pomagają złagodzić uciążliwe dolegliwości, trzeba jednak pamiętać, że przedłużające się lub silne wymioty, a także torsje, którym towarzyszą inne niepokojące objawy, należy skonsultować z lekarzem. 

Co zrobić, żeby nie wymiotować? 

Jakie sposoby w przypadku wymiotów są skuteczne i zapobiegają ich nawrotom? 

• Odpowiednie nawodnienie organizmu – zalecane jest regularne przyjmowanie wody niegazowanej, którą można delikatnie posolić i posłodzić, co pozwoli uzupełnić poziom elektrolitów oraz glukozy w organizmie. Alternatywa to przestudzona herbata z dodatkiem miodu. 
• Napary ziołowe – rumianek (zmniejsza stan zapalny i łagodzi podrażnienia żołądka), imbir (posiada właściwości przeciwwymiotne), mięta pieprzowa (działa rozkurczowo).
• Elektrolity dostępne bez recepty z apteki – specjalne preparaty nawadniające w formie saszetek lub tabletek do rozpuszczania w wodzie. Pomagają przywrócić równowagę wodno-elektrolitową i niwelują uczucie osłabienia. 
• Lekkostrawna dieta – wskazana jest rezygnacja z pokarmów stałych i produktów mlecznych, a także wyłączenie z jadłospisu ostrych oraz aromatycznych przypraw, kawy i napojów gazowanych. Należy unikać tłustych, smażonych i ciężkostrawnych potraw, które mogą dodatkowo obciążać układ pokarmowy. W miarę ustępowania objawów w diecie można uwzględnić zupy warzywne, gotowany ryż, ziemniaki, kaszę jaglaną, kaszę mannę, gotowaną marchewkę, makaron, a także chude mięso drobiowe. 
• Odpoczynek – unikanie nagłych ruchów, stresu i wysiłku fizycznego przyspiesza procesy regeneracyjne w organizmie. Warto pozostać w pozycji półleżącej, aby zmniejszyć ryzyko nasilenia wymiotów. 

Sposoby na mdłości (nudności)

Nudności są typowym objawem związanym m.in. z: chorobą lokomocyjną, zatruciem pokarmowym oraz ciążą. Jak można je złagodzić? 

• Zmiana ułożenia ciała – siedzenie w wygodnej, lekko pochylonej, pozycji lub leżenie na boku z uniesionymi nogami. 
• Świeże powietrze i unikanie intensywnych zapachów – przewietrzenie pomieszczenia lub krótki spacer mogą pomóc w złagodzeniu nudności. 
• Imbir w postaci naparu, korzenia, pastylek – jedna z najskuteczniejszych naturalnych metod łagodzenia mdłości. Imbir posiada właściwości przeciwwymiotne, dlatego może pomóc w przypadku nudności związanych z ciążą, chorobą lokomocyjną czy lekkimi zatruciami.
• Miętowa herbata i pastylki – mięta działa łagodząco na przewód pokarmowy i może przynieść ulgę w przypadku nudności. 
• Techniki oddechowe – głębokie i spokojne oddychanie przez nos połączone z powolnym wypuszczaniem powietrza przez usta może pomóc zredukować stres, który często nasila nudności.

Nudności i wymioty – powikłania 

Krótkotrwałe wymioty rzadko kiedy stanowią zagrożenie dla zdrowia czy życia, jednak długotrwałe lub bardzo intensywne torsje mogą prowadzić do odwodnienia organizmu – szczególnie jeśli u pacjenta występują dodatkowe objawy – biegunka, gorączka oraz nadmierne pocenie. W grupie ryzyka znajdują się m.in. dzieci oraz osoby starsze, których organizm bardzo szybko reaguje na utratę wody. 

Odwodnienie po wymiotach prowadzi z kolei do kolejnych powikłań, np.: omdleń i zawrotów głowy, skąpomoczu, suchości oraz wiotkości skóry, tachykardii (przyspieszone bicie serca), wzmożonego pragnienia, utraty masy ciała. Mogą wystąpić także zaburzenia równowagi elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej.

Inne powikłania związane z przewlekłymi wymiotami to: niedożywienie, osłabienie, a także zaburzenia funkcji układu nerwowego (splątanie, śpiączka). 

W skrajnych przypadkach gwałtowne wymioty mogą spowodować poważne uszkodzenia mechaniczne – pęknięcie błony śluzowej przełyku (zespół Mallory’ego-Weissa) lub perforację przełyku (zespół Boerhaave’a) – a także doprowadzić do krwawienia z przewodu pokarmowego, co stanowi stan bezpośredniego zagrożenia życia. 

Najważniejsze informacje:

• Cukrzyca to choroba cywilizacyjna, która dotyka coraz większej liczby osób. Diagnozowana jest również u pacjentów w coraz młodszym wieku.
• Skuteczne leczenie cukrzycy wymaga odpowiednio wczesnego rozpoznania, najlepiej jeszcze przed pojawieniem się pierwszych objawów. Jest to szczególnie istotne w przypadku kobiet w ciąży, u których może rozwijać się cukrzyca ciążowa.
• Podstawowe badania wykorzystywane w diagnozowaniu cukrzycy to: badanie poziomu cukru we krwi na czczo, oznaczanie poziomu insuliny we krwi, a także doustny test tolerancji glukozy (OGTT).
• Leczenie cukrzycy polega przede wszystkim na: redukcji masy ciała, wprowadzeniu optymalnego wysiłku fizycznego, stosowaniu diety cukrzycowej i przyjmowaniu przeciwcukrzycowych leków doustnych.

Cukrzyca to choroba metaboliczna, której głównym wyróżnikiem jest nieprawidłowa tolerancja glukozy na czczo i po spożyciu pokarmu. W diagnostyce kluczową rolę odgrywają: badanie poziomu cukru we krwi na czczo, doustny test tolerancji glukozy oraz oznaczenie poziomu insuliny we krwi. Jakie testy i badania w razie podejrzenia cukrzycy może dodatkowo zlecić lekarz? Na czym polega leczenie w razie potwierdzenia diagnozy?

Cukrzyca – badania. Jak zdiagnozować cukrzycę?

W sytuacji, gdy pojawiają się symptomy sugerujące cukrzycę, niezbędne jest przeprowadzenie odpowiednich badań diagnostycznych. Warto jednak mieć na uwadze, że osoby znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, takie jak te zmagające się z nadwagą, otyłością, nadciśnieniem tętniczym czy kobiety, u których występuje cukrzyca ciążowa, powinny poddawać się badaniom przesiewowym raz na rok. Z kolei zaleca się, aby każda osoba, która ukończyła 45. rok życia, przystępowała do takich badań co 3 lata, niezależnie od obecności innych czynników ryzyka.

Cukrzyca – jakie badania można wykonać w laboratorium?

Aby lekarz mógł rozpoznać cukrzycę, konieczne jest wykonanie podstawowych badań biochemicznych, takich jak:

• pomiar poziomu glukozy we krwi – zaleca się, aby badanie to przeprowadzać na czczo, po 8–14 godzinach od ostatniego posiłku, korzystając z usług certyfikowanego laboratorium; dokładność metody pomiarowej powinna być regularnie weryfikowana;
• test tolerancji glukozy – znany również jako test obciążenia glukozą, wymaga przestrzegania określonych zasad; niezbędne jest zachowanie normalnego sposobu odżywiania przed badaniem oraz unikanie aktywności fizycznej w trakcie testu. Badanie to polega na dwu- lub trzykrotnym pomiarze poziomu glukozy we krwi – na czczo i po jednej i/lub dwóch godzinach od spożycia roztworu glukozy;
• wskaźnik HbA1c (hemoglobina glikowana) – odzwierciedla średni poziom cukru we krwi przez ostatnie trzy miesiące; jego kontrola jest zalecana raz w roku lub częściej, w zależności od potrzeb pacjenta; w Polsce wskaźnik ten służy wyłącznie do monitorowania leczenia cukrzycy;
• pomiar stężenia glukozy i acetonu w moczu – test wykonywany za pomocą testów paskowych, który pozwala na wykrycie wysokiego poziomu cukru we krwi oraz ryzyka kwasicy ketonowej; badanie to jest szczególnie ważne dla kobiet z cukrzycą ciążową;
• oznaczenie stężenia peptydu C we krwi – przydatne w ocenie zdolności produkcyjnych komórek trzustki; poziomu insuliny nie oznacza się natomiast bezpośrednio u osób stosujących insulinoterapię, ponieważ wyniki mogą być niewiarygodne; badanie peptydu C przeprowadza się na czczo lub z wykorzystaniem testu z glukagonem;
• oznaczenie specyficznych przeciwciał – wykorzystywane w diagnostyce cukrzycy typu 1 (w przypadku całkowitego braku wydzielania insuliny); pozwala na identyfikację przeciwciał, które mogą wskazywać na autoimmunologiczny charakter choroby, takich jak: przeciwciała przeciw dekarboksylazie kwasu glutaminowego (anty-GAD), przeciwciała przeciw antygenom komórek ß wysp trzustki (inaczej przeciwwyspowe, ICA), przeciwciała przeciw fosfatazom tyrozyny (IA-2, IA2beta), przeciwciała przeciwcynkowe (Zn8) i przeciwciała przeciw insulinie (IAA); badanie to nie wymaga bycia na czczo;
• stężenie albumin w moczu – istotny wskaźnik w diagnostyce nefropatii cukrzycowej. Zaleca się jego regularne oznaczanie, co najmniej raz w roku, w zależności od typu cukrzycy i czasu jej trwania;
• pomiar insuliny we krwi i ocena wrażliwości na insulinę metodą HOMA-IR – badanie wykonuje się na tej samej próbce krwi, w której wykonywano oznaczenie glikemii; wskaźnik wylicza się na podstawie określonego wzoru;
• badanie fruktozaminy – oznaczenie fruktozy umożliwia ocenę poziomu glukozy we krwi w ciągu ostatnich 3 tygodni; wykorzystuje się je m.in. w monitorowaniu cukrzycy przedciążowej oraz cukrzycy ciążowej.

Domowy test na cukrzycę – jak wykryć cukrzycę samodzielnie?

Osoby z cukrzycą powinny również przeprowadzać samodzielne oznaczenie stężenia glukozy, wykorzystując do tego celu glukometr. Standardowo stężenie glukozy bada się na czczo oraz na dwie godziny po głównych posiłkach. W przypadku cukrzycy typu 1 istotne jest również pomiar glikemii przed jedzeniem, co umożliwia właściwe dostosowanie dawki insuliny. W sytuacjach niestabilnego przebiegu choroby lub nocnych hipoglikemii zaleca się dodatkowy pomiar stężenia glukozy we krwi około północy i o 3.30 nad ranem. U pacjentów z cukrzycą typu 2 częstotliwość pomiarów jest indywidualnie dostosowywana przez lekarza.

W przypadku kobiet, które mają cukrzycę ciążową, kontrola poziomu cukru powinna być przeprowadzana na czczo oraz godzinę po posiłkach. Niezbędne do samodzielnego pomiaru są testy paskowe, które są dostępne na receptę lub do kupienia za pełną odpłatnością.

Okresowe badania kontrolne u osób z cukrzycą

Osoby z cukrzycą insulinozależną powinny być pod stałą opieką lekarza od cukrzycy, czyli specjalisty w dziedzinie diabetologii. Diabetolog, w zależności od indywidualnej sytuacji zdrowotnej pacjenta, zleca odpowiednie badania laboratoryjne. 

Regularne kontrole są niezbędne dla oceny dynamiki cukrzycy typu 2 oraz efektywności przyjętego schematu leczenia, m.in. aby móc utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi i zminimalizować ryzyko przewlekłych powikłań cukrzycy (np. retinopatia cukrzycowa, cukrzycowa choroba nerek, neuropatia cukrzycowa, choroba niedokrwienna serca, stopa cukrzycowa). 

Jakie badania powinien regularnie wykonywać pacjent z cukrzycą? Należy tu wymienić:

• pomiar stężenia albumin w moczu, który powinien być przeprowadzany co najmniej raz w roku od momentu wykrycia choroby;
• oznaczenie poziomu kreatyniny w surowicy krwi;
• wyznaczanie odsetka hemoglobiny glikowanej (HbA1c), które zaleca się przeprowadzać 1–2 razy w roku w celu oceny kontroli poziomu cukru;
• badania lipidowe, w tym cholesterol całkowity, frakcje LDL i HDL oraz trójglicerydy, przynajmniej raz na rok;
• badanie dna oka, które powinno być wykonane niezwłocznie po zdiagnozowaniu cukrzycy;
• regularny pomiar ciśnienia tętniczego podczas każdej wizyty lekarskiej (aby jak najwcześniej zdiagnozować potencjalne nadciśnienie tętnicze);
• EKG, zarówno spoczynkowe, jak i wysiłkowe, przeprowadzane 1–2 razy w roku;
• diagnostykę tętnic kończyn dolnych;
• ogólne badanie moczu;
• badanie stóp;
• badania neurologiczne, m.in. dla osób z zaburzeniami czucia;
• konsultacje ginekologiczne, urologiczne, dentystyczne – w zależności od indywidualnych potrzeb.

Cukrzyca – leczenie

W terapii cukrzycy kluczowe jest dostosowanie metod leczenia do indywidualnych mechanizmów odpowiedzialnych za rozwój tej choroby. W przypadku cukrzycy typu 1, gdzie dochodzi do ataku układu odpornościowego na komórki beta trzustki, pacjenci doświadczają całkowitego braku wydzielania insuliny. W tej sytuacji niezbędne jest natychmiastowe zastosowanie insulinoterapii, która jest nieodzowna od momentu diagnozy.

Z kolei cukrzyca typu 2 charakteryzuje się bardziej złożonymi przyczynami oraz stopniowym postępem choroby. Tutaj kluczową rolę odgrywa zjawisko insulinooporności, czyli zmniejszonej wrażliwości tkanek na działanie insuliny, a z czasem także zmniejszenie jej produkcji przez organizm. W związku z tym leczenie cukrzycy typu 2 jest bardziej zróżnicowane i może obejmować stosowanie różnorodnych leków doustnych, które obniżają poziom cukru we krwi. Do tych środków należą m.in. leki inkretynowe, które wpływają na wydzielanie insuliny oraz leki zwiększające wydalanie glukozy z moczem. W niektórych przypadkach konieczne może być również zastosowanie insulinoterapii.

Leczenie farmakologiczne cukrzycy typu 2

Podjęcie skutecznego leczenia cukrzycy typu 2 wymaga dostosowania terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta. Lekarz, analizując wyniki badań, ogólny stan zdrowia oraz wiek chorego, może zdecydować o zastosowaniu różnych metod leczenia. Do dyspozycji są m.in. takie opcje, jak:

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

• farmakoterapia,
• insulinoterapia,
• połączenie obu wymienionych metod.

W sytuacji, gdy pacjent zgłasza się z poważnymi nieprawidłowościami w wynikach badań, m.in. zwiększonym stężeniem glukozy we krwi czy obecnością chorób współistniejących, często konieczne jest szybkie zastosowanie insulinoterapii lub terapii skojarzonej. Priorytetem w takich przypadkach jest szybkie obniżenie poziomu cukru we krwi. Po stabilizacji stanu pacjenta lekarz może rozważyć możliwość odstawienia insuliny.

W leczeniu cukrzycy typu 2 stosuje się różnorodne leki farmakologiczne, takie jak:

• metformina, która zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę;
• agonisty receptora GLP-1, które poprawiają mechanizm wydzielania insuliny przez jelita;
• nowoczesne leki z grupy flozyn, które nie tylko efektywnie obniżają poziom cukru w organizmie, ale również przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych; flozyny działają poprzez wywoływanie cukromoczu oraz ograniczenie reabsorpcji glukozy z moczu, co wspomaga funkcjonowanie nerek, pomaga w kontroli ciśnienia krwi i wspiera procesy odchudzania, podobnie jak metformina.

Systemy ciągłego monitorowania glikemii (CGM) i pompy insulinowe 

Istotną rolę w leczeniu cukrzycy odgrywają również systemy ciągłego monitorowania glikemii (ang. Continous Glucose Monitor, CGM), które monitorują poziom cukru we krwi w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Ich zadaniem jest śledzenie zmian poziomu glukozy w ciągu doby, a także wczesne wykrywanie hipoglikemii i hiperglikemii. Dzięki specjalnym alarmom ostrzegającym pacjenta o zbliżającym się niskim lub wysokim poziomie cukru pozwalają na szybkie podjęcie działań zapobiegającym ewentualnym powikłaniom. Urządzenia te są rekomendowane w leczeniu cukrzycy przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, głównie dla dzieci i chorych na cukrzycę typu 1, którzy zmagają się z częstymi objawami hipoglikemii.

Systemy ciągłego monitorowania mogą działać samodzielnie lub być zintegrowane z pompami insulinowymi, czyli niewielkimi urządzeniami elektronicznymi dostarczającymi insulinę do organizmu w sposób ciągły, co ułatwia kontrolę glikemii u pacjentów z cukrzycą typu 1. Dzięki temu diabetycy mogą prowadzić aktywny tryb życia i cieszyć się większym komfortem na co dzień, ponieważ nie muszą samodzielnie wykonywać regularnych wstrzyknięć insuliny za pomocą penów.

Terapie zaawansowane i eksperymentalne w leczeniu cukrzycy

W ostatnich latach na znaczeniu zyskują też nowoczesne metody leczenia cukrzycy, w tym m.in.:

• przeszczepy komórek beta trzustki, które pozwalają na przywrócenie zdolności organizmu do produkcji insuliny; komórki beta, odpowiedzialne za wytwarzanie insuliny, są izolowane z trzustki dawcy i wszczepiane do organizmu pacjenta; chociaż metoda ta może prowadzić do czasowej lub nawet długotrwałej remisji cukrzycy, ograniczeniem jest konieczność stosowania leków immunosupresyjnych, aby zapobiec odrzuceniu przeszczepu;
• terapia genowa – metoda pozostaje wciąż w fazie badań, jednak niesie duże nadzieje osobom chorym na cukrzycę (zarówno typu 1, jak i 2); polega na wprowadzeniu odpowiednich modyfikacji genetycznych, które mają na celu: przywrócenie funkcji komórek beta trzustki, zwiększenie produkcji insuliny lub poprawę wrażliwości organizmu na wspomniany hormon;
• sztuczna trzustka (tzw. zamknięta pętla) – kolejne rozwiązanie, które może stanowić przełom w leczeniu cukrzycy typu 1; to automatyczny system, który ma pomóc w zapobieganiu nocnej hipoglikemii; system działa podobnie jak sprzężenie pompy z sensorem, jednak może samodzielnie (bez udziału pacjenta) kierować podawaniem insuliny w zależności od wyniku pomiaru glikemii.

Leczenie niefarmakologiczne cukrzycy typu 2

W terapii cukrzycy typu 2 istotne jest też stosowanie metod nieopierających się na lekach, które wymagają znaczących zmian w codziennym funkcjonowaniu. Kluczowym aspektem jest modyfikacja diety oraz zwiększenie aktywności fizycznej, co ma na celu przywrócenie prawidłowej masy ciała. Taki proces ma również pozytywny wpływ na odtworzenie prawidłowej pracy procesów biochemicznych wewnątrz organizmu. Istotne jest, aby dieta była połączona z regularnymi ćwiczeniami, które nie tylko przyczyniają się do deficytu kalorycznego, ale także zwiększają wrażliwość tkanek na działanie insuliny. 

W kontekście żywieniowym kluczowe jest nie tylko ograniczenie kalorii, ale także wybór produktów z niską zawartością cukrów prostych i tłuszczów trans. W leczeniu cukrzycy warto wspierać się też prebiotykami i probiotykami, które wpływają korzystnie na mikroflorę jelitową, odgrywając ważną rolę w regulacji metabolizmu glukozy i zmniejszaniu stanu zapalnego w organizmie.

Utrzymanie właściwej masy ciała i zdrowy tryb życia może w niektórych przypadkach doprowadzić do wyeliminowania objawów cukrzycy typu 2. Należy mieć też na uwadze, że nieodpowiednia dieta i brak aktywności fizycznej mogą skutkować nawrotem choroby.

Jak leczyć cukrzycę domowymi sposobami? Zioła na cukrzycę

Niektóre gatunki roślin posiadają właściwości obniżające poziom glukozy we krwi. Domowym sposobem wspomagania leczenia cukrzycy może być picie ziół, takich jak: 

• mniszek lekarski – roślina o szerokim spektrum działania wspierającego metabolizm. Wykorzystuje się zarówno jego korzeń, jak i ziele; roślina przyspiesza przemianę materii, wspomaga trawienie pokarmów bogatych w węglowodany i obniża ich indeks glikemiczny; zawiera inulinę, która jest wielocukrem wspierającym regulację poziomu glukozy we krwi, a także sprzyja produkcji oraz wydzielaniu żółci; mniszek lekarski posiada także właściwości obniżające poziom cholesterolu;
• pokrzywa zwyczajna – wykorzystywana jest głównie ze względu na swoje liście; są one cenione za właściwości moczopędne i detoksykujące; jedną z kluczowych ról pokrzywy jest regulacja poziomu cukru we krwi, co może przyczyniać się do zmniejszenia stresu oksydacyjnego, istotnego w kontekście powikłań cukrzycy typu II; napary z pokrzywy są również źródłem żelaza niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu;
• morwa biała – ceniona w medycynie chińskiej za swoje liście, które stosuje się m.in. w celu obniżenia ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu; badania potwierdziły, że morwa biała efektywnie reguluje również poziom cukru; zawiera DNJ, alkaloid hamujący przekształcanie skrobi w cukry proste, co przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy po posiłku; innym ważnym składnikiem aktywnym jest kwercetyna; liście morwy są często składnikiem herbat dla osób z cukrzycą;
• jałowiec pospolity – znany jest nie tylko jako przyprawa, ale również jako surowiec zielarski; szyszkojagody jałowca wykorzystuje się w celu obniżenia poziomu cukru we krwi oraz poprawy pracy układu pokarmowego; głównym składnikiem jałowca jest olejek eteryczny bogaty w terpeny; należy jednak pamiętać, aby nie stosować go nadmiernie, ponieważ może to prowadzić do podrażnień przewodu pokarmowego;
• bez czarny – krzew, którego kwiaty i owoce są uznawane za naturalne środki wspomagające zdrowie; szczególnie kwiaty są cenione za swoje działanie obniżające stężenie glukozy we krwi; mogą być stosowane nawet przez kobiety w ciąży i wspierają leczenie cukrzycy, a także poprawiają funkcjonowanie układu pokarmowego;
• cynamonowiec cejloński – znany jest przede wszystkim jako przyprawa, ale również posiada właściwości zdrowotne; zawarte w nim przeciwutleniacze mogą zmniejszać ryzyko cukrzycy i chorób serca; cynamon wspiera proces trawienia i może przyczyniać się do obniżenia poziomu cukru we krwi, a także zwiększa produkcję insuliny; jest to istotny składnik medycyny ajurwedyjskiej;
• balsamka ogórkowata – roślina o owocach przypominających z wyglądu ogórki; choć w Polsce nie jest jeszcze szeroko rozpowszechniona, jest polecana osobom z cukrzycą ze względu na niską zawartość cukrów; wykazuje ona silne działanie obniżające stężenie glukozy we krwi i moczu, wspomagając leczenie cukrzycy.

Czy cukrzyca jest uleczalna?

Obecnie cukrzyca typu 1 wymaga stałego leczenia insuliną. Choć naukowcy intensywnie pracują nad nowymi rozwiązaniami, w tym terapiami genowymi i biomedycznymi, które w przyszłości mogą zmienić podejście do leczenia cukrzycy, na tę chwilę osiągnięcie całkowitego wyleczenia nie jest możliwe. 

Z kolei cukrzyca typu 2, w niektórych przypadkach, może być odwracalna lub wejść w stan remisji, szczególnie przy wczesnym wykryciu i odpowiedniej interwencji. Jednak na ten moment nie można mówić o pełnym wyleczeniu w sensie biologicznym.

Najważniejsze informacje:

• Diagnostyka kontaktowego zapalenia skóry opiera się na ocenie objawów podczas wywiadu z dermatologiem i na testach płatkowych, pozwalających na identyfikację substancji drażniących lub alergenów odpowiedzialnych za reakcję skórną.
• Leczenie kontaktowego zapalenia skóry wymaga całkowitej eliminacji kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym. 
• Podstawą przy alergicznym wyprysku kontaktowym i wyprysku kontaktowym z podrażnienia są glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (w maści lub kremie). 
• W ciężkich przypadkach, kiedy zapalenie zajmuje spory obszar skóry, konieczne może być doustne stosowanie glikokortykosteroidów.
• W przebiegu alergicznego zapalenia skóry zastosowanie znajdują leki przeciwhistaminowe, które hamują reakcję alergiczną.

Kontaktowe zapalenie skóry to powszechna choroba skóry, która występuje w wyniku kontaktu skóry z substancją drażniącą lub mogąca mieć podłoże alergiczne. Charakteryzuje się stanem zapalnym skóry, który objawia się zaczerwienieniem, świądem, pęcherzami i łuszczeniem się skóry. W artykule omówimy diagnostykę tej dermatozy i metody jej leczenia, które są zgodne z aktualnymi zaleceniami medycznymi.

Rozpoznanie kontaktowego zapalenia skóry 

Na wyprysk kontaktowy wskazują takie objawy choroby, które warto skonsultować u lekarza dermatologa, jak:

• rumień na skórze,
• zmiany krostkowe i trądzikopodobne,
• złuszczanie się naskórka,
• silny świąd,
• pęcherze i strupy,
• obrzęk i zgrubienia skóry, 
• przebarwienie pozapalne.

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry i kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia mogą dawać takie same objawy. Większość z nich występuje również w przebiegu innych dermatoz (np. atopowe zapalenie skóry, trądzik). Dlatego obserwacja zmian skórnych nie jest wystarczająca do postawienia jednoznacznej diagnozy. Niemniej jednak stanowi podstawę do podjęcia pogłębionej diagnostyki.

Diagnostyka wyprysku kontaktowego

Diagnostyka kontaktowego zapalenia skóry opiera się na wywiadzie klinicznym i badaniu skóry. Aby prawidłowo zdiagnozować rodzaj kontaktowego zapalenia skóry i określić czynniki wywołujące reakcję zapalną, stosuje się różne metody diagnostyczne.

W diagnostyce wyprysku kontaktowego wykorzystywane są:

Wywiad medyczny – lekarz dermatolog zbiera informacje na temat objawów, okoliczności wystąpienia zmian skórnych, częstotliwości kontaktu z potencjalnymi drażniącymi substancjami oraz historii chorób alergicznych u pacjenta.

Testy płatkowe – na plecy lub wewnętrzną stronę przedramion pacjenta przytwierdza się płatki nasączone substancjami drażniącymi lub alergenami. Pierwsza obserwacja reakcji skóry następuje po upływie 48 godzin, natomiast druga obserwacja odbywa się po 72 godzinach. Reakcje skórne w postaci zaczerwienienia, grudek, pęcherzy czy rumienia wskazują na nadwrażliwość lub uczulenie na dany alergen.

Badanie przedmiotowe skóry – obejmuje ocenę rodzaju, lokalizacji i rozległości zmian skórnych. Lokalizacja zmian często sugeruje rodzaj czynnika wywołującego (np. zmiany na dłoniach mogą sugerować kontakt z detergentami, a zmiany skórne wokół nadgarstków – alergię na nikiel w biżuterii).

Dermatoskopia – pomocne narzędzie w ocenie charakteru zmian skórnych, zwłaszcza w różnicowaniu wyprysku kontaktowego z innymi schorzeniami dermatologicznymi, takimi jak łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry.

Biopsja skóry – rzadko stosowana, ale może być pomocna w trudnych diagnostycznie przypadkach, gdy istnieje potrzeba wykluczenia innych chorób skóry.

Drażniące i alergiczne kontaktowe zapalenie skóry

Diagnostyka pozwala na rozpoznanie dwóch rodzajów wyprysku kontaktowego. Są to:

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

1) drażniące kontaktowe zapalenie skóry – najczęstsza postać wyprysku kontaktowego. Występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancją chemiczną, która uszkadza barierę naskórkową, prowadząc do reakcji zapalnej. Drażniącymi substancjami mogą być detergenty, kwasy, zasady czy rozpuszczalniki.

2) alergiczne kontaktowe zapalenie skóry – pojawia się, gdy układ immunologiczny reaguje na alergen w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z danym czynnikiem. Jest to reakcja nadwrażliwości typu IV, czyli późna reakcja mająca podłoże alergiczne, która może się rozwinąć po wielokrotnym kontakcie z alergenem. Najczęstszymi alergenami są nikiel, lateks, kosmetyki, rośliny i konserwanty.

Leczenie kontaktowego zapalenia skóry

Wyprysk kontaktowy, choć jest powszechnym schorzeniem, wymaga indywidualnego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego. 

Leczenie wyprysku kontaktowego ma dwa cele: zażegnanie stanu zapalnego i stworzenie warunków do naturalnej odbudowy naskórka. 

Eliminacja czynnika drażniącego lub alergenu

W procesie leczniczym najważniejsze jest ograniczenie lub wyeliminowanie jakiegokolwiek kontaktu z czynnikami drażniącymi lub alergenami – zarówno w miejscu pracy, jak i w domu. 

W przypadku drażniącego zapalenia skóry może to oznaczać stosowanie rękawic ochronnych i zmianę detergentów na łagodniejsze. Przy alergicznym zapaleniu skóry unikanie kontaktu z alergenem (np. niklem, lateksem) jest konieczne dla złagodzenia objawów.

Leczenie miejscowe – maść na wyprysk kontaktowy

Kortykosteroidy miejscowe są podstawą terapii, szczególnie w stanach zapalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu. Działają przeciwzapalnie, zmniejszają świąd i zaczerwienienie.

Inhibitory kalcyneuryny to alternatywa dla kortykosteroidów, szczególnie w leczeniu przewlekłego wyprysku kontaktowego i na delikatnych obszarach skóry (np. twarz, okolice oczu), gdzie kortykosteroidy mogą powodować skutki uboczne, takie jak zanik skóry.

Emolienty – preparaty nawilżające, wspomagają odbudowę bariery naskórkowej. Ich regularne stosowanie zapobiega wysuszeniu skóry i zmniejsza ryzyko zaostrzeń wyprysku kontaktowego.

