Najważniejsze informacje:

• Grypa typu A to infekcja zakaźna dróg oddechowych, wywoływana przez wirusy odpowiedzialne głównie za pospolite zachorowania sezonowe, ale też poważne zakażenia o ciężkim przebiegu.
• Grypa typ A powoduje m.in. gorączkę, złe samopoczucie, bóle mięśni, głowy i gardła.
• Leczenie grypy typu A polega na łagodzeniu objawów poprzez stosowanie leków z grupy NLPZ lub aspiryny, a także zwalczaniu przyczyn przy pomocy leków przeciwwirusowych.
• Zaniedbana infekcja spowodowana wirusem typu A może prowadzić do powikłań, w tym zapalenia płuc, oskrzeli, mięśnia sercowego lub opon mózgowo-rdzeniowych.

Grypa typu A to ostra choroba zakaźna układu oddechowego, wywołana przez najgroźniejszy spośród wirusów grypy – typ A. Patogen odpowiada za sporą część infekcji sezonowych u dzieci oraz osób dorosłych. Choroba objawia się zwykle wysoką gorączką, uczuciem rozbicia i osłabienia, a także bólem mięśni, głowy oraz gardła. Dowiedz się, jak leczyć grypę typu A, ile trwa okres inkubacji oraz co zrobić, aby skrócić czas infekcji.

Wirus grypy typu A a inne typy 

Wirus grypy A, łącznie z wirusami typu B, C i D należy do tej samej rodziny patogenów – ortomyksowirusów. W okresie jesienno-zimowym wirusy grypy A i B są odpowiedzialne za występowanie infekcji u ludzi. Warto jednak zaznaczyć, że jedynie wirusy typu A mają zdolność do wywoływania szeroko rozprzestrzenionych epidemii i pandemii. Wysoka zachorowalność jest  zazwyczaj poprzedzona pojawieniem się nowego szczepu wirusa, który jest na tyle różny antygenowo od poprzednich, że unika rozpoznania przez system immunologiczny człowieka.

Świnie i ptaki pełnią kluczową rolę jako naturalne rezerwuary wirusów grypy A, umożliwiając im przetrwanie między kolejnymi epidemiami u ludzi oraz sprzyjając powstawaniu nowych, potencjalnie niebezpiecznych dla człowieka wariantów. Oprócz nich wirusy te mogą utrzymywać się w populacjach innych zwierząt, takich jak: konie, psy, koty, norki, nietoperze, foki czy wieloryby.

Zakażenia wirusem D nie zostały zarejestrowane klinicznie u ludzi, chociaż istnienie tego wirusa potwierdzają specyficzne przeciwciała. 

Co to jest grypa typu A?

Grypa typu A stanowi zespół objawów wywołanych zakażeniem wirusem grypy A. Co ważne, jest to infekcja najbardziej rozpowszechniona i najgroźniejsza spośród wszystkich rodzajów grypy, która każdego roku odpowiada za około 90% przypadków zachorowań w Polsce, szczególnie te o ciężkim przebiegu.

Wirus grypy typu A charakteryzuje się różnorodnością podtypów, które są klasyfikowane na podstawie dwóch białek powierzchniowych: hemaglutyniny (H) oraz neuraminidazy (N). Za występowanie objawów grypy u człowieka odpowiadają głównie podtypy H1N1 (tzw. „świńska grypa”, która spowodowała światową pandemię w 2009 i 2010 roku) oraz H3N2. Wirusy te odgrywają kluczową rolę w rozprzestrzenianiu się infekcji grypowych, zarówno tych o charakterze sezonowym, jak i tych, które prowadzą do szeroko zakrojonych epidemii czy nawet pandemii.

Grypa typu A – zaraźliwość

Osoby zarażone wirusem grypy A stają się źródłem zakażenia już na dzień przed pojawieniem się pierwszych symptomów choroby. Ten stan utrzymuje się do 5 dni po tym, jak objawy ustąpią. W przypadku pacjentów z osłabionym systemem odpornościowym lub tych, którzy nie mieli styczności z wirusem przez dłuższy czas, możliwość przenoszenia wirusa może się wydłużyć nawet do kilku tygodni po wyzdrowieniu.

