Przeziębienie a grypa – jak odróżnić?

Najważniejsze informacje:

• W okresie jesienno-zimowym, gdy temperatury spadają, nasza odporność zostaje wystawiona na próbę przez różnego rodzaju wirusy.
• Mogą one wywoływać choroby wirusowe – najczęstsze z nich to grypa i przeziębienie.  
• Typowe objawy grypy to wysoka gorączka i męczący kaszel, a przeziębienia – katar i ból głowy od zatok.
• Oba schorzenia mogą wywołać podobne dolegliwości, co często sprawia, że trudno jest je od siebie odróżnić. 
• Istnieją jednak pewne charakterystyczne różnice między przeziębieniem a grypą – warto je poznać, aby wdrożyć właściwe leczenie.

Przeziębienie i grypa to częste infekcje górnych dróg oddechowych o podłożu wirusowym. Choć ich objawy wydają się być bardzo podobne, są to inne jednostki chorobowe. Wskazać można kilka cech, które pozwalają na ich odróżnienie – zwłaszcza jeśli chodzi o czynniki je wywołujące, czas trwania objawów czy sposób leczenia infekcji. Przeziębienie a grypa – z artykułu poniżej dowiesz się, jak rozpoznać grypę, a jak przeziębienie oraz jak skutecznie leczyć obie infekcje.

Infekcje wirusowe – grypa i przeziębienie. Co je wywołuje?

Grypa i przeziębienie są infekcjami wirusowymi, wywoływanymi przez różne rodzaje patogenów, co skutkuje różnicami w objawach i przebiegu obu chorób. 

Grypę (ang. flu, influenza) – ostrą infekcję układu oddechowego – zazwyczaj wywołują wirusy grypy typu A, B i C, które szybko mutują. Grypa jest znacznie bardziej zaraźliwa niż przeziębienie, co może przyczynić się do szybszego rozprzestrzeniania się choroby. 

Typ A dzieli się dodatkowo pod kątem swoistości antygenowej białek występujących na powierzchni wirusa – hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N). Tzw. sezonowa grypa, obserwowana w okresie jesienno-zimowym, najczęściej wywoływana jest przez podtypy wirusa grypy A – H1N1 i H3N2.

Przeziębienie (ang. common cold) natomiast jest zwykle spowodowane przez rinowirusy, koronawirusy i wirusy paragrypy, które zmieniają się w mniejszym stopniu niż wirusy grypy. 

Ryzyko zachorowania na przeziębienie wzrasta przy niskich temperaturach, które powodują zwężanie się naczyń krwionośnych w układzie oddechowym. Skutkiem tego jest zmniejszone wydzielanie śluzu zawierającego substancje, chroniącymi organizm przed infekcjami. Przeziębieniom sprzyja również suche powietrze.

Jak dochodzi do zakażenia wirusem grypy, a jak wirusami wywołującymi przeziębienie?

Do zakażenia wirusem grypy dochodzi najczęściej drogą kropelkową – podczas kaszlu, kichania lub rozmowy. Do zakażenia może dojść też poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi przedmiotami i powierzchniami, na których wirus może przetrwać przez pewien czas (np. na klamkach, poręczach). 

Podobnie w przypadku przeziębienia – źródłem zakażenia jest kontakt z wydzielinami nosa i gardła, takimi jak kropelki wydychane podczas kaszlu lub kichania bądź też poprzez dotknięcie zanieczyszczonych powierzchni i późniejsze dotknięcie twarzy. 

W przypadku przeziębienia i grypy ważną rolę odgrywa dbałość o higienę, która pomaga zapobiegać rozprzestrzenianiu się obu chorób ze strony dróg oddechowych.

Grypa a przeziębienie – objawy choroby typowe dla obu infekcji

Na odróżnienie grypy i przeziębienia pozwalają również charakterystyczne dla nich objawy. Te, choć podobne, nieco się od siebie różnią.

