Atopowe zapalenie skóry (AZS) miejsc intymnych – jak leczyć?

Najważniejsze informacje:

• Atopowe zapalenie skóry (AZS), znane również jako egzema atopowa, to przewlekła choroba zapalna skóry – przebiegająca z uporczywym świądem, nadmierną suchością i nawrotowymi wykwitami skórnymi. 
• Choć najczęściej dotyczy takich miejsc jak twarz, szyja, łokcie czy kolana, może także pojawić się w miejscach intymnych u kobiet i mężczyzn. Są to obszary wrażliwe i podatne na podrażnienia, co dodatkowo komplikuje przebieg choroby.
• W okolicach intymnych obserwowane są m.in. atopowe zapalenie skóry warg sromowych i łechtaczki, atopowe zapalenie skóry moszny i prącia, atopowe zapalenie skóry w pachwinach oraz atopowe zapalenie skóry między pośladkami. 
• W leczeniu AZS miejsc intymnych znajdują leki miejscowe – maści i kremy, które ograniczają stan zapalny.
• Ważna jest też odpowiednia pielęgnacja okolic narządów płciowych – pomóc może zwłaszcza aplikowany regularnie emolient, który działa nawilżająco.
• Silny świąd i zaczerwienienia złagodzić pozwalają również domowe sposoby – na atopowe zapalenie skóry warto stosować hipoalergiczne środki myjące i ziołowe nasiadówki.

Atopowe zapalenie skóry w miejscach intymnych to schorzenie dermatologiczne charakteryzujące się intensywnym swędzeniem, które dodatkowo podrażnia delikatną skórę w tych obszarach. Spowodowane reakcją alergiczną lub podrażnieniem, znacząco wpływa na jakość życia chorego. W artykule poniżej omawiamy przyczyny występowania AZS w miejscach intymnych oraz przedstawimy sposoby leczenia, które pomagają złagodzić objawy tej przewlekłej i nawrotowej choroby.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) miejsc intymnych

Zmiany skórne w przebiegu atopowego zapalenia skóry (AZS) mogą się lokalizować w różnych okolicach ciała. Najczęściej zaobserwować je można u dzieci – na skórze głowy oraz na policzkach. Z wiekiem atopia pojawia się na zgięciach stawowych kolan, łokci oraz nadgarstków. Postępująca choroba może rozprzestrzenić się nawet na całej skórze chorego.

Atopowe zapalenie skóry (AZS), określane jako wyprysk atopowy, może wystąpić również w miejscach intymnych. U kobiet może obejmować wargi sromowe i okolice łechtaczki, u mężczyzn natomiast mosznę i prącie. Na wystąpienie AZS podatne są też pachwiny – miejsca, gdzie skóra styka się z wewnętrzną stroną ud, które są narażone na tarcie i pot. Rzadziej AZS obserwuje się w okolicy odbytu (między pośladkami).

Każde z tych miejsc jest szczególnie wrażliwe, co sprawia, że AZS w tych obszarach może być szczególnie uciążliwe i wymagać specjalistycznej opieki.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry w miejscach intymnych

Atopowe zapalenie skóry w miejscach intymnych często jest wynikiem zaburzeń funkcji barierowych skóry. 

Przyczyną AZS miejsc intymnych może być nieodpowiednia pielęgnacja, na przykład korzystanie ze zbyt szorstkiej gąbki, nadmierne mycie się czy stosowanie drażniących kosmetyków. Zaniedbanie higieny również może wpływać na występowanie AZS. Wilgotne środowisko sprzyja rozwojowi drobnoustrojów, co może pogarszać stan skóry. Nie można także pomijać czynnika genetycznego – niektóre osoby mają predyspozycje do rozwoju choroby.

Wśród czynników, które mogą nasilać objawy AZS w miejscach intymnych, wymienia się też przewlekły stres, uszkodzenia mechaniczne skóry oraz noszenie ciasnej odzieży, w tym zwłaszcza bielizny. Do zaostrzenia dolegliwości przyczyniają się również alergeny, infekcje bakteryjne, niektóre środki piorące i zanieczyszczenie środowiska. Intensywne ćwiczenia fizyczne lub współżycie seksualne. 

AZS miejsc intymnych – objawy (świąd, zaczerwienienie, zmiany skórne)

Objawy AZS w miejscach intymnych są podobne do tych występujących w innych częściach ciała, jednak ze względu na specyfikę tej lokalizacji mogą być bardziej dokuczliwe.

Chorzy na AZS okolic intymnych doświadczają intensywnego świądu, który prowadzi do ciągłego drapania, pogłębiając tym samym podrażnienie skóry. Wśród symptomów obserwuje się również zaczerwienienie oraz nadmierne wysuszenie skóry w okolicy narządów płciowych.

