Atopowe zapalenie skóry (AZS) na dłoniach – objawy, leczenie, domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, często nawracająca choroba, która może rozwinąć się zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
• Jednym z miejsc, gdzie może ujawnić się atopia, są dłonie. Atopowe zapalenie skóry na dłoniach objawia się zaczerwienieniem, swędzeniem i pękaniem skóry na dłoniach.
• Atopowe zapalenie skóry dłoni może znacząco wpłynąć na jakość życia chorego, ograniczyć jego codzienne funkcjonowanie i obniżyć samopoczucie emocjonalne.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to choroba zapalna skóry, która charakteryzuje się intensywnym świądem, suchością i nadwrażliwością skóry. Występuje na różnych obszarach ciała, ale szczególnie uciążliwe może być, gdy obejmuje dłonie. Skóra na dłoniach jest codziennie narażona na działanie różnych czynników zewnętrznych, takich jak detergenty, zmiany temperatury, czy mechaniczne uszkodzenia, co może nasilać objawy AZS i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dowiedz się, na czym polega atopowe zapalenie skóry na dłoniach, z czego się bierze, jak się objawia i jakie są metody leczenia oraz zapobiegania nawrotom choroby.

Atopowe zapalenie skóry dłoni – przyczyny

Niezależnie od miejsca, w jakim pojawia się AZS, jest to choroba dermatologiczna o charakterze nawrotowych zakażeń skóry. Przyczyny tego zjawiska są złożone i obejmują zarówno czynniki wewnętrzne, jak i te zewnętrzne. Wśród głównych źródeł problemu wyróżnia się:

• predyspozycje genetyczne – AZS na dłoniach często rozwija się u osób blisko ze sobą spokrewnionych, co wskazuje na dziedziczny charakter choroby. Osoby z rodzinnym obciążeniem atopią są bardziej narażone na rozwój AZS na dłoniach;
• dysfunkcje układu odpornościowego – nadwrażliwość na różnego rodzaju antygeny jest charakterystyczna dla osób z AZS. Układ odpornościowy chorego reaguje wówczas nadmiernie na określone substancje, które u innych osób nie wywołują żadnych reakcji prowadzących do stanu zapalnego skóry;
• zaburzenia w budowie i funkcjonowaniu bariery naskórkowej – u osób ze zdiagnozowanym AZS często obserwuje się uszkodzenia w barierze skórnej, czego efektem jest nadmierne wysuszenie skóry rąk i świąd skóry, a także skłonności do zwiększonej wrażliwości na czynniki drażniące;
• czynniki psychosomatyczne – stres i reakcje silnie emocjonalne mogą zaostrzyć objawy AZS na dłoniach.

Oprócz tego na rozwój atopowego zapalenia skóry na dłoniach mogą wpływać także niekorzystne warunki atmosferyczne oraz czynniki środowiskowe, jak np.:

• warunki klimatyczne – zimne, suche powietrze może powodować nasilenie objawów AZS, zwłaszcza zimą;
• zanieczyszczenie środowiska – mogą działać drażniąco na skórę;
• alergeny pokarmowe i wziewne – pokarmy (np. białka mleka krowiego), pyłki roślin, roztocza kurzu domowego i alergeny pochodzenia zwierzęcego mogą zaostrzać objawy AZS.

Należy przy tym podkreślić, że uszkodzenia naturalnej bariery ochronnej skóry rąk nie zawsze muszą być związane z AZS na dłoniach. Przesuszone dłonie, silny świąd i pękanie naskórka to rezultat, jaki niesie za sobą częste mycie rąk i stosowanie środków do dezynfekcji. Po zastosowaniu odpowiedniego preparatu nawilżającego i regenerującego bariera ochronna wraca zwykle do normy. Osoby cierpiące na AZS obserwują nadmierną suchość skóry oraz jej szorstkość nie tylko na dłoniach, ale też na całym ciele. Często pojawia się również problem z łuszczeniem się skóry.