Istnieje kilka czynników, które mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się wirusa grypy typu A. Są to:

• bliskie kontakty międzyludzkie – zachowanie małego dystansu społecznego może przyczyniać się do szybszego rozprzestrzeniania się infekcji;
• niska temperatura oraz niska wilgotność powietrza – czynniki te tworzą warunki, które ułatwiają przetrwanie i transmisję wirusa;
• słabe promieniowanie ultrafioletowe – może osłabiać naturalne mechanizmy obronne przeciwko wirusom, w tym wirusowi grypy A.

Grypa typu A – objawy

Czas, który upływa od momentu zarażenia wirusem grypy A do pojawienia się pierwszych symptomów, jest stosunkowo krótki i zwykle wynosi od 1 do 2 dni, choć może się wydłużyć do 4 dni. Co ważne, około 30% osób zarażonych tym wirusem nie wykazuje żadnych objawów. Charakterystyczne dla tej choroby jest nagłe i intensywne pojawienie się objawów, które prowadzą do szybkiego osłabienia pacjenta. Do najbardziej typowych symptomów należą:

• silne dreszcze i wysoka gorączka przekraczająca 38°C (jeden z pierwszych objawów grypy);
• ból głowy, mięśni oraz stawów;
• suchy kaszel i chrypka;
• ból gardła, uczucie suchości oraz problemy z drożnością nosa, wodnisty katar;
• ogólne uczucie zmęczenia i brak energii, co czasami może prowadzić do dezorientacji;
• utrata apetytu, a w niektórych przypadkach również wymioty i biegunka (w niektórych przypadkach u dzieci może rozwinąć się zapalenie żołądka i jelit).

Aby mieć pewność, że za infekcję odpowiada wirus grypy typu A, zaleca się przeprowadzenie testu combo, który umożliwia diagnostykę zarówno grypy, jak i COVID-19 oraz zakażenia wirusem RSV.

Grypa typu A – ile trwa?

Zwykle ostre objawy grypy typ A trwają od 3 do 7 dni, a następnie zaczynają ustępować. Należy jednak podkreślić, że czas trwania objawów może być różny i zależy od takich czynników, jak wiek pacjenta, stan jego odporności oraz efektywność zastosowanego leczenia. Wysoka gorączka, typowa dla wirusa grypy typu A, może utrzymywać się przez okres od 2 do 4 dni. Następnie temperatura spada do stanu podgorączkowego (37-38°C), by w końcu wrócić do normy. Po upływie mniej więcej tygodnia większość objawów powinna zniknąć.

Co ważne, kaszel może utrzymywać się przez dłuższy czas (nawet kilkanaście dni), oczyszczając tym samym drogi oddechowe chorego. Po przebytej infekcji niektórzy pacjenci mogą również doświadczać ogólnego osłabienia organizmu.

Grypa typu A – jak leczyć?

Grypa typ A to schorzenie wywołane przez wirusy, dlatego w jej leczeniu nie wykorzystuje się antybiotyków, o ile nie pojawią się komplikacje w postaci zakażeń bakteryjnych. Podstawą leczenia jest łagodzenie poszczególnych symptomów choroby. Osoby zmagające się z grypą powinny niezwłocznie zminimalizować kontakt z innymi osobami, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji. Zaleca się spożywanie większych ilości płynów oraz zapewnienie sobie odpoczynku i odpowiedniej ilości snu. W przypadku gorączki czy silnego bólu głowy zalecane jest stosowanie leków przeciwbólowych oraz środków redukujących gorączkę.

Leki na grypę typu A

W celu leczenia grypy typu A wykorzystywane są 3 preparaty: oseltamiwir, peramiwir oraz zanamiwir (skuteczne również w przypadku wirusa typu B) lub amantadyna i rymantadyna (wskazane jedynie dla wirusa grypy A). Leki na grypę są dostępne wyłącznie na receptę, a ich zastosowanie jest uzasadnione w pierwszych 48 godzinach choroby.

Należy pamiętać, że lekceważenie grypy jest niebezpieczne i może prowadzić do poważnych komplikacji, a nawet zakończyć się śmiercią. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki choroby jest regularne poddawanie się szczepieniom. Szczepionki przeciwko grypie są dostępne zarówno dla osób dorosłych, jak i dla dzieci, począwszy od 6. miesiąca życia.

FAQ

Odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące grypy typu A.