Typowe dla AZS zmiany w okolicach intymnych mogą przyjmować różne formy. Są to grudki, pęcherzyki, a nawet drobne nadżerki, będące wynikiem stałego drapania. 

W przypadku wystąpienia takich objawów, warto, aby przyjrzał im się lekarz w celu dokładnej oceny. Najlepiej umówić się z dermatologiem lub zapisać na wizytę u alergologa, którzy diagnozują i leczą pacjentów z chorobami takimi jak AZS.

Nie tylko AZS – problemy skórne w okolicach intymnych a inne choroby

Pojawienie się krostek na wargach sromowych, zwłaszcza gdy towarzyszy im obrzęk z silnym świądem, może wskazywać na inne schorzenia. Oprócz atopowego zapalenia skóry (AZS), podobne objawy w miejscach intymnych mogą wywoływać łuszczyca, infekcje grzybicze (np. kandydoza) i bakteryjne, a także choroby weneryczne (takie jak opryszczka narządów płciowych czy chlamydia). Inne możliwe przyczyny to liszaj płaski i zakażenia wirusowe brodawczakiem ludzkim (HPV). 

W niektórych przypadkach przyczyna pojawienia się problemów skórnych miejsc intymnych może być mniej skomplikowana – np. prosaki czy zapalenie mieszków włosowych w okolicach intymnych. 

W każdej sytuacji, gdy zauważymy niepokojące zmiany na skórze okolic intymnych, zaleca się konsultację z lekarzem specjalistą, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia i rozpocząć odpowiednie leczenie.

AZS okolic intymnych – leczenie dolegliwości związanych z atopowym zapaleniem skóry

Leczenie AZS w miejscach intymnych polega na łagodzeniu objawów i dążeniu do remisji choroby. Nie istnieje metoda pozwalająca na całkowite wyleczenie, ale można znacząco poprawić jakość życia pacjenta, stosując preparaty miejscowe.

Podstawą leczenia jest właściwa pielęgnacja skóry oraz terapia przeciwzapalna. W zależności od nasilenia objawów, lekarz może zalecić stosowanie leków miejscowych – kremów i maści, które ograniczają stan zapalny. Zastosowanie znajdują inhibitory kalcyneuryny, które są szczególnie zalecane w miejscach wrażliwych. W cięższych przypadkach możliwe jest zastosowanie doustnych kortykosteroidów przez ograniczony czas.

Leczenie miejscowe obejmuje również nawilżanie w postaci stosowania emolientów. Odgrywają one ogromną rolę w redukcji objawów AZS i poprawiają kondycję skóry.

Wspomagająca w leczeniu AZS stosowana jest również fototerapia, czyli naświetlanie zmian skórnych. Niweluje ona stany zapalne i łagodzi podrażnienia.

W przypadku niepokojących zmian skórnych należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Specjalista, wykorzystując odpowiednie metody diagnostyczne, ustali właściwą diagnozę i zaleci właściwą terapię choroby.

Zasady pielęgnacji skóry okolic intymnych przy AZS 

Chorzy na AZS w miejscach intymnych powinni zwracać szczególną uwagę na codzienną pielęgnację. Przede wszystkim należy w ich przypadku unikać kosmetyków z dodatkiem substancji zapachowych oraz ze sztucznymi barwnikami, konserwantami, parabenami i alkoholem. 

Jako domowe sposoby polecane jest stosowanie łagodnych środków do higieny intymnej oraz unikanie mycia tych okolic zwykłym mydłem oraz używanie chusteczek nawilżanych, które mogą prowadzić do zaostrzenia objawów, takich jak intensywny świąd. W okresie zaostrzenia choroby warto czasowo zrezygnować z golenia i depilacji.

U kobiet ważne są nie tylko delikatne składniki myjące, ale też odpowiednie menstruacyjne środki higieniczne, takie jak bawełniane podpaski. 

Niekorzystnie na wrażliwą skórę okolic intymnych mogą działać rozmaite detergenty, w tym proszki i płyny do ubrań i bielizny – również w tej kwestii warto postawić na łagodne produkty.

Aby zmniejszyć ryzyko infekcji, okolice intymne należy wycierać zawsze od przodu do tyłu, a do osuszania ciała po prysznicu używać osobnego ręcznika. 

Pomóc mogą też nasiadówki, czyli kąpiele dolnych partii ciała z dodatkiem ziół lub substancji leczniczych, takich jak kora dębu czy rumianek. Skuteczne są również dostępne bez recepty maści, takie jak maść nagietkowa czy wazelina kosmetyczna.

Wskazane jest również unikanie sytuacji stresogennych, który mogą przyczyniać się do zaostrzenia lub nawrotów choroby, gorących kąpieli (zbyt ciepła woda podrażnia skórę) i nadmiernego pocenia się, które ograniczyć może stosowanie przewiewnej bielizny. 

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące atopowego zapalenia skóry okolic intymnych.