Leczenie ogólnoustrojowe

W ciężkich przypadkach, gdy leczenie miejscowe nie przynosi efektów, stosuje się leczenie ogólnoustrojowe. W tym celu wykorzystywane są:

• kortykosteroidy doustne – używane krótkotrwale w ostrych przypadkach, aby szybko opanować rozległy stan zapalny,
• leki przeciwhistaminowe – stosowane głównie w celu zmniejszenia świądu w alergicznym wyprysku kontaktowym,
• immunosupresanty – stosowane rzadziej, są zarezerwowane dla przypadków opornych na inne terapie.

Fototerapia

W trudnych, przewlekłych przypadkach, zwłaszcza w alergicznym zapaleniu skóry, pomocne mogą być fototerapia UVB lub PUVA (połączenie psoralenu i promieni UVA). Zabiegi te działają immunosupresyjnie na skórę, zmniejszając objawy zapalenia.

Zapobieganie wypryskowi kontaktowemu

Najlepszym sposobem zapobiegania wypryskowi kontaktowemu jest unikanie kontaktu z alergenami i substancjami wywołującymi reakcje drażniące. 

Osoby narażone na częsty kontakt z drażniącymi substancjami w pracy powinny regularnie stosować rękawice ochronne (szczególnie w kontakcie z detergentami, chemikaliami czy substancjami alergizującymi) i odzież ochronną (np. fartuchy czy kombinezony), które ograniczają kontakt skóry z potencjalnymi alergenami.

W przypadku kontaktu z alergenami warto regularnie zmieniać odzież roboczą i dbać o dokładną higienę skóry po pracy, aby usunąć resztki potencjalnie szkodliwych substancji.

Regularne stosowanie emolientów i preparatów nawilżających pomaga odbudować barierę ochronną skóry, co zmniejsza jej wrażliwość na czynniki zewnętrzne. Ważne jest również unikanie przesuszających mydeł czy agresywnych środków czystości.

Pielęgnacja skóry przy wyprysku kontaktowym

W pielęgnacji skóry z wypryskiem kontaktowym konieczne jest stosowanie odpowiednich kosmetyków, które nie podrażniają i wspierają regenerację skóry. 

Dobrze nawilżona skóra jest mniej podatna na dalsze uszkodzenia. Naturalne emolienty, takie jak masło shea czy olej arganowy, pomagają w odbudowie bariery ochronnej skóry, zapobiegają jej przesuszeniu i zmniejszają ryzyko dalszych podrażnień.

Dermokosmetyki są szczególnie polecane przy zapaleniu kontaktowym, ponieważ zawierają składniki o udowodnionym działaniu ochronnym i regenerującym, które wspierają proces leczenia i odbudowę bariery ochronnej skóry. Do najczęściej rekomendowanych składników należą:

• ceramidy – odbudowują naturalną barierę lipidową skóry,
• mocznik – działa nawilżająco i przyspiesza regenerację,
• gliceryna – utrzymuje nawilżenie skóry, zapobiegając jej przesuszeniu,
• pantenol – łagodzi podrażnienia i stany zapalne,
• kwas hialuronowy – silnie nawilża, poprawiając elastyczność i miękkość skóry.

Żel z aloesu jest znany ze swoich właściwości nawilżających, przeciwzapalnych i kojących. Łagodzi swędzenie, zaczerwienienie i pieczenie, wspierając proces gojenia.

Naturalne olejki roślinne mogą wspierać odbudowę bariery ochronnej skóry. Olej z wiesiołka ma silne właściwości nawilżające, odżywiające i regenerujące. Dzięki zawartości kwasów tłuszczowych wspiera odbudowę warstwy lipidowej naskórka, łagodząc podrażnienia. Olej kokosowy działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i nawilżająco, wspierając leczenie podrażnionej skóry. Olej jojoba jest bogaty w witaminy E i B, które wspierają proces regeneracji, a także nawilżają i chronią skórę przed dalszymi uszkodzeniami.

Należy unikać produktów zawierających drażniące substancje, takie jak konserwanty (parabeny, formaldehyd), sztuczne barwniki, substancje zapachowe i alkohol etylowy.

Kontaktowe zapalenie skóry – leczenie domowe

W leczeniu wyprysku kontaktowego domowe metody mogą wspierać proces regeneracji skóry i łagodzić objawy, takie jak świąd, zaczerwienienie i suchość. Choć nie zastępują one terapii farmakologicznej, mogą być stosowane jako uzupełnienie leczenia. 

Zimne kompresy mogą przynosić ulgę w przypadku silnego świądu i podrażnienia. Chłodzenie skóry działa przeciwzapalnie, zmniejszając obrzęk i łagodząc uczucie pieczenia. Zaleca się nakładanie zimnego kompresu na zmienione chorobowo miejsca przez ok. 15-20 minut.

Płatki owsiane zawierają składniki łagodzące, które pomagają w regeneracji podrażnionej skóry i łagodzeniu stanów zapalnych. Można przygotować kąpiel z dodatkiem zmielonych płatków owsianych lub okład z nich, co pomoże złagodzić objawy wyprysku kontaktowego. Działają one przeciwzapalnie, redukują świąd i nawilżają skórę.

Należy unikać kąpieli w zbyt gorącej wodzie, która może dodatkowo wysuszać i podrażniać skórę. 

Ile trwa kontaktowe zapalenie skóry?

Czas trwania kontaktowego zapalenia skóry zależy od rodzaju wyprysku oraz od tego, jak szybko uda się wyeliminować czynnik wywołujący reakcję. 

Drażniące zapalenie skóry zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku dni po zaprzestaniu ekspozycji na substancję drażniącą. Skóra potrzebuje czasu na regenerację, zwłaszcza jeśli doszło do poważniejszego uszkodzenia bariery naskórkowej. U niektórych osób poprawa może nastąpić już po 2-3 dniach, ale w przypadku silniejszych reakcji proces ten może potrwać dłużej, do 1-2 tygodni.

Alergiczny wyprysk kontaktowy (alergia kontaktowa) może mieć nieco dłuższy przebieg, ponieważ reakcja alergiczna trwa nawet po zakończeniu kontaktu z alergenem. Objawy takie jak zaczerwienienie, swędzenie czy pęcherzyki mogą utrzymywać się przez kilka tygodni (4-6), zanim skóra całkowicie się zregeneruje. 

Najważniejsze informacje:

• Malaria, nazywana też zimnicą, jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez pierwotniaki (zarodźce malarii). Ze względu na to, że występuje głównie w krajach tropikalnych, w diagnostyce malarii kluczową rolę odgrywa wywiad z pacjentem.
• Potwierdzeniem rozpoznania malarii są badania laboratoryjne, w tym mikroskopowe badanie krwi, które wskazuje gatunek zarodźca oraz nasilenie infekcji pasożytów.
• Metoda leczenia malarii jest dobierana w zależności od stanu pacjenta, przebiegu choroby i dostępności leków w danym kraju.
• Podstawą terapii są leki przeciwmalaryczne, podawane dożylnie lub doustnie. U pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby konieczne jest nawadnianie dożylne i przetaczanie preparatów krwiopochodnych.

Malaria to poważna choroba tropikalna wywoływana przez pasożyty przenoszone na człowieka przez ukąszenia zarażonych komarów. Pomimo ogromnego postępu w medycynie malaria wciąż stanowi poważne zagrożenie zdrowotne w krajach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Z tego powodu tak ważna jest odpowiednia diagnostyka i właściwe leczenie malarii, aby móc zapobiec ewentualnym powikłaniom, a nawet śmierci. Dowiedz się, jak rozpoznać malarię, jakie leki stosuje się w leczeniu malarii oraz do czego prowadzi nieleczona choroba.

Co zrobić, gdy występują objawy malarii?

W przypadku wystąpienia gorączki lub innych niepokojących symptomów po powrocie z kraju o klimacie tropikalnym niezbędne jest niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza. Ważne jest, aby nie lekceważyć tych objawów, nawet jeśli przypominają one grypę czy inne choroby często występujące w naszym kraju. Opóźnienie w postawieniu diagnozy może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i życia pacjenta.

Objawy choroby zazwyczaj ujawniają się między 10. a 14. dniem od momentu zarażenia, przy czym w większości przypadków malaria diagnozowana jest w ciągu miesiąca od powrotu z podróży. Należy jednak pamiętać, że choroba ta może dać o sobie znać nawet kilka miesięcy po powrocie do kraju. Dlatego też informowanie lekarza o pobycie w rejonach tropikalnych jest kluczowe, bez względu na to, czy podczas podróży stosowano profilaktykę przeciwmalaryczną.

W sytuacji podejrzenia malarii zaleca się kontakt z ośrodkami specjalizującymi się w medycynie tropikalnej lub najbliższym szpitalem zakaźnym. Diagnoza tej choroby wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań laboratoryjnych, które nie są dostępne w standardowych przychodniach. Jeżeli objawy infekcji pojawią się jeszcze podczas pobytu za granicą, konieczna jest natychmiastowa konsultacja medyczna.

Czy malaria jest zaraźliwa?

Malaria nie przenosi się bezpośrednio z osoby na osobę, jak np. przeziębienie czy grypa. Zakażenie następuje poprzez ugryzienie przez zainfekowaną samicę komara z rodzaju Anopheles, która przenosi pasożyty z rodzaju Plasmodium. Pasożyty te przedostają się do organizmu człowieka i wywołują malarię. Nie można zarazić się malarią poprzez kontakt fizyczny z chorym, np. przez dotyk, kaszel czy ślinę. Wyjątkowe przypadki zakażenia mogą wystąpić poprzez przetoczenie krwi, transplantacje narządów lub podczas ciąży, gdy pasożyt przenika z matki na płód (tzw. malaria wrodzona).

Co stosuje się w diagnostyce malarii?

Lekarz może podejrzewać występowanie malarii na podstawie badania fizykalnego oraz wywiadu medycznego z pacjentem. Kluczowym elementem potwierdzającym obecność malarii są badania laboratoryjne, w tym m.in.:

• mikroskopowe badanie krwi, które nie tylko potwierdza obecność zarodźca malarii, ale również określa jego gatunek i stopień zainfekowania organizmu;
• badania molekularne (PCR) o wysokiej czułości (wykorzystywane też do diagnostyki przebytego zakażenia);
• badania obecności swoistych przeciwciał;
• stężenie enzymów wątrobowych.

W szpitalach często wykorzystuje się również szybkie testy diagnostyczne, które wspomagają proces ustalania diagnozy. W rejonach tropikalnych, gdzie malaria jest chorobą powszechną, a standardy wyposażenia medycznego znacznie odbiegają od tych znanych w Europie, diagnoza często opiera się wyłącznie na obserwacji objawów. W takich sytuacjach podczas pobytu za granicą nie powinno się kwestionować diagnozy postawionej na podstawie samych objawów.

Malaria – leczenie

Leczenie malarii opiera się głównie na stosowaniu środków farmakologicznych, które skutecznie zwalczają zarodźce tej choroby. W przypadku rejonów endemicznego występowania choroby pacjenci mają dostęp do szerokiej gamy leków przeciwmalarycznych. Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia wskazują na stosowanie terapii skojarzonej (ACT, ang. artemisinin-based combination therapies), co oznacza leczenie za pomocą kombinacji różnych leków. Taka strategia leczenia została przyjęta przez wiele krajów tropikalnych i jest dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta, przebiegu choroby oraz dostępności leków w danym regionie.

W Polsce, ze względu na brak rejestracji leków z grupy ACT, pacjenci zmagający się z malarią otrzymują opiekę w szpitalach, przede wszystkim w jednostkach specjalizujących się w medycynie tropikalnej. Leki niezbędne do leczenia są importowane z zagranicy, chociaż preparaty profilaktyczne przeciw malarii są dostępne w aptekach.

W przypadku ciężkiego przebiegu malarii konieczne jest zastosowanie intensywnej terapii wspomagającej. Obejmuje ona między innymi nawadnianie pacjenta za pomocą kroplówek, podawanie leków przeciwgorączkowych i przeciwdrgawkowych. Leczenie najcięższych form malarii wymaga stosowania leków przeciwmalarycznych drogą dożylną w środowisku szpitalnym. Dodatkowo, w zależności od potrzeb, może być wymagane przetaczanie preparatów krwiopochodnych, dializa w celu wsparcia funkcji nerek, a także wsparcie oddechowe przy użyciu respiratora.

Do czego prowadzi nieleczona malaria?

Malaria mózgowa

Poważne schorzenie, które może prowadzić do śpiączki. Początkowo pacjent może doświadczać zwiększonej senności, która w ciągu kilku dni lub nawet w przeciągu 1-2 godzin może przerodzić się w śpiączkę. Często towarzyszą jej drgawki oraz zaburzenia świadomości. Chociaż większość chorych nie wykazuje ogniskowych objawów neurologicznych, w niektórych przypadkach mogą pojawić się takie symptomy jak porażenie nerwów czaszkowych, monoplegia, hemiplegia, sztywność karku, nieskoordynowane ruchy oczu, bruksizm czy czkawka. Śpiączka może być spowodowana różnymi czynnikami, w tym zaburzeniami neurologicznymi, stanem padaczkowym, ciężką kwasicą lub hipoglikemią, co wymaga zastosowania odpowiednich metod leczenia.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Niewydolność oddechowa

Manifestuje się szybkim i ciężkim oddychaniem, a czasem nieprawidłowym rytmem oddechowym. Może być ona wynikiem zakażenia, kompensacji w ciężkiej kwasicy metabolicznej, znacznego stopnia niedokrwistości lub obrzęku płuc. Ten ostatni objaw może z kolei wynikać z niedoboru albumin, nadmiernego podawania płynów lub bezpośredniego uszkodzenia bariery pęcherzykowo-włośniczkowej, co prowadzi do zespołu ostrej niewydolności oddechowej. Każda z tych sytuacji wymaga specyficznego podejścia terapeutycznego.

Kwasica

Stwierdza się, gdy BE ≤12 mmol/l, pH <7,3 lub stężenie mleczanów w surowicy wynosi >6 mmol/l. Jest ona efektem niedostatecznej perfuzji tkanek, produkcji mleczanów przez pasożyty, beztlenowej glikolizy, zmniejszonego usuwania mleczanów przez wątrobę, upośledzonej funkcji nerek lub podawania kwasów, np. salicylanów.

Hipoglikemia

Może być trudna do rozpoznania z powodu zaburzeń świadomości u pacjenta. Szczególnie należy jej się spodziewać podczas leczenia chininą, zwłaszcza u kobiet ciężarnych. Jest to stan wieloczynnikowy, gdzie jedną z głównych przyczyn jest hiperinsulinemia wywołana przez stosowanie chininy.

Wstrząs kardiogenny

Obserwowany stosunkowo rzadko, jednak możliwe jest występowanie ciśnienia tętniczego na poziomie dolnych granic normy, co jest efektem rozszerzenia naczyń oraz hipowolemii. Częściej niż bezpośrednio z malarią obniżenie ciśnienia tętniczego może wynikać z nadkażenia bakteryjnego, które charakteryzuje się septycznym przebiegiem.

Małopłytkowość

Pojawia się często, prawdopodobnie jako rezultat sekwestracji płytek krwi, rzadko dochodzi do wyraźnych objawów krwawienia. Większe ryzyko krwawienia może być związane z zespołem rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), przy czym obserwuje się łagodną aktywację układu krzepnięcia, często bez jawnych objawów krwawienia.

Zaburzenia funkcji nerek

Zaburzenia funkcji nerek mogą występować w przebiegu ciężkiej malarii, prowadząc do ostrej niewydolności nerek. Mogą one pojawiać się zarówno w fazie aktywnej parazytemii, jak i po skutecznym przeciwdziałaniu zarodźcom malarii. W przypadkach niedoboru dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD) lub przy stosowaniu chininy przez pacjentów z częściową odpornością na zarażenie, hemoglobinuria może przybierać dramatyczny przebieg, choć nie zawsze kończy się niewydolnością nerek. Hiponatremia często ustępuje bez interwencji.

Niedokrwistość

Przebieg malarii złośliwej wywołanej przez P. falciparum jest zjawiskiem wieloczynnikowym i skomplikowanym. Obserwuje się nadmierny spadek poziomu hemoglobiny, który nie jest proporcjonalny do utraty zainfekowanych erytrocytów. Do głównych przyczyn niedokrwistości należą: uszkodzenie erytrocytów przez pasożyty, uszkodzenie zdrowych komórek krwi przez autoprzeciwciała oraz zmiany w obrębie śledziony wpływające na jej funkcje.

Czy malaria jest uleczalna?

Zastosowanie odpowiednich leków przeciwmalarycznych w połączeniu z terapią wspomagającą zazwyczaj umożliwia pełne wyleczenie z malarii. Jednakże w sytuacjach, gdy choroba przybiera ciężką formę, ryzyko śmierci znacznie wzrasta. U pacjentów, którzy przeszli przez ciężką fazę choroby, istnieje ryzyko wystąpienia długotrwałych komplikacji, w tym problemów neurologicznych takich jak zaburzenia pamięci czy zmiany w nastroju.W przypadku zarodźców malarii, które produkują hipnozoity (zdolne do długotrwałego przebywania w komórkach wątroby i reaktywowania zakażenia po długim czasie), kluczowe jest zastosowanie leków, które są skuteczne przeciwko na określonego rodzaju Plasmodium (np. Plasmodium falciparum). Dzięki temu możliwe jest całkowite wyeliminowanie patogenu i zapobieganie nawrotom choroby.

Najważniejsze informacje:

• Zwyrodnienie stawów, inaczej artroza, to choroba, której nie da się w pełni wyleczyć. Istnieje jednak wiele sposobów na to, by zahamować jej postęp.
• Podstawą diagnostyki choroby zwyrodnieniowej stawów są badania obrazowe: USG stawów oraz rezonans magnetyczny, który obrazuje zarówno tkanki twarde, jak i miękkie.
• Leczenie zwyrodnienia stawów na początkowym etapie choroby obejmuje głównie odpowiednią rehabilitację, zabiegi fizykoterapii i stosowanie ortez odciążających staw. Ważne jest też leczenie farmakologiczne, czyli leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
• W zaawansowanym stadium choroby zwyrodnieniowej stawów konieczna może być operacja chirurgiczna (endoprotezoplastyka stawu).

Choroba zwyrodnieniowa stawów to poważne schorzenie, które bez wdrożenia odpowiedniego leczenia prowadzi do  ograniczenia sprawności i obniżenia jakości życia. Chociaż całkowite wyleczenie choroby zwyrodnieniowej nie jest możliwe, to współczesna medycyna oferuje szereg metod pozwalających na złagodzenie objawów i poprawę funkcji stawów. Jak zatrzymać zwyrodnienie stawów i jakie rozwiązania stosuje się w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów?

Jakie badania na zwyrodnienie stawów?

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów sugerujących artrozę konieczna jest konsultacja z lekarzem ortopedą, który pomoże ustalić przyczyny zwyrodnienia stawów. Specjalista dysponuje wiedzą i narzędziami niezbędnymi do postawienia diagnozy oraz zaplanowania odpowiedniego leczenia. Kluczowym elementem w diagnozowaniu tej choroby są badania obrazowe: USG stawów oraz rezonans magnetyczny.

USG stawów odgrywa istotną rolę, umożliwiając szczegółowe przedstawienie struktur anatomicznych stawu oraz identyfikację wszelkich nieprawidłowości. Innym ważnym narzędziem diagnostycznym jest rezonans magnetyczny, który w przeciwieństwie do RTG, zdolny jest do wizualizacji nie tylko twardych tkanek, ale również tkanek miękkich. Dzięki swojej precyzji rezonans magnetyczny ma wyższą wartość diagnostyczną niż USG, co pozwala na wczesne wykrycie choroby, nawet w stawach, w których proces zwyrodnieniowy dopiero się rozpoczyna.

Pomocne mogą okazać się też zdjęcia radiologiczne, które uwidaczniają typowe nieprawidłowości w strukturze stawu, w tym m.in. zwężenie szpary stawowej, torbiele zwyrodnieniowe, zagęszczenie kości pod chrząstką oraz wyrośla kostne (osteofity). Badania laboratoryjne wykonuje się m.in. w przypadku podejrzenia innej choroby reumatologicznej (np. reumatoidalne zapalenie stawów). Jeżeli na badaniu uwidoczniony będzie płyn w stawie, lekarz może wykonać też punkcję stawu i badanie płynu stawowego.

Jak zatrzymać zwyrodnienie stawów? Metody leczenia

W leczeniu zwyrodnienia stawów najistotniejsze jest, aby złagodzić lub całkowicie usunąć dolegliwości bólowe i utrzymać aktywny tryb życia.

Niefarmakologiczne leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów

Aktualne standardy leczenia zakładają, aby podstawą leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów było postępowanie niefarmakologiczne, które w wielu przypadkach pozwala na złagodzenie objawów choroby i ilości przyjmowanych leków. W chorobie zwyrodnieniowej stawów ważne jest:

• utrzymanie prawidłowej masy ciała – osoby, które już w młodości zmagają się z nadwagą, narażają się na wyższe ryzyko rozwoju tej choroby oraz na trudniejszy jej przebieg. Dzięki redukcji masy ciała można skutecznie spowolnić postęp choroby, łagodzić ból stawów oraz ograniczyć stosowanie leków przeciwbólowych. Ważna jest tu także dieta na zwyrodnienie stawów, która powinna być bogata w składniki odżywcze wspierające zdrowie stawów;
• regularna aktywność fizyczna – odpowiednio dobrane ćwiczenia pomagają zwiększyć zakres ruchów w stawach oraz wzmacniają mięśnie je otaczające. Ważne jest, aby program ćwiczeń był dostosowany indywidualnie przez specjalistę rehabilitacji i kontynuowany w domowym zaciszu. Ćwiczenia powinny skupiać się na wzmacnianiu struktur stabilizujących staw, unikając jednocześnie jego przeciążenia. Zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna, taka jak nordic walking czy jazda na rowerze stacjonarnym, która przynosi ulgę w dolegliwościach bólowych i poprawia funkcjonowanie osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową;
• odciążenie stawu – używanie odpowiedniego sprzętu ortopedycznego, takiego jak laski, kule, chodziki, ortezy, wkładki korekcyjne do butów oraz obuwie zmniejszające obciążenie, może znacząco poprawić komfort życia pacjenta;
• krioterapia, czyli stosowanie zimnych okładów, efektywnie redukuje ból i objawy zwyrodnienia stawów. Zaleca się aplikowanie okładów z lodu przez 15-20 minut kilka razy dziennie, z zachowaniem ostrożności, aby uniknąć odmrożeń;
• stosowanie ciepła na powierzchnię skóry może przynieść ulgę w bólu i rozluźnia mięśnie, jednak należy zachować ostrożność, aby nie doprowadzić do poparzeń. Ciepłe okłady powinny być stosowane przez krótki czas i zawsze z zabezpieczeniem, np. poprzez ręcznik.

Leczenie farmakologiczne zwyrodnienia stawów

Z pomocą chorym na artrozę przychodzą też inne sposoby leczenia zwyrodnienia stawów, takie jak terapia farmakologiczna. Do dyspozycji mamy przede wszystkim dostępne bez recepty maści i żele, stosowane miejscowo na objęte artrozą stawy. 

W przypadku ostrego bólu i stanu zapalnego lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwbólowych, a także zaproponować niesteroidowe leki przeciwzapalne na chorobę zwyrodnieniową stawów dostępne na receptę. W ich składzie znajduje się zwykle ketoprofen, diklofenak, deksketoprofen, meloksykam lub kwas acetylosalicylowy. Zahamowanie zmian zwyrodnieniowych wspomaga również glukozamina.

Leczenie operacyjne zwyrodnienia stawów

U osób z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową stawów, która utrudnia codzienne funkcjonowanie, standardowe metody leczenia mogą okazać się nieskuteczne. Wówczas rozważyć należy leczenie chirurgiczne, które może pomóc w uniknięciu poważniejszych komplikacji, takich jak atrofia mięśni czy deformacje stawów. 

W takich sytuacjach jak zwyrodnienie stawu kolanowego czy stawu biodrowego wskazana może być endoprotezoplastyka stawu, czyli zastąpienie uszkodzonego stawu protezą. Przygotowanie do operacji wymaga od pacjenta osiągnięcia jak najlepszej kondycji fizycznej, aby umożliwić efektywną rehabilitację po zabiegu. Zazwyczaj implantacja endoprotezy przynosi ulgę w bólu, zwiększa zakres ruchu w stawie i poprawia ogólną jakość życia pacjenta.

W niektórych przypadkach stosuje się też inne metody chirurgiczne mające na celu poprawę funkcjonowania stawu, takie jak resekcja rzepki czy części kości. W sytuacjach, gdy ból i uszkodzenia stawu są szczególnie nasilone, może okazać się konieczna artrodeza, czyli operacja polegająca na usztywnieniu stawu. Chociaż zabieg ten skutecznie eliminuje ból, może spowodować też ograniczenie ruchomości stawu dotkniętego chorobą, np. w przypadku nadgarstka, stawu skokowego i stawów palców.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

W łagodnej postaci choroby zwyrodnieniowej (np. stawów kolanowych) wykonywane są zabiegi artroskopowe. Pozwalają one na wczesne wykrywanie uszkodzenia chrząstki stawowej, usuwanie luźnych fragmentów chrząstki lub wyrośli kostnych, naprawę uszkodzonych łąkotek lub więzadeł, a także usunięcie przerośniętej błony maziowej i płukanie stawu. Takie interwencje często przynoszą krótko- lub długotrwałą poprawę stanu pacjenta. Prowadzone są również badania nad nowymi metodami leczenia, w tym wszczepianiem nowej chrząstki w miejsca uszkodzone.

Czy zwyrodnienie stawów można wyleczyć?

Aktualnie nie istnieje metoda, która pozwoliłaby na całkowite odwrócenie skutków choroby zwyrodnieniowej, czyli regenerację uszkodzonej tkanki chrzęstnej. Mimo to naukowcy nieustannie poszukują nowych rozwiązań, które mogłyby przynieść przełom w tej dziedzinie. Stosowanie odpowiednich metod leczenia może jednak znacząco pomóc w łagodzeniu objawów, umożliwiając pacjentom utrzymanie aktywności życiowej na możliwie najwyższym poziomie. Właściwa terapia może przyczynić się też do opóźnienia procesów degeneracyjnych, co jest kluczowe dla jakości życia osób cierpiących na tę chorobę.

Choroba zwyrodnieniowa stawów – profilaktyka

Aby zahamować postęp zwyrodnienia stawów, kluczowe jest podjęcie kilku istotnych kroków, takich jak:

• redukcja nadwagi i utrzymanie prawidłowej masy ciała;
• dbanie o regularną aktywność fizyczną i wybór odpowiednich aktywności, które nie powodują nadmiernego obciążenia stawów;
• ograniczenie noszenia ciężkich przedmiotów;
• unikanie chodzenia po nierównym terenie, długiego stania i klęczenia;
• stosowanie się do zaleceń medycznych mających wpływ na poprawę funkcjonowania stawów, np. noszenie specjalnych wkładek do butów, korzystanie ze stabilizatorów, kul lub innych akcesoriów ortopedycznych;
• regularne wykonywanie ćwiczeń rehabilitacyjnych zaleconych przez specjalistów.

Najważniejsze informacje:

• Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, która może przypominać inne choroby, takie jak np. egzema, AZS, a nawet reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).
• Diagnostyka łuszczycy może być trudna i niejednokrotnie wymaga przeprowadzenia dodatkowych badań, takich jak testy laboratoryjne i klasyfikacja PASI.
• Leczenie łuszczycy obejmuje leczenie skojarzone (miejscowe i ogólnoustrojowe), jak również leczenie biologiczne (terapia celowana).
• Łuszczyca jest chorobą nieuleczalną, która wiąże się z okresami remisji i nawrotów objawów.

Łuszczyca jest chorobą skórną o podłożu autoimmunologicznym, której główne objawy to specyficzne zmiany skórne widoczne na całym ciele, m.in. w obrębie owłosionej skóry głowy, w fałdach skórnych i okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Biorąc pod uwagę fakt, że łuszczycy nie da się wyleczyć całkowicie i trwale, niezwykle ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie choroby oraz łagodzenie towarzyszących jej objawów.

Łuszczyca – badania

Rozpoznanie łuszczycy rozpoczyna się od zebrania dokładnych informacji na temat historii zdrowia pacjenta, w tym danych dotyczących występowania tej choroby w rodzinie, niedawnych infekcji oraz obecności innych zaburzeń autoimmunologicznych. Należy również pamiętać, że objawy łuszczycy mogą być podobne do objawów innych chorób skórnych. Z tego powodu dokładna analiza medyczna jest kluczowa, aby wykluczyć inne możliwe przyczyny, takie jak alergie na leki czy infekcje grzybicze.

Łuszczyca może manifestować się w różnych formach, np. poprzez zapalenie powiek, zapalenie błony naczyniowej oka oraz bóle stawów, co oznacza, że towarzyszące jej objawy mogą wykraczać poza problemy dermatologiczne i utrudniać diagnostykę choroby. Aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny łuszczycy, lekarz może zlecić dodatkowe badania, w tym testy laboratoryjne. U seniorów często stwierdza się wówczas podwyższony poziom glukozy, podwyższony poziom białek ostrej fazy (CRP), podwyższone stężenie cholesterolu i frakcji LDL oraz podwyższone stężenie trójglicerydów.

W przypadkach trudnych do zdiagnozowania konieczne może być też przeprowadzenie minimalnie inwazyjnej biopsji. Pobraną próbkę bada się pod mikroskopem. Jeżeli u pacjenta występuje łuszczyca, w jego próbce widoczne są gęste i zwarte komórki skóry.

Klasyfikacja PASI w diagnostyce łuszczycy

U osób ze zdiagnozowaną łuszczycą lekarz dokonuje klasyfikacji nasilenia objawów, aby móc lepiej monitorować reakcję organizmu na leczenie. Najczęściej wykorzystywaną metodą oceny jest klasyfikacja PASI, czyli wskaźnik powierzchni i nasilenia łuszczycy. Jest to narzędzie, które pozwala na ocenę stopnia zaawansowania choroby poprzez analizę objawów w różnych regionach ciała: głowie, ramionach, tułowiu oraz nogach. 

Każdy z objawów, takich jak rumień, stwardnienie oraz łuszczenie, jest oceniany w skali od 0 do 4, a także uwzględnia się procentową powierzchnię skóry objętą zmianami, co pozwala na uzyskanie sumarycznej wartości PASI. Im wyższy wynik, tym większe nasilenie choroby. Dla lekarzy ważne jest ustalenie wartości wyjściowej wskaźnika PASI przed rozpoczęciem leczenia, co umożliwia późniejsze śledzenie postępów terapii poprzez regularne powtarzanie oceny co kilka miesięcy.

