Uczulenie (alergia) na sierść psa – objawy, jak rozpoznać, jak leczyć

Najważniejsze informacje:

• Alergia na psa i kota jest często diagnozowaną formą alergii u dzieci i osób dorosłych.
• W przypadku alergii na zwierzęta domowe alergenem może być zarówno sierść, jak i naskórek lub ślina psa czy kota.
• Objawy alergii na psa to m.in. katar, swędzenie nosa, kichanie, pieczenie oczu, podrażnienie gardła i krtani.
• Leczenie alergii na psa lub sierść kota polega na stosowaniu leków przeciwalergicznych, które łagodzą reakcje uczuleniowe.

Alergia na sierść zwierząt domowych stanowi trzecią, tuż po uczuleniu na roztocza i pyłki roślin, przyczynę astmy alergicznej. Co ciekawe, jej powodem nie zawsze jest nadwrażliwość na sierść, a na ślinę, naskórek lub mocz zwierzęcia. Zawarte w nich białka mogą powodować nieprzyjemne objawy alergii, takie jak kichanie, zatkany nos, zaczerwienienie i łzawienie oczu. Dowiedz się, na czym polega alergia na zwierzęta, po czym ją rozpoznać i jak prawidłowo leczyć tę dolegliwość.

Alergia na psa – na czym polega?

Alergia (uczulenie) na sierść zwierząt to zespół reakcji na alergeny pochodzenia zwierzęcego, takie jak m.in. sierść psa oraz sierść kota. Szacuje się, że problem ten dotyczy około 15-20% wszystkich alergików. Warto również podkreślić, że bardzo silnym alergenem jest też sierść innych zwierząt, takich jak świnki morskie, króliki, konie, a także pióra ptaków hodowlanych, np. kur, kanarków czy papug. Mimo że te alergeny są bardzo silne, przypadki uczuleń na nie są mniej liczne w porównaniu z alergiami na sierść psów i kotów, co jest związane z mniejszą popularnością tych zwierząt jako domowych pupili.

Najczęstsze alergeny pochodzenia zwierzęcego

Mówiąc o alergenach pochodzenia zwierzęcego, szczególny nacisk kładzie się na psie alergeny oraz alergeny kotów, jednak warto pamiętać, że inne zwierzęta również mogą wywołać reakcję alergiczną. Niestety, unikanie kontaktu z nimi w wielu przypadkach jest wręcz niemożliwe.

Alergia na psa

Wśród psich alergenów najbardziej znaczące są Can f 1 (lipokalina) oraz Can f 5 (kalikreina). Okazuje się, że to Can f 1 jest odpowiedzialne za alergię u około 75% osób cierpiących na tego typu uczulenie. Należy podkreślić, że źródłem tych alergenów nie jest bezpośrednio sierść psów, lecz ich naskórek, który zwierzęta tracą podobnie do ludzi, a także ich ślina i mocz. Mimo wszystko to właśnie sierść stanowi kluczowy nośnik alergenów, ponieważ jest lekka i może być łatwo przenoszona przez powietrze, niosąc ze sobą cząsteczki naskórka i śliny.

Interesującym faktem jest, że alergen Can f 5 znajduje się wyłącznie u psów płci męskiej, co wiąże się z obecnością prostaty. W związku z tym, osoby uczulone jedynie na Can f 5 mogą nie wykazywać reakcji alergicznych na samice czy psy po kastracji, co może być istotną informacją dla alergików pragnących mieć psa. Co więcej, alergen Can f 5 wykazuje podobieństwo strukturalne do ludzkiego białka PSA, produkowanego przez gruczoł krokowy. Alergia na Can f 5 może wywołać u kobiety alergię po kontakcie z nasieniem podczas kontaktu seksualnego, co może mieć wpływ na trudności z zajściem w ciążę.

Alergia na kota

Koty są znane z tego, że produkują znaczne ilości alergenów, wśród których kluczową rolę odgrywają białka Fel d 1 oraz Fel d 4. Ich źródłem jest wydzielina gruczołów ślinowych, łojowych i okołoodbytniczych. Jednakże to ślina kota jest głównym nośnikiem alergenów, co jest związane z jego nawykiem częstego czyszczenia własnego ciała przez lizanie. Właśnie dlatego osoby uczulone na koty mogą być szczególnie narażone, ponieważ cząsteczki alergenu Fel d 1 są na tyle drobne, że mogą bez trudu przenikać do drobnych oskrzeli, co może prowadzić do astmy.

