Uderzenia gorąca – jak sobie z nimi radzić?

Najważniejsze informacje:

• Uderzenia gorąca są jednym z najbardziej uciążliwych objawów menopauzy, powszechnie występującym u kobiet w okresie przekwitania.
• To uczucie nagłego wzrostu temperatury ciała, które może być odbierane jako gwałtowny przypływ gorąca, czemu towarzyszy nadmierne pocenie się.
• Uderzenia gorąca są wywoływane zmianami hormonalnymi, zwłaszcza spadkiem poziomu estrogenów, charakterystycznym dla okresu menopauzy.
• Chociaż uderzenia gorąca są najczęściej kojarzone z menopauzą, mogą być również spowodowane innymi czynnikami, takimi jak zaburzenia pracy tarczycy czy przyjmowane leki. 
• Istnieje wiele metod radzenia sobie z nagłymi uderzeniami gorąca na twarzy – ulgę w dolegliwościach menopauzalnych przynieść mogą terapia hormonalna i fitoestrogeny, a także odpowiedni ubiór czy wietrzenie pomieszczeń. 

Uderzenia gorąca w trakcie menopauzy są jednym z objawów, które stopniowo mogą ustępować wraz z nadejściem ostatniej miesiączki. Ze względu jednak na ich uciążliwość, która może trwać nawet kilka lat, warto podjąć działania w celu złagodzenia dolegliwości. Omawiamy przyczyny uderzeń gorąca oraz sposoby radzenia sobie z tymi nieprzyjemnymi objawami menopauzy.

Uderzenia gorąca a menopauza (przekwitanie)

Menopauza to czas, kiedy kobieta przechodzi przez etap zakończenia płodności. W okresie przekwitania, który zazwyczaj występuje między 45. a 55. rokiem życia, dochodzi do zmniejszenia się poziomu estrogenu i stopniowego ustania funkcjonowania jajników. W konsekwencji, kobiety mogą doświadczać szeregu nieprzyjemnych objawów, które są charakterystyczne dla tego etapu życia. 

Do najbardziej rozpowszechnionych należą uderzenia gorąca. Uderzenia gorąca, określane też jako napady lub wybuchy gorąca, to nagle pojawiające się i intensywne uczucia ciepła, które przechodzą przez całe ciało, często zaczynając się w obszarze twarzy (gorąca twarz), szyi i klatki piersiowej.

Uderzeniom gorąca towarzyszą często: zaczerwienienie skóry twarzy, nadmierna potliwość, zimne poty (uderzenia gorąca i zimna na przemian), kołatanie serca, zawroty głowy, drżenie rąk oraz uczucie duszności. To z kolei wywołuje złe samopoczucie i utrudnia codzienne funkcjonowanie. 

Uderzenia gorąca, rozpoznawane jako nagłe uczucie ciepła, mogą występować zarówno w ciągu dnia, jak i nocy (tzw. nocne uderzenia gorąca), co może prowadzić do problemów ze snem. Oprócz nagłych uderzeń gorąca mogą również pojawić się wahania nastroju, przyrost masy ciała i bóle głowy. 

Uderzenia gorąca – czym są wywołane skoki temperatury przy menopauzie?

W okresie menopauzy, aż 85% kobiet zmaga się z problemem uderzeń gorąca. Chociaż dokładne przyczyny uderzenia gorąca nie zostały jednoznacznie ustalone, istnieje podejrzenie, że za tzw. fale gorąca odpowiadają wahania poziomu estrogenu, które wpływają na regulację temperatury ciała.

Zgodnie z badaniami, winowajcą uderzeń gorąca są zmiany w stężeniu estrogenu oraz hormonu folikulotropowego, znanego jako FSH. Spadek poziomu estrogenu może prowadzić do obniżenia stężenia serotoniny oraz zwiększenia liczby jej receptorów w obszarze podwzgórza. Dodatkowe uwalnianie serotoniny może z kolei aktywować te receptory, co powoduje zmiany w percepcji temperatury przez organizm, manifestujące się jako uderzenia gorąca.

Przyczyny uderzeń gorąca – co oprócz menopauzy może do nich prowadzić?

Uderzenia gorąca i poty mogą występować nie tylko w menopauzie, ale również w innych sytuacjach, takich jak ciąża, połóg, otyłość, choroby układu krążenia, choroby tarczycy, choroby neurologiczne, stres czy jako skutek uboczny niektórych leków. U niektórych kobiet pojawiają się również uderzenia gorąca przed okresem – stanowią one objaw tzw. zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Wystąpić mogą też uderzenia gorąca po jedzeniu lub piciu. Dieta bogata w kofeinę czy stosowanie ostrych przypraw także może przyczyniać się do występowania tych nieprzyjemnych objawów.

Jak długo trwają uderzenia gorąca przy menopauzie?

