Koksartroza biodra (zwyrodnienie stawu biodrowego) – co to jest, objawy, leczenie, ćwiczenia

Najważniejsze informacje:

• Koksartroza to przewlekła choroba zwyrodnieniowa biodra, która prowadzi do uszkodzenia chrząstki stawowej i jej stopniowego zniszczenia.
• Wśród przyczyn choroby wymienić należy m.in.: procesy starzenia, nadwagę oraz otyłość, siedzący tryb życia, urazy, choroby współistniejące i predyspozycje genetyczne. 
• Pacjenci podczas wizyty zgłaszają lekarzowi objawy, takie jak: ból w okolicach stawu biodrowego (niekiedy promieniujący do uda, pachwiny czy kolana), sztywność, trudności z poruszaniem się, ograniczenie zakresu ruchu oraz osłabienie siły mięśniowej. 
• W leczeniu wykorzystuje się działanie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych (np. NLPZ), fizjoterapię, fizykoterapię oraz – w niektórych przypadkach – zabiegi chirurgiczne (endoprotezoplastyka lub osteotomia). 
• Regularne ćwiczenia odgrywają istotną rolę w terapii – poprawiają zakres ruchu, wzmacniają mięśnie oraz spowalniają postęp choroby. 

Koksartroza, czyli choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, prowadzi do stopniowej degradacji chrząstki, powodując ból, sztywność oraz ograniczenie ruchomości. Towarzyszy jej dyskomfort w pachwinie oraz trudności w poruszaniu. W zależności od stopnia zaawansowania schorzenia stosowane jest leczenie farmakologiczne, fizjoterapia, fizykoterapia lub zabieg chirurgiczny (endoprotezoplastyka lub osteotomia). Bardzo ważną rolę odgrywają również odpowiednio dobrane ćwiczenia wzmacniające mięśnie i poprawiające stabilność stawu.

Koksartroza – co to? 

Koksartroza (ICD-10: M16) to przewlekła choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, która prowadzi do stopniowego uszkodzenia chrząstki i odsłonięcia powierzchni kostnych. Utrata jej właściwości amortyzujących sprawia, że kości zaczynają „ocierać się” o siebie. Patologiczne tarcie powoduje ból, sztywność, ograniczenie ruchomości oraz stan zapalny błony maziowej. W efekcie staw traci zdolność do skutecznego redukowania obciążeń, co skutkuje upośledzeniem jego funkcji. 

Koksartroza może występować jednostronnie (prawostronna lub lewostronna), gdy dotyczy tylko jednego stawu, lub obustronnie, gdy obejmuje oba stawy biodrowe. 

• W przypadku koksartrozy jednostronnej pacjenci często przenoszą ciężar ciała na zdrową nogę, co prowadzi do osłabienia mięśni po stronie chorej. 
• W koksartrozie obustronnej może dojść do niestabilności chodu i zwiększonego ryzyka upadków.

Wyróżnia się dwa typy koksartrozy: pierwotną, związaną z predyspozycjami genetycznymi, oraz wtórną, wynikającą z czynników zewnętrznych.

Zwyrodnienie stawu biodrowego – stopnie 

Skala Altmana służy do oceny radiologicznego stopnia zaawansowania zmian w chorobie zwyrodnieniowej stawów biodrowych – od wczesnych i subtelnych nieprawidłowości do poważnych deformacji oraz zniszczenia chrząstki i kości. To przydatne narzędzie do monitorowania postępu choroby oraz planowania leczenia.

• Zwyrodnienie stawu biodrowego stopnia 0.: brak zmian, prawidłowa szerokość szpary stawowej, brak osteofitów.
• Zwyrodnienie stawu biodrowego stopnia 1.: zmiany łagodne, niewielkie zwężenie szpary stawowej, obecne drobne osteofity.
• Zwyrodnienie stawu biodrowego stopnia 2.: zmiany umiarkowane, widoczne zwężenie szpary stawowej, osteofity średniej wielkości.
• Zwyrodnienie stawu biodrowego stopnia 3.: zmiany zaawansowane, znaczne zwężenie szpary stawowej aż do jej całkowitego zarośnięcia, bardzo duże osteofity.

Kto leczy koksartrozę stawu biodrowego? 