Pacjenci z alergią na koty często wykazują również uczulenie na psy, a także na inne zwierzęta domowe, co może świadczyć o podwyższonym ryzyku wystąpienia alergii na różne alergeny. Zjawisko to określane jest mianem alergii krzyżowej i może dotyczyć szerokiego spektrum substancji.

Alergia na królika

W przypadku alergii na króliki kluczową rolę odgrywają alergeny zwierzęce znajdujące się w ich ślinie, naskórku oraz moczu. Szczególnie narażone na wywoływanie alergii są króliki długowłose, które przez częste lizanie siebie, przenoszą na swoje futro ślinę zawierającą alergeny. Osoby uczulone na króliki mogą doświadczać takich objawów jak katar, łzawienie oczu czy kaszel.

Alergia na ptaki domowe

Reakcję uczuleniową w przypadku ptaków może wywołać pierze tych zwierząt. Ptaki, takie jak papużki, kanarki, a także te, z którymi nie mamy bezpośredniego kontaktu, np. gołębie czy kury, mogą być źródłem alergenów. Objawy alergii na ptaki obejmują katar, duszności oraz napady kichania.

Alergia na świnki morskie

Jeśli chodzi o świnki morskie, to są one źródłem bardzo silnych alergenów. Statystyki wskazują, że aż 2/3 właścicieli tych zwierząt cierpi na alergię na ich sierść. Objawy alergii mogą obejmować nieżyt nosa, łzawienie oczu, zapalenie spojówek, a czasami nawet obrzęk gardła oraz uczucie drapania w jamie ustnej.

Alergia na chomika

Podobnie jak w przypadku królików głównym źródłem alergenów u chomików są białka obecne w ich ślinie, łoju i moczu. Osoby uczulone na chomiki mogą odczuwać objawy takie jak katar, wysypka czy zapalenie spojówek.

Objawy alergii na psa u dzieci i dorosłych

Alergia na psa może przybierać łagodną formę, dotykając zarówno niemowlęta, dzieci, jak i osoby dorosłe. Do najczęściej występujących dolegliwości należy zaliczyć:

• podrażnienia i świąd skóry;
• wysypka alergiczna, jak np. pokrzywka lub wyprysk alergiczny, która pojawia się np. na dłoniach, ramionach i twarzy;
• alergiczny nieżyt nosa, który objawia się kichaniem, swędzeniem oraz zaczerwienieniem błony śluzowej nosa (może też pojawić się zatkany nos);
• zaczerwienienie spojówek, świąd oraz nadmierne łzawienie;
• uczucie podrażnienia, suchości i swędzenia gardła oraz krtani;
• suchy i męczący kaszel, który w niektórych przypadkach może prowadzić do duszności.

Objawy uczulenia na sierść zwierząt – nagłe reakcje alergiczne

Niektórzy pacjenci mogą doświadczyć silnej reakcji na alergeny psów, która objawia się w ciągu kilkunastu sekund do kilku minut. W przypadku wystąpienia ciężkiej reakcji alergicznej pacjent może napotkać takie objawy alergii jak:

• trudności w oddychaniu, którym mogą towarzyszyć świsty oddechowe oraz płytki oddech, będący wynikiem skurczu oskrzeli spowodowanego reakcją alergiczną;
• obrzęki w obrębie twarzy, w tym ust i języka, co może utrudniać oddychanie;
• zawroty głowy, które mogą prowadzić do omdleń;
• objawy niedotlenienia organizmu, takie jak sinienie ust.

Wszystkie te symptomy wymagają natychmiastowej reakcji medycznej, ponieważ mogą stanowić zagrożenie dla życia pacjenta.

Jak rozpoznać alergię na sierść zwierząt?

