Jaglica – co to za choroba oczu? Objawy, przyczyny, leczenie

Najważniejsze informacje:

• Jaglica to zakaźna choroba oczu o podłożu bakteryjnym, wywołana przez bakterię Chlamydia trachomatis.
• Jaglica rozprzestrzenia się poprzez bezpośredni kontakt z oczami, powiekami i wydzielinami z nosa lub gardła.
• Najbardziej charakterystyczne objawy jaglicy to: grudki jagliczne, swędzenie oczu, światłowstręt, opuchlizna.
• Leczenie jaglicy obejmuje antybiotykową terapię miejscową lub metody chirurgiczne.

Jaglica jest chorobą o charakterze przewlekłym, rozwijającą się w rogówce oka oraz w spojówce. Występowanie tej dolegliwości w Polsce jest zjawiskiem rzadkim, lecz, z uwagi na rosnące zainteresowanie wyjazdami do krajów egzotycznych, istnieje ryzyko, że jaglica może ponownie pojawić się również w naszym kraju. Dowiedz się, czym jest jaglica, jakie są objawy jaglicy i co należy zrobić, aby skutecznie ją wyleczyć.

Jaglica – co to za choroba?

Jaglica (łac. trachoma), inaczej przewlekłe pęcherzykowe zapalenie rogówki lub egipskie zapalenie spojówek, to zakaźna choroba oczu, która wywołana jest przez serotypy A, B, Ba i C bakterii Chlamydia trachomatis. Choroba oczu jaglica stanowi poważny problem głównie w krajach rozwijających się, w tym m.in. w Indiach, Afryce Północnej, na Środkowym Wschodzie oraz w Azji Południowo-Wschodniej. W Europie, głównie w krajach basenu Morza Śródziemnego, choroba rozpowszechniła się wskutek powrotu wojsk napoleońskich z Egiptu.

Zakłada się także, że jaglica jest jedną z głównych przyczyn całkowitej utraty wzroku. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że jak do tej pory niemal 2 miliony osób straciło wzrok z powodu tej choroby.

Przewlekłe pęcherzykowe zapalenie rogówki – czynniki ryzyka

Jak już zostało wspomniane wcześniej, za wywołanie jaglicy jest odpowiedzialna bakteria Chlamydia trachomatis, która różni się od wariantu powodującego infekcje dróg moczowo-płciowych oraz chlamydiozę. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z zakażoną wydzieliną z oczu lub nosa osoby chorej. Bakterie te mogą również przenosić się za pośrednictwem dłoni lub przedmiotów użytku osobistego, takich jak ręczniki czy chusteczki, a także mogą być roznoszone przez owady, w tym przede wszystkim przez muchy. Jaglica w Polsce nie była obserwowana od 50 lat, jednak w obliczu zwiększonej liczby podróży zagranicznych Polaków do odległych, egzotycznych miejsc, istnieje ryzyko przywleczenia tej choroby z zagranicy.

Wśród czynników zwiększających ryzyko zakażenia egipskim zapaleniem oczu należy wymienić kilka kluczowych aspektów:

• duża liczba domowników, co ułatwia przenoszenie bakterii pomiędzy osobą zakażoną a zdrowymi domownikami;
• wiek – dzieci w wieku od 4 do 6 lat są szczególnie narażone na infekcję;
• płeć – kobiety są bardziej podatne na zakażenie niż mężczyźni;
• warunki sanitarne – brak odpowiedniej higieny, w tym niewystarczające mycie dłoni, może przyczyniać się do rozprzestrzeniania się patogenu.

Przewlekłe zapalenie rogówki – objawy jaglicy

Jaglica to choroba zakaźna, która zwykle zaczyna się niewinnie, jednak z czasem może prowadzić do przewlekłego zapalenia spojówek, a nawet utraty wzroku. Objawy jaglicy dotyczą przeważnie obu oczu i obejmują takie symptomy jak:

• łagodne swędzenie i podrażnienie gałki ocznej oraz powiek (w początkowej fazie choroby);
• zakaźna wydzielina z oczu zawierająca śluz lub ropę;
• obrzęk powiek;
• uczucie ciała obcego;
• światłowstręt;
• nieostrość widzenia;
• ból oka i okolic oczu;
• zaczerwienienie oczu;
• utrata wzroku.

Jaglica oka – przebieg choroby

W przypadku jaglicy często obserwujemy, że na wczesnym etapie choroba nie daje żadnych objawów. Z tego powodu, kiedy tylko zauważymy pierwsze oznaki tej choroby, powinniśmy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem. Jest to szczególnie istotne dla osób, które powróciły z rejonów, gdzie występowanie jaglicy jest powszechne.

Chlamydia w oku przechodzi przez 4 główne fazy rozwoju:

1. W początkowej fazie zakażenia pacjent może odczuwać dyskomfort, jakby pod powieką znajdowało się ciało obce, a także może wystąpić podrażnienie oczu oraz stan zapalny spojówek.
2. W drugim etapie dochodzi do formowania się charakterystycznych grudek, które są zbudowane z limfocytów, nazywanych jaglicznymi.
3. W trzeciej fazie zakażenia na spojówkach pojawiają się łuski, które są wynikiem nadmiernego rozrostu tkanek. Te łuski mają białawy kolor i przypominają membranę, przez którą przebijają się nowo wytworzone naczynia krwionośne.
4. W ostatniej fazie choroby dochodzi do bliznowacenia, które może prowadzić do deformacji powieki. W rezultacie obserwuje się nieprawidłowy wzrost rzęs, co może skutkować podrażnieniem i zadrapaniem rogówki. Takie uszkodzenia są trudne w leczeniu i mogą prowadzić do powstania bielma, czyli trwałego zmętnienia rogówki, które negatywnie wpływa na zdolność widzenia.

W skrajnych przypadkach, kiedy pacjent nie ma dostępu do odpowiedniego leczenia, może dojść do utraty wzroku, gdyż światło nie będzie mogło przenikać do wnętrza oka. Warto również zaznaczyć, że bliznowacenie powiek ma dalekosiężne skutki – może zakłócić funkcjonowanie gruczołów powiekowych, co z kolei prowadzi do niedoboru składników śluzowych i tłuszczowych w łzach, niezbędnych dla prawidłowego nawilżenia oka.

Jaglica – leczenie

Leczenie jaglicy wymaga wdrożenia terapii systemowej. W pierwszej kolejności pacjentom przepisuje się antybiotyki należące do grupy tetracyklin lub erytromycyn, które są stosowane przez okres minimum trzech tygodni. Alternatywnie można również zastosować leczenie miejscowe, które obejmuje aplikowanie maści antybiotykowej bezpośrednio na dotknięte oko, co powtarza się kilkakrotnie w ciągu dnia. Pełny proces leczenia może wymagać nawet kilkumiesięcznej terapii.

W sytuacji, gdy mamy do czynienia z bardziej zaawansowanym stadium jaglicy, często konieczna jest interwencja chirurgiczna. Zabieg ten polega na odpowiednim nacinaniu powieki i korekcie pozycji linii rzęs, aby przywrócić jej prawidłowe ułożenie. Procedura ta jest realizowana w środowisku kontrolowanym i zazwyczaj nie zajmuje więcej niż kilkanaście minut.

W przypadkach, gdy jaglica prowadzi do poważnych problemów z widzeniem, może okazać się niezbędny przeszczep rogówki. Jest to możliwe dzięki temu, że rogówka nie jest tkanką unaczynioną, co eliminuje potrzebę przeprowadzania testu zgodności grupy krwi między dawcą a biorcą.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące jaglicy.