Brodawki płciowe HPV, kłykciny kończyste na penisie – jak rozpoznać, jak leczyć?

Najważniejsze informacje:

• Brodawki płciowe HPV, znane również jako kłykciny kończyste, są jednym z najczęstszych wirusowych zakażeń przenoszonych drogą płciową. 
• Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) dochodzi podczas kontaktów seksualnych z jego nosicielem. 
• Charakterystyczne zmiany skórne lokalizują się na obszarze narządów płciowych – u mężczyzn na penisie. Niekiedy infekcja intymna przebiega bezobjawowo.
• W przypadku widocznych brodawek na penisie, konieczne jest wdrożenie ich leczenia. Zwykle wykonuje się chirurgiczny zabieg na kłykciny na penisie. 
• Brak leczenia może skutkować powikłaniami, w tym rakiem prącia.

Brodawki płciowe na penisie to powszechne schorzenie dermatologiczne. Choć często traktowane jako temat tabu, kłykciny kończyste narządów płciowych są problemem, który dotyka wielu mężczyzn. Występowanie kłykcin kończystych jest nie tylko źródłem dyskomfortu fizycznego, ale może również wpływać na życie seksualne. Poniżej omawiamy objawy, przyczyny oraz metody leczenia tego schorzenia.

Zakażenie HPV – przyczyna brodawek na narządach płciowych

Brodawki na penisie, inaczej nazywane brodawkami płciowymi lub brodawkami wenerycznymi, są łagodnymi zmianami skórnymi wywołanymi przez wirusa HPV (ang. human papilloma virus), a szczególnie jego typami 6 i 11. 

Wirusem HPV, który wywołuje kłykciny kończyste na narządach płciowych, mogą zarazić się mężczyźni aktywni seksualnie. Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z osobą zarażoną – zwykle w trakcie stosunku genitalnego, analnego i oralnego. 

Wirus brodawczaka ludzkiego przenika przez skórę i powierzchnię błon śluzowych poprzez mikroskopijne otarcia w okolicy narządów płciowych, które występują podczas aktywności seksualnej. 

Szacuje się, że blisko ⅔ osób aktywnych seksualnie jest nosicielem wirusa HPV. Nieznaczną większość stanowią mężczyźni, u których w efekcie mogą wystąpić brodawki HPV na penisie. 

Większość osób zakażonych przez wirus brodawczaka ludzkiego HPV nie ma świadomości nosicielstwa do czasu wystąpienia zmian skórnych na narządach płciowych lub ich powikłań w postaci zmian nowotworowych. Ryzyko związane jest z rakiem szyjki macicy u kobiet, a u mężczyzn – z rakiem penisa.

Od zakażenia wywołanego przez wirus HPV do rozwoju objawów może upłynąć od kilku miesięcy do wielu lat. Niekiedy wirus nigdy nie daje widocznych symptomów. 

Kłykciny kończyste u mężczyzn – wygląd brodawki wenerycznej

Brodawki płciowe na penisie, będące jednym z objawów zakażenia wirusem HPV, mogą przybierać różne formy. Zwykle są to małe narośla na penisie, które pojawiają się na powierzchni skóry prącia lub w jego okolicach, przede wszystkim na trzonie prącia, ale też w pobliżu łona i na mosznie, jak i w pobliżu odbytu.

Różne mogą być kolory brodawek – od odcieni zbliżonych do skóry, przez czerwone, różowe i brunatne zmiany skórne. Mogą być one pojedyncze lub grupować się w skupiska. Ich powierzchnia może być nierówna lub guzkowata.

Brodawki płciowe na penisie, będące jedną z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową, mogą różnić się wyglądem i wielkością. Dlatego każda nietypowa zmiana skórna w okolicach narządów płciowych powinna być skonsultowana z lekarzem specjalistą.

Objawy zakażenia wirusem HPV u mężczyzn

Brodawki płciowe u mężczyzn mające postać niewielkich grudek występują najczęściej na żołędzi (na brzegu żołędzi penisa, pod napletkiem), na części środkowej penisa, a także na skórze moszny i w obrębie cewki moczowej. 

Niekiedy u mężczyzn kłykciny kończyste pojawiają się w pachwinach i okolicach odbytu. Nieleczone zmiany mogą objąć całą okolicę krocza, aż do odbytu.

Kłykciny na penisie rzadko powodują ból i inne dolegliwości. Jednak gdy za zmiany skórne odpowiada wirus HPV o wysokim potencjale ryzyka nowotworu, jego nosicielowi dokuczać mogą swędzenie i pieczenie, wywołujące dyskomfort podczas oddawania moczu i w trakcie stosunków.

Podejrzenie brodawek płciowych – konieczna konsultacja z lekarzem

Mężczyźni obserwujący u siebie charakterystyczne brodawki narządów płciowych – na penisie, powinni skonsultować się z lekarzem dermatologiem lub urologiem. Są to specjaliści zajmujący się diagnozą oraz leczeniem chorób skóry i narządów płciowych, w tym tych, za które odpowiada wirus brodawczaka ludzkiego.

Diagnoza brodawek na penisie 

Diagnoza kłykcin kończystych na penisie opiera się głównie na badaniu fizycznym przez lekarza specjalistę. Przeprowadza się też test na obecność DNA HPV, który służy potwierdzeniu zakażenia na zewnętrznych narządach płciowych.

