Grzybica penisa: objawy, przyczyny

Najważniejsze informacje:

• Grzybica penisa jest infekcją grzybiczą wywołaną przez drożdżaki Candida, (zwykle Candida albicans) – zakażenie obejmuje najczęściej żołądź i napletek.
• Grzybicze zapalenie penisa określane jest inaczej kandydoza lub drożdżyca prącia oraz drożdżakowe zapalenie żołędzi i napletka.
• Objawy grzybicy penisa to świąd penisa, zmiany skórne – czerwone plamy, krostki i grudki oraz biały nalot i wydzielina o nieprzyjemnym zapachu.
• Do głównych przyczyn grzybicy penisa należą obniżenie odporności, niedostateczna higiena, cukrzyca i antybiotykoterapia.

Grzybica penisa znana jest również jako kandydoza prącia lub drożdżakowe zapalenie prącia. Choć grzybica miejsc intymnych często jest kojarzona z kobietami, mężczyźni również są podatni na zakażenia drożdżakami. Wyjaśniamy, czym jest grzybica penisa, jakie są jej przyczyny i jak wygląda grzybica prącia.

Co to jest grzybica (kandydoza) penisa? 

Grzybica penisa, inaczej kandydoza prącia (ICD-10. N48), to infekcja intymna u mężczyzn wywołana przez drożdżaki z rodzaju Candida. 

Zwykle odpowiadają za nią drożdżaki Candida albicans, będące naturalnym składnikiem flory bakteryjnej skóry i błon śluzowych. Jednak w sprzyjających warunkach, takich jak np. spadek odporności, mogą się nadmiernie rozmnażać, prowadząc do zakażenia i infekcji penisa. 

Grzybicę penisa fachowo określa się też kandydozą lub drożdżakowym zapaleniem żołędzi i napletka.

Infekcja grzybicza może dotyczyć zarówno dorosłych mężczyzn, jak i chłopców.

Grzybica penisa – przyczyny infekcji drożdżakowej u mężczyzn

Kandydoza prącia, może być spowodowana wieloma czynnikami. Zwykle są one powiązane z ogólnym stanem zdrowia mężczyzny i jego stylem życia. 

Od czego grzybica penisa rozwija się najczęściej? Poniżej przedstawiamy powszechne przyczyny grzybicy prącia i czynniki ryzyka tej infekcji męskich narządów płciowych.

Niedostateczna higiena intymna

Brak odpowiedniej higieny okolic intymnych może prowadzić do nagromadzenia wilgoci i ciepła, co sprzyja rozwojowi drożdżaków i grzybicy narządów płciowych u mężczyzn. Regularne mycie prącia i okolic z użyciem łagodnych środków myjących jest niezbędne do  zapobiegania infekcjom grzybiczym. Zaniedbanie higieny może prowadzić do powstania idealnego środowiska dla drożdżaków, co zwiększa ryzyko infekcji penisa.

Cukrzyca

Mężczyźni chorzy na cukrzycę są szczególnie narażeni na grzybicę penisa. Podwyższony poziom glukozy we krwi i moczu stwarza idealne warunki do rozmnażania się grzybów. Wysoki poziom cukru sprzyja również osłabieniu układu odpornościowego, co dodatkowo zwiększa podatność na infekcje grzybicze.

Antybiotykoterapia

Długotrwałe lub częste stosowanie antybiotyków może zaburzać naturalną równowagę flory bakteryjnej organizmu. Antybiotyki niszczą nie tylko szkodliwe bakterie, ale również te pożyteczne, które kontrolują wzrost drożdżaków. Zaburzenie tej równowagi może prowadzić do nadmiernego rozmnażania się drożdżaków i wystąpienia grzybicy u mężczyzn.

Obniżona odporność

Osoby z osłabionym układem odpornościowym, na przykład z powodu przewlekłych chorób, takich jak HIV, a także przyjmowania leków immunosupresyjnych, są bardziej narażone na drożdżycę prącia. Obniżona odporność utrudnia organizmowi skuteczną walkę z drożdżakami, co może prowadzić do ich nadmiernego rozwoju.

Zaburzenia hormonalne

Różne zaburzenia hormonalne, w tym zmiany hormonalne związane z wiekiem – andropauza i zaburzenia równowagi estrogenów, mogą wpływać na układ odpornościowy i równowagę flory bakteryjnej. W efekcie zwiększają one ryzyko rozwoju grzybicy na prąciu.

Ryzykowne zachowania seksualne

Grzybica penisa jest częściej diagnozowana u mężczyzn podejmujących ryzykowne zachowania seksualne i często zmieniających partnerów. Do infekcji przyczyniać może się również brak prezerwatywy podczas stosunku.

