Najważniejsze informacje:

• Łuszczyca na rękach (łuszczyca dłoni) to jedna z możliwych lokalizacji zmian skórnych w przebiegu tej przewlekłej choroby autoimmunologicznej. 
• Najczęściej diagnozowane są na dłoniach: łuszczyca krostkowa i łuszczyca zwyczajna (plackowata).
• Zmiany mogą występować na opuszkach palców, wnętrzach dłoni i na stawach palców.
• Wczesne objawy łuszczycy rąk są mylone z innymi schorzeniami skóry – np. egzemą, grzybicą czy kontaktowym zapaleniem skóry.
• W leczeniu łuszczycy dłoni najlepsze efekty przynosi połączenie farmakologii (leki miejscowe i systemowe) z domowymi metodami pielęgnacji.

Łuszczyca na dłoniach to jedna z bardziej uciążliwych form tej przewlekłej choroby. Zmiany skórne na rękach mogą powodować dyskomfort i znacznie ograniczać codzienną aktywność. Czym jest łuszczyca krostkowa dłoni, a czym zwyczajna? Jak wygląda łuszczyca na dłoniach? Jak leczyć zmiany chorobowe?

Łuszczyca na dłoniach – zmiany łuszczycowe na rękach

Łuszczyca dłoni to jedna z lokalizacji tej przewlekłej choroby skóry, która należy do grupy schorzeń autoimmunologicznych występujących na różnych częściach ciała. 

Łuszczyca, w tym jej postać na rękach, to wynik nieprawidłowości w działaniu układu odpornościowego. Ten atakuje własne komórki skóry, prowadząc do znacznego przyspieszenia procesu ich namnażania. Skutkuje to nadmiernym rogowaceniem i złuszczaniem skóry, a także powstawaniem charakterystycznych czerwonych plam pokrytych łuską. 

Łuszczyca może rozwijać się pod wpływem czynników genetycznych i środowiskowych, takich jak przewlekły stres, infekcje, urazy mechaniczne i narażenie na szkodliwe substancje. Choroba ma tendencję do nawrotów, może też przyjmować różne formy w zależności od lokalizacji i stopnia zaawansowania.

Typy łuszczycy rąk – krostkowa, zwyczajna, krostkowe zapalenie skóry palców

Łuszczyca dłoni to przewlekłe schorzenie autoimmunologiczne, w którym układ immunologiczny atakuje zdrowe komórki skóry. Uważana jest za chorobę nieuleczalną z towarzyszącym jest stanem zapalnym. Wśród różnych typów łuszczycy, łuszczyca dłoni wyróżnia się jako jedna z bardziej dokuczliwych form tej choroby.

Najczęściej diagnozowane rodzaje łuszczycy rąk to:

– Łuszczyca krostkowa dłoni (łac. palmoplantar pustular psoriasis)

Łuszczyca dłoni może przybierać różne formy, w zależności od typu choroby i stopnia jej nasilenia. Do szczególnie uciążliwych postaci zaliczana jest łuszczyca krostkowa, której towarzyszy występowanie krostek (małych, wypełnionych ropą) na zaczerwienionej skórze dłoni. Krostki te często pękają, powodując ból i zwiększając ryzyko infekcji. 

– Łuszczyca zwyczajna (łac. psoriasis vulgaris palmoplantaris)

Klasyczna forma choroby, czyli łuszczyca zwyczajna, objawia się suchymi, czerwonymi, dobrze odgraniczonymi plamami pokrytymi srebrzystą łuską. Mogą one występować na grzbiecie dłoni, palcach, między nimi (a dodatkowo jednocześnie również na podeszwach stóp). Zmiany w przebiegu łuszczycy pospolitej mogą łączyć się w większe ogniska, utrudniając codzienne funkcjonowanie, szczególnie przy wykonywaniu czynności wymagających precyzji ruchów.

– Krostkowe zapalenie kończyn (łac. acrodermatitis continua Hallopeau)

Wśród rzadziej występujących postaci łuszczycy znajduje się krostkowe zapalenie kończyn (zapalenie skóry palców), które charakteryzuje się zmianami skórnymi na dystalnych częściach palców, w tym na paliczkach, płytkach paznokciowych i wałach paznokciowych. Objawia się ono między innymi kruszeniem się paznokci, ich rozdwajaniem, a czasami nawet całkowitą utratą. Leczenie tej postaci łuszczycy może wymagać zastosowania nietypowych metod, takich jak iniekcje leków bezpośrednio w miejsca zmienione chorobowo.

Oprócz łuszczycy dłoni wyróżnia się również łuszczycę paznokci. Dotyczy ona zmian w obrębie płytek paznokciowych i może obejmować zniekształcenia, zmiany koloru, pęknięcia czy oddzielanie się paznokcia od łożyska.