Objawy menopauzy, w tym uderzenia gorąca, mogą utrzymywać się przez kilka lat, a pojedynczy epizod może trwać od kilkudziesięciu sekund do kilku minut. Częstotliwość uderzeń gorąca, tak jak intensywność uderzeń gorąca, może być różna i sięgać od kilku razy w tygodniu do kilku razy dziennie. W skrajnych przypadkach możliwe są nawet uderzenia gorąca kilkanaście razy dziennie. 

To, kiedy mijają uderzenia gorąca przy menopauzie, różni się u każdej kobiety, podobnie jak czas, w którym rozpoczyna się przekwitanie. Wiek, w którym kobieta wchodzi w okres menopauzy, może być różny i zależy od wielu czynników, takich jak genetyka, palenie papierosów, stosowanie niektórych leków, a także przebyte zabiegi medyczne, jak radioterapia czy chemioterapia. Uderzenia gorąca po 40-tce, 50-tce czy 60-tce mogą świadczyć o menopauzie.

Nagłe uderzenia gorąca – kiedy warto sięgnąć po hormonalną terapię zastępczą?

Chociaż menopauza jest nieodłącznym elementem życia kobiety, nie musi wiązać się z uciążliwymi objawami, takimi jak uderzenia gorąca, które prowadzą do nadmiernego wydzielania potu. 

W leczeniu uderzeń gorąca stosuje się hormonalną terapię zastępczą (HTZ), która może obejmować estrogeny lub połączenie estrogenów i progesteronu. Terapia ta ma swoje zalety, takie jak łagodzenie objawów menopauzy i zmniejszenie ryzyka niektórych chorób. Nie wszystkie kobiety mogą korzystać z HTZ ze względu na przeciwwskazania, takie jak choroby układu krążenia czy nowotwory.

W niektórych przypadkach, gdy uderzenia gorąca nie są związane z menopauzą, stosuje się leczenie przyczynowe, które może obejmować regulację poziomu hormonów, redukcję masy ciała czy leczenie chorób układu krążenia. 

Fitoestrogeny na wybuchy gorąca – w jaki sposób pomóc mogą zioła na menopauzę?

Fitoestrogeny to naturalne związki występujące w roślinach, które posiadają pewne strukturalne podobieństwo do ludzkich hormonów estrogenowych. W czasie menopauzy, fitoestrogeny mogą być wykorzystywane jako opcja alternatywna lub uzupełniająca terapię hormonalną. Ich działanie polega na oddziaływaniu na receptory estrogenowe w organizmie.

Wykorzystanie fitoestrogenów ma na celu zmniejszenie typowych objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca, nocne poty i zmiany nastroju. Źródła fitoestrogenów obejmują produkty spożywcze, takie jak soja i siemię lniane. Fitoestrogeny przyjmować można również w postaci tabletek na menopauzę (suplementy diety). Najwięcej fitoestrogenów zawierają takie zioła, jak koniczyna czerwona, pluskwica groniasta, lucerna siewna, malwa różowa i mniszek pospolity.

Domowe sposoby na uderzenia gorąca – jak radzić sobie z objawami menopauzy?

Aby złagodzić uderzenia gorąca, zaleca się regularne spożywanie chłodnych herbat ziołowych, przygotowanych z szałwii, mięty pieprzowej, kozłka lekarskiego lub liści malin. Dodatkowo, zaleca się spożywanie czystego octu jabłkowego, który można dodawać do potraw lub rozpuścić w niewielkiej ilości ciepłej wody i wypić wieczorem przed pójściem spać.Ocet jabłkowy reguluje potliwość i wydalanie toksyn w trakcie wybuchów gorąca.

Co jeszcze na wywołane przez menopauzę uderzenia gorąca można stosować? Aby zmniejszyć dolegliwości w okresie przekwitania, warto ograniczyć spożycie kawy, alkoholu i całkowicie zrezygnować z palenia papierosów.

Istotna jest także regularna aktywność fizyczna oraz praktykowanie ćwiczeń oddechowych, które można wykonywać w momencie uderzenia gorąca. Kiedy odczuwamy nagły przypływ ciepła, warto skupić się na głębokim i powolnym oddychaniu, angażując mięśnie brzucha. 

Ponieważ stres może nasilać uczucie gorąca, korzystne może być stosowanie technik relaksacyjnych. Regularna praktyka medytacji może pomóc w uspokojeniu się i poprawie samopoczucia.

Znaczenie ma również odzież, którą nosimy i w której śpimy. Powinna być lekka, swobodna i przewiewna – najlepiej wybrać materiały typu len, bawełna lub jedwab. Warto też unikać przebywania w silnie nagrzanych pomieszczeniach i regularnie wietrzyć mieszkanie, zwłaszcza przed snem.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące uderzeń gorąca.