Nadpotliwość

Nadmierne pocenie się, zwłaszcza w okolicach intymnych, tworzy ciepłe i wilgotne środowisko – przyjazne dla rozwoju grzybów. Brak odpowiedniej wentylacji okolic intymnych może zwiększać ryzyko infekcji na penisie.

Stosowanie drażniących kosmetyków

Używanie mydeł, żeli i innych kosmetyków o silnym działaniu chemicznym może podrażniać delikatną skórę okolic intymnych oraz zaburzać naturalną florę bakteryjną. Kosmetyki te niszczą korzystne bakterie, które chronią przed infekcjami, co sprzyja namnażaniu drożdżaków i rozwojowi grzybicy członka.

Noszenie wilgotnych lub ciasnych ubrań

Noszenie wilgotnych lub zbyt ciasnych ubrań, zwłaszcza syntetycznej bielizny, może przyczyniać się do infekcji grzybiczej. Takie ubrania nie pozwalają skórze oddychać i mogą zatrzymywać wilgoć, co tworzy odpowiednie warunki do rozwoju grzybów.

Grzybica penisa może dotknąć każdego mężczyznę, niezależnie od wieku. Unikanie czynników ryzyka jest podstawą w zapobieganiu tej nieprzyjemnej infekcji okolic intymnych. 

Grzybica męskich narządów płciowych – objawy grzybicy penisa

Kandydoza prącia może przejawiać się różnorodnymi symptomami, które zależą od stopnia zaawansowania infekcji. Objawy grzybicy penisa mogą być łagodne lub intensywne i wpływać znacząco na komfort życia chorego. 

Jak wygląda grzybica penisa? Objawy charakterystyczne dla infekcji grzybiczej u mężczyzn to:

• Swędzenie penisa – jednym z najczęściej spotykanych objawów grzybicy prącia jest intensywne swędzenie członka (odczuwane jako swędzenie żołędzi i napletka). Świąd może być na tyle uciążliwy, że prowadzi do ciągłego drapania, co może dodatkowo podrażniać skórę i pogarszać stan zapalny przy infekcji grzybiczej prącia.
• Zmiany skórne na prąciu – grzybica penisa często objawia się poprzez pojawienie się różnych zmian skórnych, takich jak czerwone plamy, krostki lub grudkowa wysypka. Zmiany chorobowe mogą być rozmieszczone na całym prąciu lub skoncentrowane w określonych obszarach.
• Biały nalot – charakterystycznym objawem jest białawy nalot na żołędzi i napletku, będący wynikiem nadmiernego namnażania się drożdżaków. 
• Wydzielina z penisa – typowym objawem infekcji grzybiczej jest sączenie się z prącia białej substancji o gęstej, serowatej konsystencji. Wydzielina ta jest widoczna zarówno na prąciu, jak i na bieliźnie.
• Nieprzyjemny zapach – zakażenie grzybicze często wiąże się z wydzielaniem nieprzyjemnego zapachu, który jest wynikiem metabolizmu drożdżaków. Zapach ten jest uciążliwy i trudny do ukrycia.
• Schodząca skóra z penisa – łuszcząca się skóra na żołędzi i napletku może mieć charakter miejscowy lub obejmować większe obszary, prowadząc do powstawania bolesnych ran.
• Pęknięcia skóry – skóra na prąciu może pękać, tworząc drobne ranki. Pęknięcia te mogą krwawić i stwarzać ryzyko wtórnych infekcji bakteryjnych.
• Ból i pieczenie – grzybica penisa może powodować ból prącia i jego pieczenie, zwłaszcza podczas oddawania moczu lub stosunku seksualnego. Uczucie pieczenia może być intensywne i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
• Opuchlizna – obrzęk jest kolejnym symptomem, który może wskazywać na grzybicę penisa. Może powodować dyskomfort i utrudniać zsunięcie napletka, co z kolei często prowadzi do stulejki wtórnej.

W razie wystąpienia wymienionych objawów ważne jest szybkie zgłoszenie się do lekarza, aby rozpocząć odpowiednie leczenie grzybicy penisa. Polega ono na przyjmowaniu leków przeciwgrzybiczych. Częstym problemem jest też nawracająca grzybica penisa, wynikająca z niepełnego leczenia poprzednich infekcji intymnych.

