Przedwczesny wytrysk – poznaj skutki, rodzaje i metody leczenia 

Przedwczesny wytrysk, obok zaburzeń erekcji, należy do najczęstszych dysfunkcji seksualnych u mężczyzn. Brak możliwości zapewnienia partnerce satysfakcji seksualnej jest źródłem lęku przed kolejnymi zbliżeniami i obniżonej samooceny. Przedwczesny wytrysk może mieć wiele przyczyn. Leczenie farmakologiczne oraz specjalnie dobrane techniki treningowe są w stanie przedłużyć stosunek. W jaki sposób objawia się przedwczesny wytrysk i na czym polega jego leczenie? Sprawdź, jak skutecznie wydłużyć stosunek!

Przedwczesny wytrysk – czym się charakteryzuje?

Przedwczesny wytrysk jest uważany za jedną z najczęściej występujących dysfunkcji seksualnych u mężczyzn. Szacuje się, że może dotyczyć nawet od 20 do 30% z nich. Jednak większość z tych przypadków jest spowodowana nierealnym oczekiwaniami mężczyzn i w istocie nie stanowi patologii. Wytrysk przedwczesny jako faktyczne zaburzenie, wymagające leczenia występuje u około 5 do 10% osób płci męskiej. Jego definicja i kryteria rozpoznawania zostały ujęte w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Przedwczesny wytrysk spermy charakteryzuje się trzema cechami:

• ejakulacją występującą przed penetracją pochwy lub w krótkim czasie od niej (w przeciągu minuty). Może mieć również miejsce jeszcze przed uzyskaniem wzwodu umożliwiającego odbycie stosunku,
• poczuciem braku kontroli nad wytryskiem,
• negatywnym wpływem na relacje z partnerką, spowodowanym pojawiającym się stresem i lękiem przed zbliżeniem.

Obiektywnym parametrem oceny występowania przedwczesnego wytrysku jest wskaźnik IELT (wewnątrzpochwowy czas opóźnienia ejakulacji). Jest to czas liczony od penetracji do wytrysku spermy. Mediana u zdrowych mężczyzn wynosi ok. 5,4 minuty. Ze względu na długość IELT można wyróżnić następujące postacie przedwczesnego wytrysku:

• łagodną (IELT 30-60 s),
• umiarkowaną (IELT 15-30 s),
• ciężką (IELT wynosi mniej niż 15 s).

Jakie są rodzaje przedwczesnego wytrysku?

Poza powyższym podziałem przedwczesnej ejakulacji ze względu na wskaźnik IELT w seksuologii stosuje się również klasyfikację, opierającą się na czasie wystąpienia oraz sytuacji, w której to zaburzenie się pojawia. Na tej podstawie można wyróżnić następujące rodzaje szybkiego wytrysku:

• pierwotny – pojawia się już na samym początku aktywności seksualnej, a nieleczony utrzymuje się przez całe życie,
• nabyty – pierwszy epizod ma miejsce po względnie niezaburzonej aktywności seksualnej. Może mieć nagły początek lub czas IELT może się stopniowo skracać,
• uogólniony – występuje podczas każdej próby aktywności seksualnej z różnymi partnerkami, niezależnie od rodzaju stymulacji,
• sytuacyjny – ma miejsce tylko w określonych sytuacjach np. podczas stosunku z tą samą partnerką lub pod wpływem konkretnej stymulacji.

Przedwczesny wytrysk może być jedynie subiektywnym wrażeniem pacjenta lub występować w sposób nieregularny i zmienny np. z powodu nieregularnego współżycia. Wówczas IELT jest prawidłowe, a nawet wydłużone, mimo to pacjent może myśleć, że ten problem dotyczy również jego. Z medycznego punktu widzenia oba zaburzenia nie są patologią. Jednak mogą być źródłem smutku i lęku. Jednym z zadań lekarza jest zobiektywizowanie parametru IELT. Na tej podstawie można wykluczyć występowanie subiektywnego lub zmiennego przedwczesnego wytrysku, uspokoić pacjenta, a w razie konieczności skierować na konsultację psychologiczną.