W przypadku koksartrozy stawu biodrowego należy szukać pomocy u ortopedy – specjalisty zajmującego się diagnostyką i leczeniem chorób oraz urazów układu kostno-stawowego. Ortopeda przeprowadzi badania (m.in. RTG stawu biodrowego), aby ocenić stopień zwyrodnienia oraz zaproponować optymalne metody leczenia.

Jeśli objawy są zaawansowane i ból utrudnia codzienne funkcjonowanie, ortopeda może skierować pacjenta do fizjoterapeuty (w celu opracowania programu ćwiczeń) lub zaproponować konsultację z reumatologiem – zwłaszcza jeśli istnieje podejrzenie innych chorób reumatycznych.

Koksartroza stawu biodrowego – przyczyny 

Koksartroza to złożona choroba, która może rozwinąć się na skutek naturalnych procesów starzenia lub czynników zewnętrznych – nadwagi lub otyłości, siedzącego trybu życia, urazów czy choroby współistniejącej. 

Jakie są najczęstsze przyczyny koksartrozy? 

• Wiek – z upływem czasu dochodzi do naturalnego zużycia stawów. Chrząstka stawowa, która pełni rolę ochronną, staje się cieńsza i mniej odporna na obciążenia. Prowadzi to do ścierania się powierzchni stawowych oraz zwyrodnienia.
• Nadwaga i otyłość – zwiększona masa ciała wywiera dodatkowy nacisk na staw biodrowy, co przyspiesza zużycie chrząstki. Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju koksartrozy.
• Styl życia – brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia, ale także nadmierne obciążenie stawów biodrowych, np. w wyniku intensywnego, długotrwałego wysiłku fizycznego, może prowadzić do zwyrodnienia stawu. Przeciążenia mogą wynikać z biegania, podnoszenia ciężarów czy wykonywania ćwiczeń w złej ergonomii.
• Predyspozycje genetyczne – potwierdzenie chorób zwyrodnieniowych stawów w rodzinie zwiększa ryzyko wystąpienia koksartrozy. Zmiany w strukturze stawu mogą być dziedziczne, przez co niektóre osoby są bardziej podatne na rozwój schorzenia.
• Choroby współistniejące – wszelkie deformacje wrodzone (np. wrodzona dysplazja stawu biodrowego) mogą predysponować do rozwoju koksartrozy. Ponadto urazy stawu biodrowego, np. złamania lub zwichnięcia, prowadzą do wcześniejszego zużycia stawu. Zwiększone ryzyko koksartrozy występuje również po przebytej chorobie Perthesa (martwica głowy kości udowej u dzieci), złuszczeniu głowy kości udowej, złamaniach przezstawowych oraz septycznym zapaleniu stawów.
• Choroby zapalne i metaboliczne – reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) oraz inne choroby zapalne stawów przyczyniają się do uszkodzenia chrząstki. Dodatkowo choroby metaboliczne (np. cukrzyca) mogą przyspieszać degenerację, ponieważ wpływają na metabolizm i układ krążenia, a tym samym na dostarczanie składników odżywczych do stawów.
• Długotrwałe przeciążenie – wieloletnie obciążenia stawu związane z pracą zawodową, zwłaszcza w zawodach wymagających dźwigania ciężarów, mogą prowadzić do stopniowego zużywania się stawu biodrowego.

Zwyrodnienie stawu biodrowego – objawy

U pacjentów ze zdiagnozowaną koksartrozą dochodzi do postępującego uszkodzenia stawu biodrowego. Objawy rozwijają się stopniowo i zależą od stopnia zaawansowania schorzenia.

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego ogranicza sprawność fizyczną i wpływa na jakość życia, utrudniając aktywność zawodową oraz społeczną. W zaawansowanych przypadkach może prowadzić do całkowitej utraty mobilności.

Gdzie i jak boli zwyrodnienie stawu biodrowego?

Pierwsze objawy choroby bioder mogą być subtelne, ale z czasem nasilają się, powodując coraz większy dyskomfort i problemy z wykonywaniem codziennych czynności. 

Zwyrodnienie stawu biodrowego powoduje dolegliwości bólowe w okolicach stawu, szczególnie w pachwinie, przedniej części uda oraz w okolicy kolana. 

Ból jest zazwyczaj tępy lub ostry, nasila się podczas chodzenia, wchodzenia po schodach czy wstawania z krzesła. W bardziej zaawansowanym stadium może promieniować do tylnej części uda lub pośladków. Często pojawia się także uczucie sztywności i ograniczenia ruchomości stawu.

