Alergia – rodzaje leków, domowe sposoby. Sprawdź objawy alergii u dorosłych i dzieci

Alergiczny nieżyt nosa to częsta przypadłość zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim. Uciążliwe objawy, takie jak wodnisty katar, uczucie zatkania nosa oraz napady kichania wiążą się z obniżeniem jakości życia. Jakie są przyczyny alergii i jak przebiega leczenie? Jeśli chcesz wiedzieć więcej, czytaj dalej!

Jakie są przyczyny alergii?

Alergiczny nieżyt nosa, inaczej nazywany katarem siennym lub pyłkowicą, to zapalenie błony śluzowej nosa i zatok. Dochodzi do niego w wyniku narażenia na alergeny wziewne. Alergeny to białka doprowadzające do nadmiernej oraz nieprawidłowej aktywacji układu odpornościowego w mechanizmie IgE zależnym u osób predysponowanych. Konsekwencją czego jest wytworzenie skierowanych przeciwko nim przeciwciał i rozwój stanu zapalnego. Do alergenów wywołujących objawy alergii należą:

• pyłki traw (kostrzewa łąkowa, wiechlina łąkowa, kupkówka pospolita), chwastów (bylica pospolita) oraz drzew (brzoza, olcha, dąb, leszczyna),
• zarodniki pleśni (Alternaria, Cladosporium).

Dolegliwości występują w okresie pylenia roślin i w czasie koszenia zbóż lub traw, wywołując sezonowy alergiczny nieżyt nosa. Całoroczne występowanie objawów nieżytowych jest związane z alergią na roztocza kurzu domowego lub sierść zwierząt, z którymi chory styka się każdego dnia.  

Jak często występuje alergia?

Alergia to częsta przypadłość. Szacuje się, że cierpi na niego ok. 10 – 25% osób na świecie. Pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj w dzieciństwie, choć mogą wystąpić w każdym wieku. U dzieci może być jednym z elementów tzw. marszu atopowego. W ten sposób określane jest przechodzenie jednego typu alergii w drugą. Na początku pojawiają się objawy nadwrażliwości pokarmowej oraz atopowego zapalenia skóry, z czasem dochodzi do rozwoju astmy oskrzelowej i alergicznego nieżytu nosa. 

Jakie są objawy alergii?

Do charakterystycznych objawów alergii można zaliczyć:

• wyciek wodnistej wydzieliny z nosa,
• napadowe kichanie,
• uczucie zatkania nosa,
• spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• świąd nosa, gardła, uszu,
• łzawienie i obrzęk powiek,
• zaczerwienienie spojówek i nosa,
• upośledzenie węchu,
• uczucie suchości w jamie ustnej.

Chorzy skarżą się również na dolegliwości ogólne, takie jak zaburzenia koncentracji uwagi, kłopoty ze snem, problemy z nauką, bóle głowy, stany podgorączkowe oraz uczucie rozbicia.

Typowym objawem jest silniejsze nasilenie symptomów w nocy oraz w godzinach porannych. Wodnisty wyciek z nosa oraz napadowe kichanie to dolegliwości przeważające w postaci sezonowej alergicznego nieżytu nosa. Dla typu całorocznego bardziej charakterystyczne jest stałe uczucie zatkania nosa. 

W jaki sposób klasyfikowane są objawy alergii?

Ze względu na czas trwania objawów alergicznego nieżytu nosa można wyróżnić postać:

• okresową (objawy trwają mniej niż 4 dni w ciągu tygodnia lub mniej niż 4 tygodnie),
• przewlekłą (objawy trwają więcej niż 4 dni w ciągu tygodnia lub więcej niż 4 tygodnie).

W przypadku silnie nasilonych objawów utrudniających wykonywanie codziennych aktywności, zaburzających sen i obniżających jakość życia rozpoznawana jest ciężka postać alergicznego nieżytu nosa. 

Alergia – sposób postępowania w przypadku wystąpienia objawów

Objawy alergicznego nieżytu nosa pojawiają się nagle. Jeśli zauważyłeś je u siebie, powinieneś jak najszybciej przerwać kontakt z wywołującym je alergenem. Ulgę może przynieść zastosowanie donosowego leku obkurczającego naczynia błony śluzowej lub preparatu przeciwhistaminowego, który zapobiega narastaniu objawów kataru siennego. Koniecznie udaj się do lekarza pierwszego kontaktu. W razie potrzeby skieruje Cię on do alergologa.   

W jaki sposób diagnozowana jest alergia?

W diagnostyce alergii dużą rolę odgrywa wywiad lekarski oraz badanie fizykalne. Pacjenci skarżą się zazwyczaj na uciążliwy, wodnisty katar oraz uczucie zatkania nosa. W sezonowej alergii objawy pojawiają się zawsze o tej samej porze roku. Lekarz oglądając śluzówkę nosa stwierdza obrzękniętą, bladą lub sinawą błonę śluzową, pokrytą wodnistą wydzieliną. W celu potwierdzenia oraz poznania czynników wywołujących objawy należy wykonać punktowe alergiczne testy skórne z alergenami wziewnymi. Równie przydatnym badaniem jest oznaczenie stężenia swoistych alergenowo IgE w surowicy krwi.

