Mroczki przed oczami przy migrenie

Najważniejsze informacje:

• Mroczki przed oczami są często związane z aurą migrenową i mogą objawiać się jako czarne punkty, białe błyski lub kolorowe plamy w polu widzenia pacjenta.
• Przyczyną mroczków przy migrenie są najprawdopodobniej krótkotrwałe zaburzenia nerwowo-naczyniowe. Przypadłość nie ma związku ze zmianami w narządzie wzroku.
• Pojawianie się mroczków przy migrenie nie wymaga szczegółowej diagnostyki. Badania obrazowe wykonuje się najczęściej w przypadku nietypowych objawów, jak pojawienie się migreny po 50. roku życia.
• Nie ma środków farmakologicznych powodujących zmniejszenie mroczków w trakcie aury, dlatego w przypadku dużej częstotliwości ataków migreny stosuje się leki przeciwmigrenowe i profilaktyczne.

Mroczki przed oczami stanowią jedno z objawów aury migrenowej, która poprzedza ból głowy u pewnej grupy pacjentów z migreną. Aura wynika z tymczasowych zaburzeń nerwowo-naczyniowych, których jedyną konsekwencją jest wystąpienie migreny z mroczkami przed oczami oraz innymi zaburzeniami widzenia. Mogą przybierać formę kolorowych plam, czarnych punktów czy białych błysków, które pojawiają się w polu widzenia przed typowymi dolegliwościami migrenowymi. Jakie są metody leczenia i domowe sposoby na mroczki przed oczami przy migrenie?

Czym są mroczki przed oczami – co to jest?

Mroczki przed oczami to zjawisko percepcyjne polegające na obserwowaniu przez pacjenta unoszących się w polu widzenia ruchomych plam, kropek, nitek lub błysków. Częste obserwowanie takich efektów może wynikać z obecności drobinek kolagenu na ciele szklistym oka i być związane z procesami starzenia, mogą mieć również inne przyczyny, ale u pacjentów z migreną są to  najczęściej objawy aury i zbliżającego się bólu głowy. 

Mroczki przed oczami przy migrenie nie są więc związane z narządem wzroku, ale z tymczasowymi zmianami zachodzącymi w mózgu.

Specyficzne objawy przy ataku migreny – mroczki przed oczami

Mroczki i inne zaburzenia widzenia to typowe objawy obserwowane w trakcie aury wzrokowej u pacjentów z migreną u pacjentów z migreną.

Migrena z aurą to postać przypadłości, w której przed wystąpieniem typowych dolegliwości, takich jak ból głowy, mdłości, czy nadwrażliwość na bodźce, pojawiają się różnorodne zaburzenia neurologiczne. Objawy, określane jako „aura”, mogą trwać od kilku minut do godziny i zwykle kończą się w chwili pojawienia się bólu głowy. Przy aurze wzrokowej pacjenci skarżą się zwykle na:

• mroczki przed oczami,
• jasne plamy, błyski światła lub falujące linie
• niewyraźne widzenie,
• „widma fortyfikacji”,
• widzenie połowiczne,
• chwilową utratę wzroku.

Zaburzenia widzenia mogą być bardzo silne, widoczne również po zamknięciu oczu i zazwyczaj dotyczą przede wszystkim jednej strony.

Inne przyczyny mroczków przed oczami

Mroczki pojawiające się w trakcie aury migrenowej nie powinny stanowić powodu do niepokoju. Pacjent z migreną, zwłaszcza w przypadku kolejnych ataków, wie, że zwiastują ból głowy, a ich przyczyną jest zaburzenie neurologiczne. Ale mroczki mogą pojawiać się również w innych sytuacjach, wraz z różnorodnymi objawami i zwykle są wskazaniem do konsultacji z lekarzem.

• Mroczki przed oczami po wstaniu – nagłe podniesienie się może prowadzić do chwilowego spadku ciśnienia krwi (niedociśnienie ortostatyczne). W efekcie pacjenci mogą doświadczać mroczków przed oczami, które ustępują po kilku sekundach,
• Czarne mroczki przed oczami i ból głowy – ich pojawienie się nagle mogą być symptomem poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak oderwanie siatkówki, krwawienie wewnętrzne oka czy wzmożone ciśnienie wewnątrzczaszkowe, 
• Czarne plamy przed oczami – czarne, nieruchome plamy przed oczami, inaczej niż ruchome mroczki, mogą wskazywać na lokalne uszkodzenie siatkówki (krwotok siatkówkowy, oderwanie). Mogą być również skutkiem chorób takich jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze,
• Białe plamy przed oczami – mogą świadczyć o uszkodzeniu lub zapaleniu siatkówki, jaskrze, zapaleniu naczyniówki lub zmianach zwyrodnieniowych w oku,
• Kropki przed oczami – drobne, unoszące się kropki w polu widzenia są zwykle nieszkodliwe i wynikają z naturalnych procesów starzenia się oka,
• Mroczki przed oczami i zawroty głowy – objawy mogą wskazywać na problem z układem równowagi, zbyt niskim ciśnieniem lub schorzeniami neurologicznymi.

