Refluks i zgaga w ciąży – jak sobie radzić?

Najważniejsze informacje:

• Przyczyny zgagi i refluksu w ciąży – to częste dolegliwościami u ciężarnych, spowodowane wzrostem poziomu progesteronu w pierwszym trymestrze oraz uciskiem rosnącej macicy na żołądek w późniejszych etapach ciąży.
• Metody radzenia sobie z dolegliwościami – zaleca się stosowanie odpowiedniej diety (ograniczenie tłustych, kwaśnych i ostrych potraw) oraz zdrowego stylu życia, w tym unikanie leżenia zaraz po posiłkach i spożywanie mniejszych porcji.
• Bezpieczne leki – można stosować leki neutralizujące kwas żołądkowy (np. zawierające wapń, magnez, glin i kwas alginowy) oraz w razie potrzeby leki z grupy H2RA, ale należy unikać inhibitorów pompy protonowej (IPP) ze względu na potencjalne ryzyko dla zdrowia dziecka.
• Każda terapia farmakologiczna w ciąży powinna być skonsultowana z lekarzem, aby uniknąć działań niepożądanych i zapewnić bezpieczeństwo matki oraz dziecka.

Wiele kobiet w ciąży doświadcza różnorodnych dolegliwości, które mogą znacząco wpływać na ich samopoczucie i codzienne funkcjonowanie w tym szczególnym czasie. Różne dolegliwości mogą się pojawiać w trakcie całego przebiegu ciąży. Jednymi z najbardziej dokuczliwych objawów, obok porannych nudności i wymiotów, są zgaga i refluks żołądkowo-przełykowy. Skąd się bierze zgaga i refluks w ciąży i jak sobie z nimi radzić?

Zgaga w ciąży – od czego, przyczyny

Wiele kobiet w ciąży doświadcza zgagi, która, mimo iż jest częstym zjawiskiem, nie zagraża zdrowiu matki ani rozwijającego się dziecka. Charakterystyczne objawy zgagi to uczucie pieczenia w dolnej części klatki piersiowej, za mostkiem, a także niekiedy gorycz w ustach. 

Przyczyny tego stanu są różne w zależności od etapu ciąży. Na wczesnym etapie, w pierwszym trymestrze ciąży, za występowanie zgagi odpowiada zwiększone stężenie progesteronu, który powoduje rozluźnienie mięśni przewodu pokarmowego. W późniejszych miesiącach ciąży – w drugim oraz trzecim trymestrze, główną przyczyną zgagi jest ucisk wywierany na żołądek i jelita przez macicę, która na tym etapie zwiększa swoją objętość.

Refluks w ciąży – objawy

Refluks żołądkowo-przełykowy charakteryzuje się nieprawidłowym cofaniem się kwaśnej treści żołądkowej z żołądka do przełyku. Jest to stan, który często dotyka kobiet w ciąży. Wśród objawów refluksu w ciąży znajdują się zgaga oraz nieprzyjemne odczucie kwaśnej treści w ustach, co jest wynikiem zarzucania treści żołądkowej. Dodatkowo, pacjentki mogą doświadczać uczucia pełności po spożyciu nawet małych ilości pokarmu oraz pustego odbijania powietrzem.

Jak radzić sobie ze zgagą w ciąży?

Refluks i zgagę w ciąży można skutecznie łagodzić. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych nieprzyjemnych objawów, zaleca się stosowanie odpowiedniej diety, domowych sposobów oraz prowadzenie zdrowego trybu życia. W niektórych przypadkach refluksu i zgagi w trakcie ciąży można wspomagać się również odpowiednimi lekami.

Zgaga w ciąży – jakie leki można stosować?

W przypadku występowania zgagi u kobiet ciężarnych, często zaleca się stosowanie leków neutralizujących kwas żołądkowy, które należą do kategorii B bezpieczeństwa. Składają się one z połączenia soli takich jak wapń, magnez i glin, które mają za zadanie neutralizować kwas żołądkowy. Dodatkowo, zawierają kwas alginowy, który chroni błonę śluzową układu pokarmowego. Uznaje się je za bezpieczne podczas ciąży, jednak istotne jest, aby nie przekraczać zalecanej dawki. Zaleca się, aby kobiety ciężarne nie przyjmowały więcej niż 1000 mg wapnia dziennie z leków, a także aby unikały długotrwałego stosowania preparatów zawierających trójkrzemian magnezu.