Leczenie łuszczycy skóry

W zależności od rodzaju choroby, lokalizacji i nasilenia objawów wykorzystuje się leczenie miejscowe lub ogólne łuszczycy. Pomocne może być także celowane leczenie biologiczne.

Leczenie miejscowe

W sytuacji, gdy zmiany łuszczycowe są niewielkie, zajmując obszar mniejszy niż 25% ciała, zaleca się stosowanie terapii miejscowej. Obejmuje ona:

• preparaty keratolityczne, które zawierają od 5 do 10% kwasu salicylowego lub mocznika, skutecznie redukując ilość łusek i ułatwiają wchłanianie innych środków;
• dziegcie, czyli pochodne węgla kamiennego, które znajdują zastosowanie przede wszystkim w formie maści i past, hamując nadmierną proliferację komórek.
• cygnolinę, aplikowaną w ramach tzw. leczenia minutowego w stężeniach od 0,5 do 2%, która jest stopniowo zwiększana w zależności od reakcji skóry. Preparat ten nakłada się na krótki czas, a następnie zmywa;
• glikokortykosteroidy, które, ze względu na swoje silne działanie przeciwzapalne, antyproliferacyjne i modulujące odpowiedź immunologiczną, wymagają szczególnej ostrożności i kontroli lekarskiej podczas stosowania, aby uniknąć niepożądanych efektów;
• analogi witaminy D3, takie jak kalcypotriol czy takalcytol, które oferują korzystne efekty terapeutyczne przy mniejszym ryzyku działań niepożądanych, co czyni je atrakcyjną alternatywą dla miejscowo stosowanych kortykosteroidów.

Leczenie ogólne

W przypadkach, gdy choroba przybiera na sile, a leczenie miejscowe nie przynosi rezultatów, konieczne jest zastosowanie leczenia ogólnego. Wskazaniem jest też łuszczyca krostkowa, łuszczyca kropelkowa, łuszczyca stawowa oraz erytrodermia łuszczycowa. Leki i metody stosowane wówczas to:

• fototerapia, która opiera się na naświetlaniu skóry światłem ultrafioletowym ze specjalnych lamp, wykorzystujących promieniowanie UVB o długości 311nm. Proces ten wymaga nadzoru przez wykwalifikowany personel;
• fotochemioterapia, znana również jako terapia PUVA, polegająca na ekspozycji na promieniowanie UVA po wcześniejszym podaniu psolarenu, substancji uczulającej na światło;
• metotreksat – cytostatyk często wybierany w terapii łuszczycy, który wymaga przeprowadzenia szeregu badań przed rozpoczęciem leczenia, w tym morfologii krwi, badania funkcji nerek i wątroby, RTG klatki piersiowej oraz ogólnego badania lekarskiego. Lek ten musi być stosowany pod ścisłą kontrolą medyczną;
• cyklosporyna A – ze względu na swoje silne działanie immunosupresyjne znajduje zastosowanie w leczeniu wszystkich form łuszczycy, szczególnie tych rozległych i opornych na leczenie. Jednak ze względu na ryzyko nefrotoksyczności, jej stosowanie wymaga regularnego monitorowania parametrów laboratoryjnych i ciśnienia krwi;
• retinoidy, które wpływają na procesy proliferacji i różnicowania keratynocytów oraz redukują stany zapalne, są zalecane w przypadku łuszczycy krostkowej. Ze względu na ryzyko teratogenne, kobiety w wieku rozrodczym mogą je przyjmować tylko przy jednoczesnym stosowaniu antykoncepcji, którą należy kontynuować przez 2 lata po zakończeniu terapii. Najczęściej obserwowane skutki uboczne to suchość błon śluzowych oraz wypadanie włosów.

Leczenie biologiczne łuszczycy

W ostatnich latach, dzięki rosnącej wiedzy na temat powstawania łuszczycy, do leczenia łuszczycy wprowadzono nową kategorię leków – leki biologiczne, znane również jako terapia celowana. Te innowacyjne leki, oparte na białkach, mają za zadanie precyzyjnie wpływać na układ immunologiczny pacjentów, co pozwala na skuteczniejsze leczenie. Są one szczególnie ważne dla osób, które nie reagują na tradycyjne metody leczenia lub dla których te metody są przeciwwskazane.

Istnieje jednak szereg kryteriów, które mogą wykluczyć pacjenta z możliwości korzystania z terapii biologicznej w leczeniu łuszczycy. Do tych ograniczeń należą m.in.: ciąża i okres karmienia piersią, obecność aktywnych lub ukrytych infekcji (wirusowych, bakteryjnych, grzybiczych, czy spowodowanych przez pierwotniaki), niewydolność krążeniowa oraz obecność chorób nowotworowych. Ważne jest, aby pacjenci byli świadomi tych ograniczeń przed rozpoczęciem terapii biologicznej.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Leczenie domowe łuszczycy

Aby utrzymać zdrową skórę, niezbędne jest stosowanie odpowiednich dermokosmetyków polecanych dla osób z łojotokowym zapaleniem skóry. Wśród zalecanych produktów znajdują się emolienty, które nawilżają skórę, a także szampony i płyny z dodatkiem dziegciu lub siarki. Ponadto warto zwrócić uwagę na preparaty keratolityczne, które efektywnie usuwają zrogowaciałe warstwy naskórka w przebiegu łuszczycy.

Dieta a łuszczyca

Choć nie istnieją szczegółowe wytyczne dotyczące diety, uważa się, że zmiana nawyków żywieniowych może mieć pozytywny wpływ na minimalizowanie ryzyka wystąpienia powiązanych schorzeń. Kluczowym aspektem jest tutaj zastosowanie diety o działaniu przeciwzapalnym. Zaleca się, aby pacjenci z łuszczycą unikali spożywania pewnych rodzajów pokarmów, które mogą nasilać stany zapalne. Do tej grupy należą przede wszystkim mięso i wyroby mięsne, produkty mleczne, cukry rafinowane oraz żywność silnie przetworzona.

Z drugiej strony istnieje szereg produktów, które są znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych i mogą przynieść korzyści osobom zmagającym się z łuszczycą. Wśród nich warto wymienić tłuste ryby morskie, które są bogate w kwasy omega-3, nasiona lnu, oliwę z oliwek, nasiona dyni, orzechy włoskie, a także niektóre owoce takie jak mango, truskawki i figi. Włączenie tych produktów do codziennej diety może pomóc w łagodzeniu objawów łuszczycy.

Ile trwa leczenie łuszczycy w szpitalu?

W momencie gdy ponad 80% powierzchni ciała jest zajęte zmianami łuszczycowymi, dochodzi do erytrodemii, która wymaga hospitalizacji. Zakłada się, że pacjenci zmagający się z tego typu schorzeniem muszą stawiać się w szpitalu około 3 razy w roku i spędzać w nim średnio 6 tygodni.

Czy można wyleczyć łuszczycę?

Niestety, łuszczyca jest nieuleczalna, a chory musi poznać jej mechanizm, aby nauczyć się z nią żyć. Gdy pojawiają się okresy remisji choroby, pacjent musi próbować utrzymać ten stan jak najdłużej, m.in. poprzez stosowanie odpowiedniej diety, ograniczenie używek i unikanie stresu. Zwalczenie tych czynników może pozwolić na złagodzenie objawów i ograniczenie dalszego rozwoju choroby.

Czy łuszczyca jest zaraźliwa?

Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, w związku z czym nie można się nią w żaden sposób zarazić. Choroba nie rozwija się też wskutek złej higieny i nieodpowiedniej pielęgnacji ciała. Choroba ta dotyczy całego organizmu, prowadząc do pojawienia się czerwonych plam pokrytych łuskami. Osoby z łuszczycą mogą prowadzić normalne życie i wchodzić w interakcje z innymi bez obawy o zakażenie ich.

Najważniejsze informacje:

• Egzema skóry jest jedną z najczęstszych chorób alergicznych skóry, która diagnozowana jest na podstawie objawów klinicznych i historii schorzenia.
• W celu określenia przyczyny egzemy konieczne może być przeprowadzenie badań alergologicznych, takich jak np. kontaktowe testy skórne.
• Leczenie egzemy polega na unikaniu czynników odpowiedzialnych za powstawanie zmian skórnych. Ważne jest też, aby pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji skóry skłonnej do alergii poprzez jej nawilżenie i złagodzenie podrażnień.
• Nasilenie objawów choroby wymaga włączenia farmakoterapii, która obejmuje m.in. leki przeciwalergiczne i glikokortykosteroidy.

Egzema skóry jest grupą chorób zapalnych o podłożu alergicznym lub niealergicznym, które objawiają się jako czerwona, swędząca wysypka zlokalizowana na różnych partiach ciała. Aby móc wdrożyć odpowiednie leczenie egzemy, ważne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki, która pozwoli na podjęcie stosownych działań. Jak rozpoznać egzemę skóry, jak leczyć egzemę i jakich zasad pielęgnacji skóry należy przestrzegać?

Objawy egzemy a diagnostyka choroby

Diagnoza egzemy opiera się na dokładnej analizie objawów klinicznych oraz historii medycznej pacjenta. Lekarz bierze pod uwagę częstość występowania epizodów chorobowych, charakterystykę zmian skórnych, a także czynniki, które mogą prowokować objawy i towarzyszące choroby. Egzema często współistnieje z innymi schorzeniami alergicznymi, takimi jak atopowe zapalenie skóry, wyprysk łojotokowy czy wyprysk kontaktowy, co wymaga szczegółowego zbadania potencjalnych alergenów.

Jedną z metod diagnostyki są testy skórne, które jednak wiążą się z ryzykiem dla osób o silnych reakcjach alergicznych, ponieważ wymagają bezpośredniego kontaktu z alergenem. Alternatywą są mniej inwazyjne badania krwi, które pozwalają na identyfikację specyficznych przeciwciał IgE, odpowiedzialnych za reakcje alergiczne. Pomiar poziomu tych przeciwciał jest bezpieczny i nie niesie za sobą ryzyka dla zdrowia pacjenta. Dzięki wynikom tych badań możliwe jest nie tylko precyzyjne ustalenie alergenu, ale również zaplanowanie skutecznej strategii unikania kontaktu z nim w przyszłości oraz ewentualne rozpoczęcie procesu odczulania.

Leczenie egzemy

W leczeniu chorób skóry, takich jak egzema, najważniejszą kwestią jest eliminacja czynnika wywołującego reakcje alergiczne. Ważne jest, aby osoby cierpiące na atopowy wyprysk skóry dokładnie analizowały skład używanych produktów kosmetycznych, środków do higieny osobistej oraz środków czyszczących. Ponadto osoby z alergią na pewne metale powinny zachować ostrożność wobec wybieranej biżuterii i narzędzi, które mogą zawierać alergeny. W niektórych sytuacjach możliwe jest zastosowanie terapii odczulającej, która ma na celu zmniejszenie reakcji alergicznej na kontakt z daną substancją.

Obecnie nie istnieje konkretna strategia skutecznego leczenia egzemy, która odpowiadałaby na przyczyny większości przypadków tej choroby. Podstawą terapii jest dbałość o odpowiednie nawilżenie skóry i unikanie czynników mogących przyczyniać się do jej wysuszania lub podrażnienia. W sytuacji, gdy zmiany skórne są nasilone, lekarz może zdecydować o włączeniu leczenia farmakologicznego, która obejmuje głównie leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy lub specjalne produkty higieniczne. Terapia jest dobierana indywidualnie, z uwzględnieniem ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

W ciężkim przebiegu egzemy konieczne może okazać się zastosowanie leczenia ukierunkowanego na układ immunologiczny, co pozwala ograniczyć reakcję związaną ze stanem zapalnym skóry i tym samym zmniejszyć objawy chorobowe. Jest to jednak interwencja mająca znaczący wpływ na cały organizm, dlatego decyzja o jej zastosowaniu wymaga dokładnej analizy klinicznej. Jeśli dojdzie do zakażenia bakteryjnego w miejscach uszkodzonej skóry, może zostać włączona terapia antybiotykowa. W takich przypadkach niezbędne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarskich dotyczących dawkowania i czasu stosowania antybiotyków.

Pielęgnacja skóry w przypadku egzemy

Kluczowym elementem w pielęgnacji skóry podatnej na egzemę atopową jest jej systematyczne nawilżanie. Aby zapewnić skórze odpowiedni poziom nawodnienia i ochronę przed przesuszeniem, zaleca się regularne stosowanie emolientów. Te preparaty nawilżające i natłuszczające powinny być aplikowane wielokrotnie w ciągu dnia, zwłaszcza po kąpieli, co umożliwia zachowanie wilgoci w skórze. 

Co więcej, osoby cierpiące na egzemę powinny unikać kontaktu ze substancjami, które mogą powodować podrażnienie skóry. Oznacza to eliminację z codziennego użytku mydeł i detergentów zawierających agresywne czynniki drażniące, które mogą prowokować podrażnienia skóry. Zaleca się wybór łagodnych środków myjących, które nie naruszają bariery lipidowej skóry.

Ponadto, kąpiele w wodzie o temperaturze pokojowej z dodatkiem olejków nawilżających mogą przynieść ulgę dla skóry dotkniętej egzemą. Woda o umiarkowanej temperaturze nie prowadzi do nadmiernego wysuszania skóry, a dodatek olejków nawilżających pomaga w utworzeniu na powierzchni skóry ochronnej bariery, która zatrzymuje wilgoć.

Odpowiednia dieta dla osób z egzemą skórną

Leczenie egzemy to nie tylko farmakoterapia i pielęgnacja skóry. To także odpowiednia dieta, która powinna być zróżnicowana i zbilansowana, z ograniczeniem spożycia cukrów prostych oraz tłuszczów nasyconych. Ważne jest również, aby zidentyfikować te produkty spożywcze i napoje, które mogą przyczyniać się do nasilenia objawów egzemy. Należy zwrócić szczególną uwagę na pokarmy zawierające histaminę lub te, które mogą indukować jej wydzielanie, takie jak czekolada, pomidory, wino czy skorupiaki. Ponadto osoby, u których występuje egzema kontaktowa i uczulenie na nikiel, powinny unikać produktów bogatych w ten pierwiastek, aby zminimalizować ryzyko reakcji alergicznych.

Czy egzemę skóry można całkowicie wyleczyć?

Całkowite wyleczenie egzemy nie jest możliwe. Poprzez odpowiednią pielęgnację skóry, farmakoterapię i unikanie czynników alergizujących można jednak skutecznie wyciszyć jej objawy.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Do czego prowadzi nieleczona egzema skóry?

Niewłaściwie leczona lub całkowicie zaniedbana egzema może skutkować rozprzestrzenianiem się zmian skórnych na większe obszary, np. powodując egzemę skóry głowy. Może to również doprowadzić do rozwoju przewlekłych stanów zapalnych, a w niektórych przypadkach do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Długotrwałe utrzymywanie się zmian skórnych, szczególnie na twarzy i rękach (np. egzema na dłoniach), może znacząco wpłynąć na obniżenie jakości życia pacjenta oraz utrudnić jego funkcjonowanie w społeczeństwie.

Najważniejsze informacje:

• Diagnoza grzybicy penisa rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego i oceny klinicznej objawów infekcji.
• Dodatkowo wykonuje się wymaz z żołędzi i z pod napletka, który jest analizowany pod kątem obecności grzybów.
• Leczenie grzybicy penisa obejmuje stosowanie kremów, maści lub żeli przeciwgrzybiczych, które aplikuje się bezpośrednio na zmienione chorobowo miejsca.
• W bardziej zaawansowanych lub nawracających przypadkach lekarz może przepisać doustne leki przeciwgrzybicze.

Grzybica penisa, zwana również kandydozą prącia, to infekcja grzybicza wywołana przez drożdżaki z rodzaju Candida, najczęściej Candida albicans. Wyjaśniamy, do jakiego lekarza należy się udać w przypadku zaobserwowania objawów grzybicy, jakie badania są diagnostyczne należy przeprowadzić, jak przebiega leczenie oraz jakie mogą być powikłania nieleczonej grzybicy penisa. Poruszymy również kwestie profilaktyki, domowych sposobów leczenia oraz problemu przewlekłej (nawracającej) grzybicy penisa.

Grzybica penisa – jaki lekarz zajmuje się jej diagnozą?

Grzybica penisa może początkowo nie dawać żadnych odczuwalnych symptomów – z czasem jednak dochodzi do ich nasilenia. Zdarza się również, że mężczyźni obserwują niepokojące zmiany skórne na prąciu niemal od początku infekcji. 

Do jakiego lekarza zgłosić się w celu ich diagnozy? Jeśli pojawią się objawy sugerujące grzybicę penisa, takie jak swędzenie, zaczerwienienie, łuszczenie się skóry czy biały nalot na żołędzi, należy skonsultować się z odpowiednim specjalistą. 

W takich przypadkach najlepiej udać się do urologa, który zajmuje się chorobami układu moczowo-płciowego. Opcjonalnie można umówić się do dermatologa, który leczy choroby skóry, w tym infekcje grzybicze. 

Leczeniem grzybicy penisa zajmuje się również androlog (odpowiednik ginekologa u kobiet). Zajmuje się on problemami układu rozrodczego u mężczyzn (np. bezpłodnością i nowotworami), do których może prowadzić nieleczona infekcja grzybicza.

Możliwe jest też omówienie problemu z lekarzem pierwszego kontaktu – postawi on wstępną diagnozę, a w razie potrzeby skieruje pacjenta do specjalisty. 

Gdy istnieje ryzyko współistnienia innych infekcji, konieczna może być konsultacja z lekarzem od chorób wenerycznych (wenerologa).

Niezależnie od tego, do jakiego lekarza z grzybicą penisa zamierzamy się udać, przed wizytą konieczne jest zadbanie o higienę intymną.

Rozpoznanie grzybicy penisa – jakie badania należy wykonać?

Diagnozowanie grzybicy penisa zaczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego i oceny widocznych objawów. Lekarz bada prącie, zwracając uwagę na typowe objawy, takie jak świąd penisa, ból podczas oddawania moczu, biały nalot czy nieprawidłowa wydzielina o nieprzyjemnym zapachu. Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne.

W przypadkach, gdy objawy nie są jednoznaczne, lekarz może zlecić pobranie wymazu z żołędzi i z pod napletka. Wymaz ten jest przesyłany do laboratorium w celu wykonania posiewu lub analizy mikroskopowej. Pozwala to na zidentyfikowanie konkretnego grzyba i ocenę jego wrażliwości na leki przeciwgrzybicze. 

Przy przewlekłych lub nawracających infekcjach często wykonuje się dodatkowe badania krwi, aby wykluczyć inne choroby, takie jak cukrzyca, które mogą sprzyjać rozwojowi grzybicy. 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Badania w kierunku grzybicy penisa umożliwiają odróżnienie infekcji od innych chorób i problemów o podobnych objawach, takich jak wyprysk kontaktowy, liszaj twardzinowy, zmiany polekowe czy łuszczyca.

Leczenie grzybicy penisa – jak leczyć infekcję grzybiczą?

Grzybica męskich narządów płciowych jest schorzeniem, które można skutecznie leczyć. Warto zwracać uwagę na niepokojące objawy i nie zwlekać z konsultacją lekarską, aby uniknąć poważniejszych komplikacji.

Leczenie grzybicy penisa obejmuje stosowanie leków przeciwgrzybiczych. 

Leki miejscowe

Kremy, maści i żele przeciwgrzybicze, które nakłada się bezpośrednio na zainfekowane miejsca. Najczęściej stosowane substancje to flukonazol, klotrimazol, ekonazol, ketokonazol lub mikonazol. Substancje aktywne hamują wzrost grzybów, co prowadzi do ustąpienia objawów infekcji.

Leki doustne

W przypadku bardziej zaawansowanych, przewlekłych lub nawracających infekcji, lekarz od męskich narządów intymnych może zalecić doustne leki przeciwgrzybicze (np. flukonazol). 

Ile trwa leczenie grzybicy prącia?

Czas leczenia grzybicy penisa może się różnić w zależności od ciężkości zakażenia oraz wdrożonego leczenia. Przy stosowaniu leków przeciwgrzybiczych poprawa może być zauważalna w ciągu 1-2 tygodni, ale pełne wyleczenie może zająć nieco więcej czasu.

Należy stosować się do zaleceń lekarza i nie przerywać terapii przedwcześnie, nawet jeśli objawy ustąpią. Ma to zapobiec nawrotom infekcji.

Higiena w leczeniu grzybicy penisa – jak myć okolice intymne?

Higiena osobista jest ważnym elementem leczenia grzybicy penisa. Należy unikać używania mydeł i żeli, które mogą podrażniać skórę. Zamiast tego, zaleca się regularne (2-3 razy dziennie) mycie okolic intymnych ciepłą wodą i łagodnymi środkami myjącymi. Po delikatnym odsunięciu napletka należy usunąć nagromadzoną pod nim wydzielinę i oczyścić żołądź letnią wodą. 

Po kąpieli lub prysznicu, ważne jest dokładne osuszenie okolic intymnych, aby zapobiec nadmiernej wilgoci, która sprzyja rozwojowi grzybów. Noszenie przewiewnej bielizny z naturalnych materiałów również zapobiega utrzymaniu wysokiej wilgotności okolic intymnych i zmniejsza ryzyko rozwoju grzybicy prącia.

Domowe leczenie grzybicy prącia – co może pomóc?

Chociaż leczenie farmakologiczne jest najskuteczniejsze, istnieją domowe metody, które mogą wspierać terapię. Stosowanie rozcieńczonego olejku z drzewa herbacianego może łagodzić objawy grzybicy dzięki swoim właściwościom przeciwgrzybiczym. Zaś spożywanie jogurtów z żywymi kulturami bakterii może wspomagać utrzymanie zdrowej równowagi mikroflory w organizmie.

Przewlekła (nawracająca) grzybica prącia – czym może być spowodowana?

Przewlekła kandydoza prącia to stan, w którym infekcja grzybicza nawraca lub utrzymuje się przez dłuższy czas, mimo podjętego leczenia. Może być wynikiem nieodpowiedniego leczenia, osłabienia układu odpornościowego czy też współistniejących chorób, takich jak np. cukrzyca. 

Przewlekła infekcja prowadzi do częstego występowania objawów, takich jak swędzenie, zaczerwienienie i łuszczenie się skóry. W takich przypadkach konieczna jest konsultacja ze specjalistą, który może zalecić długoterminowe leczenie, obejmujące zarówno leki miejscowe, jak i doustne. Konieczne oprócz tego jest dokładne przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny i stylu życia, w tym diety.

Nieleczona grzybica penisa – jakie powikłania mogą wystąpić?

Brak leczenia grzybicy penisa może skutkować poważnymi komplikacjami zdrowotnymi. Infekcja może rozszerzyć się na inne części układu moczowo-płciowego, prowadząc do zapalenia cewki moczowej lub przerostu prostaty. Przewlekła infekcja może powodować bliznowacenie i zwężenie napletka (stulejka). 

Ciągła obecność grzybicy osłabia odporność skóry, zwiększając ryzyko dodatkowych infekcji bakteryjnych. W skrajnych przypadkach, nieleczona grzybica prącia może rozprzestrzenić się na inne części ciała, prowadząc do uogólnionych zakażeń.

Nieleczona grzybica wpływa niekorzystnie na jakość życia, powodując przewlekły dyskomfort i stres psychiczny.

Profilaktyka infekcji intymnych. Jak zapobiegać grzybicy penisa?

Aby skutecznie zapobiegać grzybicy penisa, która ma charakter nawrotowy, warto stosować się do poniższych zaleceń:

• Higiena osobista: regularnie myj okolice intymne, używając do tego łagodnych środków myjących, aby uniknąć podrażnień i nadmiernego wysuszenia skóry.
• Unikanie drażniących kosmetyków: zrezygnuj z używania mydeł i żeli zawierających silne detergenty i substancje zapachowe, które mogą podrażniać skórę.
• Utrzymywanie suchości: dokładnie osuszaj prącie po kąpieli lub prysznicu. Unikaj noszenia wilgotnych ubrań.
• Noszenie przewiewnej bielizny: wybieraj bieliznę z bawełny, która zapewnia dobrą cyrkulację powietrza i pozwala skórze oddychać.

Najważniejsze informacje:

• Niedobory witamin z grupy B mogą prowadzić m.in. do anemii i zaburzeń neurologicznych. Każda z ośmiu witamin pełni unikalne funkcje, które wzajemnie się uzupełniają. 
• Normy witamin z grupy B zależą od samej witaminy, jak również płci i indywidualnych potrzeb organizmu, takich jak ciąża czy choroby wpływające na wchłanianie witamin.
• Badania diagnostyczne (testy krwi i moczu, panelowe analizy metabolitów) pozwalają na określenie poziomu witamin z grupy B.
• Leczenie niedoborów witamin z grupy B polega na przyjmowaniu leków (doustna lub pozajelitowa suplementacja witaminy B), zmianach dietetycznych oraz leczeniu przyczynowym w przypadku poważniejszych schorzeń.

Witaminy z grupy B wpływają na prawidłowe funkcjonowanie organizmu i pozwalają na zachowanie zdrowia. Każda z ośmiu witamin z tej grupy pełni unikalną rolę, a ich niedobory mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Z tego powodu ważne jest zapobieganie niedoborom witamin. Jak rozpoznać niedobór witamin z grupy B? Jak uzupełniać ich braki? W artykule tym przyjrzymy się normom dla witamin z grupy B, metodom badania ich poziomu oraz sposobom leczenia niedoborów.

Witaminy z grupy B

Witamina B to tak naprawdę różnorodna grupa związków chemicznych. Bardzo łatwo rozpuszcza się w wodzie i składa się z ośmiu substancji, z których każda pełni bardzo ważną rolę. 

Witaminy z grupy B obejmują następujące związki:

• B1 (tiamina)
• B2 (ryboflawina)
• B3 (niacyna)
• B5 (kwas pantotenowy)
• B6 (pirydoksyna)
• B7 (biotyna)
• B9 (kwas foliowy)
• B12 (kobalamina)

Co ważne, działanie jednych jest powiązane z funkcjonowaniem innych – wszystkie powiązane są skomplikowaną siecią relacji. Wchodzą w skład wielu enzymów i są potrzebne do ich aktywacji. Niedobór choć jednego elementu powoduje zaburzenia wielu procesów nieustannie toczących się w naszym ciele.

Niedobory witamin z grupy B mogą manifestować się na wiele sposobów. Objawy zbyt niskiego poziomu tych witamin to między innymi problemy z prawidłowym widzeniem, zaburzenia pracy układu nerwowego (trudność z utrzymaniem równowagi, osłabienie mięśni, zaburzenia czucia), spadek odporności, łojotokowe zapalenie skóry czy wypadanie włosów. 

Niedobór witamin B może być wywołany przez niewłaściwą dietę, zaburzenia wchłaniania, stosowanie niektórych leków oraz czasowo zwiększone zapotrzebowanie.

Prawidłowy poziom witamin B – normy

Każdy z ośmiu witamin B ma różne normy dziennego spożycia, które mogą się różnić w zależności od płci i stanu zdrowia danej osoby. 

Oto przykładowe normy witaminy B dla dorosłych (dzienne spożycie witamin z grupy B):

• witamina B1: 1,2-1,5 mg dziennie dla mężczyzn i 1,1 mg dziennie dla kobiet
• witamina B2: 1,6-2,2 mg dziennie dla mężczyzn i 2,4-2,8 mg dziennie dla kobiet
• witamina B3: 16 mg dziennie dla mężczyzn i 14 mg dziennie dla kobiet
• witamina B5: ok. 7 mg dziennie
• witamina B6: 1-2,0 mg dziennie
• witamina B7: 100 µg dziennie
• witamina B9: 400 µg dziennie (kobiety ciężarne i karmiące – 500-600 µg dziennie)
• witamina B12: 4 µg dziennie

Utrzymanie prawidłowego poziomu witaminy B jest istotne dla wielu funkcji organizmu, w tym dla zdrowia układu nerwowego i produkcji czerwonych krwinek. Witaminy z tej grupy są również niezbędne w procesie wytwarzania energii i w syntezie hormonów.

Metody badania poziomu witaminy B

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Biorą udział w wielu procesach, wpływają na rozwój i stan zdrowia. Najlepiej, gdybyśmy przyjmowali je wraz z codzienną, zróżnicowaną dietą. Czasami jednak trudno o właściwie zbilansowane posiłki, a wtedy borykamy się z niedoborami witamin, również tych z grupy B. 

Jak rozpoznać niedobór witaminy B? Diagnozę niedoboru witamin z grupy B można zacząć od zauważenia pewnych objawów klinicznych, które mogą sugerować tego typu braki. Niski poziom witaminy B może objawiać się różnorodnymi symptomami, takimi jak przewlekłe zmęczenie, ogólna drażliwość czy problemy z koncentracją.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Jednak dla potwierdzenia diagnozy konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań laboratoryjnych. Aby ocenić poziom witamin z grupy B w organizmie, wykonuje się różne badania diagnostyczne. Badanie poziomu witamin z grupy B może obejmować:

Podstawowe badania krwi

Diagnostyka poziomu witamin zaczyna się od klasycznej morfologii krwi, która dostarcza ważnych informacji o stanie zdrowia. W przypadku niedoborów witamin z grupy B, szczególnie witaminy B12 i kwasu foliowego, można zaobserwować:

• obniżone stężenie hemoglobiny – które może wskazywać na niedokrwistość,
• zwiększoną średnią objętość erytrocytu (MCV) – zmiany te mogą sugerować obecność megaloblastycznej niedokrwistości, typowej dla niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego,
• małopłytkowość i leukopenię z neutropenią – które to mogą być związane z niedoborem witaminy B12.

Badanie poziomu witamin i ich metabolitów

Kolejnym krokiem jest analiza poziomu witamin bezpośrednio we krwi. Badania te pozwalają na precyzyjne określenie niedoborów poszczególnych witamin z grupy B.

Wykonuje się je najczęściej w przypadku witaminy B1, witaminy B12 i kwasu foliowego.

Panelowe badania metaboliczne

W laboratoriach diagnostycznych dostępne są zaawansowane testy, które badają poziom metabolitów witamin z grupy B w próbkach krwi lub moczu. Te badania umożliwiają nie tylko wykrycie niedoborów, ale również identyfikację ewentualnych zaburzeń w metabolizmie witamin.

Wszystkie te badania są potrzebne dla dokładnej diagnozy i skutecznego leczenia niedoborów witamin z grupy B. 

Niski poziom witaminy B – leczenie niedoborów

Leczenie niedoborów witamin z grupy B wymaga zindywidualizowanego podejścia, dostosowanego do rodzaju witaminy, stopnia jej niedoboru oraz specyficznych potrzeb pacjenta. Obejmuje ono trzy główne strategie: modyfikację diety, suplementację witamin oraz leczenie przyczynowe.