Temperatura

W przypadku grypy charakterystyczna jest bardzo wysoka gorączka, powyżej 38°C. Mogą towarzyszyć jej dreszcze, bóle mięśniowe oraz uczucie rozbicia. 

Temperatura ciała przy przeziębieniu jest prawidłowa, ewentualnie występuje stan podgorączkowy (37-38°C), rzadziej wysoka gorączka.

Ból gardła

Ból gardła jest jednym z typowych objawów grypy. 

Gardło boli również przy przeziębieniu – to jeden z pierwszych objawów tej infekcji. Dodatkowo może mu towarzyszyć chrypka.

Ból głowy

Objawem zarówno grypy, jak i przeziębienia, jest ból głowy. W przypadku przeziębienia ból głowy może być związany z zapaleniem zatok przynosowych. 

Bóle mięśni i stawów

Przy grypie obserwuje się silne bóle mięśni i stawów. Przy przeziębieniu są one rzadkie, a jeśli występują – ich nasilenie jest słabe. 

Kaszel

U chorych na grypę obserwuje się nasilony, suchy kaszel, któremu może towarzyszyć ból w klatce piersiowej.

W trakcie przeziębienia męczący kaszel pojawia się rzadko, wraz z rozwojem choroby może stać się mokry.

Katar

Katar nie jest typowym objawem grypy.

Bardzo często z kolei nieżyt nosa rozwija się przy przeziębieniu – najpierw jest wodnisty, a następnie gęsty. Chory skarży się na uczucie zatkanego nosa. Możliwe jest również zapalenie zatok. 

Przeziębienie czy grypa? Niezbędna diagnoza lekarska

W przypadku zaobserwowania u siebie objawów świadczących o grypie lub przeziębieniu, najlepiej skonsultować się z lekarzem w celu dokładnej diagnozy. Choć wiele symptomów infekcji może być do siebie podobnych, specjalistyczna diagnoza pomoże ustalić odpowiednią strategię leczenia i uniknąć poważniejszych powikłań zdrowotnych. 

Wczesne rozpoznanie i leczenie mogą przyspieszyć proces powrotu do zdrowia oraz zmniejszyć ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się choroby wśród innych osób. 

Leczenie grypy a leczenie przeziębienia

Umiejętność rozróżnienia chorób zakaźnych jest niezwykle ważna – oba rodzaje infekcji wirusowych wymagają właściwego leczenia. To uzależnione jest zarówno od diagnozy, jak również od stanu zdrowia chorego, chorób towarzyszących oraz wieku pacjenta. 

Zarówno w przypadku grypy, jak i przeziębienia, podstawą jest leczenie objawowe. Skupia się ono na łagodzeniu symptomów infekcji wirusowej (np. wysoka gorączka i ból gardła przy grypie czy katar i bóle głowy przy przeziębieniu). Zastosowanie znajdują leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (paracetamol, ibuprofen), a także leki przeciwkaszlowe i krople do nosa.

Zalecane w leczeniu grypy bywa też leczenie przyczynowe. Chory przyjmuje wtedy leki przeciwwirusowe (oseltamiwir czy zanamiwir), niezbędne szczególnie w przypadku osób z grupy ryzyka powikłań lub ciężkiego przebiegu choroby. Obecnie nie ma dostępnych leków zwalczających wirusy powodujące przeziębienie. 

Istnieją również wspólne zalecenia dla chorych na grypę i przeziębienie. W trakcie choroby należy dużo odpoczywać, najlepiej w łóżku. Infekcja powoduje utratę płynów, dlatego ważne jest, aby pamiętać o ich regularnym uzupełnianiu. Najlepiej pić niegazowaną wodę i ciepłą herbatę.  

W obu przypadkach istotne jest również unikanie kontaktu z innymi osobami w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby oraz kontrolowanie stanu zdrowia, zwłaszcza u osób należących do grup ryzyka.