Niekiedy może być konieczne wykonanie biopsji, czyli pobranie próbki tkanki do dalszej analizy pod mikroskopem, szczególnie w przypadku niejednoznacznych zmian lub podejrzenia innych schorzeń wywołanych przez choroby przenoszone drogą płciową.

Leczenie kłykcin kończystych – usuwanie brodawek na penisie

Leczenie kłykcin kończystych na penisie, mających postać niewielkich grudek lub większych wykwitów, może obejmować różne metody, w zależności od rozległości zmian. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie kilku różnych metod leczenia.

Zabiegi na brodawki na penisie

Do najefektywniejszych form leczenia kłykcin kończystych metodą zabiegową zaliczane są:

• laseroterapia – skuteczna metoda leczenia wywołanych przez wirusy HPV brodawek na penisie, zarówno małych, jak i tych bardziej rozległych. Zabieg charakteryzuje się wysokim poziomem bezpieczeństwa. Przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym. Przy licznych kłykcinach zabieg powtarza się po pewnym czasie. Laseroterapia jest często łączona z leczeniem farmakologicznym w celu zwiększenia skuteczności terapii.
• krioterapia – polega na zamrażaniu brodawek na prąciu ciekłym azotem. Procedura trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund. Powinna być regularnie powtarzana aż do całkowitego ustąpienia brodawek płciowych. 
• zabieg chirurgiczny – stosowany w przypadkach, gdy kłykciny kończyste są bardzo rozległe lub nie reagują na inne metody leczenia. 

Terapia kwasem trójchlorooctowym – leczenie farmakologiczne

Terapia kwasem trójchlorooctowym (TCA) jest jedną z metod leczenia kłykcin kończystych na penisie. Działa poprzez aplikację silnie działającego kwasu na brodawki narządów płciowych, co prowadzi do koagulacji białek i martwicy tkanek. Efektem tego procesu jest stopniowe obumieranie i odpadanie wykwitów.

Zakażenie HPV i brodawki wirusowe narządów płciowych – możliwie powikłania

Leczenie kłykcin na penisie jest konieczne z kilku powodów. Przede wszystkim, zaniedbane wywołane przez wirus HPV brodawki płciowe mogą rozrastać się, powodując nieestetyczne zmiany. To z kolei może wpływać negatywnie na psychikę mężczyzny oraz powodować dyskomfort podczas stosunku płciowego, wywołany przez podrażnienie skóry i rany prącia.

Narośl na penisie może rozprzestrzeniać się również na inne obszary narządów płciowych. 

Brodawki na penisie mogą też prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, w tym:

• powikłań w postaci stulejki,
• zaburzeń w oddawaniu moczu – przez zwężone ujście cewki moczowej,
• naciekania okolicznych tkanek,
• świądu i pieczenia – objawów świadczących o stanie przednowotworowym,
• rozwoju raka kolczystokomórkowego – rak penisa.

Istnieje również ryzyko przeniesienia wirusa na partnera seksualnego, co może prowadzić u niego do rozwoju kłykcin kończystych. U kobiet zmiany umiejscawiają się w pochwie, niekiedy przyczyniając się do raka szyjki macicy.

Kłykciny kończyste na penisie a ryzyko rozwoju nowotworu

Najczęstsze wirusy brodawczaka ludzkiego, które powodują powstawanie kłykcin kończystych na penisie – HPV 6 i HPV 11 – nie należą do typów onkogennych. Jednak inne, wysokoonkogenne typy HPV mogą być przyczyną zmian przedrakowych i raka prącia. Ryzyko zachorowania na raka wzrasta u osób, u których występują niedobory odporności. 

Wirus HPV na penisie. Zapobieganie brodawkom w miejscu intymnym

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania kłykcinom kończystym na penisie jest unikanie kontaktów seksualnych z partnerami zakażonymi wirusem HPV.  Niewskazane są też ryzykowne zachowania seksualne, takie jak częste zmiany partnerów.

Stosowanie prezerwatyw może również zmniejszyć ryzyko infekcji podczas stosunków płciowych. Prezerwatywa zmniejsza ryzyko związane z zakażeniem wirusem HPV o ok. 75%.

HPV na prąciu – szczepienie chroniące przed zakażeniem

Istnieją szczepionki przeciwko wirusowi HPV, które mogą zapobiec zakażeniu niektórymi jego typami, w tym odpowiedzialnymi za kłykciny kończyste na penisie. 

Szczepienie przeciwko HPV można przyjąć od 9. roku życia wzwyż. Szczepienie zaleca się szczególnie młodzieży przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, jednak może być ono również stosowane u osób dorosłych. 

Szczepionka przeciw HPV działa poprzez wywołanie odpowiedzi immunologicznej organizmu, która ma na celu zapobieganie zakażeniu wirusem i rozwojowi nowotworów z nim związanych. Skuteczność szczepionki w prewencji zakażeń wirusem oraz powiązanych z nim chorób nowotworowych jest bardzo wysoka (powyżej 90%).

W polskim programie szczepień przeciw HPV dostępne są 2 szczepionki – 2-walentana szczepionka Cervarix i 9-walentna szczepionka Gardasil 9.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące kłykcin na penisie.