Zmiana diety

Zmiana diety jest fundamentalnym krokiem w leczeniu niedoborów witamin z grupy B, szczególnie gdy niedobory są wynikiem niewłaściwego odżywiania. Wprowadzenie do diety produktów bogatych w witaminy z grupy B może skutecznie wspierać uzupełnianie braków i poprawę zdrowia.

Wśród produktów, które powinny znaleźć się na naszym talerzu, są m.in.: płatki owsiane, orzechy, szpinak, soja i mleko sojowe, wszystkie rośliny strączkowe, nasiona słonecznika, dyni, olej lniany, drób, ryby i owoce morza, jajka i przetwory mleczne, grzyby, drożdże oraz wątróbka.

Suplementacja witamin

Suplementacja witamin z grupy B jest podstawą leczenia niedoborów tej grupy witamin. Metoda ta jest stosowana, gdy naturalne źródła witamin w diecie są niewystarczające lub gdy wchłanianie tych witamin jest zaburzone.

• witamina B12: suplementacja witaminy B12 jest często konieczna w przypadku niedoborów związanych z dietą (zwłaszcza w przypadku wegetarian i wegan) lub zaburzeniami wchłaniania. W zależności od ciężkości niedoboru, witamina B12 może być podawana w formie tabletek, kapsułek i pastylek do ssania. Preparaty te są skuteczne, o ile wchłanianie witaminy B12 z przewodu pokarmowego jest prawidłowe. W ciężkich przypadkach niedoboru, szczególnie gdy występują objawy neurologiczne lub niedokrwistość megaloblastyczna, zastrzyki z witaminą B12 mogą być zalecane ze względu na szybsze i skuteczniejsze działanie.
• witamina B6 i B9 (kwas foliowy): suplementy witaminy B6 i B9 są dostępne w formie tabletek lub kapsułek. W przypadku witaminy B6, dawki mogą się różnić w zależności od potrzeb, np. w terapii niektórych stanów zapalnych lub zaburzeń neurologicznych. Kwas foliowy, wspomagający układ nerwowy, jest szczególnie ważny w ciąży (i u kobiet planujących ciążę) – jego suplementacja jest zalecana, aby zapobiec wadom cewy nerwowej u płodu.
• witamina B1, B2, B3, B5 i B7: suplementy tych witamin są dostępne w formie kompleksów witaminowych lub pojedynczych preparatów. Stosowanie ich w odpowiednich dawkach zależy od specyficznych potrzeb pacjenta i może być zalecane w przypadkach, gdzie dieta nie dostarcza wystarczającej ilości tych witamin lub w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania.

Leczenie suplementacyjne dla osób z nałogami

Osoby nadużywające alkoholu są szczególnie narażone na niedobory witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B1, B6, B12 i kwasu foliowego. Suplementacja tych witamin jest istotna w leczeniu i zapobieganiu poważnym powikłaniom, takim jak zespół Korsakowa czy encefalopatia Wernickego.

Leczenie niacyną – niedobór witaminy B u osób z pelagrą

Osoby z pelagrą, spowodowaną niedoborem niacyny (witamina B3), powinny stosować suplementy niacyny, często w postaci płynnej, aby szybko uzupełnić niedobór i złagodzić objawy choroby.

Leczenie w stanach ciężkich i nagłych

W przypadku ciężkich niedoborów witamin z grupy B lub stanów nagłych, takich jak poważne zaburzenia neurologiczne czy chroniczne niedobory, leczenie może wymagać intensywniejszych metod:

• podanie pozajelitowe witaminy B1: osoby nadużywające alkoholu, które wykazują objawy encefalopatii Wernickego, mogą potrzebować dożylnego podania tiaminy (witamina B1). Takie leczenie pozwala na szybkie uzupełnienie niedoboru i zapobieganie poważnym komplikacjom neurologicznym.
• domięśniowe zastrzyki z witaminą B12: pacjenci z poważnymi niedoborami witaminy B12, u których wchłanianie z przewodu pokarmowego jest znacznie upośledzone, mogą wymagać domięśniowych zastrzyków witaminy B12. Ta forma leczenia jest skuteczna w przywracaniu odpowiedniego poziomu witaminy B12 w organizmie.

Leczenie przyczynowe

Leczenie przyczynowe jest konieczne w przypadkach, gdy niedobory witamin z grupy B są spowodowane innymi schorzeniami, które wpływają na ich wchłanianie lub metabolizm. Przykłady takich schorzeń to:

• Choroby przewodu pokarmowego – zaburzenia takie jak celiakia, choroba Crohna czy zapalenie jelita grubego mogą prowadzić do upośledzenia wchłaniania witamin z grupy B. Leczenie tych schorzeń, często w połączeniu z suplementacją witaminową, jest konieczne dla poprawy wchłaniania i przyswajania tych substancji;
• Zaburzenia metaboliczne – wrodzone zaburzenia metaboliczne mogą wpływać na metabolizm witamin z grupy B, co wymaga specjalistycznego leczenia i dostosowanej suplementacji;
• Leczenie farmakologiczne – niektóre leki mogą powodować niedobory witamin z grupy B (np. leki przeciwpadaczkowe czy leki stosowane w leczeniu cukrzycy). W takich przypadkach, oprócz dostosowania leczenia farmakologicznego, konieczne może być uzupełnianie witamin z grupy B.

Niedobory witamin z grupy B mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, dlatego ważne jest, aby regularnie monitorować poziom witaminy B i stosować się do zaleceń dotyczących suplementacji oraz diety.Badania poziomu witamin z grupy B pozwalają na wczesne wykrycie niedoborów i skuteczne ich leczenie. Utrzymanie prawidłowego poziomu witaminy B jest niezbędne dla zachowania zdrowia i sprawności organizmu.

Najważniejsze informacje

• Z problemem nietrzymania moczu zmagają się kobiety i mężczyźni w różnym wieku. Najczęściej spotykane rodzaje nietrzymania moczu to wysiłkowe nietrzymanie moczu, naglące nietrzymanie moczu, nietrzymanie moczu z przepełnienia oraz mieszane nietrzymanie moczu.
• Diagnostyka nietrzymania moczu łączy w sobie kilka elementów, takich jak: wywiad medyczny i badanie fizykalne, dzienniczek mikcji, badanie urodynamiczne oraz badanie obrazowe (USG).
• Leczenie nietrzymania moczu obejmuje m.in. metody zachowawcze, takie jak trening pęcherza i ćwiczenia mięśni Kegla, leczenie farmakologiczne oraz leczenie chirurgiczne (np. zabieg TOT).
• Dobór metody leczenia zależy od przyczyny nietrzymania moczu, charakteru tego zjawiska oraz tego, jak bardzo są nasilone objawy nietrzymania moczu.

Nietrzymanie moczu to zjawisko powszechne wśród osób na całym świecie. Niestety, wciąż zbyt mało osób zgłasza się do lekarza, aby zdiagnozować problem i poddać się leczeniu nietrzymania moczu. Sprawdź, jak poznać, czy zmagasz się z tym problemem i jakie metody leczenia stosuje się dziś przy nietrzymaniu moczu.

Do jakiego lekarza z nietrzymaniem moczu? Diagnostyka nietrzymania moczu

Nietrzymanie moczu zawsze jest niepokojącym objawem, który powinien wzbudzić naszą czujność i skłonić do tego, by udać się do specjalisty – lekarza rodzinnego, urologa lub ginekologa. 

Rozpoznanie nietrzymania moczu rozpoczyna się od identyfikacji objawów, które mogą wskazywać na jego obecność. Objawy te umożliwiają wstępną klasyfikację problemu, przy czym w wielu przypadkach są one typowe przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu oraz u osób, u których występują tzw. parcia naglące. 

W celu dokładniejszej diagnozy, oprócz standardowego badania fizykalnego, u kobiet zaleca się wykonanie badania ginekologicznego, natomiast u mężczyzn badanie prostaty za pomocą badania palpacyjnego przez odbyt.

Dalsze kroki diagnostyczne obejmują badanie ogólne moczu, które pozwala wykluczyć inne schorzenia mogące wpływać na funkcjonowanie układu moczowego. Zalecane są również podstawowe badania krwi, które mogą dostarczyć dodatkowych informacji o stanie zdrowia pacjenta. 

Badanie ultrasonograficzne (USG) układu moczowego, w tym pęcherza moczowego zarówno w stanie wypełnienia, jak i po jego opróżnieniu, jest kolejnym etapem diagnostyki, umożliwiającym ocenę struktury i funkcji pęcherza. 

Najbardziej szczegółowe informacje na temat funkcjonowania pęcherza moczowego i jego zaburzeń dostarcza badanie urodynamiczne. Jest to kluczowe badanie w procesie diagnostycznym nietrzymania moczu, pozwalające na dokładną ocenę tego, jak pracuje pęcherz moczowy oraz jak działają mechanizmy odpowiedzialne za utrzymanie moczu.

Metody leczenia nietrzymania moczu

Metody leczenia nietrzymania moczu są ściśle powiązane z jego rodzajem, przyczyną oraz stopniem nasilenia objawów. W pierwszej kolejności zaleca się eliminację czynnika wywołującego problem, o ile jest to możliwe. Przykładowo, w przypadku zapalenia pęcherza moczowego konieczne jest jego leczenie. Z kolei w sytuacji, gdy nietrzymanie moczu jest efektem przyjmowania określonych leków lub substancji o działaniu moczopędnym, zaleca się ich odstawienie.

Jak leczyć nietrzymanie moczu? Istnieje kilka rozwiązań, takich jak:

• leczenie zachowawcze;
• leczenie farmakologiczne;
• leczenie chirurgiczne.

Co pomaga na nietrzymanie moczu? Leczenie zachowawcze

Wśród najczęściej stosowanych metod leczenia zachowawczego wymienia się:

• trening mięśni dna miednicy, który jest szczególnie zalecany w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet, których problemem jest osłabienie mięśni dna miednicy;
• elektrostymulacja oraz terapia behawioralna, której celem jest modyfikacja nawyków związanych z mikcją, takich jak potrzeba natychmiastowego oddania moczu;
• biofeedback, terapia polem magnetycznym oraz technika ETS, która integruje kilka podejść terapeutycznych.

W zachowawczym leczeniu nietrzymania moczu istotną rolę odgrywa także zmiana stylu życia, w tym ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie spożycia alkoholu i kofeiny oraz redukcja masy ciała. Dla poprawy komfortu życia pacjentów zaleca się stosowanie różnorodnych materiałów pomocniczych. Należą do nich środki chłonne, takie jak majtki chłonne, pieluchomajtki, podkłady, prześcieradła, pieluchy, wkłady anatomiczne, a także cewniki. Ponadto, ze względu na podrażniające działanie moczu na skórę niezbędne jest stosowanie maści ochronnych, które zapobiegają odparzeniom.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Nietrzymanie moczu – leczenie farmakologiczne

W leczeniu nietrzymania moczu, zwłaszcza jeśli jest to naglące nietrzymanie moczu, stosuje się farmakoterapię. Celem takiego leczenia jest nie tylko ograniczenie częstości niekontrolowanego wycieku moczu, ale również zwiększenie odstępu czasowego między poczuciem potrzeby a faktycznym oddaniem moczu. 

Wśród leków wykorzystywanych w tej terapii znajdują się fezoterodyna, oksybutynina, solifenacyna, tolterodyna oraz trospium. Ważne jest, aby pamiętać, że każdy z tych środków może wywołać określone skutki uboczne. Dlatego ich stosowanie powinno odbywać się wyłącznie po konsultacji z lekarzem, który będzie monitorował przebieg terapii.

Jak wygląda zabieg na nietrzymanie moczu? Chirurgiczne leczenie nietrzymania moczu

W przypadku, gdy metody leczenia zachowawczego i farmakologicznego stają się nieskuteczne, konieczne może okazać się leczenie operacyjne. Zabiegi są zazwyczaj zalecane w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu. Do najbardziej popularnych należą takie działania jak:

• operacja pętlowa (tzw. sling) – zabieg polega na wprowadzeniu taśmy do cewki moczowej, aby móc ją unieść i podeprzeć. Jest to zabieg małoinwazyjny, który może być wykonywany metodą laparoskopową przez brzuch lub przezpochwowo. W przebiegu zabiegu wykorzystuje się naturalne materiały biologiczne, np. własne powięzie;
• zabieg metodą TVT – odmiana operacji pętlowej, w której stosuje się materiał syntetyczny. W przeciwieństwie do tradycyjnej operacji pętlowej ten zabieg wyróżnia się stosunkowo niewielkim ryzykiem powikłań;
• wszczepienie minislingu (minitaśmy) – nowatorska metoda o niewielkiej inwazyjności, która pozwala na założenie taśmy z pierwszego nacięcia. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym;
• laserowy zabieg na nietrzymanie moczu – laserowe leczenie nietrzymania moczu umożliwia obkurczenie ścianek pochwy przy pomocy specjalnej wiązki światła. W rezultacie dochodzi do wzmocnienia mięśni dna miednicy;
• operacja metodą Burcha – zabieg rekonstrukcyjny z wykorzystaniem własnych tkanek, przeprowadzany laparoskopowo. Operacja polega na podwieszeniu ściany pochwy do więzadeł Cooper’a za pomocą szwów. W rezultacie zapewnione zostaje lepsze wsparcie na cewkę moczową i ochrona przed nadmiernym ruchem, co umożliwia kontrolowanie wycieku moczu podczas wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej;
• botoks – toksyna botulinowa odpowiada za blokowanie sygnałów nerwowych, co z kolei powoduje kontrolowany paraliż mięśni dna miednicy, odpowiedzialnych za skurcz pęcherza moczowego. Zabieg ten pozwala na wzmocnienie mięśni dna miednicy na kilka miesięcy;
• neuromodulacja krzyżowa – polega na implantacji (pod kontrolą RTG) specjalnych elektrod w okolicy nerwów krzyżowych. Zabieg jest bardzo skuteczny, jednak rzadko stosowany w Polsce;
• przezskórna stymulacja nerwu tylnego piszczelowego (PTNS) – zabieg ambulatoryjny, który przeprowadza się w celu poprawy kondycji pęcherza nadreaktywnego. Leczenie obejmuje stymulację nerwu, który ma ten sam korzeń, co nerw w pęcherzu moczowym.

W większości przypadków zabiegi pozwalające na leczenie nietrzymania moczu nie wymagają specjalnego przygotowania, oprócz kwalifikacji lekarskiej, podczas której lekarz przeprowadza badanie fizykalne i USG uroginekologiczne.

Profilaktyka nietrzymania moczu

Dbanie o utrzymanie odpowiedniej wagi ciała, stosowanie diety, która pomaga unikać zaparć, ograniczanie spożycia alkoholu oraz kofeiny, a także regularne wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie dna miednicy, stanowią kluczowe elementy w profilaktyce nietrzymania moczu u kobiet. Warto podkreślić, że szczególnie po porodzie, kiedy to organizm kobiety wymaga szczególnej troski, praca nad osłabieniem mięśni dna miednicy może odgrywać istotną rolę w zapobieganiu problemom z nietrzymaniem moczu w przyszłości.

Najważniejsze informacje:

• Diagnostyka łysienia obejmuje m.in. testy laboratoryjne, trichoskopię i biopsję skóry głowy, stosowane w celu określenia przyczyn nadmiernej utraty włosów.
• Terapia farmaceutyczna (leki doustne) pomaga stymulować wzrost włosów i blokować działanie hormonów odpowiedzialnych za łysienie androgenowe (najczęstszy typ łysienia).
• Kosmetyki na wzmocnienie włosów, zabiegi mezoterapii osoczem bogatopłytkowym wspierają regenerację włosów i poprawiają kondycję skóry głowy.
• Przeszczep włosów może przywrócić gęstość włosów w obszarach dotkniętych łysieniem, jednak pełne wyleczenie nie zawsze jest możliwe.
• Chociaż wiele terapii może znacznie poprawić stan włosów i zatrzymać dalszą ich utratę, całkowite wyleczenie może być trudne do osiągnięcia, szczególnie w przypadku łysienia androgenowego.
• Terapie łączone często przynoszą najlepsze rezultaty w zakresie leczenia łysienia.

Łysienie, czyli nadmierna utrata włosów, jest problemem, który dotyka wiele osób na całym świecie. Może mieć różne przyczyny, od genetycznych po środowiskowe, dotykając osób w różnym wieku. Łysienie androgenowe, wywołane przez zaburzenia hormonalne, jest najczęstszą przyczyną wypadania włosów i powstawania łysiny u mężczyzn, chociaż obserwowane jest również w przypadku kobiet. Jakie badania przy wypadaniu włosów wykonać? Jakie są metody leczenia łysienia? Czy można zatrzymać łysienie u mężczyzn i kobiet i jak to zrobić? Wyjaśniamy. 

Łysienie – badania z krwi

W diagnostyce łysienia przeprowadza się standardowe badania krwi. Zleca się morfologię krwi, która obejmuje analizę poziomu żelaza, erytrocytów, ferrytyny, hemoglobiny oraz hematokrytu, aby wykluczyć anemię. 

Konieczne może okazać się sprawdzenie funkcjonowania tarczycy poprzez pomiar stężenia TSH, fT3 i fT4. W przypadku podejrzenia, że przyczyną wypadania włosów są zaburzenia hormonalne, lekarz może zalecić badanie poziomu hormonów, takich jak estradiol, testosteron (FT i TT), androstendion, DHEA-SO4, progesteron, prolaktyna i hormonów gonadotropowych (LH i FSH). 

Warto również zbadać stężenie witaminy D3, witamin z grupy B oraz cynku, których niedobory mogą negatywnie wpływać na kondycję i wzrost włosów. Jeżeli wyniki badań krwi nie wskażą przyczyny problemu, konieczne będzie zwrócenie uwagi na stan skóry głowy.

Trichoskopia – badanie trychologiczne w diagnozie łysienia

W dalszej kolejności, specjalista trycholog przeprowadza szczegółową analizę włosów oraz skóry głowy za pomocą badań komputerowych. Pozwala to na ocenę kondycji łodygi włosa, stanu ujść mieszków włosowych oraz ogólnego wyglądu skóry głowy. Trycholog może zlecić pobranie próbek włosów z różnych obszarów głowy w celu mikroskopowej oceny cebulek włosowych. 

Biopsja – pobranie fragmentu skóry głowy

W bardziej skomplikowanych przypadkach, szczególnie gdy istnieje podejrzenie łysienia bliznowaciejącego, stosuje się biopsję. Polega ona na pobraniu próbki skóry, która jest następnie badana pod mikroskopem w celu określenia rodzaju uszkodzeń i stanu zapalnego. 

Istnieje również możliwość wykonania badania mykologicznego, które ma na celu wykrycie obecności komórek grzybów, mogących prowadzić do wypadania włosów. Grzyby z grupy dermatofitów atakują keratynę, która jest jednym z głównych składników włosa. 

Analiza pierwiastkowa włosów

W niektórych sytuacjach przydatna może okazać się analiza pierwiastkowa włosów. Badanie to stosuje się, gdy istnieje potrzeba dokładnego określenia zapotrzebowania na mikroelementy i witaminy oraz w celu monitorowania efektywności terapii suplementacyjnej. 

Test pociągania włosów

Test pociągania włosów to metoda oceny ich wypadania, polegająca na delikatnym pociągnięciu grupy włosów. Procedurę przeprowadza się w czterech różnych obszarach skóry głowy: na czole, z tyłu głowy oraz po obu stronach skroni. Jeśli po przeprowadzeniu testu w którymkolwiek z tych miejsc pozostaje w palcach co najmniej 4 włosy lub łącznie z czterech obszarów wypadnie więcej niż 15 włosów, wynik uznaje się za pozytywny, który wskazuje na problem z nadmiernym wypadaniem włosów.

Test ten nie jest uznawany za szczególnie wiarygodne narzędzie diagnostyczne. Jego wyniki mogą być zniekształcone przez różne czynniki, takie jak siła użyta przez lekarza podczas pociągania. 

Leczenie łysienia u mężczyzn i kobiet

Leczenie łysienia androgenowego (najczęstszego) i innych rodzajów łysienia obejmuje różne metody – bardziej lub mniej inwazyjne. Technikami bardziej radykalnymi są zabiegi chirurgiczne, takie jak przeszczepy włosów czy implanty, które mają na celu przywrócenie pierwotnej gęstości włosów, zwłaszcza gdy naturalny wzrost nie jest możliwy. 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Z kolei metody mniej inwazyjne obejmują terapie doustne, mezoterapię i laseroterapię, które koncentrują się na eliminacji przyczyn łysienia, regeneracji mieszków włosowych oraz ich aktywacji do ponownego wzrostu.

Farmakoterapia (miejscowe i doustne leczenie łysienia)

W leczeniu wypadania włosów stosuje się różne metody farmakologiczne, które mają na celu poprawę kondycji włosów i ograniczenie ich utraty. 

Minoksydyl występuje w formie pianki, płynu lub sprayu. Działa poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych w skórze głowy, co zwiększa przepływ krwi do mieszków włosowych, stymulując wzrost nowych włosów i zapobiegając ich wypadaniu. Jest efektywny w leczeniu łysienia androgenowego i plackowatego. 

Finasteryd blokuje enzym 5-alfa-reduktazę, odpowiedzialny za przekształcanie testosteronu w dihydrotestosteron (DHT), który jest powiązany z wypadaniem włosów. Redukcja poziomu DHT może spowolnić łysienie androgenowe i wspierać regenerację włosów. Dutasteryd to inny lek na receptę, który działa podobnie do finasterydu, ale blokuje oba izoenzymy 5-alfa-reduktazy. Oba leki przyjmowane są doustnie (jako kapsułki lub tabletki).

Prednizolon jest stosowany w leczeniu łysienia plackowatego, które ma podłoże autoimmunologiczne. Jako glikokortykosteroid, prednizolon działa przeciwzapalnie i immunosupresyjnie, tłumiąc reakcję autoimmunologiczną, która skierowana jest na mieszki włosowe. Może być stosowany w formie tabletek lub zastrzyków domięśniowych. Prednizolon w połączeniu z benzoesanem estradiolu (syntetycznym estradiolem), który hamuje enzym 5-alfa-reduktazę, stosuje się w leczeniu łysienia androgenowego (jako płyn na skórę). 

Spironolakton, flutamid i octan cyproteronu działają antagonistycznie wobec androgenów. Pomagają w leczeniu łysienia androgenowego poprzez blokowanie działania nadmiaru androgenów na mieszki włosowe. Przyjmowane są doustnie w formie tabletek.

Cyklosporyna jest lekiem immunosupresyjnym, stosowanym głównie w leczeniu łysienia plackowatego. Działa poprzez tłumienie reakcji immunologicznej, która atakuje mieszki włosowe. Przyjmowana doustnie w formie kapsułek, jest zazwyczaj stosowana w bardziej opornych przypadkach łysienia plackowatego.

Chociaż istnieje wiele leków wspomagających proces leczenia łysienia androgenowego (i nie tylko), to warto przed ich zastosowaniem zasięgnąć porady lekarza.

Mezoterapia i osocze bogatopłytkowe

Mezoterapia to kolejna metoda leczenia, która pomaga łagodzić objawy łysienia, w tym łysienia androgenowego. Polega ona na iniekcjach koktajli witaminowo-minerałowych, stymuluje procesy regeneracyjne i poprawia ukrwienie skóry głowy. Pozytywne efekty przynosi mezoterapia osoczem bogatopłytkowym, czyli wstrzykiwanie specjalnie przygotowanego osocza bogatopłytkowego bezpośrednio w skórę głowy, co ma na celu wspieranie wzrostu włosów.

Laseroterapia 

Laseroterapia wykorzystuje światło czerwone i podczerwone o niskiej mocy, które stymuluje metabolizm komórek cebulek włosów. Zabieg hamujący proces łysienia (miniaturyzację mieszków włosowych i w efekcie utratę włosów) jest bezbolesny i bezpieczny, a badania wykazały, że przynosi poprawę u znacznej części pacjentów. 

Przeszczep włosów

Przeszczep włosów to metoda polegająca na przeniesieniu włosów z jednej części (owłosionej skóry głowy) na inną. Jest to rozwiązanie skuteczne, ale kosztowne, które nie zwiększa liczby włosów, a jedynie maskuje problem. Metoda nie stymuluje cebulek do wzrostu ani nie hamuje działania DHT, co oznacza, że nie zatrzymuje procesu łysienia. Istnieje również ryzyko, że przeszczepione włosy nie przyjmą się lub widoczne będą blizny po przeszczepie.

Kosmetyki na wzmocnienie włosów 

Na rynku dostępne są różnorodne produkty, które mogą wspierać zdrowie włosów i skóry głowy. Na wypadanie i przerzedzenie włosów wykorzystuje się szampony, odżywki i maski, które są wzbogacone o składniki aktywne mające na celu wzmocnienie włosów i stymulację ich wzrostu. Takie produkty na porost włosów i zahamowanie wypadania włosów często zawierają składniki odżywcze, takie jak biotyna, witaminy z grupy B (w tym B5 i B7), witamina E, cynk oraz ekstrakty roślinne. Te substancje wpływają korzystnie na mieszki włosowe i poprawiają krążenie w skórze głowy, co pozwala ograniczyć proces wypadania włosów.

Czy łysienie można całkowicie wyleczyć?

Każdy przypadek łysienia jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Leczenie łysienia może mieć różną skuteczność w zależności od wielu czynników, takich jak: predyspozycje genetyczne, przyczyna utraty włosów, wiek pacjenta, ogólny stan zdrowia oraz reakcja na terapię.

W niektórych przypadkach możliwe jest osiągnięcie znaczącej poprawy w wyglądzie włosów i zatrzymanie dalszej utraty. Z kolei całkowite przywrócenie pełnej gęstości i odrost włosów może być wyzwaniem.

Najlepsze efekty w leczeniu łysienia można osiągnąć poprzez stosowanie terapii łączonych, które obejmują różne metody terapeutyczne, takie jak leki doustne, kosmetyki wzmacniające oraz zabiegi medyczne. Takie kompleksowe podejście zwiększa skuteczność terapii, wspierając zarówno regenerację włosów, jak i eliminację przyczyn utraty włosów. 

Najważniejsze informacje:

• Zespół jelita drażliwego (IBS) to zaburzenie funkcji w przewodzie pokarmowym, w wyniku którego pacjent zmaga się z nawrotowymi bólami jelita grubego i przewlekłymi problemami z wypróżnianiem.
• Zespół jelita drażliwego diagnozuje się na podstawie wywiadu z pacjentem i objawów klinicznych.
• W diagnostyce zespołu jelita drażliwego pomocne są też badania laboratoryjne, które pozwalają na wykluczenie innych chorób.
• Leczenie zespołu jelita drażliwego jest kilkuetapowe i obejmuje m.in. wsparcie psychologiczne, wysiłek fizyczny, dietę, suplementację, a także stosowanie odpowiednich leków, np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.

Zespół jelita drażliwego (IBS) to częsta choroba przewlekła przewodu pokarmowego, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się takimi objawami jak ból brzucha, wzdęcia, nadmierne oddawanie gazów, biegunki i zaparcia, które mogą znacznie wpływać na jakość życia pacjentów. Pomimo swojego rozpowszechnienia IBS wciąż stanowi poważne wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne ze względu na złożoną i wieloczynnikową etiologię. Dowiedz się, jak rozpoznać zespół jelita drażliwego, jak leczyć zespół jelita drażliwego i czy da się wyleczyć tę chorobę.

Zespół jelita drażliwego – jakie badania wykonać? IBS diagnostyka

Rozpoznanie zespołu jelita drażliwego lekarz przeprowadza się na podstawie:

• wywiadu z pacjentem;
• oceny objawów;
• diagnostyki, która ma na celu wykluczenie innych chorób, które dają zbliżone objawy zespołu jelita drażliwego, takie jak bóle brzucha, uczucie niepełnego wypróżnienia, wzdęcia brzucha, zaburzenia miesiączkowania, nietolerancje pokarmowe, nocne oddawanie moczu, zaburzenia psychiczne oraz nasilenie objawów ze strony przewodu pokarmowego.

Rozpoznanie zespołu jelita drażliwego bazuje zatem głównie na objawach przedstawianych przez pacjenta. W praktyce klinicznej nie istnieje specyficzne badanie, które bezpośrednio potwierdzałoby obecność tego schorzenia. W celu wyeliminowania innych przyczyn problemów jelitowych lekarze często zlecają standardowe badania laboratoryjne, takie jak:

• morfologia krwi – kluczowe badanie w celu wykrycia anemii, w tym tej spowodowanej niedoborem żelaza, która może być objawem zarówno celiakii, jak i nowotworów jelita grubego. W przypadku wykrycia niedokrwistości i leukocytozy konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań diagnostycznych;
• CRP – badanie stosowane w celu wykrycia stanów zapalnych w organizmie. Jest to badanie pomocne w odróżnieniu objawów zespołu jelita drażliwego (IBS) od objawów chorób zapalnych jelit, które mogą dawać podobne symptomy, szczególnie w przypadku zespołu jelita drażliwego o przebiegu z biegunką;
• kalprotektyna w kale – badanie kału, które ocenia stan zapalny w jelitach. Umożliwia różnicowanie IBS od innych chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna. Według amerykańskich wytycznych kalprotektyna może być zastąpiona przez laktoferynę, która również służy do oceny obecności stanu zapalnego w przewodzie pokarmowym;
• TSH – standardowa procedura oceny hormonów tarczycy. Nieprawidłowości w działaniu tego narządu mogą manifestować się różnymi problemami żołądkowo-jelitowymi, w tym zaparciami lub biegunkami;
• przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA oraz badanie całkowitego IgA – badanie wykonywane w celu wykluczenia celiakii. Niedobór IgA jest najczęstszym niedoborem odpornościowym i może prowadzić do fałszywie negatywnych wyników badań na obecność przeciwciał, co utrudnia prawidłową diagnozę.

Czasami konieczne może być też wykonanie takich badań jak:

• badanie kału w kierunku zespołu jelita drażliwego z dominującą biegunką;
• USG jamy brzusznej;
• badanie ginekologiczne u kobiet;
• gastroskopia;
• pasaż w jelicie cienkim.

W sytuacji, gdy badania laboratoryjne nie wykażą nieprawidłowości, a pacjent mimo to odczuwa niepokojące objawy, takie jak np. ból brzucha, utrata masy ciała, stany zapalne, biegunka, zaburzenia osobowości, problemy jelitowe i obecność śluzu konieczne może być przeprowadzenie dalszych badań, takich jak np. badania endoskopowe. Jeśli także nie uwidocznią nic niepokojącego, może to pośrednio potwierdzić diagnozę w zespole jelita drażliwego, postawioną na podstawie obserwacji klinicznych i wywiadu z pacjentem.

