Zapalenie pęcherza u mężczyzn — objawy, przyczyny, ile trwa, leczenie

Najważniejze informacje:

• Zapalenie pęcherza moczowego u mężczyzn jest stosunkowo rzadką dolegliwością. Dotyczy przede wszystkim małych chłopców z wadami anatomicznymi układu moczowego.
• Objawy zapalenia pęcherza u mężczyzn są typowe dla przypadłości, choć zwykle mają łagodniejszy przebieg i obejmują m.in. częste oddawanie moczu, pieczenie i ból podczas oddawania moczu oraz w ból w dolnej części brzucha.
• Diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego u mężczyzn zazwyczaj obejmuje badanie moczu wraz z posiewem, który pozwala na identyfikację bakterii odpowiedzialnych za stan zapalny.
• Leczenie zapalenia pęcherza u mężczyzn wymaga zazwyczaj zastosowania antybiotyków przez minimum 7 dni. W przypadku dokuczliwych dolegliwości stosuje się również leczenie objawowe.

Zapalenie pęcherza moczowego u mężczyzn jest rzadką przypadłością, występującą głównie u małych chłopców z wadami anatomicznymi. Rozpoznanie zakażenia u dorosłych mężczyzn wymaga przeprowadzenia dokładnych badań, umożliwiających wykluczenie innych przyczyn dolegliwości i podjęcie skutecznego leczenia. Jakie są przyczyny nawracającego zapalenia pęcherza u mężczyzn? Co jest podstawą rozpoznania i leczenia dolegliwości oraz ile trwa zapalenie pęcherza u mężczyzn?

Zapalenie dróg moczowych u mężczyzn

Zapalenie dróg moczowych u mężczyzn, a przede wszystkim zapalenie cewki i pęcherza moczowego występuje bardzo rzadko (szczególnie w porównaniu z częstotliwością występowania przypadłości u kobiet). Ze względu na budowę i długość cewki moczowej mężczyźni są mniej narażeni na przedostawanie się bakterii w okolicę cewki, a przede wszystkim na możliwość ich migracji do pęcherza. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na zmniejszenie ryzyka, są bakteriobójcze właściwości wydzieliny stercza (gruczołu prostaty), stanowiącej nośnik plemników.

Zapalenie pęcherza moczowego u mężczyzn występuje przede wszystkim we wczesnym dzieciństwie. Ze względu na częste wady anatomiczne w układzie moczowym u małych chłopców, występowanie zakażeń układu moczowego u niemowląt i małych dzieci dotyczy przede wszystkim chłopców. Dopiero później proporcje ulegają odwróceniu.

U dorosłych mężczyzn zapalenie pęcherza pojawia się przede wszystkim w starszym wieku, zwłaszcza w przypadku problemów z przerostem prostaty, które może wiązać się z niepełnym opróżnianiem pęcherza. Zastój moczu stwarza warunki do namnażania bakterii i może doprowadzić do rozwoju infekcji. 

Rozpoznawanie dolegliwości u starszych mężczyzn wymaga dużej ostrożności i skrupulatności. Konieczne jest wykluczenie innych przyczyn dolegliwości, np. nowotworu pęcherza. 

Postawienie diagnozy i rozpoczęcie leczenia pomaga ograniczyć ryzyko powikłań i przewlekłego zapalenia pęcherza moczowego u mężczyzn.

Zapalenie pęcherza u mężczyzn — przyczyny

Zapalenie pęcherza moczowego u mężczyzn jest zwykle wynikiem zakażenia bakteryjnego. Bakterie przedostają się do cewki moczowej, a następnie do pęcherza. Większość zakażeń układu moczowego jest spowodowanych bakterią Escherichia coli, która naturalnie występuje w jelicie grubym i w okolicach odbytu. Zazwyczaj do infekcji u mężczyzn dochodzi w przypadku zalegania moczu (co może mieć związek z przerostem gruczołu krokowego) lub cewnikowania.

Zapalenie pęcherza u mężczyzn może wynikać również z zarażeniem patogenami przenoszonymi drogą płciową, głównie dwoinką rzeżączki. 

Niezależnie od przyczyn nie należy bagatelizować dolegliwości, ponieważ nieleczone zapalenie pęcherza może być przyczyną zakażeń górnych dróg moczowych lub przyczyniać się do rozwoju przewlekłego zapalenia pęcherza moczowego.

Zapalenie pęcherza u mężczyzn — objawy

Zakażenie układu moczowego u mężczyzn występuje na tyle rzadko, że zauważenie dolegliwości ze strony układu moczowego, powinno być dla mężczyzny wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem.

Wśród najczęstszych objawów zapalenia pęcherza u mężczyzn wyróżnia się przede wszystkim:

• zwiększoną potrzebę oddawania moczu,
• ból i pieczenie podczas oddawania moczu (zapaleniu pęcherza często towarzyszy zapalenie cewki moczowej),
• zmiana wyglądu moczu — często obserwuje się zmętnienie (czasami pojawia się również inny zapach),
• ból w dolnej części brzucha i/lub pleców,
• nietrzymanie moczu,
• objawy ogólnoustrojowe (rzadko) — w niektórych przypadkach może pojawić się gorączka, dreszcze i ogólne osłabienie.

Chociaż symptomy są typowe dla zapalenia pęcherza moczowego, objawy u mężczyzn mają zwykle nieco łagodniejszy charakter niż w przypadku kobiet. 

Diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego u mężczyzn

Diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego u mężczyzn zaczyna się od wywiadu medycznego, podczas którego lekarz pyta o objawy, historię chorób i styl życia pacjenta. Kolejnym krokiem jest badanie fizykalne, w którym lekarz oceni stan układu moczowego oraz przeprowadzi badanie pęcherza moczowego.