• Ból biodra (w stawie biodrowym) – początkowo nie jest intensywny, ale nasila się podczas wysiłku fizycznego (np. długi spacer czy bieg), a także w momencie wstawania z krzesła. 
• Sztywność stawu – pacjent może odczuwać sztywność, szczególnie po długim okresie bezruchu (np. po nocnym odpoczynku), co utrudnia poruszanie się na początku dnia.
• Ból promieniujący do uda, pachwiny, kolana – często pojawia się przy chodzeniu, schodzeniu po schodach lub wstawaniu z krzesła.
• Uczucie „zgrzytania” lub „trzaskania” w biodrze – wskazuje na ścieranie się chrząstki stawowej.
• Osłabienie mięśniowe – pacjent, unikając bólu, ogranicza ruchomość stawu, co prowadzi do osłabienia mięśni. Może to skutkować trudnościami z poruszaniem się oraz zwiększoną niestabilnością biodra.
• Ograniczenie ruchomości w stawie – widoczne trudności z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak: chodzenie, siadanie, wstawanie czy wchodzenie po schodach. Z czasem mogą pojawić się problemy z zakładaniem skarpetek czy butów.
• Skrócenie kończyny – zauważalne głównie w przypadku zaawansowanego zwyrodnienia, które wpływa na asymetrię długości nóg, co może dodatkowo obciążać kręgosłup.
• Utykanie – intensywny ból zmusza chorego do zmiany charakteru chodu (dolegliwości mogą nasilać się po wysiłku lub po długotrwałym przebywaniu w pozycji stojącej).

Zwyrodnienie stawu biodrowego – badania obrazowe i laboratoryjne 

Diagnostyka koksartrozy opiera się na szczegółowym wywiadzie lekarskim i badaniu fizykalnym, które pozwala ocenić zakres ruchomości stawu i nasilenie bólu. Kluczowym narzędziem w diagnostyce są badania obrazowe, RTG czy MRI, które umożliwiają zobrazowanie stanu chrząstki stawowej i ewentualnych zmian w kościach. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić także badania laboratoryjne, aby wykluczyć inne choroby stawów. 

Wywiad, objawy kliniczne, badanie fizykalne

Podczas wywiadu lekarskiego pacjent będzie pytany o ból w biodrze, który najczęściej występuje w pachwinie, udzie lub kolanie, oraz o sztywność stawu, szczególnie po okresach odpoczynku. Lekarz zapyta również o ograniczenie ruchomości biodra, trudności w chodzeniu, wstawaniu czy zakładaniu skarpet, a także o charakter bólu (np. nasilony przy wysiłku fizycznym, ustępujący w spoczynku itd.).

W trakcie badania fizykalnego lekarz ocenia zakres ruchu w stawie biodrowym, a także chód pacjenta, który może być utykający. Ważnym elementem jest również sprawdzenie objawu Trendelenburga, który wskazuje na osłabienie mięśni pośladkowych, oraz ocena tkliwości i bolesności przy ruchach stawu biodrowego.

Badania obrazowe

• RTG stawu biodrowego – podstawowe badanie, wykazuje: zwężenie szpary stawowej, osteofity (wyrośla kostne), sklerotyzację (zagęszczenie tkanki kostnej), deformację głowy kości udowej.
• Rezonans magnetyczny (MRI) – badanie pomocne we wczesnych stadiach choroby, umożliwia ocenę stopnia uszkodzenia chrząstki i struktur miękkotkankowych.
• USG stawu biodrowego – rzadziej stosowane, służy do wykrywania wysięku w stawie. 
• Tomografia komputerowa (CT) – pozwala na dokładniejszą ocenę zaawansowanych zmian kostnych.

Badania laboratoryjne 

Badania laboratoryjne są zlecane w przypadku podejrzenia innej przyczyny bólu, np. zapalenia stawu. 

• Morfologia krwi, OB, CRP – wykonywana w celu wykluczenia stanu zapalnego.
• Badania reumatologiczne (czynnik reumatoidalny (RF) i anty-CCP) – są wykonywane w przypadku podejrzenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). 

Zwyrodnienie stawu biodrowego – leczenie

Leczenie zwyrodnienia stawu biodrowego zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Wykorzystywane metody to: farmakoterapia, fizjoterapia, fizykoterapia, a w niektórych przypadkach także interwencje chirurgiczne. 