Test na jelito drażliwe

W diagnostyce IBS czasami wykonuje się wodorowo-metanowy test oddechowy na SIBO. Wynika to z tego, że u około 30% pacjentów z zespołem jelita drażliwego występuje także SIBO, zwłaszcza jeśli IBS ma postać biegunkową i przebiega ze wzdęciami. Badanie to pomaga wykluczyć lub potwierdzić istnienie jelita drażliwego.

Czy kolposkopia wykryje zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego to schorzenie, którego objawy mogą przypominać te typowe dla innych chorób układu pokarmowego, również tych groźnych w skutkach. W związku z tym, aby wyeliminować podejrzenie chorób o podłożu organicznym, wydawać by się mogło, że zalecane jest wykonanie kolonoskopii. Kolposkopia nie jest jednak badaniem stosowanym w celu wykrycia zespołu jelita drażliwego. Jest to spowodowane faktem, że IBS jest zaburzeniem funkcjonalnym, a nie organicznym, co oznacza, że nie wiąże się z widocznymi zmianami w strukturze jelit, które można by zaobserwować podczas kolonoskopii.

IBS – leczenie zespołu jelita drażliwego

W przebiegu zespołu jelita drażliwego kluczowe jest zbudowanie solidnego fundamentu w postaci relacji lekarz-pacjent. Leki odgrywają rolę wspomagającą, jednak nie stanowią głównego elementu leczenia. Skupiamy się przede wszystkim na minimalizowaniu dolegliwości pacjenta, gdyż często wyzwanie stanowi zidentyfikowanie konkretnego czynnika etiologicznego. Aby osiągnąć pożądane rezultaty w leczeniu, niezbędne jest połączenie leków z odpowiednio dobranymi zmianami w diecie i modyfikacją stylu życia pacjenta.

Zespół jelita drażliwego – leczenie farmakologiczne

W leczeniu zespołu jelita drażliwego eksperci z Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego, podobnie jak ich amerykańscy koledzy, zalecają stosowanie rifaksyminy alfa lub loperamu. Te antybiotyki są szczególnie przydatne dla pacjentów doświadczających takich objawów jak biegunki, ból brzucha i wzdęcia. Nie jest natomiast zalecany osobom, które cierpią na zaparcia (tym zaleca się np. preparaty glikolu polietylenowego, czyli makrogole).

W leczeniu zespołu jelita drażliwego pomocne może okazać się stosowanie inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, jak również leki rozkurczowe, które działają na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i łagodzą dolegliwości ze strony jelit. Należy jednak zaznaczyć, że nie każdy lek z tej kategorii będzie odpowiedni. Konieczny jest świadomy wybór preparatów, które mogą łagodzić objawy IBS. Inną istotną grupą leków, które są wykorzystywane w leczeniu zespołu jelita drażliwego, są trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne. Ich działanie może przyczynić się do zmniejszenia dolegliwości bólowych towarzyszących IBS, takich jak skurczowe bóle brzucha.

Należy pamiętać, że IBS jest schorzeniem przewlekłym, które nie prowadzi do organicznych zmian w układzie pokarmowym. Ze względu na to, że objawy zespołu jelita drażliwego mogą być podobne do innych schorzeń jelitowych, w procesie diagnostycznym konieczne jest wykluczenie takich chorób jak nowotwory, celiakia czy nieswoiste zapalenia jelit. Leczenie zespołu jelita drażliwego jest kompleksowe i wymaga zastosowania zarówno metod farmakologicznych, jak i niefarmakologicznych. O efektywności leczenia decyduje przede wszystkim redukcja intensywności występujących objawów.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Zespół jelita drażliwego – leczenie domowe

Leczenie zespołu jelita drażliwego wiąże się także z terapią niefarmakologiczną, czyli wdrożeniem metod domowych, takich jak:

• umiarkowany wysiłek fizyczny – regularna aktywność fizyczna o umiarkowanym natężeniu może przynieść znaczące korzyści dla osób zmagających się z zaburzeniami pracy jelit. Ćwiczenia takie jak joga nie tylko wspomagają perystaltykę, co jest szczególnie ważne dla pacjentów cierpiących na zaparcia, ale również pozytywnie wpływają na stan emocjonalny;
• utrzymanie prawidłowej masy ciała;
• wsparcie psychologiczne – psychoterapia i techniki radzenia sobie ze stresem mogą przynieść ulgę wielu pacjentom;
• spożywanie błonnika rozpuszczalnego – najlepiej w ilości 10-25 gramów dziennie. Źródłem tego składnika powinny być świeże warzywa, owoce oraz nasiona takie jak babka płesznik, lancetowata czy jajowata, a także otręby owsiane. Pacjenci z zespołem jelita drażliwego powinni natomiast unikać błonnika nierozpuszczalnego, który znajduje się w produktach takich jak otręby pszenne, ziarna, orzechy, fasola oraz warzywa kapustne i korzeniowe, gdyż może to nasilać objawy;
• olejek z mięty pieprzowej – stosowanie go przez okres od 2-12 tygodni również może przynieść ulgę;
• probiotyki – Polskie Towarzystwo Gastroenterologii zaleca wykorzystanie preparatów probiotycznych zawierających konkretne szczepy bakterii, takie jak Bifidobacterium bifidum MIMBb75, Bufudobacterium infantis 35624, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus plantarum 299 czy też odpowiednie preparaty złożone, które wykazały skuteczność w badaniach klinicznych. Wybór i dawkowanie takich preparatów powinno być skonsultowane z lekarzem. Należy jednak zaznaczyć, że najnowsze wytyczne amerykańskie nie rekomendują stosowania probiotyków w leczeniu ogólnych objawów zespołu jelita drażliwego u dorosłych. Podkreśla się potrzebę przeprowadzenia dalszych badań, które potwierdzą skuteczność probiotyków w terapii tego schorzenia.

Dieta przy zespole jelita drażliwego

W przypadku zespołu jelita drażliwego kluczowe znaczenie ma odpowiednia dieta. W ramach leczenia tego schorzenia istotne jest zastosowanie specjalistycznego planu żywieniowego, który ogranicza spożycie węglowodanów fermentujących w przewodzie pokarmowym. Polskie Towarzystwo Gastroenterologii zaleca stosowanie takiej diety przez okres 6 tygodni, co ma na celu złagodzenie dolegliwości związanych z IBS.

Dieta z ograniczeniem FODMAP obejmuje kilka etapów:

1. przez okres do 6 tygodni należy wyeliminować z diety produkty bogate w FODMAP, takie jak fruktoza, laktoza, czy poliole;
2. w kolejnym etapie stopniowo wprowadza się poszczególne grupy FODMAP, aby ocenić, które z nich są źle tolerowane przez organizm. Ten proces może trwać kilka tygodni, a każdy produkt testuje się przez około 3 dni, zwiększając stopniowo jego ilość;
3. dostosowanie diety do indywidualnych potrzeb pacjenta, eliminując jedynie te produkty, które wywołują niepożądane reakcje.

W zależności od postaci zespołu jelita drażliwego oraz wieku pacjenta, np. u dzieci, stosuje się uproszczoną wersję diety, która polega na ograniczeniu produktów bogatych w FODMAP, które mogą nasilać objawy IBS i powodować dyskomfort w jamie brzusznej. Ze względu na skomplikowany charakter diety z ograniczeniem FODMAP jej stosowanie powinno odbywać się pod ścisłym nadzorem specjalisty ds. żywienia. Co ważne, dieta bezglutenowa nie jest obecnie zalecana dla osób z IBS, podobnie jak dieta oparta na stężeniu przeciwciał przeciwko określonym pokarmom.

Najważniejsze informacje:

• Atopowe zapalenie skóry (AZS) uznawane jest za powszechną chorobę skóry, która występuje głównie u dzieci i młodzieży.
• Choroba, której objawy to przede wszystkim pękanie i suchość skóry, swędzenie oraz krwawienie, jest trudna do leczenia i wymaga ogromnej cierpliwości.
• Leczenie atopowego zapalenia skóry obejmuje odpowiednio dobraną dietę, leki przeciwhistaminowe i przeciwzapalne oraz prawidłową pielęgnację skóry atopowej.
• W niektórych przypadkach leczeniu atopowego zapalenia skóry sprzyja fototerapia oraz odczulanie.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest chorobą przewlekłą skóry o podłożu genetycznym. Leczenie tego schorzenia jest złożone i wymaga wieloaspektowego podejścia, obejmującego zarówno farmakoterapię, jak i zmiany stylu życia oraz pielęgnację skóry. Dowiedz się, jak wygląda atopowe zapalenie skóry i leczenie AZS, jakie metody sprawdzają się tu najlepiej i czy domowe sposoby są skuteczne.

Diagnostyka przy atopowym zapaleniu skóry

Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry może być sporym wyzwaniem i powinno zostać przeprowadzone przez odpowiedniego specjalistę, np. lekarza dermatologa. Chorobę diagnozuje także alergolog. Charakterystyczne objawy AZS to przede wszystkim zmiany skórne, które często pojawiają się w okolicach zgięć łokciowych, kolanowych, na szyi oraz wokół oczu. Istotnym elementem, który pozwala odróżnić AZS od innych alergii, jest nie tylko lokalizacja i wygląd zmian, ale również informacje o występowaniu chorób atopowych w rodzinie pacjenta.

Diagnoza atopowego zapalenia skóry opiera się na obserwacji symptomów, takich jak suchość skóry i uczucie swędzenia, jak również szczegółowym wywiadzie z pacjentem. Istnieją kryteria diagnostyczne, znane jako kryteria Hannifina-Rajki, które podzielone są na główne i pomocnicze.

Do głównych kryteriów zalicza się takie objawy AZS jak:

• silny świąd skóry;
• charakterystyczne miejsca występowania zmian skórnych;
• przewlekły charakter choroby z okresami zaostrzeń;
• osobista lub rodzinna historia atopii.

Do kryteriów pomocniczych należą takie objawy atopowego zapalenia skóry jak:

• suchość skóry;
• rogowacenie okołomieszkowe i/lub rybia łuska;
• natychmiastowe reakcje skórne;
• podwyższony poziom IgE w surowicy krwi;
• początek choroby we wczesnym dzieciństwie;
• skłonność do nawrotowych zakażeń skóry,
• występowanie zaćmy;
• nietolerancja wełny i alergia pokarmowa (np. na białka mleka krowiego);
• pogorszenie stanu skóry po stresie psychicznym;
• biały dermografizm.

Aby postawić diagnozę w przypadku atopowego zapalenia skóry, wystarczające jest spełnienie trzech z czterech głównych kryteriów. Kryteria pomocnicze mają znaczenie dodatkowe i mogą wspierać proces diagnostyczny.

Atopowe zapalenie skóry – jak leczyć?

Zaburzenia w równowadze między kwasami omega-3 a omega-6, w tym niedostatek kwasu linolowego oraz problemy z jego przekształcaniem w kwas gamma-linolenowy, mogą prowadzić do rozwoju atopowego zapalenia skóry. Aby skutecznie przeciwdziałać tej chorobie, kluczowe jest zachowanie właściwego stosunku tych kwasów tłuszczowych, który powinien wahać się od 1:1 do 1:4.

W przypadku identyfikacji alergenów konieczne jest ich usunięcie ze środowiska pacjenta lub diety. Istnieje również możliwość przeprowadzenia odczulania. Podstawą leczenia atopowego zapalenia skóry jest odbudowa uszkodzonej bariery skórnej, co osiąga się za pomocą odpowiednich emolientów, a czasami z użyciem preparatów zawierających kortykosteroidy. W terapii wykorzystuje się również leczenie miejscowe, czyli zaawansowane środki przeciwzapalne, takie jak takrolimus i pimekrolimus, a także metody fototerapeutyczne.

Aby złagodzić objawy AZS, stosuje się leki przeciwhistaminowe, miejscowe kortykosteroidy podczas zaostrzeń, leki immunosupresyjne oraz fototerapię (leczenie światłem) z wykorzystaniem promieni UVA i UVB oraz fotochemioterapię PUVA. Aby zmniejszyć świąd, zaleca się stosowanie miejscowych kortykosteroidów, takrolimusu, intensywne nawilżanie skóry oraz fototerapię. Skuteczne mogą być również starsze leki przeciwhistaminowe, takie jak hydroksyzyna, jak również nowsze środki doustne, np. cyklosporyna.

W terapii atopowego zapalenia skóry istotny jest również dobór odpowiedniej odzieży. Materiały powinny być naturalne, najlepiej bawełniane, zapewniające skórze możliwość oddychania. Praktykuje się także metodę wet wrapping, czyli owijanie ciała bandażami po kąpieli, po wcześniejszym natłuszczeniu skóry emolientami.

Leczenie – atopowe zapalenie skóry u dzieci

Warto pamiętać, że metody leczenia różnią się w zależności od wieku pacjenta. U młodszych i starszych dzieci leczenie AZS skupia się na odbudowie bariery skórnej bez stosowania leczenia ogólnego. Leki przeciwhistaminowe nie zawsze są efektywne w leczeniu AZS u najmłodszych. U dorosłych pacjentów stosuje się silniejsze preparaty steroidowe miejscowo, terapię PUVA oraz leki doustne modulujące odpowiedź immunologiczną.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Pielęgnacji u osób z atopowym zapaleniem skóry

W przypadku AZS istotną rolę odgrywa pielęgnacja skóry atopowej, która powinna być regularnie nawadniana i uzupełniana o lipidy. Aby to osiągnąć, warto przeprowadzać kąpiele lecznicze z dodatkiem środków specjalistycznych (emolienty na AZS), które zwiększają poziom nawilżenia i lipidów w skórze. Kąpiel powinna być krótka, trwająca średnio od 10 do 15 minut, przy czym temperatura wody nie powinna przekraczać 34°C.

Do wody zaleca się dodawanie produktów o pH neutralnym dla skóry, czyli 5,5, takich jak emulsje, płyny czy oleje, zarówno mineralne, jak i naturalne. Takie środki nie tylko nawilżają i natłuszczają skórę, ale również pomagają w łagodzeniu świądu i mogą przyczynić się do zmniejszenia potrzeby stosowania miejscowych środków przeciwzapalnych w leczeniu atopowego zapalenia skóry.

Po zakończeniu kąpieli osoby z objawami atopowego zapalenia skóry powinny delikatnie osuszyć ciało przy użyciu miękkiego ręcznika, unikając przy tym pocierania skóry. W ciągu kilku minut po wyjściu z wody zaleca się aplikację kremów nawilżających i natłuszczających, które nie zawierają substancji drażniących. Preparaty te należy nakładać na całą powierzchnię ciała, a na obszarach z wypryskami zaleca się stosowanie leków przeciwhistaminowych. W przypadku wystąpienia nadkażenia bakteryjnego wskazane jest użycie preparatów do kąpieli z dodatkiem środków antybakteryjnych.

Należy unikać stosowania kosmetyków z dodatkami perfum, soli kąpielowych czy innych aromatyzowanych produktów, które mogą podrażniać skórę. Do natłuszczania skóry najlepiej wybierać produkty zawierające składniki takie jak lanolina, parafina czy oleje roślinne, np. lniany czy oliwa z oliwek. Nie bez znaczenia jest również odpowiedni dobór odzieży, która powinna być wykonana z miękkich, naturalnych materiałów, niekrępująca ruchów i niepodrażniająca skóry.

Czy atopowe zapalenie skóry jest zaraźliwe?

Atopowe zapalenie skóry często prowadzi do społecznego ostracyzmu. Objawy AZS są zazwyczaj widoczne na skórze i mogą być postrzegane jako nieatrakcyjne, co niestety czasami skutkuje strachem wśród osób z otoczenia. Taka reakcja może prowadzić do izolacji i samotności pacjentów. Należy jednak podkreślić, że atopowe zapalenie skóry nie jest chorobą zakaźną. Jej występowanie jest często związane z predyspozycjami genetycznymi, co oznacza, że nie istnieje ryzyko zarażenia się od osoby chorej, niezależnie od rodzaju kontaktu – czy to bezpośredniego dotyku, wymiany śliny czy kontaktu drogą kropelkową.

Czy atopowe zapalenie skóry jest wyleczalne?

Atopowe zapalenie skóry to schorzenie o charakterze przewlekłym, które może nawracać nawet po okresach bezobjawowych. Dolegliwość ta nie jest ograniczona wyłącznie do dzieciństwa – badania wskazują, że 45-60% starszych dzieci i osób dorosłych boryka się z atopowym zapaleniem skóry. W przypadku najmłodszych pacjentów atopowe zapalenie skóry często współistnieje z alergią pokarmową, a także z uczuleniem na alergeny występujące w otoczeniu, np. alergeny wziewne, sierść zwierząt, pyłki roślin i alergeny pokarmowe. Istotne jest, aby pamiętać, że zaniedbana alergia może szybko prowadzić do rozwoju astmy i spowodować alergiczny nieżyt nosa, dlatego ważna jest jej wczesna diagnoza i leczenie.

Domowe sposoby na atopowe zapalenie skóry

W celu przedłużenia okresu remisji przy atopowym zapaleniu skóry niezbędne jest stosowanie odpowiedniej terapii. Mimo to pacjenci często poszukują alternatywnych, które łagodzą objawy AZS, w tym m.in. domowe sposoby na AZS. Oto kilka z nich:

1. Zaleca się utrzymanie w pomieszczeniach optymalnej temperatury i wilgotności, aby unikać ekstremalnie gorących lub suchych warunków, które mogą powodować nasilenie objawów AZS.
2. Zaleca się włączenie do jadłospisu produktów bogatych w kwasy omega-3 i omega-6, takich jak ryby, orzechy oraz nasiona chia i lniane. Olej z czarnuszki, bogaty w witaminę E, cynk i flawonoidy, może korzystnie wpływać na kondycję skóry, hamując reakcje alergiczne.
3. Zaleca się stosowanie naturalnych olejów roślinnych do pielęgnacji skóry, takich jak olej kokosowy, oliwa z oliwek czy z wiesiołka, które mogą nawilżyć i złagodzić podrażnienia. Kąpiele w letniej wodzie z dodatkiem oleju, na przykład kokosowego, również mogą przynieść skórze ulgę i poprawić jej nawilżenie.
4. Wybierając ubrania i pościel, warto zwrócić uwagę na naturalne materiały, takie jak bawełna, które są delikatne dla skóry. Należy unikać detergentów zawierających substancje drażniące, zastępując je np. kilkoma kroplami olejku z drzewa herbacianego.
5. W codziennym sprzątaniu warto postawić na naturalne środki bez substancji zapachowych, takie jak ocet czy soda oczyszczona, bądź też wybierać preparaty z naturalnymi składnikami.

Jeśli chodzi o kosmetyki, zaleca się wybór produktów o naturalnym składzie, takich jak szampony w kostce, które nie podrażniają skóry. W przypadku pozostałych produktów pielęgnacyjnych warto stosować emolienty i unikać kosmetyków pieniących, w tym mydeł i płynów do kąpieli. Konieczne jest dokładne czytanie składów i unikanie produktów reklamowanych jako te „dla skóry atopowej”, które mogą zawierać składniki drażniące skórę. Ważne jest, aby dokonywać świadomych wyborów opartych na własnej analizie składów.

Najważniejsze informacje:

• Menopauza jest naturalnym zjawiskiem występującym w życiu kobiety, które nie zawsze wymaga specjalistycznego leczenia.
• Nieprzyjemne objawy menopauzy przeważnie mijają samoistnie, chociaż mogą powodować dyskomfort fizyczny i psychiczny przez pewien czas.
• Krótkoterminowe leczenie menopauzy pomaga złagodzić jej objawy i zmniejszyć ryzyko zachorowania na schorzenia związane z okresem okołomenopauzalnym.
• W leczeniu menopauzy stosuje się głównie hormonalną terapię zastępczą (HTZ).

Okres okołomenopauzalny to czas szczególnie wymagający dla każdej kobiety, w której organizmie dochodzi do licznych zmian hormonalnych. Niektóre objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, obniżenie nastroju, suchość pochwy i kołatania serca, mogą mieć tak silny przebieg, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. Wówczas z pomocą przychodzą różne formy leczenia klimakterium, takie jak hormonalna terapia zastępcza (terapia HTZ), ziołowe preparaty na menopauzę oraz niefarmakologiczne metody walki z objawami przekwitania. Dowiedz się, z jakich rozwiązań możesz skorzystać i jakie badania należy przeprowadzić, aby zdiagnozować menopauzę.

Badania hormonalne – menopauza

Zarówno występowanie, jak i sam przebieg menopauzy jest silnie powiązany ze zmianami, które obejmuje głównie gospodarka hormonalna kobiety. Z tego powodu to badania hormonalne odgrywają kluczową rolę w procesie diagnostyki menopauzy. Aby potwierdzić, że dolegliwości odczuwane przez kobietę są związane z menopauzą, ważne jest, aby wykonać pakiet badań hormonalnych i sprawdzić stężenie hormonów takich jak:

• hormon folikulotropowy (TSH);
• hormon luteinizujący (LH);
• estradiol (E2);
• hormony tarczycy (FSH, FT3, FT4);
• prolaktyna;
• progesteron;
• dehydroepiandrosteron (DHEA i DHEA-SO4);
• testosteron;
• globulina wiążąca hormony płciowe (SHBG).

W przypadku kobiet w okresie menopauzy charakterystyczny jest wysoki poziom hormonów FSH i LH, a także niski poziom progesteronu i estradiolu. Co ważne, przy podejrzeniu menopauzy warto przeprowadzić również inne badania diagnostyczne, takie jak morfologia i oznaczenie poziomu glukozy, cholesterolu i mocznika we krwi. Warto też wykonać profil lipidowy, próby wątrobowe oraz układ krzepnięcia.

Przed udaniem się na badanie w laboratorium warto zrobić szybki test płytkowy z apteki, który wykazuje czułość na hormon FSH, odpowiedzialny za rozwój pęcherzyków jajnikowych. Wzrost stężenia FSH w moczu jest jednym ze specyficznych objawów poprzedzających menopauzę. Oprócz tego występowanie menopauzy może potwierdzić lekarz ginekolog, który w trakcie badania jest w stanie kontrolować stan zdrowia kobiety, a w niektórych przypadkach zlecić konieczność stosowania hormonalnej terapii zastępczej.

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) – co to jest?

W przypadku, gdy dolegliwości związane z menopauzą znacząco wpływają na codzienne życie kobiety, możliwe jest zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Jest to metoda leczenia polegająca na podawaniu określonych dawek hormonów, których poziom spada w okresie okołomenopauzalnym oraz po jej wystąpieniu.

Celem hormonalnej terapii zastępczej jest dostarczenie organizmowi estrogenu, którego poziom obniża się w wyniku naturalnych procesów starzenia się organizmu kobiety. W terapii HTZ najczęściej stosuje się preparaty zawierające estradiol w połączeniu z progestagenem (zapobiega przerostowi błony śluzowej macicy) lub estrogeny skoniugowane z bazedoksyfenem. Głównym zadaniem terapii HTZ jest złagodzenie uciążliwych objawów menopauzy, co przyczynia się do poprawy komfortu życia kobiet w okresie okołomenopauzalnym.

Menopauza – leczenie hormonalne a temat HTZ

Wśród nowoczesnych form dostarczania estrogenów wyróżnia się plastry, pierścienie dopochwowe, globulki, kremy, żele dopochwowe, implanty oraz wkładki domaciczne z progestagenem. Takie metody aplikacji leków mają tę przewagę, że omijają przewód pokarmowy, co jest szczególnie ważne w przypadku pacjentek z problemami wchłaniania substancji czynnych lub cierpiących na chorobę wrzodową. Dzięki tym formom dostarczania hormonów możliwe jest uwalnianie niewielkich ilości estrogenów bezpośrednio do krwiobiegu w regularnych odstępach czasowych, co przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa stosowanej terapii. Jest to istotne zwłaszcza dla kobiet, które borykają się z problemami zakrzepowo-zatorowymi, nadwagą, dysfunkcjami tarczycy lub nadciśnieniem tętniczym.

Pacjentki z podwyższonym poziomem cholesterolu mogą natomiast skorzystać z terapii w formie tabletek doustnych, które mają pozytywny wpływ na profil lipidowy krwi. Warto jednak podkreślić, że niezależnie od wybranego rodzaju HTZ, preparaty wymagają regularnych wizyt u ginekologa i przeprowadzania rutynowych badań, takich jak cytologia i badanie piersi. Są one niezwykle istotne w profilaktyce raka piersi, raka sutka oraz raka endometrium.

Hormonalna terapia zastępcza – kiedy zacząć?

W celu uzyskania optymalnych rezultatów zaleca się rozpoczęcie stosowania HTZ w momencie pojawienia się pierwszych symptomów menopauzy, czyli około 45. roku życia. Terapia ta powinna być kontynuowana przez okres w przybliżeniu ośmiu lat. Co więcej, rozpoczęcie stosowania HTZ po przekroczeniu 60. roku życia nie jest zalecane, ponieważ może to wiązać się z podwyższonym ryzykiem wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych. Do takich powikłań należą między innymi udar mózgu, zawał serca oraz rozwój miażdżycy.

Istnieją jednak sytuacje, w których zastosowanie HTZ jest absolutnie niezbędne, bez względu na wiek pacjentki. Dotyczy to przypadków, gdy doszło do chirurgicznego usunięcia narządów płciowych kobiety. W takich okolicznościach stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) jest konieczne i powinno być wdrażane zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego.

Hormonalna terapia zastępcza – skutki uboczne

W początkowym okresie stosowania HTZ pacjentki mogą doświadczać pewnych niepożądanych objawów. W ciągu pierwszych 3-4 miesięcy możliwe jest wystąpienie wrażliwości piersi, a także dolegliwości takich jak nudności, bóle brzucha, bóle głowy, zawroty głowy oraz plamienia. W niektórych przypadkach może dojść do wzrostu ciśnienia krwi. Jeżeli wymienione symptomy nie ustępują, zaleca się konsultację z lekarzem ginekologiem w celu ewentualnej korekty terapii.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Co więcej, stosowanie HTZ zwiększa ryzyko:

• choroby zakrzepowo-zatorowej;
• udaru mózgu;
• zawału serca;
• zachorowania na raka piersi.

Przeciwwskazania do stosowania hormonalnej terapii zastępczej

Stosowanie HTZ nie jest wskazane w przypadku kobiet, u których występują:

• czynniki ryzyka udaru mózgu;
• zwiększone ryzyko zachorowania na raka endometrium, raka sutka lub raka jajnika ze względu na podobne historie w rodzinie;
• niezidentyfikowane krwawienia z dróg rodnych;
• stwierdzenie poważnych chorób współistniejących, takich jak cukrzyca, ostra niewydolność wątroby, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie;
• stwierdzenie w wywiadzie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej lub zawału serca w przeszłości;
• zaburzenia krzepnięcia krwi.

Co się dzieje po odstawieniu HTZ?

W przypadku stosowania hormonalnej terapii zastępczej ważne jest, aby pamiętać o ryzyku związanym z nagłym przerwaniem terapii. Może to prowadzić do szybkiego powrotu dolegliwości, które były powodem rozpoczęcia kuracji. Ponadto gwałtowne zaprzestanie przyjmowania hormonów może wywołać dodatkowe, niepożądane efekty, takie jak bezsenność, kołatanie serca, dolegliwości bólowe, uderzenia gorąca czy stany depresyjne. Z tego względu zaleca się, aby proces odstawiania terapii hormonalnej odbywał się stopniowo, zawsze pod ścisłym nadzorem specjalisty.

Czy hormonalna terapia zastępcza jest bezpieczna?

Aby terapia hormonalna była skuteczna i bezpieczna, konieczne jest dostosowanie jej do indywidualnych potrzeb pacjentki. Każda kobieta jest inna, dlatego nie ma uniwersalnego leku, który pasowałby wszystkim. Zanim rozpocznie się stosować terapię hormonalną, lekarz musi przeprowadzić szczegółową ocenę stanu zdrowia, aby wykluczyć istnienie przeciwwskazań. Bezpieczeństwo pacjentki jest priorytetem, dlatego w stosowaniu HTZ tak ważna jest wstępna diagnostyka oraz regularne badania pacjentki.

Menopauza – alternatywne metody leczenia

W celu złagodzenia dolegliwości menopauzalnych oraz zminimalizowania ryzyka wystąpienia powikłań w przyszłości wdraża się szereg dodatkowych metod leczenia i strategii. Lekarz może zalecić stosowanie leków, których efektywność została potwierdzona w badaniach klinicznych. Ponadto coraz więcej osób dostrzega korzyści płynące z odpowiedniej diety, aktywności fizycznej oraz różnorodnych terapii uzupełniających, które zyskują na popularności w okresie perimenopauzy.

Menopauza – domowe sposoby

Jeżeli kobieta napotyka na przeciwwskazania do stosowania terapii hormonalnej, odczuwa niepokój związany z jej użyciem lub doświadcza łagodnych objawów menopauzy, warto rozważyć zastosowanie preparatów ziołowych. Te naturalne środki zawierają fitoestrogeny, czyli substancje pochodzenia roślinnego, które wykazują działanie podobne do estrogenu. Składniki takie można znaleźć m.in. w ekstraktach z soi, czerwonej koniczyny czy pluskwicy groniastej.

Dodatkowo, w skład preparatów ziołowych wchodzą inne komponenty, takie jak kwas linolenowy i gamma-linolenowy, które znajdują się w oleju z wiesiołka, a także sterole roślinne – lignany, obecne w siemieniu lnianym. Często w tego rodzaju produktach znajdziemy również elementy o właściwościach relaksujących i wspomagających sen, np. ekstrakt z szyszek chmielu.

Aby złagodzić objawy klimakterium, warto stosować się też do kilku kluczowych zasad. Przede wszystkim istotne jest utrzymanie zdrowego sposobu odżywiania. Zbilansowana dieta, bogata w składniki odżywcze, nie tylko pomoże w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała, ale również pozytywnie wpłynie na ogólne samopoczucie. Zaleca się ograniczenie spożycia pokarmów o wysokiej zawartości tłuszczów na rzecz tych, które są źródłem błonnika.