W przeciwieństwie do kobiet, szczególnie tych, u których występuje nawracające zapalenie pęcherza, u mężczyzn nie zaleca się leczenia empirycznego. Diagnoza wymaga przeprowadzenia ogólnego badania moczu oraz posiewu, który umożliwia identyfikacje bakterii powodujących zakażenie. Dodatkowo badanie moczu pozwala również wykryć ewentualną obecność krwi, białka lub innych substancji, które mogą wskazywać na problem z innymi częściami układu moczowego.

W niektórych przypadkach może być konieczne przeprowadzenie dalszych badań diagnostycznych, np. cewnikowanie pęcherza moczowego w celu poprania próbki moczu bezpośrednio z pęcherza. Jest to szczególnie istotne u mężczyzn, u których zwykłe badanie moczu nie daje jednoznacznych wyników, lub w przypadku podejrzenia powikłanego zakażenia.

Diagnostyka może obejmować również badanie USG dróg moczowych, które pozwala na szczegółowe zobrazowanie pęcherza, moczowodów i nerek, co niekiedy pozwala na wykrycie anomalii.

W przypadku trudności diagnostycznych i podejrzeń występowania patologii w obrębie struktur układu moczowego, lekarz może zlecić wykonanie cystoskopii. Badanie pozwala na bezpośrednie zobrazowanie wnętrza pęcherza moczowego i cewki moczowej za pomocą cystoskopu.

Co na zapalenie pęcherza u mężczyzn — leczenie

Leczenie zapalenia pęcherza u mężczyzn jest zwykle skoncentrowane na zwalczaniu infekcji i łagodzeniu najbardziej dokuczliwych objawów. Konkretny sposób leczenia zależy od bezpośrednich przyczyn zakażenia i nasilenia dolegliwości i obejmuje zwykle leki przeciwbakteryjne, leki bez recepty służące łagodzeniu objawów oraz domowe sposoby wspomagające terapię leczniczą.

Zapalenie pęcherza u mężczyzn — leki na receptę

Leczenie zapalenia pęcherza moczowego u mężczyzn wiąże się z koniecznością przyjmowania antybiotyków na receptę. Lekiem pierwszego wyboru są fluorochinolony (przede wszystkim cyprofloksacyna, np. Cipronex, Proxacin) i kotrimoksazol (np. Biseptol, Bactrim). Jako leki drugiego rzutu stosuje się zwykle cefalosporyny II i III generacji (np. Cetix, Suprax).

Antybiotyki działają poprzez niszczenie bakterii lub hamowanie ich wzrostu. W przypadku zapalenia pęcherza u mężczyzn leczenie krótkotrwałe jest zwykle nieskuteczne i może doprowadzić do różnorodnych powikłań, m.in. przewlekłego zapalenia stercza, dlatego konieczne jest przyjmowanie antybiotyków przez minimum 7 dni. Lekarz może zdecydować o konieczności wydłużenia kuracji. 

Niezależnie od przepisanego leku, istotne jest przestrzeganie zaleceń lekarza i dokończenie całego cyklu leczenia, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej. Przerwanie antybiotykoterapii może prowadzić do nawrotu infekcji lub rozwoju bakterii opornych na antybiotyki.

Zapalenie pęcherza moczowego u mężczyzn — leki bez recepty

Antybiotyki są podstawowym sposobem leczenia zapalenia pęcherza u mężczyzn, natomiast w przypadku występowania dokuczliwych dolegliwości stosuje się również leczenie objawowe. Przede wszystkim wykorzystuje się preparaty przeciwbólowe dostępne bez recepty, zawierające paracetamol. W przypadku mężczyzn rzadko konieczne jest stosowanie leków rozkurczowych.

Ważne jest, aby pamiętać, że leki dostępne bez recepty (nawet niesteroidowe leki przeciwzapalne) nie leczą przyczyny zapalenia pęcherza, czyli zakażenia bakteryjnego, dlatego nie powinny zastępować, ani opóźniać leczenia celowanego.

Zapalenie pęcherza u mężczyzn — domowe sposoby leczenia

Zapalenie pęcherza moczowego zawsze wymaga konsultacji z lekarzem i stosowania antybiotyków. Domowe sposoby mogą stanowić jedynie metodę wspomagającą.

Wśród domowych sposobów na zapalenie pęcherza moczowego u mężczyzn, które mogą łagodzić objawy i przyspieszać leczenie, można wymienić:

• odpowiednie nawadnianie — pomaga przepłukać drogi moczowe i usunąć bakterie z pęcherza,
• przyjmowanie napojów moczopędnych np. naparów ziołowych i soku z żurawiny (utrudnia przyleganie bakterii do ścian pęcherza),
• spożywanie produktów zawierających duże ilości witaminy C,
• stosowanie ciepłych kompresów w okolicach podbrzusza może pomóc złagodzić ból pęcherza i uczucie dyskomfortu.

Zapalenie pęcherza u mężczyzn — ile trwa?

Czas trwania infekcji w dużej mierze zależy od zaawansowania zakażenia i skuteczności leczenia. W przypadku zastosowania antybiotyków w początkowym etapie infekcji, zwykle wystarczy 7 dni leczenia, przy czym wyraźna poprawa następuje po około 2-3 dniach. 

Opóźnianie konsultacji u lekarza, stosowanie jedynie domowych sposobów i leczenia objawowego, a także trudności diagnostyczne, mogą doprowadzić do rozprzestrzeniania się bakterii w układzie moczowym, co powoduje cięższy przebieg choroby i zwykle wymaga dłuższej antybiotykoterapii.