Migrena brzuszna – objawy, jak rozpoznać, jak leczyć

Najważniejsze informacje:

• Migrena brzuszna to nietypowa postać migreny charakteryzująca się intensywnym napadowym bólem brzucha, któremu mogą towarzyszyć inne objawy migreny, takie jak nadwrażliwość na bodźce, czy wymioty.
• Dolegliwość występuje przede wszystkim u dzieci i określana jest również dziecięcym zespołem okresowym. U dorosłych może pojawiać się sporadycznie lub przechodzi w inne postacie migreny. 
• Etiologia migreny brzusznej nie została w pełni poznana. Wśród czynników wywołujących ataki wyróżnia się przede wszystkim stres, zmęczenie, alergie pokarmowe oraz chorobę lokomocyjną.
• Leczenie migreny brzusznej opiera się przede wszystkim na zapobieganiu atakom poprzez unikanie czynników wyzwalających. W trakcie epizodów zaleca się przede wszystkim odpoczynek i zapewnienie spokoju. W niektórych przypadkach stosuje się leczenie farmakologiczne specyficzne dla większości rodzajów migreny.

Migrena brzuszna to przypadłość występująca przede wszystkim u dzieci. Charakteryzuje się napadami intensywnego bólu brzucha, wymiotów oraz spadkiem apetytu i światłowstrętem. Diagnoza opiera się głównie na ocenie charakterystycznych objawów oraz eliminacji innych przyczyn dolegliwości. Leczenie migreny brzusznej wymaga indywidualnego podejścia do pacjenta. Najczęściej zaleca się unikanie wyzwalaczy, a w przypadku ataku zapewnienie spokoju i odpoczynku. Czasami stosuje się również leczenie farmakologiczne. Jakie są przyczyny migreny brzusznej i jak można ją leczyć?

Czym jest migrena brzuszna?

Migrena brzuszna to nietypowa postać migreny objawiająca się silnymi bólami brzucha, które mogą trwać od kilkudziesięciu minut do kilkudziesięciu godzin. Przypadłość dotyczy głównie dzieci poniżej 10. roku życia i nazywana jest również dziecięcym zespołem okresowym. 

W odróżnieniu od innych postaci migreny w przebiegu ataku nie pojawia się specyficzny ból głowy, ale mogą występować inne charakterystyczne objawy przypadłości, takie jak mdłości, wymioty, czy nadwrażliwość na światło. U niektórych pacjentów pojawiają się również zaburzenia widzenia (aura wzrokowa).

Chociaż przyczyny migreny brzusznej nie zostały w pełni poznane, wiadomo że główną rolę przy wywoływaniu ataków odgrywa stres, zmęczenie oraz choroba lokomocyjna. 

Rozwój dzieci z migreną brzuszną przebiega prawidłowo, ponieważ nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu pokarmowego dotyczą wyłącznie epizodów migreny. 

Migrena brzuszna u dzieci

Migrena brzuszna występuje najczęściej u dzieci poniżej 10. roku życia, a najwięcej przypadków obserwuje się przede wszystkim u dzieci około 7. roku życia. Choroba, podobnie jak inne postacie migreny, dotyczy przede wszystkim płci żeńskiej. 

W przebiegu ataku u dzieci występuje intensywny ból brzucha zlokalizowany najczęściej w okolicy pępka. Czas trwania dolegliwości mieści się w przedziale 1-72 h. W tym czasie mogą występować u dziecka również mdłości i wymioty oraz bladość skóry, utrata łaknienia i światłowstręt. Ataki mogą być poprzedzone aurą wzrokową. 

U wielu dzieci, które w dzieciństwie doświadczają migreny brzusznej, w wieku dorosłym cierpią z powodu klasycznej postaci migreny z intensywnymi bólami głowy.

Migrena brzuszna u dorosłych

Migrena brzuszna bardzo rzadko występuje u dorosłych i bywa dużym wyzwaniem diagnostycznym. Objawy są zbliżone do tych występujących u dzieci, chociaż mogą być mniej intensywne i niespecyficzne. U dorosłych razem z bólem brzucha może pojawiać się również ból głowy, często występują nudności oraz typowa nadwrażliwość na  bodźce. Przypadłość może mieć charakter migreny z aurą lub bez aury. 

Migrena brzuszna – objawy

Migrena brzuszna objawia się przede wszystkim silnymi, napadowymi bólami brzucha zlokalizowanymi w jego środkowej części. Ze względu na ból, któremu często towarzyszą nudności i wymioty, dolegliwość (szczególnie pierwsze ataki) może być mylona z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, niestrawnością, czy chorobą wirusową. Jeśli ból poprzedzony jest z aurą, wówczas rozpoznanie może być nieco łatwiejsze, chociaż dzieci mogą mieć problem z opisaniem zaburzeń wzrokowym. 

Oprócz charakterystycznych nawracających bólów brzucha przy migrenie z aurą mogą występować również:

• mdłości i wymioty,
• nadwrażliwość na światło,
• bladość skóry i cienie pod oczami,
• utrata apetytu.

Przyczyny migreny brzusznej

Jak dotąd nie zostało ustalone, co jest główną przyczyną migreny brzusznej i jaki jest mechanizm powstawania bólu brzucha. Najprawdopodobniej zaburzenie wynika z współzależności pomiędzy czynnikami genetycznymi, neurologicznymi i środowiskowymi. Natomiast lekarze nie mają wątpliwości, że największy wpływ na wystąpienie objawów mają czynniki wyzwalające, takie jak:

• stres i silne emocje, 
• zmęczenie fizyczne,
• nieregularny sen, albo niedobór snu,
• choroba lokomocyjna, 
• alergie pokarmowe,
• przedłużający się głód.

Migrena brzuszna – rozpoznanie

Postawienie diagnozy w przypadku migreny brzusznej może być bardzo trudne i często wymaga wielu badań i konsultacji specjalistycznych, ponieważ nie ma specyficznego badania umożliwiającego rozpoznanie przypadłości. Diagnostyka migreny brzusznej opiera się przede wszystkim na wykluczeniu innych schorzeń przewodu pokarmowego. 

Jak leczyć migrenę brzuszną?

Leczenie migreny brzusznej wymaga indywidualnego podejścia i najczęściej opiera się na metodach niefarmakologicznych. Zalecana jest eliminacja czynników wyzwalających ataki, a więc dbanie o spokój, odpoczynek, regularny sen i dietę pacjentów. W przypadku pacjentów z zaburzeniami emocjonalnymi zaleca się konsultację z psychologiem, stosowanie technik relaksacyjnych lub podjęcie terapii.

Migrena brzuszna – leki

Migrena brzuszna rzadko jest leczona za pomocą preparatów farmakologicznych, ponieważ zazwyczaj spokój i odpoczynek przynoszą dzieciom ulgę. W dodatku ze względu na wiek pacjentów ograniczony jest zakres terapii farmakologicznej. 

W przypadku silnych ataków niekiedy stosuje się leki przeciwbólowe, przede wszystkim paracetamol oraz leki przeciwwymiotne. W Polsce nie zaleca się leczenia migreny u dzieci za pomocą leków przeciwmigrenowych. Jeśli epizody migreny brzusznej utrudniają dziecku normalne funkcjonowanie (np. chodzenie do szkoły, zabawę) rozważa się leczenie profilaktyczne.