Kolejnym ważnym elementem jest regularna aktywność fizyczna. Ćwiczenia fizyczne nie tylko wspomagają utrzymanie dobrej formy, ale także przyczyniają się do ochrony serca i kości, zmniejszają ryzyko wystąpienia depresji oraz poprawiają jakość snu, co jest szczególnie ważne w okresie menopauzy. Znaczący wpływ na dobre samopoczucie w tym okresie ma także redukcja stresu. Choć może się to wydawać wyzwaniem w dzisiejszych czasach, warto odkryć indywidualne metody radzenia sobie z nadmiernym stresem, takie jak medytacja, joga czy inne techniki relaksacyjne.W przypadku występowania problemów z nietrzymaniem moczu skutecznym rozwiązaniem dla kobiet są ćwiczenia mięśni Kegla. Z wiekiem mięśnie te tracą na sile i elastyczności, co dotyczy również mięśni dna miednicy. Regularne wykonywanie tych ćwiczeń może znacząco poprawić ich kondycję. Dodatkowo, w sytuacji, gdy pacjentka zmaga się z takim problemem jak nadmierna suchość pochwy, pomocne mogą okazać się preparaty nawilżające. W aptekach dostępne są różne żele lub kremy, które mogą przynieść ulgę w tych dolegliwościach.

Najważniejsze informacje:

• Opryszczka to częsta wirusowa infekcja skóry i błon śluzowych, którą wywołuje wirus opryszczki pospolitej. 
• Zakażenie HSV występuje zwykle jako opryszczka wargowa, powodowana przez wirusa HSV-1. Wirus opryszczki typu HSV-2 odpowiada za opryszczkę narządów płciowych.
• Leczenie opryszczki zwykle obejmuje stosowanie miejscowych preparatów przeciwwirusowych (najczęściej acyklowir w postaci kremów lub maści), a w niektórych przypadkach doustne leki przeciwwirusowe.
• Skuteczność leczenia opryszczki może zależeć od wielu czynników, w tym od stopnia zaawansowania infekcji, czasu rozpoczęcia terapii oraz ogólnego stanu zdrowia chorego.
• Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej i narządów płciowych jest zalecane ze względu na możliwość przenoszenia wirusa na inne osoby.
• Obecnie nie istnieje leczenie opryszczki całkowicie eliminujące wirusa i zapobiegające nawrotom opryszczki. 

Opryszczka wargowa i opryszczka narządów płciowych to dwa najczęstsze rodzaje opryszczki, wywoływane przez dwa typy wirusa opryszczki: HSV-1 i HSV-2. Zazwyczaj objawy infekcji ustępują samoczynnie. Zakażenie może też przebiegać bezobjawowo lub nawracać nawet kilka razy w roku, czemu towarzyszy pojawienie się na skórze bolesnych pęcherzy. Jak pozbyć się opryszczki? O sposobach łagodzenia objawów infekcji wirusowej przeczytasz poniżej. Znajdziesz tu również informacje, kiedy i do jakiego lekarza udać się z podejrzeniem opryszczki, dlaczego konieczne jest jej leczenie, czy da się wyleczyć opryszczkę raz na zawsze oraz jak zapobiegać jej nawrotom. 

Zakażenie wirusem opryszczki. Co zrobić przy objawach infekcji wirusowej (Herpes Simplex Virus)?

W przypadku wystąpienia łagodnych objawów wywoływanych przez wirus opryszczki, takich jak miejscowe zmiany skórne z pęcherzykami wypełnionymi płynem surowiczym, zwykle nie ma konieczności konsultacji z lekarzem.

Jednak w sytuacji, gdy dolegliwości są bardziej intensywne, obejmują większe obszary ciała lub chorobie towarzyszą im obawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, bóle głowy czy bóle mięśni, zaleca się zasięgnięcie porady medycznej. Leczona pod opieką lekarza powinna być również opryszczka narządów płciowych.

Osoby doświadczające objawów neurologicznych lub zmian w obrębie oczu powinny natychmiast skontaktować się z lekarzem z uwagi na ryzyko groźnych powikłań.

Szczególnej uwagi wymaga zakażenie wywołane przez wirus opryszczki u osób z obniżoną odpornością, cierpiących na poważne choroby skóry, przyjmujących glikokortykosteroidy oraz poddających się terapii onkologicznej. Również opryszczka u niemowląt i dzieci wymaga pilnej konsultacji z pediatrą. 

Specjalistyczna pomoc przy infekcji wirusowej. Do jakiego lekarza z opryszczką?

W większości przypadków pacjenci mogą samodzielnie podjąć leczenie infekcji spowodowanej przez wirus opryszczki. W sytuacji, gdy objawy są intensywne lub nie ustępują, konieczna jest konsultacja lekarska. 

W przypadku ciężkiej postaci zakażenia wywołanego przez wirus opryszczki, trudności w leczeniu opryszczki, nieskuteczności domowych sposobów lub wystąpienia jej powikłań, warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, którym jest dermatolog. Dysponuje on skutecznymi metodami przyczynowego leczenia choroby wirusowej. 

Na podstawie wywiadu lekarz decyduje o sposobie leczenia – leczenie opryszczki może mieć charakter epizodyczny lub przewlekły.

W razie wystąpienia opryszczki w okolicy oczu, nosa lub jamy ustnej, konieczna jest konsultacja z okulistą lub otolaryngologiem.

Wirus opryszczki wargowej i narządów płciowych – rozpoznanie infekcji HSV

Diagnostyka opryszczki opiera się przede wszystkim na obserwacji charakterystycznych objawów klinicznych, takich jak pojawienie się pęcherzyków w okolicy ust (w przypadku opryszczki wargowej) lub narządów płciowych (przy opryszczce narządów płciowych).

Lekarz może również zlecić badanie laboratoryjne, takie jak test PCR lub hodowla wirusa z wymazu ze zmian skórnych. Testy te mogą potwierdzić obecność wirusa opryszczki oraz pomóc w wykluczeniu innych możliwych przyczyn zmian skórnych. 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Wczesna diagnoza i właściwe leczenie opryszczki mogą pomóc w skróceniu czasu trwania infekcji wirusowej, zmniejszeniu ryzyka przeniesienia wirusa na inne osoby oraz zapobieganiu możliwym powikłaniom.

Leczenie opryszczki – na czym polega?

Leczenie opryszczki wargowej ma na celu przede wszystkim złagodzenie dolegliwości związanych z zakażeniem HSV. 

Największą efektywność w leczeniu opryszczki wykazują leki przeciwwirusowe podawane doustnie (acyklowir, walacyklowir lub famcyklowir), które ograniczają rozwój wirusa (hamują replikację HSV). 

Leczenie opryszczki jest najskuteczniejsze, gdy rozpoczyna się niezwłocznie po pojawieniu się pierwszych symptomów infekcji. Leki o działaniu przeciwwirusowym należy zacząć przyjmować w dniu pojawienia się zmian skórnych.

W przypadku miejscowego leczenia, dostępne są kremy i maści zawierające substancje przeciwwirusowe. Stosowanie leków do aplikacji na skórę jest uzasadnione w przypadku zmian o niewielkim nasileniu. Pomocna jest też pasta cynkowa, która wykazuje działanie wysuszające. 

W razie potrzeby, do leczenia opryszczki włączone mogą zostać również leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, które łagodzą objawy ogólne. 

Specjalne plastry hydrokoloidowe na opryszczkę wargową wspomagają gojenie się ran w wilgotnym środowisku. Zapobiegają też powstawaniu blizn.

Aby zapobiegać rozniesieniu zakażenia należy myć dokładnie ręce przed aplikacją leku miejscowego oraz unikać pocierania i dotykania zmienionego chorobowo miejsca. Należy pamiętać, że nie wolno przekłuwać pęcherzyków, ponieważ może to prowadzić do pogorszenia stanu skóry, nadkażeń bakteryjnych i rozprzestrzenienia się infekcji.

W przypadku trudności w leczeniu opryszczki lub wystąpienia powikłań, zaleca się skonsultowanie się z lekarzem.

Zastosowanie ledoterapii w leczeniu opryszczki

W zwalczaniu objawów infekcji wirusem opryszczki coraz częściej zastosowanie znajduje ledoterapia, czyli terapia światłem LED. Światło o określonej długości fali może wpływać na procesy związane z cyklami życiowymi wirusa opryszczki pospolitej.

To z kolei może zmniejszać nasilenie objawów opryszczki, przyspieszać gojenie się zmian skórnych oraz ograniczać czas trwania infekcji. 

Domowe sposoby na zimno na ustach

W przypadku łagodnych postaci infekcji wirusowej, istnieje możliwość zastosowania domowych sposobów na zimno na ustach – najczęstszą z postaci opryszczki. 

Jednym ze sposobów na zwalczanie opryszczki są lodowe kompresy, które pomagają zmniejszyć obrzęk, złagodzić ból oraz przyspieszyć proces gojenia się zmian skórnych. 

Można również przygotować okłady z ziół takich jak rumianek, tymianek czy mięta, znanych z ich właściwości przeciwzapalnych, które mogą pomóc ograniczyć rozwój infekcji wirusowej. 

Rośliną o właściwościach łagodzących i leczniczych jest też aloes – zawarte w żelu aloesowym substancje przeciwzapalne i przeciwwirusowe mogą pomóc w usunięciu objawów opryszczki.  

Inne domowe metody obejmują stosowanie okładów z cebuli lub czosnku. Znajdujące się w nich związki siarkowe działają antybakteryjnie i wspomagają odporność, chroniąc organizm przed infekcją.

Chociaż naturalne środki są uznawane za bezpieczne (o ile nie ma ryzyka alergii), ich skuteczność może być ograniczona. Podstawą w leczeniu opryszczki wargowej są leki doustne lub preparaty miejscowe, które działają na przyczynę infekcji – wirusa HSV.

Leczenie opryszczki narządów płciowych w ciąży i u dzieci

Zakażenie wirusem opryszczki następuje przez bezpośredni kontakt ze skórą i błonami śluzowymi, śliną i wydzielinami, choć możliwe jest okołoporodowe zakażenie wirusem opryszczki – z kobiety ciężarnej na płód lub na noworodka.

W czasie ciąży opryszczka narządów płciowych może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu oraz prowadzić do samoistnego poronienia.

Jeśli u kobiety ciężarnej przed porodem wystąpią objawy opryszczki narządów płciowych, może to być wskazaniem do przeprowadzenia cięcia cesarskiego, aby zminimalizować ryzyko zakażenia dziecka.

W przypadku opryszczki u kobiet w ciąży, szczególną uwagę należy zwrócić na bezpieczeństwo stosowanych leków dla płodu. Za bezpieczny uznaje się acyklowir, wykorzystywany w leczeniu opryszczki.

Opryszczka u noworodków może prowadzić do ciężkich powikłań, w tym opryszczkowego zapalenia mózgu, a nawet śmierci dziecka.

U dzieci leczenie opryszczki może również wymagać specjalnej uwagi z powodu wrażliwości skóry. Tak samo mogą wystąpić dodatkowe obawy związane z przyjmowaniem doustnych leków przeciwwirusowych.

Zwalczanie infekcji wirusowej. Ile trwa opryszczka? 

To, ile goi się opryszczka wargowa i narządów płciowych, zależy od kilku czynników – zwłaszcza stopnia zaawansowania infekcji i skuteczności zastosowanego leczenia. Czas trwania opryszczki wynosi zazwyczaj od kilku dni do dwóch tygodni. Wdrożenie leczenia pozwala skrócić czas trwania objawów o 1-2 dni.

Chociaż leki przeciwwirusowe zmniejszają nasilenie objawów zakażenia (pierwotnego i nawrotowego), to nie eliminują wirusa utajonego. Nie zmniejszają również częstości i ciężkości nawrotów po zakończeniu leczenia opryszczki.

Jak pozbyć się opryszczki na zawsze? Całkowite wyleczenie i pozbycie się wirusa HSV nie jest możliwe, ponieważ wirus opryszczki pospolitej pozostaje uśpiony w organizmie przez całe życie. Pomimo braku możliwości całkowitego wyleczenia, istnieją leki i domowe sposoby, które mogą zmniejszyć dolegliwości towarzyszące infekcji.

Nawracająca opryszczka – z czego może wynikać?

Nawroty opryszczki wargowej mogą pojawiać się w odstępie tygodni, miesięcy lub lat. Często nawracająca opryszczka wargowa i narządów płciowych może być wynikiem wielu czynników.

Czego brakuje, jak wyskakuje opryszczka? Jednym z głównych powodów jest obniżenie odporności organizmu, które może być m.in. spowodowane stresem, zmęczeniem, złym odżywianiem oraz zakażeniem górnych dróg oddechowych.

Również zmiany hormonalne, czynniki genetyczne, a nawet warunki pogodowe (kontakt z zimnym powietrzem lub ekspozycja na UV) mogą wpływać na podatność na nawracającą opryszczkę. Do nawrotów przyczyniają się też zabiegi stomatologiczne i operacje chirurgiczne.

W przypadku nawracających opryszczek należy skonsultować się z lekarzem, który może zalecić bardziej zaawansowane leczenie lub przeprowadzić dodatkowe badania diagnostyczne w celu wykluczenia innych przyczyn zmian skórnych. 

Profilaktyka infekcji wirusowej. Jak zapobiegać opryszczce?

Aby zminimalizować ryzyko zakażenia opryszczką, zaleca się przestrzeganie podstawowych zasad higieny i unikanie współdzielenia przedmiotów osobistych (np. sztućców, szklanek, kubków, pomadek do ust czy maszynek do golenia). 

Również wzmocnienie układu odpornościowego poprzez zdrową dietę (bogatą w witaminę C i cynk) i regularną aktywność fizyczną może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka nawrotów infekcji wirusowej. Warto unikać czynników wywołujących opryszczkę, takich jak silny stres czy chroniczne zmęczenie. 

Zapobiec zakażeniu można także przez unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych. Szanse zakażenia zmniejsza używanie prezerwatyw lateksowych. W przypadku opryszczki narządów płciowych należy powstrzymać się od współżycia.

Czego nie lubi opryszczka? Wilgotne środowisko sprzyja rozprzestrzenianiu się wirusa opryszczki. W celu szybszego gojenia zmian skórnych zastosować można suche opatrunki, które wspomagają regenerację skóry.

Również promieniowanie UV może nasilać objawy opryszczki, dlatego ważne jest stosowanie kremów z filtrem podczas ekspozycji na słońce. Należy również chronić głowę, nosząc czapkę lub kapelusz oraz usta, stosując pomadkę z filtrem.

W przypadkach częstych nawrotów, można rozważyć leczenie profilaktyczne z użyciem leków przeciwwirusowych. 

Skutki nieleczonej opryszczki. Powikłania infekcji wirusowej

Opryszczka zazwyczaj mija bez śladu, jednak zaniedbanie jej leczenia może skutkować powikłaniami. Najczęstsze są nawracające epizody opryszczki. Do poważniejszych należą wtórne zakażenia bakteryjne lub grzybicze oraz zakażenia rozsiane dotykające różne organy, w tym ośrodkowy układ nerwowy, zwłaszcza u osób z upośledzoną odpornością.

U noworodków i osób starszych nieleczona opryszczka może prowadzić zagrażających życiu powikłań, takich jak opryszczkowe zapalenie mózgu.

Najważniejsze informacje:

• Świerzb jest chorobą zakaźną skóry wywołaną przez świerzbowca ludzkiego.
• Objawy zakażenia świerzbem to przede wszystkim charakterystyczne zmiany skórne, silny świąd i zwiększone ryzyko wtórnych zakażeń.
• Rozpoznanie świerzbu polega na badaniu fizykalnym oraz badaniu pod mikroskopem zeskrobin naskórka.
• W leczeniu świerzbu stosuje się przede wszystkim terapię miejscową oraz odpowiednio dobraną pielęgnację skóry.

Świerzb to choroba zakaźna skóry, która występuje głównie w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Dane epidemiologiczne wskazują, że w krajach rozwiniętych choroba ta dotyka mniej niż 1% populacji. Najbardziej narażone na zakażenie są dzieci oraz osoby z obniżoną odpornością. Sprawdź, jakie są charakterystyczne objawy świerzbu, jak diagnozować tę chorobę i na czym polega leczenie świerzbu.

Jak rozpoznać świerzb? Najnowsze zasady diagnostyki, leczenia i profilaktyki

Diagnoza klasycznej odmiany świerzbu opiera się przede wszystkim na szczegółowym wywiadzie medycznym oraz badaniu fizykalnym pacjenta. Na jednym z końców nory świerzbowcowej, przy pomocy szkła powiększającego, można zaobserwować roztocze w formie ciemnego punkciku. Istnieje możliwość uwidocznienia nory za pomocą roztworu jodyny lub atramentu. W sytuacjach, gdy objawy choroby są nietypowe, konieczne jest potwierdzenie obecności pasożyta lub jego jaj. W tym celu stosuje się mikroskopowe badanie zeskrobin ze skóry. Wówczas do preparatu dodaje się wodorotlenek potasu, który rozpuszcza keratynę, ułatwiając tym samym identyfikację roztoczy lub ich jaj. Należy jednak pamiętać, że w przypadku klasycznej postaci świerzbu (inaczej niż świerzb norweski) metoda ta nie zawsze jest czuła i negatywny wynik nie musi oznaczać braku zakażenia.

W sytuacjach, gdy diagnoza jest utrudniona z powodu nietypowego obrazu klinicznego, pomocne może okazać się badanie histopatologiczne próbki tkanki skórnej. Pozwala ono na wykrycie pasożytów, które penetrują skórę głębiej niż zazwyczaj, czasami aż do granicy między naskórkiem a skórą właściwą.

Wśród nowoczesnych metod diagnostycznych coraz częściej wykorzystuje się dermoskopię (entodermatoskopia), która uważana jest za metodę pośrednią między badaniem makroskopowym a histopatologicznym. Podczas dermoskopii można zaobserwować charakterystyczną, brunatną lub żółtawą strukturę w kształcie trójkąta, która odpowiada przedniej części roztocza. W literaturze medycznej porównuje się ją do kształtu plemnika, odrzutowca z towarzyszącym mu smugą dymu lub trójkątnego szybowca. Dermoskopia jest szczególnie polecana dla dzieci i osób starszych, ponieważ jest to technika łatwa w użyciu, nieinwazyjna, bezbolesna i nie powoduje uszkodzeń skóry. Może być również przydatna w diagnozowaniu świerzbu incognito, ułatwiając lokalizację roztoczy w naskórku.

Świerzb – leczenie

Leczenie świerzbu, zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci, polega na stosowaniu specjalistycznych preparatów do użytku zewnętrznego, dostępnych w formie płynu, szamponu, kremie lub maści. Aby zwiększyć efektywność terapii, zaleca się aplikację leku na oczyszczoną skórę, po kąpieli trwającej dłużej niż 10 minut, co sprzyja lepszemu wchłanianiu substancji aktywnych. Podczas nakładania preparatu, należy pokryć nim całe ciało, ale nie na owłosionej skórze głowy w przypadku dorosłych. Szczególną uwagę powinno się zwrócić na miejsca takie jak fałdy skórne, przestrzenie między palcami, a także okolice intymne.

Wśród leków wykorzystywanych w pierwszej linii terapii wyróżnia się permytrycynę – krem o stężeniu 5%, który charakteryzuje się wysoką efektywnością i jest bezpieczny w użyciu nawet u niemowląt, począwszy od 1. miesiąca życia. Odpowiednią opcją dla dzieci oraz kobiet w ciąży jest stosowanie preparatów z siarką, której stężenie wynosi od 6-10%. W niektórych przypadkach skuteczne są też leki zawierające benzoesan benzylu oraz krotamiton.

Pacjent przestaje być zakaźny już po 1-2 dniach od rozpoczęcia właściwej terapii. Kluczowym elementem w leczeniu świerzbu jest jednoczesne poddanie terapii wszystkich członków rodziny oraz partnerów seksualnych pacjenta, nawet jeśli nie wykazują oni żadnych objawów infekcji. W większości przypadków świerzb jest chorobą, która skutecznie reaguje na leczenie. Jednakże, jeśli nie zostanie podjęta terapia, może on trwać bardzo długo. Warto również zaznaczyć, że nie obserwuje się przypadków samowyleczenia świerzbu.

Jak długo leczy się świerzb u człowieka?

Czas trwania terapii wynosi zwykle od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od rozległości zmian skórnych oraz wieku pacjenta. Należy jednak pamiętać o tym, że po zakończeniu terapii niekiedy pojawia się problem utrzymującego się świądu, który może trwać od kilku do kilkunastu tygodni po wyzdrowieniu. Jest to często efekt długotrwałej reakcji zapalnej wywołanej przez alergeny świerzbowca. W takich przypadkach pomocne może okazać się stosowanie emolientów lub leków przeciwhistaminowych, które łagodzą objawy.

Domowe sposoby na świerzb

Leczenie świerzbu jest przeważnie skuteczne i w większości przypadków pozwala na całkowite wyeliminowanie pasożyta bez konieczności ponownego poddawania się terapii. Aby terapia była efektywna, kluczowe jest przestrzeganie kilku ważnych zasad. Istotne jest, aby na w trakcie leczenia świerzbu:

• wyprać w temperaturze co najmniej 50°C wszystkie ubrania, ręczniki oraz pościel;
• wyprasować ubrania gorącym żelazkiem;
• przedmioty, których nie można prać, należy umieścić na okres 7 dni w szczelnie zamkniętych workach foliowych, co pozwoli na zniszczenie wszystkich form świerzbowca.

Niezastosowanie się do tych wytycznych może skutkować ponownym zakażeniem, nawet jeśli leki okazały się efektywne, ponieważ pasożyty mogą przetrwać na tkaninach. Zaleca się również dokładne odkurzenie i sprzątanie domu, aby zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się świerzbowca na przedmioty codziennego użytku. Higiena osobista i dbałość o czystość otoczenia są niezbędne i dotyczą wszystkich osób mieszkających w gospodarstwie domowym.

Chociaż domowe sposoby na świerzb nie są w stanie zabić świerzbowca, mogą one przynieść ulgę w objawach. Wśród środków łagodzących dolegliwości stosuje się olejki eteryczne, takie jak olejek z drzewa herbacianego czy goździkowy, żel aloesowy, a także kurkumę. Można również zastosować preparaty zawierające cynk, które mają działanie wysuszające. W celu złagodzenia swędzenia, które może utrzymywać się nawet po zakończeniu leczenia, pomocne może być stosowanie emolientów.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Jak poznać, że świerzb jest wyleczony?

Zakończenie świerzbu można rozpoznać po całkowitym złagodzeniu objawów choroby, takich jak silne, uporczywe swędzenie, nasilające się głównie w nocy. Co ważne, jeżeli swędzenie utrzymuje się dłużej niż 2-4 tygodnie lub pojawia się nowa wysypka, należy powtórzyć terapię.

Zakażenie świerzbem – jak uniknąć ponownego zarażenia?

W celu zminimalizowania ryzyka ponownego zachorowania oraz zakażenia innych osób w otoczeniu pacjenta niezwykle istotne jest wdrożenie środków profilaktycznych. Warto pamiętać, że symptomy świerzbu mogą się pojawić z opóźnieniem, nawet do sześciu tygodni po kontakcie z patogenem. Dlatego też zaleca się, aby osoby blisko związane z pacjentem również przeszły proces leczenia, najlepiej jednocześnie z chorym.

Po zakończeniu terapii konieczne jest przestrzeganie higieny osobistej, w tym wymiana odzieży, ręczników oraz pościeli na świeże. W obszarach, gdzie świerzb jest szczególnie rozpowszechniony, takich jak północna Australia czy Wyspy Salomona, skuteczne okazuje się stosowanie profilaktycznego leczenia za pomocą permetryny lub iwermektyny podawanej doustnie.

Najważniejsze informacje:

• Alergia, popularnie nazywana uczuleniem, to nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna organizmu na zetknięcie z obcą substancją, czyli tzw. alergenem.
• Leczenie alergii polega przede wszystkim na unikaniu alergenów i stosowaniu leków przeciwhistaminowych, których celem jest łagodzenie objawów alergii.
• Ważną rolę w leczeniu alergii odgrywa także odczulanie, które umożliwia wyleczenie lub przynajmniej znaczące złagodzenie objawów alergii.

Objawy alergii nigdy nie powinny być lekceważone i traktowane wyłącznie jako uprzykrzające życie dolegliwości. Istnieje bowiem ryzyko, że stan zapalny związany z chorobą cywilizacyjną, jaką jest alergia, może rozprzestrzenić się na oskrzela i rozwinąć m.in. astmę oskrzelową. Taki stan jest diagnozowany nawet u 40% wszystkich pacjentów z alergią oddechową, u których nie wdrożono odpowiedniego leczenia alergii. Dowiedz się, na czym polega leczenie alergii w przypadku alergii pokarmowych, kontaktowych i wziewnych, a także sprawdź, na czym polega proces odczulania.

Diagnostyka alergii

W procesie rozpoznawania alergii oraz diagnostyki choroby kluczowe znaczenie ma dokładny wywiad lekarski. Zbieranie informacji o symptomach i potencjalnych alergenach, które mogły wywołać reakcję jest istotne dla ustalenia dalszego postępowania diagnostycznego i terapeutycznego. W niektórych przypadkach już na wstępnym etapie terapii stosuje się leki antyhistaminowe, co pozwala ocenić, czy dolegliwości ustępują po ich zastosowaniu.

Najczęściej stosowane metody diagnostyki alergii to:

• testy skórne alergiczne – badanie polega na aplikacji roztworu alergenu na nakłuty wcześniej naskórek. Po upływie kilkunastu minut ocenia się reakcję skóry. Pozytywny wynik testów alergicznych manifestuje się pojawieniem się bąbla o średnicy kilku milimetrów;
• testy serologiczne – badanie polegają na pomiarze poziomu specyficznych przeciwciał IgE w krwi. Jest ono bardziej bezpieczne w porównaniu do testów skórnych, przez co jest szczególnie polecane dla dzieci.

Warto zaznaczyć, że testy serologiczne można przeprowadzać nawet u bardzo małych dzieci, już w pierwszych miesiącach życia. Jednakże z uwagi na ciągle rozwijający się system immunologiczny najmłodszych diagnozowanie alergii u dzieci może być wyzwaniem. W takich przypadkach nieocenione są obserwacje dokonywane przez rodziców, które stanowią ważny element w procesie diagnostycznym.

Alergia – leczenie w przypadku alergii

Jeżeli testy alergiczne dadzą wynik pozytywny, oznacza to, że nasz układ odpornościowy reaguje nieprawidłowo na alergeny, np. roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt, zarodniki pleśni, pyłki roślin, mleko krowie, niektóre leki (np. kwas acetylosalicylowy) oraz inne. W leczeniu alergii najlepiej oczywiście unikać alergenów, takich jak alergeny pokarmowe, kontaktowe, wziewne. Oprócz tego istotną rolę odgrywają:

• leki przeciwhistaminowe, które wpływają za hamowanie działania histaminy odpowiedzialnej za reakcje alergiczne;
• leki przeciwzapalne o działaniu miejscowym lub ogólnoustrojowym, w tym sterydy, które wykazują działanie przeciwzapalne i mogą być aplikowane również na błony śluzowe;
• immunoterapia alergenowa, znana również jako odczulanie, która polega na stopniowym podawaniu pacjentowi alergenu w formie odpowiednio przygotowanej, aż do osiągnięcia dawki, którą organizm jest w stanie tolerować. Następnie dawkę tę utrzymuje się, powtarzając aplikację w regularnych odstępach, zazwyczaj co kilka miesięcy. Metoda ta jest szczególnie zalecana dla osób cierpiących na alergię sezonową, taką jak alergia na pyłki, czy uczulenie na jad owadów.

Należy jednak pamiętać, że stosowanie leków przeciwalergicznych nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jeżeli pacjent wciąż będzie wystawiony na działanie alergenu. W niektórych przypadkach, jak np. alergia pokarmowa czy kontaktowa, jedynym rozwiązaniem może być całkowite wyeliminowanie czynnika wywołującego reakcję alergiczną. Przykładowo, jeżeli u niemowląt alergię pokarmową wywołuje białko mleka krowiego, zaleca się podawanie im specjalnego mleka modyfikowanego lub przestrzeganie diety eliminacyjnej przez matkę, rezygnując przy tym z produktów zawierających alergeny. Alergia kontaktowa może z kolei wiązać się z tym, że jej objawy będą powracać przy każdorazowym kontakcie z substancją uczulającą, nawet jeśli stosowane są leki przeciwhistaminowe. Aby skutecznie poradzić sobie z alergią skórną, konieczne jest nie tylko unikanie kontaktu z alergenem, ale również zastosowanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego.

Naturalne leczenie alergii

Niezależnie od tego, czy naszym problemem jest alergia pokarmowa, alergiczny nieżyt nosa, uczulenie na sierść zwierząt czy atopowe zapalenie skóry, podstawą radzenia sobie z uczuleniem zawsze jest konsultacja u alergologa i przeprowadzenie testów skórnych. Dopiero po wdrożeniu odpowiedniej terapii możemy pomyśleć o wdrożeniu domowych sposobów na alergię, które mogą pomóc w przetrwaniu okresów nasilenia objawów.

Jeżeli zatem dokucza alergia, możemy wypróbować takie metody jak:

• unikanie kontaktu z alergenami – w leczeniu alergii pokarmowej zaleca się stosowanie diety eliminacyjnej, która wyklucza z jadłospisu produkty zawierające alergeny. Osoby uczulone na określone materiały, takie jak nikiel czy lateks, powinny usunąć z otoczenia przedmioty je zawierające. W sytuacji alergii wziewnych zalecane jest pozbycie się z domu elementów, które mogą gromadzić alergeny, takich jak dywany czy zasłony. W przypadku alergii na zwierzęta czasami konieczne jest nawet oddanie ich do opieki innej osoby. Dodatkowo, w okresach intensywnego pylenia, zaleca się ograniczenie czasu spędzanego na zewnątrz;
• dieta przeciwhistaminowa – polega na unikaniu pokarmów bogatych w histaminę lub stymulujących jej wydzielanie, takich jak ostre przyprawy, pomidory, kiszone warzywa, cytrusy, truskawki, kakao czy wino. Histamina jest bowiem substancją, która odgrywa istotną rolę w reakcjach alergicznych;
• ziołolecznictwo – suplementy diety, herbatki, oleje do stosowania zewnętrznego oraz maści na bazie ziół zawierających kwercetynę, takich jak rumianek, skrzyp polny czy dziurawiec, mogą zahamować wyrzut histaminy;
• działania doraźne – czasami pomocne mogą okazać się filtry powietrza przeznaczone dla alergików, a także utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza w pomieszczeniach, np. poprzez stosowanie dyfuzorów. Regularne sprzątanie domu, w tym odkurzanie i ścieranie kurzu, a także koszenie trawników, również może przynieść ulgę osobom uczulonym;
• higiena osobista – w okresach wzmożonego pylenia mycie twarzy, dłoni i przedramion może przynieść znaczną ulgę. Częste prysznice i mycie włosów pomagają usunąć z ciała alergeny, co jest szczególnie ważne w przypadku dzieci. Zalecana jest również zmiana ubrań, zwłaszcza tych bezpośrednio narażonych na kontakt z alergenami, takimi jak pyłki roślin.