Leki na zwyrodnienie stawu biodrowego

Farmakoterapia stosowana jest w celu łagodzenia bólu i stanów zapalnych. 

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ, ibuprofen, naproksen i diklofenak) – zmniejszają ból i stan zapalny w obrębie stawu biodrowego.
• Opioidy (tramadol) – stosowane w cięższych przypadkach, kiedy ból nie ustępuje po NLPZ. Z działania opioidów należy korzystać bardzo ostrożnie ze względu na ryzyko uzależnienia i wystąpienia skutków ubocznych. 
• Leki przeciwbólowe stosowane miejscowo (maści i żele, np. z diklofenakiem) – mogą być nakładane bezpośrednio na bolący obszar. Działają miejscowo, zmniejszając ból i stan zapalny w okolicy stawu.
• Paracetamol – lek przeciwbólowy stosowany w łagodniejszych przypadkach. Nie działa przeciwzapalnie, ale łagodzi dolegliwości w początkowych stadiach koksartrozy.
• Iniekcje steroidowe (wstrzykiwanie kortykosteroidów bezpośrednio do stawu biodrowego) – stosowane w celu zmniejszenia stanu zapalnego i bólu, zwłaszcza w zaawansowanych stadiach choroby. Zastrzyki przynoszą szybką ulgę w bólu, ale są stosowane z zachowaniem ostrożności, ponieważ długotrwałe podawanie sterydów może prowadzić do osłabienia chrząstki stawowej. 

Zwyrodnienie stawu biodrowego – ćwiczenia (fizjoterapia)

Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w leczeniu koksartrozy. Jej celem jest zmniejszenie bólu, poprawa ruchomości, stabilności i funkcji stawu, a także wzmocnienie mięśni. Pomaga spowolnić postęp choroby oraz poprawia jakość życia chorego. 

Fizjoterapeuta dobiera odpowiednie ćwiczenia (np. rozciągające, wzmacniające mięśnie nóg, mobilizacyjne, stabilizacyjne czy równoważne) w zależności od stopnia zaawansowania zwyrodnienia stawu i indywidualnych potrzeb pacjenta. 

Zwyrodnienie stawu biodrowego – ćwiczenia w domu

Regularna aktywność fizyczna jest niezbędna dla zachowania ruchomości stawu biodrowego i zmniejszenia dolegliwości bólowych. Wykonywanie prostych ćwiczeń w domu nie tylko wzmacnia mięśnie otaczające staw, ale również poprawia ich elastyczność, co pozwala na odciążenie biodra. 

• Delikatne rozciąganie mięśni biodrowych – uelastycznia je, przez co zwiększa zakres ruchu w stawie i zmniejsza uczucie sztywności. Oprócz przyciągania kolana do klatki piersiowej w leżeniu można również wykonywać rozciąganie z pozycji wykroku, opierając jedno kolano o podłoże, a drugą nogę ustawiając pod kątem prostym.
• Unoszenie nóg w leżeniu – wzmacnia mięśnie ud i bioder, które stabilizują staw. Warto dodać, że można je wykonywać w wersji izometrycznej, czyli utrzymując uniesioną nogę przez kilka sekund, a także w wersji dynamicznej – powoli podnosząc i opuszczając nogę. Alternatywą jest unoszenie nóg na boku, co angażuje mięśnie odwodziciele biodra, szczególnie ważne dla stabilizacji.
• Ćwiczenia na piłce gimnastycznej – siedząc na piłce i wykonując delikatne ruchy w przód i w tył lub na boki, można poprawić równowagę oraz stabilizację bioder. Aby zwiększyć efektywność ćwiczenia, można także powoli unosić jedną nogę, utrzymując równowagę na piłce, co dodatkowo aktywuje mięśnie głębokie i poprawia koordynację.
• Ćwiczenia w odciążeniu – np. na rowerze stacjonarnym (ustawionym na niski opór) lub w wodzie – minimalizują nacisk na stawy. 
• Mostek biodrowy – doskonałe ćwiczenie wzmacniające mięśnie pośladkowe, które wspierają stabilność biodra.
• Delikatne rotacje biodrami (np. w pozycji leżącej) – poprawiają zakres ruchu w stawie. 