Łuszczyca na rękach – przyczyny

Rozwój łuszczycy dłoni może być wynikiem wielu czynników, wśród których nie można jednoznacznie wskazać konkretnej przyczyny. Wśród najczęściej rozpoznawanych przesłanek pojawiają się predyspozycje genetyczne – co oznacza, że choroba ta może być przekazywana rodzinnie. 

Również nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu odpornościowego, takie jak infekcje bakteryjne (np. angina ropna) i wirusowe (np. różyczka, ospa wietrzna, odra u dzieci oraz półpasiec u dorosłych), mogą przyczyniać się do jej występowania.

Istnieje również szereg innych czynników (w tym środowiskowych), które mogą wywołać łuszczycę dłoni. Do najbardziej znaczących należą:

• uszkodzenia skóry – otarcia, skaleczenia, oparzenia,
• nieodpowiednia dieta – np. zawierająca ostre przyprawy, bogata w tłuszcze zwierzęce,
• ekspozycja na czynniki drażniące – kontakt z detergentami, chemikaliami,
• nadużywanie alkoholu,
• palenie papierosów,
• przewlekły stres, 
• brak odpowiedniej higieny rąk, 
• niektóre leki – np. beta-blokery, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwmalaryczne.

Objawy łuszczycy powierzchni dłoni i między palcami 

Łuszczyca skóry dłoni objawia się w formie czerwonych, zrogowaciałych plam, które mogą być pokryte srebrzystą łuską. Początki łuszczycy dłoni mogą manifestować się jako drobne krostki lub grudki, które z czasem przekształcają się w większe ogniska. Zmiany te mogą występować nie tylko na powierzchni dłoni, ale także między palcami, powodując suchość, uczucie świądu i nadmierne złuszczanie naskórka. Zgrubienie i pękanie skóry jest dokuczliwe przy wykonywaniu codziennych czynności.

Łuszczyca rąk (dłoni) jest zwykle chorobą o łagodnym lub umiarkowanym przebiegu. Istnieje jednak ryzyko jej przekształcenia się w bardziej zaawansowane formy, takie jak łuszczycowe zapalenie stawów. Schorzenie może również przebiegać jednocześnie z innymi formami łuszczycy, w tym łuszczycą na twarzy i łuszczycą kropelkową (obserwowaną najczęściej u dzieci).

Warto wiedzieć, jak wygląda łuszczyca na dłoniach, aby nie mylić jej z innymi schorzeniami dermatologicznymi – objawy chorób skóry mogą być podobne.

Łuszczyca skóry dłoni a inne schorzenia dermatologiczne

Wczesne objawy łuszczycy na dłoniach mogą być błędnie identyfikowane z innymi schorzeniami skóry. Mają podobne symptomy, takie jak zaczerwienienie, suchość czy łuszczenie. Do najczęściej mylonych dermatoz należą:

• Egzema (zwłaszcza atopowe zapalenie skóry) – charakteryzuje się swędzącymi, suchymi, czerwonymi plamami, podobnymi do zmian łuszczycowych. W obu przypadkach skóra może być podrażniona i pękać;
• Grzybica skóry – infekcja grzybicza może również powodować zaczerwienienie, łuszczenie się skóry i swędzenie, co przypomina wczesne objawy łuszczycy;
• Kontaktowe zapalenie skóry – reakcja alergiczna lub podrażnienie spowodowane kontaktem z drażniącymi substancjami, które prowadzi do powstawania czerwonych, swędzących plam, obserwowanych w łuszczycy;
• Łojotokowe zapalenie skóry – wywołuje zaczerwienienie i łuszczenie, zwłaszcza na skórze głowy i twarzy, ale tak jak łuszczyca może pojawić się też na dłoniach;
• Liszaj płaski – schorzenie to może powodować pojawienie się małych, czerwonych lub fioletowych grudek na skórze, które mogą przypominać zmiany łuszczycowe.

Podobieństwo objawów sprawia, że szybka i trafna diagnoza jest niezbędna dla odpowiedniego leczenia. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących zmian skórnych należy skonsultować się z dermatologiem.

Metody leczenia łuszczycy dłoni – leki, fototerapia, pielęgnacja skóry

Odpowiednia terapia i pielęgnacja przy łuszczycy skóry dłoni mogą znacznie złagodzić objawy i zapobiegać nawrotom choroby. Leczenie zmian łuszczycowych może obejmować:

Leki miejscowe

Leczenie łuszczycy dłoni jest uzależnione od stopnia nasilenia objawów i rodzaju zmian skórnych. W przypadku łagodnych form choroby, najczęściej zaleca się stosowanie miejscowych preparatów, takich jak maści kortykosteroidowe. Mają one działanie przeciwzapalne, redukują zaczerwienienie i świąd oraz hamują nadmierne rogowacenie skóry. Wśród często stosowanych substancji znajdują się hydrokortyzon, betametazon i klobetazol. 