Diagnostyka alergii na sierść zwierząt rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego, podczas którego lekarz zbiera informacje o symptomach występujących u pacjenta po kontakcie ze zwierzętami. Następnie lekarz zleca przeprowadzenie jednego z badań:

• punktowe testy skórne – podczas testów skórnych na skórę pacjenta aplikuje się małe ilości ekstraktów alergenów zwierzęcych, po czym dokonuje się delikatnego nakłucia, aby umożliwić alergenom penetrację. Wynik w postaci widocznych zmian skórnych takich jak bąble odczytywany jest po upływie kilkunastu minut. Testy skórne są niedrogie, łatwe w realizacji i dostarczają szybkich wyników. Ich przeprowadzenie wymaga jednak współpracy ze strony pacjenta, co może być utrudnione, np. w przypadku małych dzieci;
• badania krwi – alternatywa dla testów skórnych, która pozwala na wykrycie obecności specyficznych przeciwciał IgE skierowanych przeciwko alergenom psów i kotów;
• diagnostyka molekularna – najbardziej zaawansowana technika diagnostyczna, opierająca się na identyfikacji poszczególnych komponentów alergenowych. Jej główną zaletą jest możliwość potwierdzenia uczulenia na określony antygen, co umożliwia dopasowanie spersonalizowanego planu leczenia. Mimo że diagnostyka molekularna jest kosztowna i nie dla wszystkich alergenów dostępne są odpowiednie testy, jej wartość diagnostyczna jest wysoka. Ujemny wynik testu nie wyklucza alergii, ale pozytywny pozwala na precyzyjne zidentyfikowanie alergenu, który może być następnie wykorzystany w procesie desensybilizacji.

Co robić w przypadku uczulenia na sierść kota i psa?

Leczenie alergii na psa polega przede wszystkim na ograniczeniu styczności z substancją wywołującą reakcję alergiczną. W przypadku alergenów pokarmowych możliwe jest ich całkowite wyeliminowanie z jadłospisu. Natomiast w sytuacji, gdy mamy do czynienia z alergenami wziewnymi, takimi jak białka obecne w sierści zwierząt, całkowite uniknięcie ich jest znacznie trudniejsze, ponieważ są one obecne w naszym otoczeniu zarówno w domu, jak i poza nim.

W związku z tym w leczeniu alergii stosuje się różne metody farmakologiczne. Na rynku dostępne są specjalne leki przeciwhistaminowe, które łagodzą objawy alergii, takie jak katar, kaszel czy łzawienie oczu, poprzez blokowanie receptorów histaminowych. W preparatach tych często są wykorzystywane takie substancje aktywne jak cetyryzyna, loratadyna czy desloratadyna. Należy jednak pamiętać, że leki te nie usuwają przyczyny alergii, a jedynie pomagają kontrolować jej objawy.

Wsparciem w leczeniu takich objawów jak wodnisty katar są też glikokortykosteroidy donosowe, które stanowią leki pierwszego rzutu w przypadku uczulenia na sierść zwierząt. Stosuje się wówczas m.in. flutikazon oraz mometazon.

Inną metodą leczenia alergii jest immunoterapia swoista, znana również jako odczulanie. Procedura ta polega na stopniowym przyzwyczajaniu organizmu do alergenu poprzez regularne podawanie rosnących dawek substancji podskórnie. Dzięki temu organizm może nauczyć się tolerować alergen i nie reagować na niego negatywnie. Odczulanie jest szczególnie skuteczne u dzieci, jednak nie zaleca się go stosować u najmłodszych pacjentów poniżej 5. roku życia.

Alergia na sierść psa i kota – profilaktyka

Alergeny pochodzenia zwierzęcego mogą przez długi pozostawać w pomieszczeniach, natomiast sierść psów, będąca nośnikiem tych substancji, może łatwo przenosić się na odzież i w ten sposób być nieświadomie przenoszona do naszych domów. Z tego powodu nawet osoby nieposiadające zwierząt domowych mogą mieć w swoich mieszkaniach alergeny psów i kotów, które mogły zostać przeniesione z miejsca publicznego.

W celu ograniczenia obecności alergenów w domu zaleca się:

• usunięcie dywanów i mebli tapicerowanych;
• regularne sprzątanie domu;
• ograniczenie kontaktu z alergenami podczas snu;
• stosowanie w domu oczyszczaczy powietrza wyposażonych w filtry HEPA, które skutecznie redukują ilość alergenów w powietrzu;
• stosowanie neutralizatorów alergenów.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat alergii na psa.