Na czym polega odczulanie?

Jedną z najskuteczniejszych strategii walki z alergią jest odczulanie, czyli immunoterapia swoista. Odczulanie polega na regularnym podawaniu alergenu w coraz większych dawkach, co ma na celu zwiększenie tolerancji chorego na te czynniki, które wywołują u niego reakcję alergiczną. W rezultacie organizm może oswoić się z konkretnym alergenem i przestaje traktować go jako wroga.

Uważa się, że odczulanie jest obecnie jedynym przyczynowym sposobem alergii dostępnym w medycynie, który pozwala na kontrolowanie jej przebiegu i hamowanie dalszego rozwoju. Proces ten przebiega dwuetapowo:

• leczenie podstawowe, inaczej wstępne lub początkowe, czyli okres, w którym zwiększa się dawkę alergenu podawanego w szczepionce, aż do osiągnięcia dawki maksymalnej;
• leczenie podtrzymujące, inaczej kontynuacja leczenia alergii, czyli podanie maksymalnej dawki tolerowanej przez pacjenta lub dawki zalecanej przez producenta.

Co ważne, rozróżnia się dwie możliwości odczulania w postaci szczepienia odczulającego:

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

• podskórną – w formie zawiesiny do wstrzykiwania podskórnego w ramię (zastrzyk odczulający). Podanie szczepionki jest korzystnym rozwiązaniem dla osób, które dobrze znoszą zastrzyki, a mają problemy z regularnym stosowaniem leków doustnych. W momencie osiągnięcia dawki tolerowanej zastrzyki na odczulanie wykonuje się co 4-6 tygodni;
• podjęzykową – w postaci tabletek, liofilizatów i roztworów podjęzykowych. Ta forma jest szczególnie polecana w celu leczenia alergii u dzieci oraz osób, które źle znoszą zastrzyki. Minusem jest jednak fakt, że wymaga ona codziennego stosowania. Pierwszą dawkę podaje się pacjentowi w gabinecie lekarza. Jeżeli nie pojawią się żadne skutki uboczne, leczenie jest kontynuowane w domu.

Czy odczulanie jest bezpieczne? Przyjmuje się, że odczulanie jest bezpieczną i skuteczną metodą leczenia alergii, która zawsze powinna być jednak przeprowadzana pod ścisłym nadzorem lekarza alergologa. Co ważne, nie istnieją dokładne badania naukowe na ten temat, jednak przyjmuje się, że odczulać mogą się dorośli oraz dzieci powyżej 5. roku życia.

Alergia leczenie – jakie alergeny podaje się w szczepionkach?

Preparaty stosowane do odczulania mogą zawierać różne alergeny, a nawet ich mieszanki. W zastrzykach odczulających i odczulaniu doustnym znajdują się takie alergeny jak:

• pyłki traw, pyłki drzew oraz zbóż;
• nabłonek lub sierść zwierząt, np. psa, kota, konia;
• wyciągi alergenowe grzybów pleśniowych;
• roztocze kurzu domowego;
• jad owadów, np. osy, pszczoły, komara.

Co ważne, odczulanie odbywa się całorocznie lub sezonowo. W drugim przypadku terapia dotyczy alergenów występujących sezonowo i rozpoczyna się na kilka miesięcy przed okresem pylenia (2-4 miesiące przed sezonem pylenia) i trwa do jego zakończenia.

Ile trwa odczulanie?

Odczulanie jest długim procesem, który może trwać od 3 do nawet 5 lat. Warto jednak podkreślić, że im wcześniej terapia zostanie wdrożona, tym większa jest szansa na jej skuteczność. W zależności od nasilenia alergenu odczulanie może trwać od kilku do kilkunastu tygodni. Po odczulaniu pacjentowi podaje się dawkę podtrzymującą – co 4 lub 6 tygodni.

Odczulanie – przeciwwskazania

Nie istnieją szczególne przeciwwskazania do przeprowadzenia immunoterapii alergenowej. W niektórych chorobach przewlekłych alergolog musi jednak ocenić, czy korzyści z zastosowanej terapii przewyższą potencjalne działania niepożądane. Przed wykonaniem odczulania należy skonsultować się z lekarzem alergologiem i poinformować go o takich chorobach jak:

• dusznica bolesna;
• cukrzyca;
• nadciśnienie tętnicze;
• choroba niekontrolowana astma;
• POChP;
• czynne choroby autoimmunologiczne;
• czynne choroby nowotworowe.

Odczulanie – skutki uboczne

Zastosowanie szczepionki odczulającej może wiązać się z wystąpieniem szeregu działań niepożądanych. Bardzo rzadko pojawiają się takie skutki uboczne jak np. obrzęk krtani, ciężki napad astmy, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Z tego powodu ważne jest, aby w ciągu 30 minut od podania szczepionki pacjent znalazł się pod opieką lekarza lub osoby, która wie, jak zareagować na nadmierne symptomy uczulenia i nadwrażliwość na lek.

Pozostałe działania niepożądane, które mogą pojawić się po odczulaniu, to:

• obrzęk, zaczerwienienie i świąd skóry;
• nieżyt nosa dający podobne objawy jak katar sienny;
• nasilenie astmy;
• zmiany skórne, jak np. pokrzywka;
• zaczerwienienie oczu;
• zaburzenia smaku i ból jamy ustnej (w przypadku odczulania podjęzykowego).

Czy podczas odczulania można brać leki na alergię?

Odczulanie nie stanowi przeciwwskazania do stosowania leków przeciwalergicznych. Co ważne, terapia lekami przeciwalergicznymi również nie stanowi przeciwwskazania do wdrożenia odczulania.

Jaki jest koszt odczulania?

Odczulanie najpopularniejszymi alergenami, takimi jak pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, traw, w formie zastrzyku jest refundowane przez NFZ. Preparaty do immunoterapii podjęzykowej (w kroplach i tabletkach) nie są opłacane w ramach NFZ, a ich koszt jest uzależniony od cennika w konkretnej placówce.

Najważniejsze informacje:

• Podstawą leczenia zakażeń Chlamydią trachomatis jest odpowiednia antybiotykoterapia. Na zapalenie cewki moczowej i szyjki macicy stosuje się azytromycynę lub doksycyklinę, będące lekami dostępnymi wyłącznie na receptę. 
• Konsultacja u wenerologa zalecana jest w przypadku wystąpienia niepokojących objawów układu moczowo-płciowego lub kontaktu z osobą zakażoną. 
• Chlamydioza jest chorobą łatwo wyleczalną, jednak nieleczona prowadzi do ciężkich powikłań. W skrajnych przypadkach może powodować niepłodność u kobiet i mężczyzn.
• Po zakończonym leczeniu warto powtórzyć badanie na chlamydię, ponieważ infekcja bakteryjna ma tendencję do nawrotów, a jej przechorowanie nie zapewnia odporności na ponowne wystąpienie. 

Osoby z podejrzeniem chlamydiozy (wywołanej przez bakterię Chlamydia trachomatis) powinny skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli doświadczają takich objawów, jak ropno-śluzowe upławy, świąd okolic intymnych, krwawienia międzymiesiączkowe i ból w podbrzuszu u kobiet oraz ropno-śluzowa wydzielina z cewki moczowej, częste i bolesne oddawanie moczu oraz obrzęk moszny u mężczyzn. Dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego (zapalenie cewki moczowej i szyjki macicy) wymagają zastosowania antybiotyku. Jak leczyć chlamydiozę? Jak długo trwa antybiotykoterapia na Chlamydię trachomatis? Czy chlamydia jest wyleczalna i jakie mogą być powikłania nieleczonego zakażenia chlamydią? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej.

Zakażenie chlamydią – do jakiego lekarza z objawami chlamydiozy?

Chlamydiozy jest to grupa chorób zakaźnych wywołanych przez bakterie z rzędu chlamydiales. Chlamydia trachomatis, będąca najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem chlamydii, powoduje powszechną infekcję przenoszoną drogą płciową u osób aktywnych seksualnie, która może prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie zostanie wyleczona.

Inne rodzaje chlamydii to Chlamydia pneumoniae (wywołuje zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych) oraz Chlamydia psitacci (wywołuje odzwierzęcą chorobę – ornitozę).

Dlatego kluczowe jest szybkie rozpoznanie i właściwe zwalczanie choroby, która wywołuje zapalenia układu moczowo-płciowego i wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych (i zapalenie spojówek u noworodków).

Chlamydioza, która jest przenoszona drogą płciową, to choroba wymagająca leczenia pod kontrolą specjalisty. Niepokojące objawy w pierwszej kolejności można skonsultować z lekarzem rodzinnym. Po wykonaniu testu potwierdzającego obecność bakterii należy skierować się do wenerologa lub lekarza chorób zakaźnych.

Ze względu na różne postacie zakażenia, obejmujące np. zapalenie płuc czy zapalenie stawów, leczenie może przebiegać z włączeniem innego specjalisty np. pulmonologa lub reumatologa. 

Wskazania do leczenia chlamydiozy – potwierdzenie zakażenia i kontakt z zakażonym

Leczenie chlamydiozy (Chlamydia trachomatis) zalecane jest zarówno osobom z charakterystycznymi objawami zakażenia bakteryjnego, jak i bezobjawowym nosicielom bakterii Chlamydia trachomatis. Wskazaniami do podjęcia leczenia chlamydiozy są potwierdzenie obecności bakterii (za pomocą testów) oraz kontakt z osobą zakażoną. Na wizytę powinny zdecydować się osoby potencjalnie zdrowe, u partnera których stwierdzono chlamydiozę.

Konieczność podjęcia terapii mimo braku symptomów spowodowana jest tym, że niewyleczona infekcja może prowadzić do potencjalnie groźnych powikłań – w skrajnych przypadkach niepłodności u kobiet i mężczyzn. 

Leczeniu poddać powinny się również kobiety w ciąży z potwierdzonym zakażeniem, zwłaszcza przed porodem.

Rozpoznanie chlamydiozy. Diagnostyka zakażenia bakteryjnego

Objawy zakażenia chlamydią różnią się między płciami. U mężczyzn w przypadku zakażenia chlamydia trachomatis rozwija się zapalenie cewki moczowej, z kolei u kobiet dochodzi również do zapalenia szyjki macicy.

W razie zaobserwowania u siebie objawów chlamydiozy, należy umówić się na konsultację lekarską w celu przeprowadzenia pełnej diagnostyki (badanie podmiotowe i przedmiotowe). 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Badanie ginekologiczne pozwala na ocenę cewki moczowej i szyjki macicy. Diagnoza chlamydiozy (chlamydia trachomatis) wymaga przeprowadzenia testów laboratoryjnych, które mogą obejmować badanie wymazów z narządów płciowych lub testy moczu. U kobiet pobierany jest wymaz z kanału szyjki macicy, u mężczyzn wymaz z cewki moczowej. Uzyskany materiał poddaje się badaniu mikroskopowemu.

Ważne jest, aby wykonać badanie nawet w przypadku braku objawów (w ramach profilaktyki lub po kontakcie z osobą zakażoną). Wynika to z faktu, że chlamydioza często przebiega bezobjawowo, a nierozpoznana i nieleczona infekcja może prowadzić do poważnych konsekwencji.

W razie podejrzenia zapalenia płuc wywołanego przez chlamydię należy wykonać RTG klatki piersiowej.

Leczenie chlamydiozy. Co zabija Chlamydię trachomatis?

Leczenie chlamydiozy polega przede wszystkim na stosowaniu antybiotyków, które są skuteczne w zwalczaniu bakterii Chlamydia trachomatis. Najczęściej wykorzystywanymi lekami są azytromycyna i doksycyklina. Azytromycyna działa poprzez hamowanie syntezy białka w komórkach bakteryjnych, co prowadzi do zahamowania ich wzrostu i rozprzestrzeniania się. Podobnie doksycyklina – blokując działanie rybosomów bakteryjnych uniemożliwia im produkcję niezbędnych białek, co powoduje zahamowanie namnażania się bakterii chlamydia trachomatis, która wywołuje zapalenie cewki moczowej i kanału szyjki macicy.

W przypadku chlamydiowego zapalenia spojówek – zarówno u osób dorosłych, jak i u noworodków – stosuje się miejscowo antybiotyki: tetracyklinę lub erytromycynę, hamujące syntezę białek bakteryjnych. 

Schemat leczenia (dawkowanie i czas antybiotykoterapii) są dostosowywane indywidualnie przez lekarza, zależnie od wieku pacjenta i ewentualnych powikłań zakażenia Chlamydią trachomatis. 

Jak długo trwa leczenie chlamydii (chlamydiozy)?

Leczenie zakażenia chlamydią i wywołanej nią chlamydiozy, jednej z powszechnych chorób przenoszonych drogą płciową, trwa zazwyczaj od 7 do 14 dni. Antybiotyki na chlamydiowe zapalenie spojówek przyjmowane są zwykle przez przez okres 2-3 tygodni. 

Ważne jest przy tym przestrzeganie zaleceń lekarza i realizacja całego cyklu leczenia (polegającego na przyjmowaniu antybiotyku), nawet jeśli objawy chlamydiozy ustąpią wcześniej. 

W trakcie antybiotykoterapii należy powstrzymać się od współżycia, aż do momentu całkowitego wyleczenia, ponieważ osoba będąca nosicielem może zarażać inne osoby. 

Jeśli leczenie zakażenia bakteryjnego bakterią Chlamydia trachomatis nie przynosi dobrych efektów lub infekcja cewki moczowej lub kanału szyjki macicy powraca, należy zmienić podawany antybiotyk na inny.

Leczenie Chlamydii trachomatis u kobiet w ciąży

Chlamydioza, przenoszona drogą płciową, w ciąży stanowi zagrożenie dla kobiety i dziecka. Na bardzo wczesnym etapie ciąży chlamydioza może doprowadzić do zahamowania wzrostu płodu, a nawet do poronienia. 

Chlamydia trachomatis u kobiet w ciąży może przybrać zarówno formę bezobjawową, jak i ciężką, w której pacjentka będzie wymagać hospitalizacji. Opieką kobiety w ciąży z potwierdzoną chlamydiozą zajmuje się lekarz ginekolog i wenerolog. U kobiet w ciąży zarażonych chlamydią wdraża się antybiotykoterapię za pomocą azytromycyny i erytromycyny (antybiotyki makrolidowe) lub amoksycyliny (antybiotyk beta-laktamowy).

Każda kobieta będąca w ciąży powinna poddać się badaniu w kierunku wykrycia chlamydii. Pierwsze testy należy wykonać na najwcześniejszym etapie ciąży. Powtórzenie badań jest zalecane w 3 trymestrze ciąży. 

Po miesiącu od zakończenia leczenia należy powtórzyć testy. Jeśli obecność bakterii u kobiety w ciąży została stwierdzona zbyt późno i niemożliwe jest podjęcie leczenia antybiotykiem, wówczas od momentu urodzenia noworodek pozostaje pod ścisłą obserwacją specjalisty i wymaga hospitalizacji. 

Leczenie dzieci zakażonych chlamydią trachomatis

Istnieje możliwość zakażenia Chlamydią trachomatis noworodka, do czego najczęściej dochodzi podczas akcji porodowej. Pierwsze objawy przeniesienia infekcji od zakażonej matki pojawiają się już kilkanaście godzin później. Jednak u niektórych dzieci aktywność bakterii może ujawnić się dopiero po wielu miesiącach. 

Niepokój rodziców powinny wzbudzić następujące, wymagające leczenia przyczynowego objawy chlamydiozy u dzieci:

• przekrwienie lub obrzęk spojówek, 
• gęsta wydzielina wodnista lub ropna z nosa, 
• ostry kaszel napadowy, 
• charakterystyczne rzężenie podczas kaszlu, 
• bezdech.

Umiejscawiający się w płucach patogen powoduje atypowe zapalenie płuc, które w początkowym stadium może być mylone z wirusowym zapaleniem. Dlatego kluczowa jest wieloetapowa diagnostyka, również w kierunku chlamydii. 

Dzieci zakażone bakterią poddawane są terapii antybiotykiem o działaniu bakteriobójczym. Wystąpienie pierwszych, niepokojących objawów należy zgłosić do lekarza rodzinnego. W zależności od stopnia rozwoju zakażenia i powikłań, dziecko powinno pozostawać pod kontrolą specjalisty chorób zakaźnych lub pulmonologa. 

Czy chlamydię da się wyleczyć?

Wyleczenie zakażenia chlamydią (i wywołanego nią zapalenia cewki moczowej lub kanału szyjki macicy) jest możliwe, zwłaszcza gdy infekcja jest zdiagnozowana i leczona we właściwy sposób. Leczenie polega głównie na stosowaniu antybiotyków, które są skuteczne w zwalczaniu bakterii chlamydia. 

Aby zapewnić skuteczność leczenia chlamydiozy, ważne jest przestrzeganie wskazówek lekarza dotyczących dawkowania i czasu trwania terapii. Zaleca się kontrolę po zakończeniu leczenia, aby potwierdzić skuteczność terapii. Niestety, przebycie chlamydiozy nie daje odporności na zachorowanie w przyszłości.

Nieleczona chlamydia. Powikłania chlamydiozy

Nieleczona chlamydioza, częsta z chorób przenoszonych drogą płciową, może przyczyniać się do poważnych powikłań zdrowotnych zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. U kobiet istnieje ryzyko zapalenia jajników i jajowodów oraz infekcji macicy, co z kolei może prowadzić do niepłodności oraz zwiększać ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej. Możliwe jest też zapalenie narządów miednicy mniejszej.

U mężczyzn nieleczona chlamydioza może wywołać zapalenie najądrza, jąder oraz zatok nasiennych, co również może skutkować obniżeniem płodności. 

U obu płci niewyleczona infekcja może prowadzić do przewlekłych bólów miednicy. Możliwe jest też wystąpienie chlamydiowego zapalenia spojówek oraz Zespołu Reitera, będący reaktywnym zapaleniem stawów. Brak leczenia oznacza również zwiększone ryzyko zakażenia HIV. 

Szybkie rozpoznanie i leczenie zakażenia, które wywołuje chlamydia trachomatis, pozwala uniknąć tych potencjalnie poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Najważniejsze infromacje

• Bakteryjne zapalenie pochwy jest jednym z najczęstszych intymnych problemów zdrowotnych u kobiet, szczególnie w wieku reprodukcyjnym. 
• Jest to stan, który wywołuje nieprzyjemne objawy (rybi zapach wydzieliny, świąd i pieczenie, ból w podbrzuszu).
• W przypadku zaniedbania prowadzi do powikłań, w tym przedwczesnego porodu u kobiet ciężarnych.
• Dlatego kluczowe jest odpowiednie rozpoznanie infekcji i jej leczenie – podstawę stanowi antybiotykoterapia w postaci leków z klindamycyną i metronidazolem. Stosowane są tabletki, żele i globulki dopochwowe oraz probiotyki ginekologiczne zawierające kwas mlekowy.
• Warto również stosować domowe sposoby, które mogą wspomagać proces zwalczania infekcji o podłożu bakteryjnym. 

Bakteryjne zapalenie pochwy jest uciążliwym problemem zdrowotnym, jednak dzięki właściwej diagnozie i leczeniu można skutecznie go zwalczyć. Ważne jest, aby jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, gdy pojawią się podejrzenia waginozy bakteryjnej, co pozwoli złagodzić objawy infekcji i uniknąć powikłań. W tym artykule omówimy, do kogo z podejrzeniem bakteryjnej waginozy warto się udać, jak przebiega diagnoza lekarska, do czego może prowadzić nieleczona infekcja intymna, jakie na bakteryjne zapalenie pochwy leczenie jest stosowane, jakie domowe sposoby mogą przynieść ulgę oraz jak zapobiegać nawracającym infekcjom intymnym.

Podejrzenie infekcji bakteryjnej pochwy. Do jakiego lekarza z waginozą bakteryjną?

Doświadczając objawów sugerujących bakteryjne zapalenie pochwy (wywołane przez bakterie beztlenowe Gardnerella vaginalis), takich jak nieprzyjemny (określany jako rybi) zapach wydzieliny z pochwy, zmieniony jej kolor, świąd i pieczenie pochwy oraz ból w podbrzuszu, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. 

W razie podejrzenia infekcji bakteryjnej pochwy najlepiej jest udać się do ginekologa, który ma odpowiednią wiedzę i doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu problemów związanych z układem rozrodczym. 

Gdy naturalne mechanizmy obronne zawiodą i dojdzie do infekcji intymnej na skutek działania bakterii beztlenowych, szybka reakcja i skonsultowanie się z odpowiednim specjalistą może pomóc w sprawnym rozpoznaniu problemu i podjęciu skutecznej terapii (np. w postaci globulek dopochwowych).

Bakteryjne zapalenie pochwy to infekcja wymagająca leczenia farmakologicznego. Zauważyłaś u siebie niepokojące objawy? Zgłoś się do lekarza – nieleczone lub nieprawidłowo leczone bakteryjne infekcje intymne, w tym infekcja bakteryjna pochwy, mogą wiązać się z rozwojem groźnych powikłań. 

Diagnoza bakteryjnego zapalenia pochwy w gabinecie lekarskim – jak wygląda badanie ginekologiczne?

Diagnoza bakteryjnego zakażenia pochwy opiera się głównie na badaniu ginekologicznym oraz pobraniu wymazu z pochwy. 

Podczas badania lekarz może zaobserwować charakterystyczne objawy, takie jak nieprzyjemnie pachnąca wydzielina z pochwy czy zaczerwienienie błon śluzowych (któremu towarzyszy pieczenie i silny świąd wywołane przez stan zapalny). 

W celu potwierdzenia diagnozy przeprowadza się mikroskopowe badanie wymazu, które pozwala zidentyfikować obecność bakterii charakterystycznych dla bakteryjnego zakażenia pochwy. Obecność komórek jeżowatych w preparacie mikroskopowym świadczy o bakteryjnej waginozie.

Lekarz może zlecić dodatkowo badanie pH pochwy, które jest podwyższone w przypadku bakteryjnej waginozy (powyżej 4,5). Wykonywany jest również test anionowy na bakteryjne zapalenie pochwy – dodanie 10% roztworu wodorotlenku potasu do próbki wydzieliny pochwowej powoduje nasilenie się rybiego zapachu, typowego objawu tej infekcji intymnej wywołanej przez bakterie beztlenowe.

Dokładna diagnoza jest kluczowa dla właściwego leczenia i zapobiegania powikłaniom wywołanym przez bakteryjne zapalenie pochwy.

Na czym polega leczenie bakteryjnego zapalenia pochwy? 

Leczenie bakteryjnego zapalenia pochwy opiera się głównie na stosowaniu antybiotyków, takich jak metronidazol (tabletki lub żel dopochwowy) lub klindamycyna (postać doustna lub dopochwowa). Leki te działają na bakterie, które są odpowiedzialne za infekcję intymną, przez co pomagają w szybkim zwalczaniu jej objawów i przywracaniu równowagi flory bakteryjnej pochwy. 

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Te leki na bakteryjne zapalenie pochwy dostępne są wyłącznie na receptę. Czas trwania terapii oraz dawkowanie antybiotyków zależą od stopnia zaawansowania infekcji i indywidualnej reakcji organizmu pacjentki. Aby leczenie ukierunkowane na infekcje bakteryjne było skuteczne, należy je stosować zgodnie z zaleceniami lekarza i przez określony czas.

Często na infekcje bakteryjne pochwy (bakteryjne zapalenie pochwy) stosuje się również terapię w postaci kremów lub żeli antybakteryjnych do stosowania miejscowego, które łagodzą dolegliwości bólowe okolic intymnych. 

Probiotyki w formie globulek dopochwowych pomagają z kolei przywrócić naturalną florę bakteryjną pochwy, wspierając proces gojenia się i zapobiegając nawrotom infekcji. Wspomagająco warto stosować je po zakończeniu terapii przeciwbakteryjnej oraz w profilaktyce nawrotów. 

Na bakteryjne zakażenie pochwy przyjmować można również preparaty doustne zawierające szczepy Lactobacillus (pałeczki kwasu mlekowego), które kolonizują pochwę. Preparaty tego typu na zapalenie pochwy wydawane są bez recepty. 

Czy bakteryjne zapalenie pochwy samo przejdzie?

Bakteryjne zapalenie pochwy rzadko ustępuje samoistnie – w większości przypadków wymaga leczenia antybiotykami. Nieleczone infekcje mogą prowadzić do poważniejszych powikłań, dlatego ważne jest skonsultowanie się z lekarzem i podjęcie odpowiedniej terapii. 

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących bakteryjną waginozę (zapalenie pochwy), zaleca się jak najszybsze zasięgnięcie porady medycznej.

U ponad połowy kobiet bakteryjne zapalenie pochwy przebiega bezobjawowo – ważne są więc regularne kontrole lekarskie, które pozwalają na wykrycie możliwej infekcji bakteryjnej.

Nieleczona infekcja bakteryjna – do czego może prowadzić? Powikłania bakteryjnej waginozy

Leczenie bakteryjnego zapalenia pochwy (waginoza bakteryjna) jest niezbędne do zachowania zdrowia intymnego. Nieleczona infekcja może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak:

• zapalenie narządów miednicy mniejszej,
• zakażenie wyższych odcinków układu moczowo-płciowego,
• poronienie lub przedwczesny poród u kobiet w ciąży,
• poporodowe zapalenie endometrium,
• zakażenie rany po cięciu cesarskim,
• zakażenie wirusem HIV,
• powikłania infekcyjne po zabiegach ginekologicznych,
• posocznica bakteryjna.

Leczenie bakteryjnej waginozy nie tylko pomaga złagodzić objawy infekcji intymnej, takie jak upławy mające nieprzyjemny zapach, uporczywy świąd i pieczenie pochwy czy trudności z oddawaniem moczu, ale również chroni ogólny stan zdrowia kobiety. 

Właściwa terapia pozwala przywrócić równowagę bakteryjną w pochwie, co sprzyja utrzymaniu zdrowia intymnego.

Leczenie bakteryjnej waginozy. Ile trwa infekcja intymna?

Czas trwania leczenia bakteryjnego zakażenia pochwy może być różny w zależności od indywidualnego przypadku oraz wdrożonej terapii. 

U większości kobiet terapia antybiotykowa trwa od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od stopnia zaawansowania infekcji. 

Konieczne jest przy tym przestrzeganie zaleceń lekarza oraz terminowe przyjmowanie przepisanych leków, co pozwala zapewnić skuteczność leczenia i uniknąć nawrotów infekcji. Należy wystrzegać się leczenia na własną rękę, nie powinno się też przerywać leczenia bez konsultacji z lekarzem, nawet jeśli objawy ustąpią.

Infekcje bakteryjne mają skłonność do nawracania. Ważne są dlatego regularne kontrole u lekarza po zakończeniu terapii. Monitorowanie stanu zdrowia intymnego pozwala zapobiegać ponownemu wystąpieniu infekcji.

Domowe sposoby na bakteryjne zapalenie pochwy. Co może przynieść ulgę przy infekcji intymnej?

Leczenie farmakologiczne jest kluczowe przy zdiagnozowanej infekcji intymnej. Istnieją jednak również domowe sposoby na bakteryjne zakażenie pochwy, które mogą pomóc złagodzić uciążliwe objawy. 

Ziołowe kąpiele są jednym z popularnych sposobów na ulgę. Dodanie do ciepłej wody ziół o właściwościach łagodzących, takich jak rumianek, nagietek, babka lancetowata czy lawenda, może przynieść ulgę w przypadku objawów wskazujących na infekcję bakteryjną (świąd i podrażnienie pochwy). 

Zioła te posiadają właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, które mogą pomóc w zwalczaniu infekcji intymnych, w takich jak infekcje bakteryjne pochwy.

Regularne stosowanie ziołowych kąpieli może przyczynić się do przyspieszenia procesu gojenia, kiedy wystąpi infekcja bakteryjna pochwy.

Należy pamiętać, że domowe sposoby mogą być jedynie uzupełnieniem terapii farmakologicznej, a w razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem.

Nawracająca infekcja intymna. Jak zapobiegać bakteryjnemu zapaleniu pochwy?

Nawracające infekcje intymne, zwłaszcza bakteryjne zapalenie pochwy, mogą być utrudniać codzienne funkcjonowanie. Istnieją jednak pewne strategie, które mogą pomóc w zapobieganiu ponownemu wystąpieniu infekcji:

• utrzymywanie odpowiedniej higieny intymnej – regularne mycie okolic intymnych wodą i łagodnym mydłem, unikając nadmiernego stosowania perfumowanych produktów higienicznych, może pomóc w utrzymaniu zdrowej mikroflory bakteryjnej pochwy,
• unikanie czynników drażniących – należy nosić bawełnianą bieliznę, unikać długotrwałego noszenia wilgotnych ubrań oraz stosowania perfumowanych tamponów, podpasek i wkładek, co może pomóc w zapobieganiu podrażnieniom i rozwojowi infekcji intymnych,
• stosowanie probiotyków – regularne spożywanie produktów bogatych w probiotyki, takich jak jogurt naturalny, może pomóc w przywróceniu równowagi flory bakteryjnej pochwy,
• dbanie o zdrowy styl życia – regularna aktywność fizyczna, zbilansowana dieta bogata w witaminy i minerały oraz unikanie nadmiernego stresu mogą wspomóc w utrzymaniu zdrowego układu odpornościowego, co z kolei może służyć zapobieganiu infekcjom intymnym,
• regularne badania kontrolne u lekarza ginekologa – systematyczne wizyty u specjalisty pozwalają na monitorowanie stanu zdrowia intymnego i wczesne wykrywanie ewentualnych infekcji intymnych. 

Najważniejsze informacje:

• Grypa to wysoce zakaźna choroba układu oddechowego. Wywołują ją wirusy grypy typu A, B lub C. 
• Najwięcej zachorowań na grypę obserwuje się w sezonie jesienno-zimowym (tzw. grypa sezonowa). 
• Grypę charakteryzuje gwałtowny początek objawów, do których zalicza się wysoką gorączkę, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, suchy kaszel i ogólne osłabienie. 
• Na grypę szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze, o osłabionej odporności i chorujące przewlekle. U nich choroba może mieć cięższy przebieg i wiązać się z ryzykiem powikłań. 
• Podstawową formą zwalczania grypy jest leczenie objawowe i łagodzenie symptomów domowymi sposobami. U pacjentów z grup ryzyka stosuje się leki przeciwwirusowe. 

