Najważniejsze informacje:

• Grypa i COVID-19 to choroby o podłożu wirusowym, które atakują zwykle w sezonie jesienno-zimowym. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. 
• Obie choroby dotyczą przede wszystkim układu oddechowego, ale mogą wywoływać powikłania obejmujące inne narządy, również te zagrażające życiu. W odróżnieniu od grypy, COVID-19 może przebiegać bezobjawowo lub skąpoobjawowo.
• Ze względu na zbliżone objawy pacjenci mogą mieć trudność w rozróżnieniu chorób i jednoznacznym stwierdzeniu ich podłoża. Pomocne są badania molekularne lub testy antygenowe. 
• Leczenie COVID-19 opiera się wyłącznie na łagodzeniu objawów. W przypadku grypy możliwe jest zastosowanie odpowiednich leków przeciwwirusowych. 

Przeziębienie i grypa to typowe infekcje wirusowe, z którymi pacjenci zgłaszają się do lekarza, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. W ostatnich latach lista sezonowych chorób wirusowych powiększyła się o COVID-19. Wyzwaniem dla pacjenta i specjalisty jest dziś nie tylko samo leczenie infekcji, ale także umiejętność odróżnienia poszczególnych chorób, co może być kluczowe dla zastosowania odpowiedniej terapii farmakologicznej. Dowiedz się, jak odróżnić grypę od COVID-19. Jak przebiegają te choroby i na czym polega i leczenie?

COVID a grypa – różnice w etiologii zakażenia

Grypa jest ostrą infekcją zakaźną, której przyczyną są różne typy wirusów należących do rodzaju Influenzavirus. Wirusy typu A i B są odpowiedzialne za wywoływanie grypy sezonowej, która najczęściej atakuje między jesienią a wiosną. Pojawienie się nowych odmian wirusa grypy, przeciwko którym ludzka populacja nie posiada odporności, może prowadzić do rozwoju chorób o charakterze pandemii.

Z kolei wirus SARS-CoV-2, znany jako koronawirus wywołujący ciężki ostry zespół oddechowy, jest patogenem odpowiedzialnym za chorobę zakaźną dróg oddechowych o nazwie COVID-19. Wirus stał się przyczyną globalnej pandemii, która rozpoczęła się w 2019 roku.

Wirusy grypy oraz SARS-CoV-2 przenoszą się między ludźmi głównie drogą kropelkową. Drobnoustroje wydostają się z organizmu zakażonych pacjentów w trakcie kaszlu, kichania, a nawet podczas rozmowy. Mikroskopijne cząsteczki mogą przez pewien czas pozostawać w powietrzu, co oznacza, że do zakażenia może dojść nawet bez bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną. Ponadto wirusy są zdolne do przetrwania na różnych powierzchniach, co zwiększa ryzyko tzw. zakażenia kontaktowego, gdy dana osoba dotknie zanieczyszczonej powierzchni, a następnie swojej twarzy w okolicach ust, nosa lub oczu.

Warto przy tym podkreślić, że możliwość przenoszenia koronawirusa i wirusa grypy istnieje nie tylko w trakcie trwania objawów choroby. Do zakażenia może dojść jeszcze zanim ujawnią się pierwsze symptomy.

Grypa a COVID – jak odróżnić?

Choroby takie jak przeziębienie, grypa czy COVID-19 charakteryzują się zbliżonymi symptomami, co może utrudniać ich rozróżnienie i precyzyjne zdiagnozowanie. Objawy mogą się różnić w zależności od osoby, a ich występowanie nie zawsze odpowiada typowej charakterystyce. Mimo to istnieją pewne różnice w symptomach, które pozwalają z większym prawdopodobieństwem określić rodzaj infekcji. Należy jednak pamiętać, że to lekarz, po przeprowadzeniu odpowiednich badań i testów, jest w stanie postawić ostateczną diagnozę.

Najskuteczniejszym sposobem potwierdzenia obecności wirusa grypy jest metoda real time RT-PCR, który umożliwia identyfikację materiału genetycznego patogenu – RNA. W praktyce częściej korzysta się z szybszych i tańszych metod, takich jak szybkie testy wykrywające antygeny wirusa (tzw. płytkowy test combo grypa-covid-rsv). Należy jednak pamiętać, że testy antygenowe charakteryzują się nieco niższą czułością. 

Metoda real time RT-PCR jest również stosowana do potwierdzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Podobnie, jak w przypadku grypy, aktualnie powszechniej wykorzystywane są jednak testy antygenowe. Do przeprowadzenia badania zazwyczaj wykorzystuje się wymazy pobrane z nosa, nosogardzieli lub gardła pacjenta. 