Co oznaczają mroczki przed oczami – przyczyny

Mroczki przed oczami, choć często towarzyszą aurze wzrokowej przy migrenie mogą być również związane z naturalnym procesem starzenia lub symptomem innych problemów okulistycznych, takich jak uszkodzenie siatkówki, jaskra, zapalenie naczyniówki, czy zmiany zwyrodnieniowe siatkówki.

Mroczki przed oczami na tle nerwowym

Nie wszystkie przyczyny mroczków przed oczami są bezpośrednio związane z samym okiem lub migreną z aurą. W niektórych przypadkach mroczki mogą wynikać z problemów neurologicznych pojawiających się pod wpływem nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego (jak w migrenie), stanów zapalnych w układzie nerwowym, jak również silnych emocji i związanych z nimi zmian w organizmie. 

Diagnostyka mroczków i kolorowych plam przed oczami

Jeśli mroczki i zaburzenia widzenia występują u pacjentów doświadczających objawów typowych dla migreny, nie ma konieczności wykonywania badań diagnostycznych. Natomiast pojawianie się mroczków i kolorowych plam przed oczami bez innych objawów migreny jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem. Zazwyczaj w pierwszej kolejności wykonuje się szczegółowe badania okulistyczne, pozwalające ocenić stan siatkówki, naczyń krwionośnych i ciała szklistego oka. Brak nieprawidłowości może być wskazaniem do poszukiwania przyczyn neurologicznych i wykonania badań obrazowych (TK lub MRI).

Migrena a mroczki przed oczami – jak się ich pozbyć?

Mroczki występujące w czasie aury wzrokowej ustępują samoistnie w ciągu kilku, kilkudziesięciu minut. Warto w tym czasie udać się w zaciemnione miejsce, ponieważ światło może nasilać nieprzyjemne doznania.  

Leczenie mroczków przed oczami

Leczenie objawów aury, a więc również mroczków przy migrenie skupia się na leczeniu samej migreny. U pacjentów stosuje się przede wszystkim leki przeciwmigrenowe (tryptany i ergotaminę), które zmniejszają dolegliwości lub przerywają atak, oraz leki profilaktyczne, zmniejszające częstotliwość epizodów migreny (beta-blokery, antydepresanty, leki przeciwpadaczkowe, a czasami również przeciwciała monoklonalne).

Tabletki na mroczki przed oczami

Mroczki przed oczami pojawiające się przed migreną mają charakter przejściowy. Nie ma leków przeciwdziałających tym konkretnym objawom, a u pacjentów z silnymi lub częstymi atakami stosuje się tabletki przeciwmigrenowe, które redukują dokuczliwe dolegliwości – tryptany (np. ApoMigra, Frimig, Imigran, Sumamigren, Zolmiles), ergotamina i pochodne (np. Coffecorn Forte, Coffecorn Mite), oraz leki profilaktyczne zmniejszające częstotliwość epizodów, przede wszystkim beta- blokery (np. propranolol), leki przeciwpadaczkowe (np. topiramat), antydepresanty (np. amitriptilina) oraz (w przypadku przewlekłych migren) przeciwciała monoklonalne anty-CGRP (np. erenumab). 

Krople na mroczki przed oczami

Chociaż większość preparatów stosowanych przy migrenie dostępnych jest w formie tabletek, istnieją również inne postaci leków. Niektóre leki przeciwmigrenowe, stosowane u pacjentów z dokuczliwymi dolegliwościami, dostępne są w formie czopków (szczególnie polecane w przypadku pacjentów, którzy doświadczają silnych wymiotów przy migrenie), aerozolu lub kropli, np. Dihydroergotaminum Filofarm (zawiera pochodną ergotaminy), czy Imigran (zawierający sumatryptan).

Domowe sposoby na mroczki przed oczami

Domowe sposoby mogą trochę poprawić komfort pacjenta, u którego przed migrenowym bólem głowy pojawiają się różnorodne zaburzenia widzenia, m.in. mroczki. Ulgę może przynieść przede wszystkim przebywanie w zaciemnionym pomieszczeniu oraz przyłożenie zimnego kompresu na czoło lub kark. Istotnym elementem naturalnego przeciwdziałania mroczkom i migrenie jest unikanie czynników zwiększających ryzyko wystąpienia ataku, np. niewyspania, stresu, nadmiaru bodźców i niektórych produktów spożywczych (przede wszystkim czekolady, serów,  kofeiny i alkoholu).