Czym się różni grypa od przeziębienia? Czas trwania choroby

Grypa charakteryzuje się szybkim rozwojem objawów, które mogą utrzymywać się przez ok. 1-2 tygodnie. Powikłania pogrypowe mogą jednak wydłużyć okres choroby. 

Wolniej rozwijające się przeziębienie trwa krócej niż grypa. Objawy przeziębienia zwykle utrzymują się przez ok. 7-10 dni. 

Różnica między przeziębieniem a grypą – przebieg choroby

Grypa i przeziębienie, choć często mylone, różnią się również pod względem przebiegu i nasilenia objawów. 

Grypa charakteryzuje się nagłym początkiem ciężkich objawów, takich jak wysoka gorączka, silny ból mięśni, ból głowy i ogólne osłabienie, które mogą prowadzić do powikłań. 

Przeziębienie natomiast rozwija się stopniowo i objawia się łagodniej, z katarem, kaszlem, bólem gardła i lekkim uczuciem zmęczenia jako głównymi symptomami. Rzadziej prowadzą one do groźnych powikłań. 

Grypa, dająca intensywne objawy, bardzo często uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Przeziębienie zwykle nie powoduje dyspozycji chorego. 

Grypa czy przeziębienie? Poważne powikłania po infekcji wirusowej

Zarówno grypa, jak i przeziębienie mogą prowadzić do powikłań. Jednak różnice między obiema infekcjami mogą wpływać na rodzaj i ciężkość tych komplikacji. 

Powikłania są częstsze przy grypie, a szczególnie narażone na nie są osoby starsze, małe dzieci oraz osoby chorujące przewlekle i z osłabionym układem odpornościowym.

Typowe powikłania grypy mogą obejmować zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha, zapalenie zatok, zapalenie mięśnia sercowego, a nawet pogorszenie istniejących schorzeń, takich jak astma czy choroby serca. 

Przeziębienie rzadziej prowadzi do poważnych powikłań, chociaż może przyczynić się do nasilenia istniejących problemów ze strony układu oddechowego. Sporadycznie zdarzają się również wtórne zakażenia bakteryjne – zatok i gardła, ucha środkowego oraz płuc. Na ich rozwój narażeni są chorzy z upośledzoną odpornością. Warto podkreślić, że powikłania pogrypowe są dla nich i innych osób z tzw. grup ryzyka znacznie bardziej niebezpieczne.

Sezonowość – występowanie grypy i przeziębienia

Grypa i przeziębienie różnią się też nieznacznie w aspekcie sezonowości, co ma istotne znaczenie dla strategii zapobiegania obu chorobom wirusowym. 

Dla grypy charakterystyczna jest sezonowość występowania – zwykle zimą, a także jesienią i wczesną wiosną. Sezonowość grypy jest silnie związana z warunkami pogodowymi oraz zachowaniami społecznymi, przede wszystkim przebywaniem w zamkniętych przestrzeniach dużych grup ludzi. 

Przeziębienie może rozwinąć się niezależnie od pory roku, chociaż najczęściej diagnozowane jest jesienią i zimą, pokrywając się tym samym z sezonem grypowym. Poza okresem zimowym częściej jednak dopada nas przeziębienie niż grypa.

Zapobieganie grypie i przeziębieniu

Coroczne szczepienia przeciw grypie są kluczowym elementem profilaktyki, szczególnie dla osób należących do grup ryzyka, takich jak seniorzy, dzieci i osoby z osłabionym układem odpornościowym. Transmisję choroby ograniczyć można również dzięki częstemu myciu rąk oraz unikaniu bliskiego kontaktu z osobami chorymi, zwłaszcza w okresach wysokiej aktywności grypy.

Przeziębienie wymaga bardziej ogólnych środków zapobiegawczych, takich jak higiena rąk, unikanie dotykania twarzy oraz ograniczenie kontaktu z osobami chorymi. 

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące różnic między grypą a przeziębieniem.