Chlamydiowe zapalenie spojówek – objawy, przebieg, leczenie

Najważniejsze informacje:

• Chlamydiowe zapalenie spojówek to choroba o podłożu bakteryjnym, która występuje głównie u dorosłych aktywnych seksualnie oraz noworodków zakażonych podczas porodu.
• Chlamydiowe zapalenie spojówek daje charakterystyczne objawy, które mocno utrudniają codzienne funkcjonowanie i mogą przyczynić się do pogorszenia wzroku.
• Najskuteczniejszą metodą leczenia chlamydiowego zapalenia spojówek jest antybiotykoterapia. W niektórych przypadkach wskazane jest również leczenie chirurgiczne.

Chlamydiowe zapalenie spojówek jest chorobą zakaźną oczu wywołaną przez bakterię Chlamydia trachomatis. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn zapalenia spojówek na całym świecie, występująca w szczególności wśród młodych dorosłych i osób aktywnych seksualnie. Choroba daje szerokie spektrum objawów, w tym ból, obrzęk powiek, łzawienie i pieczenie oczu, przekrwienie oczu, a także śluzowo-ropna wydzielina z oka. Dowiedz się, jak przebiega chlamydiowe zapalenie spojówek u dorosłych i dzieci oraz na czym polega leczenie choroby.

Chlamydiowe zapalenie spojówek – co to za choroba?

Chlamydie oka to grupa chorób zakaźnych wywołanych przez bakterię Chlamydia trachomatis, która u dorosłych mogą powodować dwa typy zapalenia spojówek: wtrętowe zapalenie spojówek oraz jaglicę (egipskie zapalenie spojówek). Należy zaznaczyć, że jaglica nie była obserwowana na terenie Polski od ponad 50 lat. Mimo to, w innych regionach świata, takich jak Afryka, Ameryka Łacińska, Australia, Azja oraz Bliski Wschód, choroba ta ma charakter endemiczny. Co więcej, przewlekłe pęcherzykowe zapalenie rogówki stanowi jedną z głównych przyczyn ślepoty na globalną skalę.

Z kolei zapalenie spojówek wtrętowe częściej diagnozowane jest u osób młodszych. Infekcja ta może być przenoszona na drodze kontaktów seksualnych, ale również może dojść do samozakażenia, kiedy to chlamydie są transferowane na ręce z narządów płciowych osoby zakażonej.

Chlamydia w oku u noworodka

Chlamydiowe zapalenie spojówek może rozwinąć się nie tylko u osób dorosłych aktywnych seksualnie, ale też u noworodków, u których diagnozuje się zwykle wtrętowe zapalenie spojówek. Do zakażenia dochodzi w trakcie porodu, gdy matka jest zakażona bakterią Chlamydia trachomatis. Bakteria przenoszona jest na dziecko zwykle podczas przechodzenia przez kanał rodny, kiedy to dochodzi do zainfekowania spojówek noworodka.

Clamydiowe zapalenie spojówek – objawy u noworodków

W przypadku noworodków zapalenie spojówek wywołane przez chlamydie często ujawnia się w pierwszym tygodniu po narodzinach, będąc wynikiem zakażenia podczas porodu. Chorobie towarzyszą zazwyczaj inne infekcje, m.in. dróg oddechowych – gardła, nosa, uszu, a nawet zapalenie płuc. Co ważne, chlamydioza u noworodka może współistnieć z zapaleniem rogówki. Typowe objawy zapalenia spojówek wywołanego przez wiążą się przede wszystkim z:

• intensywną, śluzowo-ropną wydzieliną z oczu;
• obrzękiem powiek, co prowadzi do ich częściowego zamknięcia;
• zaczerwienieniem oczu.

Chlamydiowe zapalenie spojówek u dorosłych – objawy

Zapalenie spojówek wywołane przez bakterie Chlamydia trachomatis u osób dorosłych charakteryzuje się specyficznymi objawami, które różnią się od tych obserwowanych u noworodków. Najbardziej charakterystyczne objawy chlamydiowego zapalenia spojówek u dorosłych to:

• limfocytarne grudki, które zazwyczaj lokalizują się na dolnej powiece;
• nacieki na rogówce, podobne do tych, które zauważają pacjenci cierpiący na przewlekłe zapalenie spojówek o podłożu wirusowym, powodowane przez adenowirusy.

Warto zwrócić uwagę, że wtrętowe zapalenie spojówek w wielu przypadkach ma przebieg przewlekły i może być częścią szerszego obrazu klinicznego chlamydiozy, obejmującej również zakażenia układu moczowo-płciowego (m.in. zapalenie cewki moczowej oraz zapalenie szyjki macicy). Często współistnieje z takimi infekcjami jak zapalenie szyjki macicy czy cewki moczowej.

Należy też podkreślić, że istnieje ryzyko samozakażenia, które może nastąpić poprzez przeniesienie bakterii z narządów płciowych na spojówki, np. za pomocą rąk. Biorąc pod uwagę, że u znacznej części zakażonych osób (około 90% kobiet i 50% mężczyzn) chlamydioza ma przebieg bezobjawowy, wielu pacjentów może nie być świadomych tego, że istnieje ryzyko zakażenia.