Jeśli leki neutralizujące kwas okazują się niewystarczające, kolejnym krokiem może być zastosowanie agonistów receptora histaminy-2 (H2RA), które skutecznie redukują produkcję kwasu żołądkowego. Do tej grupy należą takie leki generyczne jak cymetydyna, famotydyna oraz nizatydyna, również klasyfikowane jako kategoria B bezpieczeństwa dla kobiet w ciąży.

Alginiany, które zgodnie z wytycznymi są polecane kobietom w ciąży zmagającym się ze zgagą i refluksem, działają w żołądku w specyficzny sposób. Tworzą one coś w rodzaju pływającej tratwy, która pokrywa zawartość pokarmową. Dzięki temu, tworzą mechaniczną barierę, która skutecznie zapobiega cofaniu się treści pokarmowej. Tak zaplanowane leczenie jest polecane pacjentkom, które nie reagują na stosowanie leków pierwszego wyboru.

Leki z grupy inhibitorów pompy protonowej są często stosowane w przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego, jednak u kobiet w ciąży istnieje pewne ryzyko związane z przyjmowaniem tej grupy leków. Badanie przeprowadzone w 2022 roku wykazało, że kobiety w ciąży, które stosowały IPP, mogą być bardziej narażone na wystąpienie takich problemów jak niska masa urodzeniowa dziecka, cukrzyca ciążowa oraz stan przedrzucawkowy.

Ważne jest, aby kobiety w ciąży konsultowały się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii, aby zminimalizować potencjalne ryzyko dla zdrowia dziecka i matki oraz działania niepożądane leczenia.

Domowe sposoby na zgagę i refluks w ciąży

W celu złagodzenia objawów zgagi i refluksu, które mogą występować podczas ciąży, kluczowe jest stosowanie odpowiedniej diety. Zaleca się unikanie pokarmów, które mogą prowokować nadprodukcję kwasu solnego w żołądku. Istotne jest całkowite wyeliminowanie z jadłospisu mocnej kawy i herbaty. Zamiast nich, warto skupić się na delikatniejszych naparach, parzonych przez krótki czas. Kobiety w ciąży borykające się ze zgagą i refluksem mogą również poczuć ulgę gdy wyeliminują napoje gazowane i wybiorą niegazowane alternatywy, najlepiej, aby głównym spożywanym płynem była woda.

Ważne jest również, aby ograniczyć spożycie ostrych przypraw, takich jak chili, pieprz czy chrzan, a także produktów takich jak cebula i czosnek. Dieta powinna być uboga w tłuste dania, wysoko przetworzone produkty oraz fast food, zamiast tego warto wybierać na przykład chude mięso i produkty mleczne oraz ryby lub gotowane jajka, warzywa gotowane na parze, drobnoziarniste kasze. Posiłki powinny być przygotowane bez dodatku tłuszczu, na przykład poprzez gotowanie, w tym na parze. Za to źródła zdrowych tłuszczy można dodać już do gotowego posiłku, na przykład ugotowaną rybę lub mięso skropić olejem lnianym. Należy także unikać spożywania owoców cytrusowych, innych kwaśnych pokarmów, soków z kwaśnych owoców oraz przetworów pomidorowych.

Zaleca się również, aby spożywane posiłki były w temperaturze pokojowej, należy unikać bardzo gorących lub bardzo zimnych potraw. Dla kobiet ciężarnych cierpiących na refluks i zgagę, korzystniejsze może być spożywanie 4-5 mniejszych posiłków dziennie zamiast 3 większych. Takie podejście może znacząco przyczynić się do ograniczenia dolegliwości związanych z refluksem.

Aby złagodzić zgagę oraz refluks żołądkowo-przełykowy w ciąży, pomocne mogą okazać się również pewne modyfikacje w codziennych nawykach. Ważne jest, aby po posiłku nie kłaść się od razu, co może nasilać nieprzyjemne objawy. Znaczącą rolę w łagodzeniu objawów odgrywa także zarządzanie stresem, co wymaga znalezienia skutecznych metod radzenia sobie z napięciem i niepokojem.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące refluksu i zgagi w ciąży.