Przed rozpoczęciem domowych ćwiczeń na stan biodrowy warto skonsultować się z odpowiednimi specjalistami. Fizjoterapeuta pomoże dobrać aktywność adekwatną do stanu zdrowia i nauczy prawidłowej techniki, co zapobiegnie kontuzjom. Lekarz ortopeda oceni stan stawu oraz zaleci odpowiednią rehabilitację, a trener personalny (z doświadczeniem w pracy z osobami z problemami stawowymi) dostosuje intensywność ćwiczeń. Profesjonalna pomoc zapewni bezpieczeństwo i skuteczność rehabilitacji.

Jakie zabiegi na zwyrodnienie stawu biodrowego (fizykoterapia)? 

Zabiegi fizykalne są skutecznym sposobem na zmniejszenie bólu, poprawę ukrwienia oraz regenerację stawu biodrowego w przebiegu koksartrozy. Stosuje się je jako uzupełnienie rehabilitacji i farmakoterapii.

• Laseroterapia – działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, poprawia mikrokrążenie oraz stymuluje regenerację tkanek.
• Ultradźwięki – poprawiają elastyczność tkanek okołostawowych, zmniejszają ból i poprawiają ukrwienie stawu.
• Magnetoterapia – pole magnetyczne zmniejsza stan zapalny, przyspiesza gojenie i poprawia odżywienie chrząstki stawowej.
• Krioterapia (leczenie zimnem) – działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, zmniejsza obrzęki i poprawia ruchomość stawu.
• Elektroterapia (prądy TENS, prądy diadynamiczne) – łagodzi ból, zmniejsza napięcie mięśniowe i poprawia funkcję stawu.
• Balneoterapia (kąpiele lecznicze, borowinowe, solankowe) – zmniejsza sztywność stawu i poprawia jego ruchomość poprzez działanie ciepła i składników mineralnych.

Zabiegi fizykalne są bezpieczne i skuteczne, jednak wybór odpowiednich metod powinien być omówiony z lekarzem lub fizjoterapeutą. Fizykoterapia rekomendowana jest przede wszystkim we wczesnych stadiach choroby lub jako uzupełnienie leczenia przedoperacyjnego.

Nowoczesne metody leczenia zwyrodnienia stawu biodrowego

Nowoczesne metody leczenia zwyrodnienia stawu biodrowego obejmują zarówno terapie farmakologiczne, jak i alternatywne.

• Wstrzykiwanie kwasu hialuronowego – pomaga zmniejszyć tarcie w stawie, co przynosi ulgę w bólu i poprawia zakres ruchu. Szczególnie skuteczne w początkowych stadiach zwyrodnienia.
• Osocze bogatopłytkowe (PRP) – zawiera czynniki wzrostu, które wspomagają regenerację chrząstki stawowej, zmniejszają stan zapalny i ból. Może opóźnić potrzebę operacji.
• Terapie komórkowe (np. komórki macierzyste) – wspierają regenerację uszkodzonej chrząstki stawowej, poprawiając jej elastyczność i funkcje. To obiecujące rozwiązanie, jednak nadal pozostaje w fazie badań.
• Terapia falą uderzeniową – polega na stosowaniu fal akustycznych o wysokiej energii, które zmniejszają ból, poprawiają przepływ krwi i wspierają regenerację tkanek w stawie biodrowym.
• Laseroterapia o niskiej mocy – działa przeciwzapalnie, zmniejsza ból oraz wspiera regenerację tkanek w obrębie stawu, dodatkowo poprawiając ich elastyczność.

Zwyrodnienie biodra – operacja 

W zaawansowanym stadium koksartrozy – kiedy leki, fizjoterapia i zmiana stylu życia nie przynoszą ulgi w dolegliwościach ani nie poprawiają funkcji stawu – rozważa się interwencję chirurgiczną. Operacja jest zalecana, gdy u pacjenta występuje przewlekły ból, a codzienne czynności okazują się dla niego trudne lub niemożliwe do wykonania. 

• Endoprotezoplastyka biodra – najczęściej stosowana operacja przy zaawansowanej koksartrozie. Polega na usunięciu uszkodzonego stawu biodrowego i zastąpieniu go sztucznym implantem, co pozwala na znaczne zmniejszenie bólu oraz poprawę zakresu ruchu. Wymiana stawu może być całkowita lub częściowa w zależności od stopnia uszkodzenia. 
• Osteotomia stawu biodrowego – zabieg chirurgiczny polegający na nacięciu i przemieszczaniu kości wokół stawu biodrowego w celu poprawy jego funkcji, zmiany ustawienia lub zmniejszenia dolegliwości bólowych. Częściej stosuje się ją u młodszych pacjentów z koksartrozą, którzy nie kwalifikują się jeszcze do pełnej wymiany stawu.