Objawom alergii może towarzyszyć duszność oraz męczący, napadowy kaszel, pojawiający się w godzinach nocnych. Takie symptomy mogą sugerować astmę oskrzelową. W takiej sytuacji lekarz zleca wykonanie badań spirometrycznych.

Jak leczyć alergię?

W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwhistaminowe oraz glikokortykosteroidy. Mechanizm działania tych pierwszych polega na zahamowaniu receptorów histaminowych, których pobudzenie odpowiada za pojawienie się objawów alergii. Dzięki czemu niwelują takie objawy jak kichanie, łzawienie lub swędzenie. Skutkiem ubocznym preparatów przeciwhistaminowych może być senność oraz pogorszenie koncentracji. Po niektórych z nich nie wolno prowadzić pojazdów, dlatego zawsze czytaj ulotkę! Obecnie w terapii alergicznego nieżytu nosa stosuje się głównie preparaty drugiej generacji, które mają mniej działań niepożądanych. Leki przeciwhistaminowe podawane są w postaci tabletek lub kropli do nosa i oczu. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów tych środków farmakologicznych np. Clatra, Telfexo 180 mg, Telfexo 120 mg, Fexofast 120 mg, Zyrtec, Amertil, Allertec.    

Leki sterydowe stosowane są w postaci preparatów donosowych. To najskuteczniejsze środki farmakologiczne zmniejszające nasilenie alergicznego nieżytu nosa. Jednak, żeby zadziałały, należy je stosować regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza. Leki osiągają swoją maksymalną skuteczność po 7 – 10 dniach podawania. Wiele osób obawia się skutków ubocznych związanych z regularnym przyjmowaniem sterydów. Nowoczesne leki donosowe działają miejscowo, a tylko znikoma ich ilość wchłania się do krwi. Dlatego też nie wywołują skutków ogólnoustrojowych takich jak: tycie, rozwój nadciśnienia tętniczego lub cukrzyca. Długotrwałe stosowanie sterydów donosowych jest bezpieczne. Jedynym działaniem niepożądanym może być suchość śluzówki nosa oraz niewielkie krwawienie.   

W leczeniu doraźnym można zastosować donosowe leki obkurczające naczynia błony śluzowej. Preparaty tego typu są dostępne bez recepty, jednak nie należy ich nadużywać. Można je stosować przez 3 do 5 dni. Dłuższe stosowanie może doprowadzić do polekowego nieżytu nosa.    

Czas trwania terapii jest zależny od rodzaju alergicznego nieżytu nosa. W przypadku występowania sezonowych dolegliwości nieżytowych chory przyjmuje leki w trakcie trwania objawów. Przewlekły alergiczny nieżyt nosa wymaga stałego przyjmowania środków farmakologicznych niwelujących dokuczliwe symptomy. 

Odczulanie, czyli swoista terapia alergenowa, to najskuteczniejsza metoda leczenia alergicznego nieżytu nosa. Polega na podjęzykowym lub podskórnym podawaniu wzrastającej dawki alergenu. Terapia zmniejsza lub całkowicie eliminuje uciążliwe objawy alergicznego nieżytu nosa, zmniejsza ryzyko rozwoju astmy oskrzelowej oraz nadwrażliwości na kolejne alergeny.  

Domowe sposoby na alergię

W terapii alergicznego nieżytu nosa ogromną rolę odgrywa unikanie kontaktu z alergenem wywołującym symptomy choroby. Jeśli cierpisz na sezonowy nieżyt nosa, używaj kalendarza pyleń. W okresie wysokie stężenia alergenów w powietrzu ogranicz przebywanie na zewnątrz. Usunięcie dywanów oraz zasłon z domu oraz częste pranie pościeli w wysokich temperaturach, może okazać się pomocne, jeśli masz alergie na roztocza kurzu domowego. Niestety, ale unikanie kontaktu z alergenem nie zawsze jest możliwe. W okresie nasilonych objawów ulgę może przynieść regularne płukanie nosa i przemywanie oczu za pomocą roztworu soli fizjologicznej lub jałowej wody morskiej. Dzięki czemu alergeny, które osiadły na śluzówkach zostają rozpuszczone i wypłukane. 

Skuteczną metodą może okazać się zastosowanie olejków eterycznych, które odtykają zatkany nos i ułatwiają oddychanie. Możesz je dodawać do kąpieli, nasączyć nimi chusteczkę higieniczną lub skropić poduszkę. W aptece dostępne są również plastry, żele lub sztyfty do nosa, zawierające w swoim składzie olejki eteryczne.  

Powikłania alergii

Jednym z powikłań alergii, zwłaszcza postaci przewlekłej, jest zablokowanie ujść zatok przynosowych. Wiąże się to z istotnym wzrostem ryzyka rozwoju bakteryjnego zapalenia zatok obocznych nosa. Konsekwencją choroby może być również wzrost nadreaktywności oskrzeli, rozwój astmy lub pogorszenie się jej przebiegu. 

 U osób zmagających się z alergią częściej dochodzi do:

• zakażeń dróg oddechowych,
• zapalenia ucha środkowego, 
• zaburzenia czynności trąbki słuchowej, 
• przerostu migdałka gardłowego, 
• zapalenia krtani, 
• zapalenia spojówek. 

Uciążliwe objawy alergii oraz powikłań z nią związanych powodują istotne pogorszenie jakości życia chorych.