Wysiłkowe nietrzymanie moczu – objawy, przyczyny, leczenie

Najważniejsze informacje:

• Wysiłkowe nietrzymanie moczu polega na niekontrolowanym wycieku moczu w wyniku zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej.
• Do wysiłkowego nietrzymania moczu może dojść podczas codziennych sytuacji, takich jak kaszel, śmiech, bieganie, podnoszenie ciężarów.
• Na wysiłkowe nietrzymanie moczu narażone są głównie kobiety w okresie przekwitania oraz po porodzie.
• Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu obejmuje przede wszystkim ćwiczenie mięśni dna miednicy. W niektórych przypadkach konieczne może być też leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne.

Wysiłkowe jest najczęściej diagnozowaną formą inkontynencji, w wyniku której dochodzi do mimowolnego oddania moczu bez uczucia parcia i potrzeby wizyty w toalecie w ciągu dnia lub w nocy. Zjawisko to obserwowane jest głównie podczas ruchu, np. przy kaszlu, kichaniu lub bieganiu. Sprawdź, jakie są przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu, kto jest na nie narażony i na czym polega leczenie.

Osłabienie mięśni dna miednicy w wysiłkowym nietrzymaniu moczu

Wysiłkowe nietrzymanie moczu, nazywane też inkontynencją stresową, to rodzaj przypadłości, która wiąże się z mimowolnym, niekontrolowanym wyciekiem moczu. Wynika ono z osłabienia mięśni dna miednicy (mięśnie Kegla), które podtrzymują cewkę moczową. W sytuacji, gdy cewka nie zamyka się prawidłowo, dochodzi do wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej, czego efektem jest popuszczanie moczu.

Przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu

Osłabienie mięśni dna miednicy może wynikać z wielu czynników, takich jak np. rozciągnięcie lub uszkodzenie tych mięśni, co często ma miejsce po porodzie lub w wyniku urazów okołoporodowych. Warto jednak pamiętać, że nie tylko młode matki, ale również kobiety w okresie przekwitania mogą doświadczać tego problemu. W wyniku spadku poziomu estrogenów dochodzi do osłabienia mięśni miednicy, co w konsekwencji może prowadzić do nietrzymania moczu. Ponadto nadwaga, otyłość, neuropatia cukrzycowa, a także różnego rodzaju zabiegi chirurgiczne w okolicy podbrzusza, udar mózgu czy nawet palenie papierosów, które negatywnie wpływają na stan naczyń krwionośnych, mogą przyczyniać się do wystąpienia tego problemu.

Stopnie wysiłkowego nietrzymania moczu

Biorąc pod uwagę poziom zaawansowania dolegliwości, wyróżnia się 3 stopnie wysiłkowego nietrzymania moczu:

• I stopień – do wycieku moczu dochodzi w momencie wykonywania czynności wymagających znacznego wysiłku fizycznego, takich jak podnoszenie ciężarów czy intensywny kaszel;
• II stopień – problem pojawia się podczas wykonywania codziennych, lekkich czynności, takich jak chodzenie czy zmiana pozycji ciała;
• III stopień – wyciek moczu pojawia się nawet bez wykonywania jakiegokolwiek wysiłku, np. podczas leżenia.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu – objawy

Głównym objawem nietrzymania moczu jest niekontrolowany wyciek moczu podczas aktywności fizycznej. Stan ten może pojawiać się podczas intensywnych ćwiczeń, takich jak jogging lub skakanie, a także prostych czynności, takich jak wstawanie z krzesła. Osoby doświadczające tego stanu mogą odczuwać nagłą potrzebę oddania moczu, która prowadzi do wycieku, zanim zdążą dojść do toalety. Niektórzy pacjenci zgłaszają uczucie dyskomfortu lub napięcia w dolnej części brzucha i miednicy, związane z problemami z kontrolowaniem pęcherza.

Diagnostyka wysiłkowego nietrzymania moczu

Osoby podejrzewające u siebie problem z wysiłkowym nietrzymaniem moczu powinny skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub urologiem, który przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem, wykonuje badanie fizykalne i test wysiłkowy pęcherza moczowego, po czym zaleca dalsze badania, takie jak badanie ogólne moczu, posiew moczu i USG układu moczowego. U kobiet konieczne może być wykonanie badania ginekologicznego, natomiast u mężczyzn badanie PSA, które pozwala na wykrycie przerostu prostaty.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu – leczenie

W leczeniu nietrzymania moczu ważne jest, aby określić przyczynę tego problemu oraz stopień nasilenia objawów. W zależności od tych czynników efektywność terapii może znacznie wzrosnąć dzięki zastosowaniu ćwiczeń mających na celu wzmocnienie mięśni dna miednicy. W sytuacjach, gdy problem jest bardziej skomplikowany, specjalista może zaproponować zastosowanie terapii farmakologicznej, metod behawioralnych lub nawet zdecydować się na interwencję chirurgiczną. Ważne jest, aby metoda leczenia była indywidualnie dopasowana do potrzeb danego pacjenta.

Ćwiczenia dna miednicy na wysiłkowe nietrzymanie moczu

Podstawą terapii wysiłkowego nietrzymania moczu jest leczenie zachowawcze, które obejmuje takie elementy jak:

• redukcja masy ciała;
• ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu;
• unikanie zaparć i ciężkiej pracy fizycznej;
• ćwiczenia mięśni dna miednicy.

Ćwiczenia mięśni Kegla polegają na rytmicznym napinaniu oraz rozluźnianiu mięśni dna miednicy. Ich dużą zaletą jest możliwość wykonywania ich w różnych miejscach i o dowolnym czasie, co znacząco ułatwia włączenie ich do codziennej rutyny. Kluczowe dla osiągnięcia pożądanych efektów jest jednak regularność oraz stosowanie ich w prawidłowy sposób.

Leki na wysiłkowe nietrzymanie moczu

W leczeniu nietrzymania moczu stosuje się także leki, takie jak antycholinergiki, duloksetyna czy estrogeny. Ich działanie polega na wzmacnianiu mięśni zwieraczy cewki moczowej, co przyczynia się do zmniejszenia objawów związanych z nietrzymaniem moczu. Należy jednak zaznaczyć, że tabletki te wykazują wyższą efektywność w przypadku leczenia nietrzymania moczu o charakterze naglącym, niż w sytuacjach, gdy mamy do czynienia z nietrzymaniem wysiłkowym.

Chirurgiczne leczenie nietrzymania moczu

Gdy metody zachowawcze i leczenie farmakologiczne staje się nieskuteczne, konieczne może okazać się przeprowadzenie zabiegów operacyjnych niezbędnych w terapii wysiłkowego nietrzymania moczu. Wśród nich wyróżnia się m.in.:

• operacje pętlowe metodą sling;
• zabiegi metodą TVT;
• operacje metodą Burcha;
• wszczepienie sztucznego zwieracza.

Rodzaj zabiegu jest dopasowywany do stanu zdrowia i sytuacji określonego pacjenta.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące wysiłkowego nietrzymania moczu.