Dla wielu osób choroba wywołana wirusem grypy kończy się samoistnym wyzdrowieniem. Istnieją przy tym skuteczne sposoby zarówno na leczenie grypy, jak i łagodzenie jej objawów domowymi sposobami. Jak leczyć grypę? Jak zwalczać wirusy grypy i zapobiegać zakażeniu? O tym poniżej.

Leczenie grypy. Do jakiego lekarza z podejrzeniem zakażenia?

Przebieg choroby może różnić się u każdego pacjenta. W przypadku wystąpienia objawów wywoływanych przez wirusa grypy zaleca się skonsultowanie się z lekarzem pierwszego kontaktu. Może on zalecić odpowiednie leczenie bądź skierować chorego do specjalisty w przypadku powikłań lub ciężkich objawów grypy.

Jak wygląda diagnoza grypy?

Rozpoznanie grypy opiera się na obserwacji charakterystycznych objawów choroby, takich jak wysoka gorączka, ból głowy, bóle mięśni i stawów, suchy kaszel i ogólne zmęczenie. 

Kiedy pojawią się pierwsze objawy grypy, kluczowe jest jak najszybsze skonsultowanie się z lekarzem – szybka diagnoza i odpowiednie leczenie mogą znacznie zredukować czas trwania choroby oraz minimalizować ryzyko powikłań. Lekarz może zlecić badania laboratoryjne, takie jak test na obecność wirusa grypy, aby potwierdzić diagnozę choroby układu oddechowego.

Dostępne są również testy na grypę (do kupienia w aptece), które można wykonać samodzielnie w domu. Szybka diagnoza za pomocą takiego testu pozwala na natychmiastowe podjęcie właściwych działań, co z kolei zwiększa szansę na skuteczne zahamowanie rozwoju choroby.

Jak leczyć grypę?

U większości chorych na grypę – osób, które nie są zaliczane do tzw. grupy ryzyka – stosowane jest leczenie objawowe.

Objawowe leczenie grypy

Farmakologiczne leczenie grypy polega, z uwagi na charakterystyczne dla niej symptomy (wysoka gorączka, bóle głowy i mięśni), na przyjmowaniu dwóch kategorii leków – są nimi leki przeciwgorączkowe i leki przeciwbólowe (z paracetamolem i ibuprofenem). 

Paracetamol, który pobudza ośrodkowy układ nerwowy, obniża gorączkę i redukuje ból, zmniejszając tym samym dyskomfort towarzyszący grypie. Ibuprofen, będący niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), w porównaniu do paracetamolu, wykazuje dodatkowo właściwości przeciwzapalne, związane z hamowaniem cyklooksygenazy. Ograniczając produkcję prostaglandyn, zwalcza ból i gorączkę.

Leki z paracetamolem i ibuprofenem nie tylko łagodzą uciążliwe objawy grypy, ale mogą również wpłynąć na skrócenie czasu choroby. Najlepiej zacząć ich przyjmowanie w momencie pojawienia się pierwszych objawów grypy, takich jak gorączka, ból głowy czy bóle mięśniowe. Pozwala to uniknąć nasilenia objawów choroby. 

Należy przy tym pamiętać, że leki te nie eliminują przyczyny grypy, a jedynie łagodzą jej objawy. Stosowanie ich powinno być tymczasowe i zgodne z zaleceniami lekarza lub instrukcją na opakowaniu (właściwa dawka i częstotliwość przyjmowania), zwykle nie dłużej niż kilka dni, aby uniknąć ewentualnych działań niepożądanych. 

W przypadku, kiedy objawy grypy utrzymują się lub nasilają się po kilku dniach, zaleca się konsultację z lekarzem w celu oceny dalszego postępowania.

W przypadku kataru (rzadziej obserwowanego przy grypie), kaszlu, i bólu gardła w łagodzeniu objawów odpowiednie są leki przeciwhistaminowe oraz leki przeciwkaszlowe.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Leki przeciwhistaminowe działają poprzez blokowanie receptorów histaminowych, które są odpowiedzialne za objawy alergiczne, takie jak kichanie i katar. W przypadku grypy zmniejszają ilość wydzieliny i przynoszą ulgę przy zatkanym nosie. 

Leki przeciwkaszlowe działają z kolei poprzez hamowanie odruchu kaszlu, co może pomóc w łagodzeniu uciążliwego kaszlu, który może towarzyszyć grypie.

Warto pamiętać, że w przypadku ciężkich objawów zakażenia wirusem grypy lub występowania dodatkowych problemów zdrowotnych należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. 

Leczenie przeciwwirusowe grypy

W przebiegu grypy u pacjentów (przede wszystkim z grup ryzyka) konieczne może być zastosowanie leków przeciwwirusowych (zawierających substancje czynne, takie jak np. oseltamiwir lub zanamivir). 

Zarówno oseltamiwir i zanamivir działają poprzez hamowanie enzymu neuraminidazy, niezbędnego do replikacji wirusa grypy w organizmie. Oseltamiwir jest dostępny w postaci doustnych tabletek lub syropu, z kolei zanamivir podaje się przez inhalację. Leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu grypy, zwykle powinny być stosowane przez okres ok. 5 dni. 

Najlepiej zacząć przyjmowanie tych leków jak najszybciej po wystąpieniu pierwszych objawów grypy (w ciągu pierwszych 48 godzin). Pozwala to osiągnąć maksymalną skuteczność leków w zwalczaniu wirusa. Wczesne zastosowanie leczenia przeciwwirusowego może skrócić czas trwania choroby oraz zmniejszyć ryzyko powikłań. 

Wskazaniami do przeciwwirusowego leczenia grypy jest ciężki przebieg grypy i zwiększone ryzyko powikłań grypy. U osób z tzw. grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia ciężkiego lub powikłanego przebiegu choroby ważne jest, aby leczenie rozpocząć jak najszybciej po wystąpieniu objawów, bez względu na ich intensywność. 

Przeciwwirusowe leki na grypę (np. Tamiflu, Ebilfumin, Segosana) są wydawane tylko na receptę. Ich przyjmowanie powinno przebiegać pod nadzorem lekarza, który podejmie decyzję o przepisaniu odpowiedniego leku po przeprowadzeniu oceny stanu zdrowia pacjenta i wskazań do stosowania leków przeciwwirusowych.

Szpitalne leczenie grypy

U niektórych pacjentów, w przypadku szczególnie ciężkiego przebiegu zakaźnej choroby układu oddechowego, konieczna może okazać się hospitalizacja. Do najczęstszych wskazań do leczenia szpitalnego osoby z grypą zalicza się gorączkę powyżej 40℃, niereagującą na stosowane leki przeciwgorączkowe.

Chorzy mogą skarżyć się również na inne objawy grypy – ból i ucisk w klatce piersiowej, mieć trudności w oddychaniu, a nawet obserwować zaburzenia świadomości. O hospitalizowanych pacjentów monitoruje się  wysycenie hemoglobiny tlenem za pomocą pulsoksymetru. Gdy wartości będą zbyt niskie, niezbędne może być leczenie w formie tlenoterapii.

Ile trwa leczenie grypy?

Czas leczenia grypy zależy od kilku czynników, przede wszystkim wieku pacjenta i jego stanu zdrowia, sposobu leczenia choroby wirusowej oraz obecności ewentualnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zapalenie mięśnia sercowego. 

W większości przypadków, objawy grypy łagodnieją w ciągu kilku dni do tygodnia, jednak pełne wyleczenie może zajmować nawet kilka tygodni. Okres choroby wydłużyć mogą powikłania grypy. Leczenie może wymagać więcej czasu również przy współistniejących chorobach. 

Kluczowym elementem skutecznego leczenia grypy jest wczesna diagnoza i dopasowanie terapii, co może znacząco skrócić czas choroby i zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań.

Domowe sposoby na grypę – jak łagodzić objawy choroby wirusowej?

Jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego chorzy mogą zastosować również domowe sposoby na grypę. Pomagają one łagodzić objawy grypy i przyspieszyć proces rekonwalescencji po infekcji wirusowej. 

Główną rolę odgrywa odpoczynek, który jest niezwykle potrzebny organizmowi w czasie zmagań z infekcją. Walce z grypą sprzyja duża dawka snu. 

Ważne jest również odpowiednie nawodnienie – choroba sprzyja odwodnieniu, dlatego należy dbać o regularne przyjmowanie płynów, najlepiej wody i ziołowych herbat. 

Pomocne mogą być też naturalne produkty, takie jak czosnek, imbir czy miód. Od dawna są one znane ze swoich właściwości antybakteryjnych i przeciwwirusowych – tym samym wspomagają układ odpornościowy i mogą przyspieszyć rekonwalescencję. Ciepłe napoje z miodem i cytryną mogą dodatkowo łagodzić ból gardła i usuwać kaszel. 

Kolejnym domowym sposobem na grypę są ciepłe kompresy stosowane na klatkę piersiową oraz inhalacje. Najczęściej stosowane są inhalacje z soli fizjologicznej, do której dodać można olejki eteryczne o działaniu łagodzącym, takie jak eukaliptusowy, miętowy i z drzewa herbacianego. 

Świetnie sprawdzają się również wykorzystywane do inhalacji zioła – rumianek i szałwia oraz przyprawy kuchenne – rozmaryn i goździki. Zawarte w nich substancje o właściwościach przeciwwirusowych, przeciwzapalnych i antybakteryjnych łagodzą objawy grypy i wspierają układ odpornościowy w walce z wirusem.

Inhalacje parowe pomagają nawilżyć i udrożnić drogi oddechowe, a w efekcie złagodzić dyskomfort związany z zatkanym nosem i kaszlem. Domowe inhalacje warto powtarzać 1-2 razy dziennie.

Wilgotne powietrze łagodzi podrażnienie dróg oddechowych. Używanie nawilżacza powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa chory, może przynieść mu odczuwalną ulgę.

Chociaż domowe sposoby nie zastąpią leczenia farmakologicznego przeciwko grypie, to mogą istotnie przyczynić się do poprawy samopoczucia i skrócić czas trwania infekcji.

Dlaczego ważne jest skuteczne leczenie grypy?

Skuteczne wyleczenie grypy jest kluczowe z kilku powodów. Przede wszystkim, zakażenie wirusami grypy może prowadzić do poważnych powikłań, na które narażone są zwłaszcza dzieci, seniorzy, osoby z obniżoną odpornością, kobiety w ciąży i chorzy przewlekle (u których stwierdzono np. choroby nerek). 

Nieleczona grypa może przyczyniać się do zapalenia płuc, zapalenia oskrzeli, zapalenia zatok, a nawet zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Osłabiony organizm może być bardziej podatny na inne infekcje. 

Dopasowane przez lekarza leczenie grypy nie tylko pozwala na szybszy powrót do zdrowia, ale też chroni przed potencjalnie groźnymi następstwami zakażenia wirusem grypy. 

Skuteczne wyleczenie grypy to też wyraz troski o zdrowie społeczeństwa – ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa grypy, zwłaszcza w okresach wysokiej aktywności wirusów, chroni innych przed zachorowaniem na grypę.

Jak chronić siebie i innych przed grypą?

Aby chronić się przed grypą, zaleca się przestrzeganie podstawowych zasad higieny, takich jak regularne mycie rąk wodą i mydłem, unikanie bliskiego kontaktu z chorymi oraz zasłanianie ust i nosa podczas kaszlu lub kichania.

Szczepienie ochronne przeciw grypie są najskuteczniejszą metodą profilaktyki. Szczepionka powinna być stosowana zwłaszcza przez osoby ze zwiększonym ryzykiem powikłań grypy.

Transmisję wirusów grypy ogranicza również noszenie maseczek ochronnych przez osoby chore.

Najważniejsze informacje:

• Kłykciny kończyste – zmiany skórne określane jako brodawki weneryczne lub brodawki płciowe, to jedna z powszechnie występujących chorób przenoszonych drogą płciową. 
• Do powstania kłykcin kończystych dochodzi na skutek zarażenia wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), a dokładnie wybranymi jego typami.
• Kłykciny kończyste to wstydliwy problem – choroba weneryczna może dotknąć zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Obejmujące okolice intymne, odbyt, a niekiedy również jamę ustną i gardło zmiany skórne wymagają podjęcia leczenia pod okiem specjalisty. 
• Oprócz przyjmowania leków na kłykciny kończyste, lekarz może zalecić również wykonanie zabiegu laserowego lub krioterapii. Domowe sposoby mogą przynieść doraźną ulgę od dolegliwości wywołanych przez zakażenie HPV.
• Pomimo skuteczności wielu dostępnych terapii, całkowite wyleczenie kłykcin kończystych może być trudne. Wirus HPV pozostaje w organizmie, co wiąże się z ryzykiem nawrotów kłykcin kończystych w przyszłości. 

Do tej pory odkryto ponad 100 różnych rodzajów HPV – wirusa brodawczaka ludzkiego. Jak stwierdzono, typy 6 i 11 przyczyniają się do powstania zmian skórnych nazywanych kłykcinami kończystymi (inaczej brodawkami wenerycznymi lub płciowymi). Charakterystyczne kalafiorowate wykwity wymagają odpowiedniego leczenia, które zwalcza przyczynę choroby wenerycznej i usuwa jej objawy. Konsultacja z lekarzem jest kluczowa dla skutecznego radzenia sobie z kłykcinami kończystymi. Jak wygląda leczenie kłykcin kończystych? Jakie zabiegi stosuje się w tej chorobie przenoszonej drogą płciową? O tym poniżej.

Infekcja HPV 6 i 11 i jej leczenie – kłykciny kończyste u kobiet i mężczyzn

Leczenie kłykcin kończystych, jednej z chorób przenoszonych drogą płciową, polega na eliminowaniu widocznych zmian skórnych oraz zwalczaniu infekcji, którą wywołuje wirus HPV (wirus brodawczaka ludzkiego). Metody leczenia obejmują zarówno farmakoterapię, jak i procedury medyczne. 

Choroby przenoszone drogą płciową, takie jak infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego, mogą dotyczyć zarówno kobiet (np. kłykciny w szyjce macicy, w przedsionku pochwy lub na wargach sromowych mniejszych), jak i mężczyzn (np. kłykciny na trzonie prącia, na wewnętrznej blaszce napletka).

Zakażenie wirusem HPV, którego następstwem są kłykciny kończyste, następuje najczęściej podczas stosunków płciowych.

Kłykciny kończyste (np. w szyjce macicy czy na prąciu) dają charakterystyczne objawy w postaci swędzących i piekących zmian skórnych, którym towarzyszy dyskomfort w trakcie stosunków lub defekacji.

Rozpoznanie kłykcin kończystych – charakterystyczne zmiany skórne

Kłykciny kończyste – zmiany skórne wywołane wirusem HPV – zlokalizowane są głównie w okolicy narządów płciowych.

Po stosunkach waginalnych brodawki płciowe pojawiają się najczęściej na zewnętrznych narządach płciowych, a po stosunkach analnych – w okolicach odbytu.

Następstwem stosunków oralnych są kłykciny jamy ustnej, za których powstawanie odpowiada zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV.

W blisko połowie przypadków początkowe objawy zakażenia wirusem HPV są niezauważalne. 

Niekiedy jednak choroba daje charakterystyczne symptomy, którymi jest wystąpienie swędzących i piekących grudek i brodawek o zróżnicowanej kolorystyce, które łączą się w większe wykwity o kalafiorowatej formie. W razie ich zaobserwowania, niezbędne jest leczenie kłykcin kończystych pod okiem lekarza.

Diagnostyka kłykcin kończystych – badania pod kątem infekcji HPV

Kłykciny kończyste (brodawki płciowe), jedną z najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową, rozpoznaje się podczas obserwacji zmian skórnych w trakcie wizyty lekarskiej.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Diagnostyka kłykcin kończystych opiera się na dokładnym badaniu fizycznym przez specjalistę – lupa dermatoskopowa pomaga mu dokładnie ocenić zmiany skórne. 

W razie podejrzenia zmian nowotworowych (np. rak szyjki macicy) wykonuje się badanie cytologiczne, kolposkopię, anoskopię bądź też pobiera wycinek do badania histopatologicznego. 

Wystąpienie zmian skórnych w okolicach intymnych jest niepokojącym objawem kłykcin kończystych, które wymagają konsultacji lekarskiej. Ważne jest skonsultowanie się z lekarzem przy najmniejszych podejrzeniach choroby wenerycznej.

Leczenie kłykcin kończystych – usuwanie zmian skórnych i zwalczanie wirusa

W leczeniu kłykcin kończystych stosuje się leki zawierające podofilotoksynę, imikwimod, interferon, kwas trichlorooctowy lub sinekatechinę. Są to leki na receptę, mające postać kremów lub roztworów, które aplikuje się na zmienione chorobowo miejsca.

Leki na kłykciny kończyste okolic intymnych, odbytu czy w obrębie jamy ustnej działają na kilku różnych poziomach. Przede wszystkim mają na celu eliminację widocznych zmian skórnych oraz zwalczanie samego wirusa HPV, który odpowiada za powstawanie kłykcin.

Zdarza się, że leczenie farmakologiczne kłykcin kończystych nie jest wystarczające. W niektórych przypadkach, zwłaszcza rozległych zmian skórnych, których nie da się usunąć za pomocą leków, konieczne może okazać się zastosowanie specjalistycznego zabiegu na kłykciny kończyste.

Kłykciny kończyste – leczenie bez recepty

Preparaty zawierające witaminę E lub żele aloesowe mogą być stosowane w celu łagodzenia podrażnień i wspomagania gojenia się skóry zajętej przez kłykciny kończyste.

Choć nie zwalczają bezpośrednio wirusa HPV, mogą przynieść chwilową ulgę w przypadku dyskomfortu związanego z pieczeniem i swędzeniem zmienionej chorobowo skóry. 

Jeśli kłykcin kończystych jest dużo lub są one oporne na leczenie bez recepty, konieczna będzie wizyta u specjalisty w celu skutecznego zwalczania wirusa. Profesjonalna diagnoza może pomóc uniknąć potencjalnych powikłań i zapewnić skuteczne leczenie na kłykciny kończyste. 

Zabiegi na kłykciny kończyste – laseroterapia i krioterapia

Współczesna medycyna oferuje szereg szybkich, skutecznych i bezbolesnych zabiegów, które są wykorzystywane w leczeniu kłykcin kończystych u mężczyzn i kobiet w okolicach intymnych, okolicy odbytu czy w jamie ustnej.

Precyzyjne usuwanie kłykcin kończystych laserem 

Jednym ze sposobów leczenia kłykcin kończystych jest ich usuwanie laserem. Laseroterapia stanowi precyzyjną metodę, która pozwala na usunięcie nawet najmniejszych kłykcin.

Zabieg laserowy  na choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez wirusy brodawczaka ludzkiego jest bezbolesny, wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym – lekarz kieruje wiązkę światła na brodawki płciowe, która w efekcie ulega odparowaniu i koagulacji.

Zabieg na kłykciny kończyste przy użyciu lasera jest w pełni bezpieczny, nie uszkadza się w jego trakcie zdrowych tkanek okolicznych.

Krioterapia na kłykciny kończyste – zamrażanie zmian skórnych

U osób, które zostały zakażone typami HPV odpowiedzialnymi z kłykciny, a u których leczenie farmakologiczne kłykcin kończystych nie przyniosło pożądanych efektów, lekarz może zalecić również zastosowanie krioterapii.

Jest to zabieg polegający na zamrażaniu zmian skórnych ciekłym azotem. Podobnie jak laseroterapia, przebiega on w znieczuleniu.

Do brodawki płciowej przykłada się specjalny aplikator o ujemnej temperaturze. W wyniku jego działania dochodzi zamrożenia zmian skórnych – piekące i swędzące kłykciny są tym sposobem niszczone.

Odpowiednie zabiegowe leczenie kłykcin kończystych, w zależności od stopnia choroby, dobiera lekarz.

Kłykciny kończyste to choroba zakaźna, dlatego ich leczenia mogą wymagać również partner lub partnerka chorego.

Leczenie kłykcin kończystych – domowe sposoby

Istnieje kilka domowych sposobów, które mogą łagodzić objawy wywoływane przez kłykciny kończyste. Należy jednak pamiętać, że nie zastępują one profesjonalnego leczenia kłykcin kończystych. 

Kąpiele w ciepłej wodzie z dodatkiem soli mogą przynieść ulgę, łagodząc podrażenienia i redukując dyskomfort powodowany przez brodawki płciowe. Przy objawach zakażenia wirusem HPV pomóc może również przemywanie zmian skórnych octem jabłkowym. 

U niektórych osób przemywanie miejsc chorobowych może wywoływać dodatkowy dyskomfort. Ważne jest, aby korzystać z domowych metod z umiarem. 

Nie oznacza to jednak, że nie warto sięgać po domowe sposoby na występujące u kobiet i mężczyzn kłykciny kończyste. Te powinny być jedynie uzupełnieniem dla terapii farmakologicznej, stosowanym w celu łagodzenia objawów choroby występujące w okolicach intymnych i obrębie jamy ustnej.

Przemywanie zmian skórnych warto wcześniej skonsultować ze specjalistą.

Pacjenci, u których stwierdzono kłykciny kończyste, mogą przyspieszyć proces leczenia, dbając o swoje zdrowie. W domowych warunkach powinni stosować odpowiednią dietę, dbać o higienę intymną i wzmacniać układ odpornościowy.

Profilaktyka kłykcin kończystych. Jak zapobiegać brodawkom płciowym?

Skuteczna profilaktyka obejmuje unikanie ryzykownych zachowań seksualnych oraz stosowanie prezerwatyw podczas kontaktów płciowych.

Warto również skorzystać z dostępnych szczepień przeciwko wirusowi HPV, które mogą zapobiec zakażeniu. Szczepienie przeciwko HPV zapobiega też wystąpieniu nowotworów narządów płciowych.

W przypadku kobiet zalecane są regularne badania cytologiczne.

Bardzo ważne jest też dbanie o higienę osobistą.

Czy można skutecznie wyleczyć kłykciny kończyste?

Obecnie nie jest dostępne leczenie kłykcin kończystych, które pozwoliłoby na wyeliminowanie HPV z organizmu. Pacjent jest nosicielem wirusa przez całe życie.

W miejscu usuniętych raz kłykcin mogą pojawiać się kolejne, które będą wymagały ponownego leczenia pod opieką lekarza.

Regularne kontrole lekarskie oraz odpowiednie postępowanie po leczeniu infekcji, którą wywołał wirus brodawczaka ludzkiego, są kluczowe dla minimalizacji ryzyka ponownego wystąpienia kłykcin.

Najważniejsze informacje:

• Ból ucha to powszechna dolegliwość, która sygnalizuje infekcję bakteryjną lub wirusową bądź inne problemy układu słuchowego, takie jak uraz czy zatkanie kanału usznego. 
• Doraźnie pomocne mogą być domowe sposoby łagodzenia bólu ucha, takie jak ciepłe okłady lub masaż.
• Wizyta u specjalisty otolaryngologa jest zalecana, aby dokładnie zdiagnozować przyczyny bólu ucha i zastosować odpowiednie leczenie farmakologiczne. 
• Leczenie bólu ucha, w zależności od diagnozy, obejmuje antybiotyki, leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne lub środki rozrzedzające wydzielinę uszną.

Ból ucha to nieprzyjemne uczucie, które może mieć wiele różnych przyczyn. Bywa wynikiem infekcji bakteryjnej lub wirusowej, nagromadzenia woskowiny, niewłaściwego oczyszczania uszu lub urazu mechanicznego. Może też występować jako objaw towarzyszący poważnym schorzeniom innych narządów. 

Doraźnie pomocne mogą okazać się domowe sposoby na ból ucha, które nie wystarczą w przypadku utrzymujących lub nasilających się objawów. Z tego powodu zaleca się konsultację ze specjalistą, który będzie w stanie dokładnie zdiagnozować przyczyny dolegliwości i zalecić odpowiednie leczenie bólu ucha. Wyjaśniamy, jak leczyć ból ucha, co na ból uszu może zalecić lekarz oraz jak zapobiegać nawrotom problemów usznych.

Co zrobić na ból ucha? Szybka pomoc na bolące ucho

Ból ucha to jedna z najbardziej uciążliwych dolegliwości bólowych, która może wymagać skorzystania z pomocy lekarza. Silny ból ucha często pojawia się nagle i wymaga natychmiastowego działania. Istnieją ogólnodostępne sposoby na złagodzenie dolegliwości, nim pacjent odbędzie konsultację ze specjalistą. 

Tak jak w przypadku bolącego zęba, bolesność uszu często utrudnia normalne funkcjonowanie – zwłaszcza, gdy towarzyszy mu uczucie zatkanego ucha, kłucie lub pulsowanie, osłabienie słuchu lub zaburzenia równowagi. Gdy ucho zaczyna boleć niespodziewanie, można sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, które przynoszą krótkotrwałą ulgę. Nie rozwiązują one przyczyny dolegliwości usznych. 

W przypadku nawracającego bólu lub niepokojących objawów towarzyszących potrzebna jest wizyta lekarska. 

Domowe sposoby na ból ucha. Jak uśmierzyć ból ucha naturalnymi metodami?

Okłady na bolące ucho

Istnieją sposoby, które pomagają złagodzić silny ból ucha w domowych warunkach. Do popularnych metod należy stosowanie ciepłego okładu, na przykład na bazie oleju z czosnku, który wykazuje właściwości przeciwbakteryjne. 

Ciepły kompres z nasionami lnu (działającego przeciwzapalnie) czy krople z soku cebulowego (zwalczającego patogeny) to inne naturalne techniki łagodzenia bólu ucha. 

Masaż łagodzący ból ucha 

Kolejną z domowych metod łagodzenia bólu ucha jest masaż. Jest on szczególnie przydatny, gdy pacjentowi dokucza ból promieniujący z obszaru szczęki lub zębów, a także w przypadku bólu głowy o charakterze napięciowym. Masaż powinien być wykonywany delikatnie i obejmować zarówno obszar wokół ucha, jak i sąsiadujące mięśnie. 

Masaż może również przynieść ulgę w przypadku bólu spowodowanego infekcją ucha. Odpowiednie ruchy masujące, skierowane w dół od uszu wzdłuż szyi, mogą wspomóc odprowadzenie nadmiaru płynu z uszu, co zapobiega nasileniu się bolesnych dolegliwości.

Najlepszy sposób na bolące ucho – wizyta u otolaryngologa

Wymienione domowe metody – okłady i masaże – mogą pomóc jedynie w łagodzeniu objawów, które daje stan zapalny ucha. Nie zastąpią one profesjonalnej opieki medycznej, która będzie niezbędna w przypadku utrzymujących się lub nasilających objawów bolącego ucha.

Specjalista otolaryngolog przeprowadzi dokładne badanie ucha, co pomoże mu w postawieniu diagnozy i wdrożeniu właściwego leczenia bólu ucha.

Pobierz aplikację

Receptomat w telefonie!

Dbaj o zdrowie tak jak Ci wygodnie!

Aplikacja Receptomat to innowacyjne rozwiązanie telemedyczne, które pozwala dbać o ciągłość leczenia w prosty sposób. Usługi medyczne są dostępne dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu! Umów się na teleporadę, prześlij dokumentację medyczną, ustaw powiadomienia o lekach. Wygodnie, szybko, niezawodnie.

Pobierz naszą aplikację

Ból ucha – wskazania do wizyty u otolaryngologa

Wizyta u otorynolaryngologa jest kluczowym krokiem w diagnostyce i leczeniu bólu ucha, któremu często towarzyszy osłabienie słuchu. Konsultacja ze specjalistą wskazana jest w przypadku utrzymującego się bólu ucha (przez co najmniej 72 godziny), zwłaszcza, gdy towarzyszą mu inne objawy – oporna i wysoka gorączka, wyciek płynu z kanału słuchowego czy współistniejące wymioty.

Kontrola lekarska pozwala podjąć skuteczną interwencję i rozpocząć leczenie bólu ucha, a tym samym zminimalizować ryzyko powikłań. 

Skutki nieleczonego bólu ucha

Nieleczony ból uszu może prowadzić do poważniejszych komplikacji – przede wszystkim uszkodzenia przewodu słuchowego (przebicie błony bębenkowej), porażenia nerwu twarzowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz trwałej utraty słuchu.

Z tego powodu ważne jest szybkie zidentyfikowanie przyczyn i odpowiednie leczenie bólu ucha, które obejmuje leki przeciwbólowe i krople do uszu.

Rozpoznanie bólu ucha. Leczenie zależne od przyczyny bólu ucha

Diagnoza bólu uszu opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie lekarskim i badaniu fizykalnym, które obejmuje nie tylko bolące uszy, ale również nos i gardło. Pozwala to lekarzowi na określenie przyczyny bólu i ustalenie dalszych kroków diagnostycznych.

Najczęstszymi problemami usznymi są zapalenie ucha środkowego (w tym ostre zapalenie ucha środkowego) i zapalenie ucha zewnętrznego.

Gdy istnieje podejrzenie tzw. otalgii wtórnej (źródło bólu znajduje się poza uchem), lekarz może zdecydować o rozszerzeniu diagnostyki o dodatkowe badania obrazowe. Wykonywane są wtedy USG szyi, prześwietlenie zębów, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

Zależnie od przyczyny bólu ucha środkowego lub zewnętrznego, może być wskazane wykonanie badań laboratoryjnych, w tym morfologii krwi czy oznaczenia poziomu CRP. Potrzebna może być też konsultacja z innym specjalistą (np. stomatologiem – gdy ból uszu wywołują choroby zębów lub neurologiem, przy neuralgii nerwu trójdzielnego).

Leczenie bólu ucha powinno być dopasowane do przyczyny dolegliwości. Opieka specjalisty nie tylko przynosi ulgę od bólu ucha, ale również daje długoterminowe efekty. Leczenie przyczynowe zapobiega nasileniu objawów i rozwojowi groźnych powikłań ze strony układu słuchowego.

Co na ból ucha u dorosłego? Leczenie bólu ucha

Leczenie bólu ucha lekarz dopasowuje do przyczyny dolegliwości. 

W leczeniu bólu ucha wykorzystuje się najczęściej:

• środki przeciwbólowe – paracetamol, ibuprofen, naproksen,
• krople z salicylanem choliny mające właściwości przeciwzapalne,
• środki na rozrzedzenie wydzieliny usznej,
• środki udrożniające nos – ból ucha jest często skutkiem infekcji dróg oddechowych (które objawiają się katarem).

Niezależnie od przyczyn bólu ucha, leczenie farmakologiczne powinno być prowadzone przez lekarza. 

Zastosowanie profesjonalnych metod w leczeniu przynosi pożądane skutki, eliminując ostry ból ucha i poprawiając jakość życia pacjenta.