Objawy COVID a grypa

Infekcja wywołana przez SARS-CoV-2 może nie wywoływać żadnych objawów lub przebiegać łagodnie. Zdarza się jednak, że wirus ten może spowodować poważne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Objawy COVID i grypy często są bardzo zbliżone i mogą się ze sobą pokrywać. Wśród najczęstszych symptomów wspólnych dla obu chorób można wyróżnić:

• ogólne złe samopoczucie, które objawia się uczuciem zmęczenia i brakiem energii;
• bóle mięśni, które mogą być odczuwane w różnych partiach ciała;
• ból głowy;
• kaszel oraz ból gardła, który może nasilać się podczas połykania;
• gorączka – bardzo wysoka w przypadku grypy;
• uczucie duszności i trudności w oddychaniu;
• katar;
• objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak biegunka oraz wymioty.

Przeziębienie a COVID – różnice

Przeziębienie to infekcja wirusowa, która może być wywołana przez ponad 200 różnych typów wirusów, w tym m.in. wirusa grypy oraz paragrypy. Jej objawy również są zbliżone do COVID czy grypy. Pacjenci skarżą się wówczas głównie na gorączkę (raczej niewysoką), kaszel, katar (wodnisty lub ropny), ból głowy, ogólne osłabienie i uczucie zmęczenia, ból i zaczerwienienie gardła, jak również bóle mięśniowo-stawowe (zwykle niewielkie).

Ile trwa grypa, a ile koronawirus?

Zazwyczaj infekcja grypowa mija w ciągu tygodnia, choć niekiedy objawy, takie jak kaszel czy ogólne osłabienie, mogą się utrzymywać do dwóch tygodni. W przypadku COVID-19 większość pacjentów (około 80%) doświadcza łagodnych symptomów, które zanikają w przeciągu 1-2 tygodni. Istnieje jednak grupa pacjentów, u których infekcja przybiera postać długotrwałą, z objawami utrzymującymi się od 4 do 12 tygodni.

Dodatkowo, w następstwie infekcji wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV-2, u niektórych osób może rozwinąć się tzw. zespół pocowidowy. Charakteryzuje się on występowaniem objawów, które pojawiają się w trakcie choroby lub po jej ustąpieniu i trwają ponad 12 tygodni (przy wykluczeniu innych przyczyn).

COVID a grypa – jak leczyć?

Leczenie grypy i COVID-19 polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów i wsparciu organizmu w walce z chorobą. W przypadku grypy istnieje jednak opcja zastosowania terapii przyczynowej, która polega na przyjmowaniu specyficznych leków przeciwwirusowych, takich jak oseltamiwir czy zanamiwir, które są wykorzystywane  wyłącznie przeciwko wirusom grypy. 

Do tej pory nie udało się opracować leku, który mógłby bezpośrednio zwalczać wirusa SARS-CoV-2, dlatego leczenie COVID-19 koncentruje się na minimalizowaniu skutków infekcji i wsparciu funkcji życiowych pacjenta.

Przeziębienie, COVID a grypa – powikłania

Wszystkie infekcje wirusowe mogą powodować różne powikłania. Czasami są bardzo poważne i mogą zagrażać zdrowiu lub życiu pacjenta. W przypadku przeziębienia najczęstszym powikłaniem jest zapalenie oskrzeli lub płuc. Podobnie wygląda to w kwestii grypy, która dodatkowo może powodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ucha środkowego, mięśnia sercowego, osierdzia, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć.

Wśród najczęściej wymienianych powikłań po przebytym COVID-19 wymienia się: upośledzenie czynności płuc, zwłóknienie lub zapalenie płuc, ostre uszkodzenie wątroby, nerek lub mięśnia sercowego, sepsę, choroby naczyń płucnych, rozstrzenie oskrzeli, sarkopenię, a nawet śmierć.

COVID czy grypa – jak zapobiegać?

Odpowiednia profilaktyka jest kluczowa w zapobieganiu zarówno grypie, jak i ciężkim przebiegom COVID-19. Najbardziej efektywną metodą ochrony jest poddanie się szczepieniom przeciw tym chorobom. Zaleca się przyjęcie zarówno szczepionki przeciw grypie, jak i przeciwko COVID-19, pozwalających  zwiększyć odporność pacjenta na konkretne typy wirusów.

Ponadto istotne jest stosowanie się do zasad ograniczających rozprzestrzenianie się infekcji. Obejmuje to przede wszystkim higienę układu oddechowego. Należy kaszleć i kichać, zasłaniając usta i nos zgięciem łokcia lub chusteczką jednorazową, którą po użyciu należy niezwłocznie wyrzucić do kosza, a następnie dokładnie umyć ręce. Ważne jest również, aby unikać bezpośredniego kontaktu z osobami wykazującymi symptomy infekcji dróg oddechowych oraz pozostać w domu, jeśli sami zauważymy u siebie objawy choroby.

Grypa a COVID-19 – czy można się zaszczepić?

Istnieją szczepionki, które mają na celu ochronę przed grypą oraz COVID-19. Należy podkreślić, że szczepionki przeciwko COVID-19 nie zapewniają ochrony przed grypą. Analogicznie, preparaty przeciwdziałające grypie nie są skuteczne w zapobieganiu COVID-19.

FAQ

Odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące różnic między grypą a COVID-19.