Maści zawierające kalcypotriol (pochodna witaminy D) również znajdują zastosowanie – pomagają zmniejszać proliferację komórek skóry i wspomagają procesy regeneracyjne. 

Innymi lekami stosowanymi w leczeniu łuszczycy skóry dłoni są maści: salicylowa (działanie keratolityczne, pomagająca w usuwaniu martwego naskórka), mocznikowa (działanie nawilżające i zmiękczające skórę, co ułatwia leczenie zmian łuszczycowych), solankowa (działanie nawilżające oraz wspomagające proces regeneracji skóry), dziegcie (działanie przeciwzapalne i przeciwświądowe) oraz pochodne witaminy A (działanie normalizujące proces keratynizacji, co pomaga w zmniejszeniu objawów łuszczycy).

Leki ogólnoustrojowe 

W cięższych przypadkach, takich jak łuszczyca krostkowa dłoni, konieczne może być wprowadzenie leków systemowych, które działają na cały organizm. Należą do nich metotreksat, cyklosporyna oraz retinoidy. Leki te hamują nadmierną aktywność układu odpornościowego, zmniejszając stan zapalny. 

Leczenie biologiczne

W leczeniu wykorzystywane są też leki biologiczne, takie jak inhibitory TNF-alfa (np. adalimumab, etanercept), które działają na specyficzne mechanizmy chorobowe, hamując rozwój łuszczycy.

Fototerapia

W leczeniu łuszczycy na dłoniach stosuje się również fototerapię. Naświetlanie skóry promieniami UVB lub terapię PUVA (połączenie światła UVA z psoralenem, lekiem uwrażliwiającym skórę na światło) może przynieść znaczną ulgę pacjentom z bardziej opornymi na leczenie zmianami. Fototerapia pomaga zmniejszyć stan zapalny i spowalnia procesy nadmiernego namnażania komórek skóry.

Pielęgnacja skóry

Ważnym elementem leczenia łuszczycy rąk jest również regularne nawilżanie skóry za pomocą emolientów, takich jak kremy z mocznikiem, gliceryną czy kwasem mlekowym. Składniki te pomagają zatrzymać wodę w skórze, zapobiegając jej wysuszaniu i pękaniu. Zastosowanie emolientów może także wspomagać działanie leków miejscowych, zapewniając lepsze ich wchłanianie.

Domowe sposoby na łuszczycę na dłoniach

Domowe metody mogą stanowić skuteczne wsparcie dla leczenia farmakologicznego, szczególnie w łagodzeniu objawów i poprawie kondycji skóry. Nawilżanie jest obowiązkowym elementem domowej pielęgnacji – stosowanie naturalnych olejów, takich jak olej kokosowy, oliwa z oliwek czy olej lniany, pomaga utrzymać odpowiedni poziom wilgoci w skórze, co zmniejsza suchość i uczucie swędzenia. 

Aloes to kolejny skuteczny środek, który działa regenerująco, wspomagając gojenie się podrażnień i łagodząc stany zapalne. Jego regularne stosowanie może poprawić elastyczność skóry i zredukować łuszczenie się naskórka.

Kąpiele w soli morskiej, szczególnie w ciepłej (nigdy jednak zbyt gorącej) wodzie z dodatkiem soli z Morza Martwego, mogą przynieść ulgę, ponieważ sól ta działa kojąco, łagodzi podrażnienia i wspomaga złuszczanie zrogowaciałej skóry. Warto przy tym pamiętać, że zbyt częste moczenie rąk może nasilać przesuszenie, dlatego po kąpieli niezbędne jest nawilżenie skóry odpowiednim kremem lub olejem.

Jak dbać o skórę dłoni? Ważne jest również unikanie zbyt częstego mycia rąk agresywnymi środkami myjącymi, które wysuszają i podrażniają zmienione chorobowo miejsca. Noszenie luźnych ubrań, a także rękawic ochronnych podczas prac domowych lub zawodowych, które wymagają kontaktu z detergentami, chemikaliami czy innymi drażniącymi substancjami, może znacząco poprawić stan skóry. 

Oprócz pielęgnacji zewnętrznej, dieta może odgrywać istotną rolę w łagodzeniu objawów łuszczycy dłoni. Zwłaszcza kwasy omega-3, które znajdują się w tłustych rybach, nasionach chia czy siemieniu lnianym, działają przeciwzapalnie i mogą wspomagać zdrowie skóry. 

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące łuszczycy na dłoniach i na rękach.