Grzybica prącia u dziecka

Grzybica penisa u dzieci jest rzadziej spotykana, ale może wystąpić. Szczególnie u młodszych chłopców, którzy nie są jeszcze w pełni świadomi, jak prawidłowo zadbać o higienę intymną. Objawy, podobnie jak u dorosłych, obejmują swędzenie, zaczerwienienie, łuszczenie się skóry oraz białawy nalot na prąciu i sączenie się wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu. 

W przypadku dzieci, objawy grzybicy penisa to również zwiększona drażliwość (niepokój i płaczliwość) oraz nadmierne drapanie, wywołujące podrażnienie penisa i prowadzące do dodatkowych infekcji. 

W przypadku podejrzenia grzybicy prącia u dziecka, zalecane jest szybkie skonsultowanie się z pediatrą w celu uzyskania odpowiedniej diagnozy i leczenia. 

Czy można zarazić się grzybicą penisa podczas stosunku?

Grzybica penisa jest klasyfikowana jako choroba weneryczna (przenoszona drogą płciową), chociaż może wystąpić niezależnie od aktywności seksualnej. Jednak kontakt seksualny z partnerem cierpiącym na drożdżycę narządów płciowych może znacząco zwiększyć ryzyko zakażenia. 

Bezpośredni kontakt podczas stosunku może doprowadzić do przeniesienia grzybów na narządy płciowe. Również zaburzenie naturalnej flory bakteryjnej, mikrourazy powstałe w trakcie stosunku oraz niedostateczna higiena po kontakcie seksualnym mogą przyczyniać się do infekcji.

W sytuacji, gdy partner wykazuje objawy grzybicy narządów płciowych, zaleca się ograniczyć kontakty seksualne do momentu postawienia diagnozy i pełnego wyleczenia. 

W przypadku pojawienia się objawów grzybicy u jednego z partnerów, obie osoby powinny skonsultować się z lekarzem.

Grzybica prącia – diagnoza grzybicy intymnej u mężczyzn

W przypadku pojawienia się objawów wskazujących na grzybicę penisa, niezbędna jest konsultacja z lekarzem – może to być urolog lub dermatolog. 

Diagnoza opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym oraz wizualnej ocenie narządów płciowych. Jeśli objawy są niejednoznaczne lub budzą wątpliwości, lekarz może pobrać wymaz z żołędzi i z pod napletka. Próbka ta jest następnie wysyłana do laboratorium w celu wykonania posiewu lub analizy mikroskopowej.

W leczeniu grzybicy penisa stosuje się leki przeciwgrzybicze w formie preparatów do stosowania miejscowego lub tabletek. Ważne jest również przestrzeganie zasad higieny osobistej.

Powikłania grzybicy penisa 

Nieleczona grzybica penisa może prowadzić do szeregu powikłań, mających bezpośredni wpływ na zdrowie mężczyzny. Jednym z poważniejszych jest rozprzestrzenienie się infekcji na inne części układu moczowo-płciowego (na najądrza i jądra), co jest przyczyną m.in. zapalenia cewki moczowej.

Grzybica penisa zmniejsza żywotność plemników, czego skutkiem może być obniżenie płodności, a nawet bezpłodność. 

Chroniczne grzybicze zapalenie penisa może powodować również bliznowacenie i zwężenie napletka. To z kolei powoduje trudności z odciąganiem napletka – stan zwany stulejką wtórną. 

Infekcja drożdżakowa prącia, a zwłaszcza nawracające infekcje, mogą osłabiać miejscową odporność skóry, zwiększając ryzyko wtórnych zakażeń bakteryjnych. 

Jak zapobiegać grzybicy penisa?

Infekcje intymne negatywnie wpływają na ogólne samopoczucie i jakość życia seksualnego mężczyzn. Aby zapobiegać grzybicy penisa:

1. Zachowuj odpowiednią higienę intymną – regularnie myjąc genitalia ciepłą wodą i łagodnym mydłem, a następnie dokładnie je osuszając.
2. Unikaj noszenia ciasnej, syntetycznej bielizny – która może zatrzymywać wilgoć i sprzyjać rozwojowi grzybów – wybieraj przewiewną, bawełnianą bieliznę.
3. Po kąpieli, wizycie na basenie lub ćwiczeniach zmieniaj ubrania na suche – aby ograniczyć wilgotne środowisko, w którym grzyby się rozwijają.
4. Unikaj stosowania perfumowanych produktów do higieny intymnej – mogą podrażniać skórę i zmieniać jej naturalne pH, sprzyjając infekcjom grzybiczym.
5. Wzmacniaj układ odpornościowy – poprzez zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i unikanie stresu, aby skuteczniej chronić się przed infekcjami grzybiczymi.