Zwyrodnienie stawu a spacery, praca fizyczna i jazda na rowerze stacjonarnym – czego unikać? 

Pacjenci z koksartrozą niejednokrotnie zadają pytania dotyczące codziennych aktywności z obawy przed ich wpływem na kondycję stawu biodrowego. Poniżej zebrano trzy najczęstsze wątpliwości wraz z odpowiedziami. 

• W przypadku zwyrodnienia stawu biodrowego spacery nie są przeciwwskazane, ale należy dostosować ich intensywność do aktualnego stanu. Najlepiej chodzić po miękkim podłożu (np. trawie, leśnych ścieżkach) i unikać twardych nawierzchni, takich jak beton czy asfalt. Warto również używać kijków do nordic walking, które pomagają odciążyć stawy.
• Ciężka praca fizyczna może pogłębiać zwyrodnienie stawu biodrowego. Szczególnie niewskazane jest długotrwałe stanie, dźwiganie ciężkich przedmiotów oraz częste schylanie się i skręty tułowia. Jeśli praca wymaga wysiłku, warto robić regularne przerwy, używać ergonomicznych narzędzi oraz unikać przeciążania jednej strony ciała.
• Rower stacjonarny to dobre rozwiązanie dla pacjentów z koksartrozą. Dzięki płynnemu ruchowi minimalizuje nacisk na staw biodrowy, co pomaga w utrzymaniu jego mobilności i zmniejsza dolegliwości bólowe. Warto jednak pamiętać o odpowiednim ustawieniu siodełka oraz rozpoczęciu treningu od krótszych sesji o niskim oporze, a także stopniowym zwiększaniu intensywność ćwiczeń. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek aktywności fizycznej warto skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą, aby zminimalizować ryzyko urazów i pogorszenia kondycji stawów.
• Osoby ze zdiagnozowaną koksartrozą powinny unikać czynności obciążających staw, takich jak: bieganie, skakanie, dźwiganie ciężarów oraz długotrwałe stanie lub siedzenie.

Jak zregenerować staw biodrowy domowymi sposobami?

Jakie domowe metody mogą wspomóc proces regeneracji stawu biodrowego, zmniejszyć ból i poprawić mobilność? 

Aktywność fizyczna

• Pływanie i aqua aerobik – odciążają stawy, wzmacniając mięśnie.
• Spacerowanie – najlepiej po miękkim podłożu (trawa, piasek).
• Dieta wspierająca stawy
  • Kolagen wzmacnia chrząstkę stawową. Warto spożywać galaretki mięsne oraz rosół na kościach. 
  • Kwasy omega-3 działają przeciwzapalnie. Ich źródłem są ryby, siemię lniane i orzechy włoskie.
  • Antyoksydanty chronią stawy przed uszkodzeniami. Są zawarte w jagodach, brokułach oraz marchwi.
  • Wapń i witamina D wspierają kości. W diecie warto uwzględnić nabiał, jaja, migdały oraz zielone warzywa.
• Zioła i suplementy
  • Kurkuma – działa przeciwzapalnie.
  • Imbir – zmniejsza ból i sztywność.
  • Boswellia – poprawia elastyczność stawów.
  • Glukozamina i chondroityna – regenerują chrząstkę stawową.

• Okłady i masaże
  • Ciepłe okłady łagodzą ból. Można używać termoforu lub przygotowywać kąpiele solankowe.
  • Maści rozgrzewające poprawiają krążenie. Dobrze sprawdzi się arnika i żywokost.
  • Masaż olejkami relaksuje mięśnie. Warto używać oleju kokosowego z olejkiem imbirowym.
• Odpowiedni styl życia
  • Unikanie długiego przebywania w pozycji siedzącej – warto robić przerwy i się rozciągać.
  • Zredukowanie masy ciała – pozwala na zmniejszenie obciążenia stawu biodrowego.
  • Wygodne obuwie – stabilizuje postawę.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące koksartrozy biodra (zwyrodnienia stawu biodrowego).