Chlamydia oka – diagnostyka

W procesie diagnozowania chorób oczu kluczową rolę odgrywa dokładny wywiad medyczny oraz szczegółowe badanie narządu wzroku przy użyciu lampy szczelinowej. W celu uzyskania potwierdzenia diagnozy lekarze mogą zalecić wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych, takich jak analiza cytologiczna wymazu pobranego ze spojówki oka. W badaniu poszukuje się specyficznych struktur, które są obecne w cytoplazmie komórek nabłonkowych.

Innymi metodami, które mogą być wykorzystane do potwierdzenia rozpoznania, są badania immunofluorescencyjne, testy immunoenzymatyczne ELISA oraz metoda PCR, czyli reakcja łańcuchowa polimerazy. Te techniki pozwalają na identyfikację patogenów na poziomie molekularnym, co jest szczególnie przydatne w diagnostyce infekcji spojówek.

Leczenie chlamydiowego zapalenia spojówek u noworodków

Zapalenie spojówek u noworodków, wywołane przez bakterie Chlamydia trachomatis, charakteryzuje się dłuższym przebiegiem niż inne typy tej choroby, takie jak zakażenia wywołane przez paciorkowce, gronkowce, adenowirusy czy reakcje alergiczne. Zwykle trwa ono ponad 3 tygodnie, a każdy dzień opóźnienia w leczeniu zwiększa ryzyko poważnych komplikacji, w tym powstawania blizn, które mogą zakłócić prawidłowe widzenie. W związku z tym u dzieci, w tym również noworodków, zaleca się wdrożenie antybiotykoterapii, która jest przeprowadzana w warunkach szpitalnych.

W leczeniu ogólnoustrojowym stosuje się antybiotyki z grupy makrolidów, takie jak erytromycyna i azytromycyna, a także leki z grupy tetracyklin, do których należą doksycyklina i tetracyklina. Dodatkowo, w terapii miejscowej wykorzystuje się krople zawierające azytromycynę oraz chemioterapeutyki z grupy fluorochinolonów, takie jak lewofloksacyna i moksyfloksacyna.

W sytuacji, gdy u noworodka zdiagnozowane zostaje chlamydiowe zapalenie spojówek, konieczne jest również podjęcie leczenia u matki dziecka oraz jej partnera seksualnego, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji.

Chlamydiowe zapalenie spojówek u dorosłych – leczenie

Leczenie zapalenia spojówek wywołanego przez bakterie Chlamydia trachomatis wygląda podobnie w przypadku dzieci oraz dorosłych. Terapia obejmuje doustne podawanie erytromycyny lub wykorzystanie antybiotyków z grupy tetracyklin. Alternatywnie, w przypadku terapii miejscowej, można zastosować maść tetracyklinową, którą aplikuje się bezpośrednio do worka spojówkowego.

Wybór metody leczenia zależy od charakterystyki i przebiegu infekcji. Jeśli chlamydiowe zapalenie spojówek współistnieje z infekcją układu rozrodczego, preferowane jest stosowanie erytromycyny ogólnoustrojowo. Natomiast w sytuacji, gdy problem ogranicza się wyłącznie do zapalenia spojówek, często wybiera się leczenie miejscowe. Ważne jest, aby w przypadku diagnozy chlamydiozy lub chlamydiowego zapalenia spojówek, terapię antybiotykową przeszła nie tylko osoba zakażona, ale również jej partner seksualny. Ma to na celu zarówno leczenie, jak i zapobieganie rozprzestrzenianiu się infekcji.

Wtrętowe zapalenie spojówek – profilaktyka

Aby uniknąć zakażenia chlamydiowym zapaleniem spojówek, należy podjąć następujące środki ostrożności:

1. unikanie kontaktu z osobami zakażonymi – Chlamydia trachomatis przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażonymi osobami. Warto zatem unikać bliskiego kontaktu z osobami, które mają objawy zakażenia spojówek lub innych infekcji oczu;
2. unikanie dotykania oczu – częste dotykanie oczu może zwiększyć ryzyko przeniesienia bakterii na spojówki;
3. higiena osobista – regularne mycie rąk wodą i mydłem może pomóc w zapobieganiu przenoszeniu bakterii na spojówki;
4. unikanie współdzielenia osobistych przedmiotów – nie należy dzielić się ręcznikami, poduszkami, kosmetykami do oczu lub innymi osobistymi przedmiotami z osobami, które mogą być zakażone;
5. unikanie używania soczewek kontaktowych – osoby, które cierpią na chlamydiowe zapalenie spojówek lub podejrzewają, że mogły zostać zarażone, nie powinny nosić soczewek kontaktowych, ponieważ może to zwiększyć ryzyko rozprzestrzeniania się infekcji i utrudnić proces leczenia;
6. regularne badania okulistyczne – okresowe badania okulistyczne mogą pomóc w wykryciu infekcji lub innych problemów zdrowotnych oczu we wczesnym stadium, co umożliwia szybsze rozpoczęcie leczenia.

FAQ

Odpowiedzi na pytania dotyczącego chlamydiowego zapalenia spojówek u dorosłych i noworodków.