Atopowe zapalenie skóry dłoni – objawy

Atopowe zapalenie skóry na dłoniach to choroba przewlekła, która polega głównie na łagodzeniu objawów schorzenia. Przeważnie objawy choroby na dłoniach to:

• suchość skóry;
• uczucie swędzenia i ściągnięcia skóry;
• grudki i krostki na skórze;
• szorstkość skóry;
• czerwone plamy na skórze;
• łuszczenie się skóry;
• uporczywy świąd;
• pieczenie i podrażnienie skóry;
• widoczne pęknięcia naskórka.

Diagnostyka atopowego zapalenia skóry na dłoniach

Diagnostyka atopowego zapalenia skóry polega przede wszystkim na wykrywaniu nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu odpornościowego, a w szczególności zaburzeń immunoglobuliny IgE. Najłatwiej jest oznaczyć całkowite stężenie przeciwciał IgE we krwi. W przypadku chorych na AZS poziom ten może być podwyższony nawet o 80%. Innym typem badań, które warto przeprowadzić, jest oznaczenie swoistych przeciwciał IgE, skierowanych przeciwko konkretnym substancjom lub całym grupom produktów (np. alergeny pokarmowe).

Atopowe zapalenie skóry na dłoniach – jak leczyć?

Leczenie atopowego zapalenia skóry dłoni opiera się w dużej mierze na łagodzeniu zaostrzeń AZS – profilaktyce choroby oraz stosowaniu leków wyciszających charakter zapalny zmian skórnych. Kluczem jest tu właściwa pielęgnacja skóry atopowej, obejmująca m.in. odpowiednio dobrane emolienty, które tworzą warstwę ochronną na powierzchni naskórka i zabezpieczają go przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Terapia przy pomocy emolientów powinna trwać nawet przez 4 tygodnie, aplikując preparat na podrażnioną i wysuszoną skórę 3-4 razy w ciągu dnia.

W czasie zaostrzenia choroby często stosuje się także glikokortykosteroidy o silnym działaniu przeciwzapalnym, immunosupresyjnym i antyproliferacyjnym. Równie dużą skutecznością cieszą się też leki immunomodulujące – inhibitory kalcyneuryny, w tym m.in. takrolimus oraz pimekrolimus, które wykazują działanie immunomodulujące i przeciwzapalne. W niektórych przypadkach w leczeniu atopowego zapalenia skóry rąk pomocne mogą być też leki przeciwalergiczne, a w przypadku nadkażeń – odpowiednio dobrane antybiotyki lub preparaty przeciwgrzybicze, stosowane jako leczenie miejscowe.

Jak radzić sobie z atopowym zapaleniem skóry dłoni domowymi sposobami?

W domowym leczeniu AZS na dłoniach pomocna jest przede wszystkim odpowiednia pielęgnacja skóry, która obejmuje kosmetyki do rąk zawierające takie składniki jak:

• ceramidy, cholesterol i nienasycone kwasy tłuszczowe, które stymulują odbudowę warstwy lipidowej naskórka;
• mocznik, który wspiera prawidłowe nawilżanie skóry;
• alantoina i pantenol, które działają przeciwzapalnie i regenerująco, a także zapewniają prawidłowe nawilżenie skóry;
• witaminy A i C, minerały, ekstrakty roślinne oraz fitoestrogeny, które wykazują zdolność do odtworzenia i przywrócenia prawidłowej struktury naskórka;
• ektoina o aktywności przeciwzapalnej;
• masło shea, które odżywia i natłuszcza skórę, a także dba o jej nawilżenie;
• polidokanol, który koi swędzące plamy na skórze dłoni;
• kwas mlekowy i mleczan sodu, które pozwalają utrzymać prawidłowe pH skóry.

Wszystkie te preparaty pomagają złagodzić atopowe zapalenie skóry rąk, a także sprawiają, że dłonie stają się gładsze, mniej pieką i nie swędzą. Regularne nawilżanie dłoni sprawia, że skóra dłoni staje się znacznie bardziej odżywiona i nawilżona. Niestety, należy pamiętać, że całkowite wyleczenie atopowego zapalenia skóry na dłoniach nie jest możliwe, nawet przy dłuższym stosowaniu leków i preparatów pielęgnacyjnych.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczącego atopowego zapalenia skóry na dłoniach (AZS).