Przedwczesny wytrysk – przyczyny

Przyczyny przedwczesnego wytrysku nie zostały do końca poznane. Cały czas prowadzone są liczne badania naukowe, których zadaniem jest wyjaśnienie patomechanizmu tego zaburzenia. Wiadomo, że w warunkach fizjologicznych układ serotoninergiczny steruje mechanizmem hamującym ejakulacje. A więc jego zaburzenia mogą być odpowiedzialne za problemy z wytryskiem. Może do tego dojść np. w wyniku schorzeń układu hormonalnego np. nadczynności tarczycy. Wówczas wyrównanie pracy tarczycy doprowadza zazwyczaj do ustąpienia objawów przedwczesnego wytrysku. Również różnorakie stany zapalne organizmu mogą doprowadzić do powstania zaburzeń w układzie serotoninergicznym, poprzez produkowane wówczas substancje prozapalne – interleukiny oraz cytokiny.

Za problemy z wytryskiem mogą odpowiadać czynniki psychogenne oraz somatyczne. Do tych pierwszych należą:

• zaburzenia lękowe,
• zaburzenia nastroju np. depresja,
• zła relacja z partnerką,
• brak doświadczenia seksualnego lub długa przerwa od ostatniego stosunku,
• traumatyczne przeżycia seksualne w przeszłości np. doświadczenie molestowania,
• strach przed ciążą.

Do czynników somatycznych należą choroby ciała:

• cukrzyca,
• udar mózgu w przeszłości,
• przerost lub zapalenie prostaty,
• zaburzenia erekcji,
• schorzenia neurologiczne np.stwardnienie rozsiane,
• nadczynność tarczycy.

Do jakiego lekarza się zgłosić z problemem przedwczesnego wytrysku?

Przedwczesny wytrysk przez wielu mężczyzn uznawany jest za wstydliwą dolegliwość. Z tego powodu bardzo często odkładają w czasie wizytę u specjalisty. Tymczasem długie utrzymywanie się objawów zbyt wcześnie występującej ejakulacji wymaga konsultacji lekarskiej w celu ustalenia rozpoznania, przyczyny oraz sposobu leczenia. Natomiast, jeśli przedwczesny wytrysk był spowodowany przez konkretną sytuację np. stosunek z nową partnerką lub długi okres abstynencji seksualnej i sam ustąpił, to nie wymaga konsultacji lekarskiej.

Na początku należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który na podstawie dokładnie zebranego wywiadu dotyczącego objawów przedwczesnego wytrysku, chorób współistniejących oraz przyjmowanych leków postawi wstępne rozpoznanie i określi rodzaj zaburzenia. Kolejnym ważnym elementem diagnostyki jest badanie przedmiotowe. Jego zadaniem jest wykluczenie współistniejących zaburzeń endokrynologicznych oraz neurologicznych, a także zbadanie okolic intymnych pod kątem występujących wad anatomicznych oraz upośledzonego czucia skórnego. Na tej podstawie lekarz rodzinny będzie mógł podjąć decyzje o konieczności skierowania pacjenta na dodatkowe badania laboratoryjne lub do innego specjalisty np. endokrynologia, neurologa, psychiatry lub psychologa.

Jak wyeliminować przedwczesny wytrysk?

Głównym celem leczenia przedwczesnego wytrysku jest osiągnięcie zadowolenia ze współżycia przez pacjenta oraz jego partnerkę, a także zmniejszenie związanego ze zbliżeniem lęku i dyskomfortu. Przed rozpoczęciem terapii ukierunkowanej na to zaburzenie lekarz powinien wykluczyć współistnienie innych schorzeń, które mogą je powodować np. nadczynności tarczycy lub zapalenia gruczołu krokowego. Wówczas należy leczyć je w pierwszej kolejności. Wyrównanie pracy tarczycy może spowodować ustąpienie przedwczesnego wytrysku. Sposób leczenia zaburzeń ejakulacji zależy od oczekiwań pacjenta. Lekarz powinien poinformować go o wszystkich dostępnych metodach, ich wadach oraz zaletach.

Leki na przedwczesny wytrysk

Preparaty farmakologiczne stanowią terapię pierwszego wyboru w przypadku pacjentów z pierwotnym oraz nabytym przedwczesnym wytryskiem. Złotym standardem leczenia są leki należące do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Ich mechanizm działanie polegający na wzroście stężenia serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym sprawia, że czas IELT zostaje wydłużony. Obecnie jeden lek z tej grupy został oficjalnie zarejestrowany w leczeniu przedwczesnego wytrysku. Jest nim dapoksetyna dostępna pod nazwą handlową Priligy. W celu osiągnięcia zamierzonego efektu należy przyjmować ją codziennie w dawce ustalonej przez lekarza. Efekty w postaci wydłużenia stosunków pojawiają się już po tygodniu regularnego przyjmowania. Kolejną grupę preparatów stanowią trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) np. klomipramina. SSRI oraz TLPD są szczególnie zalecane pacjentom, którzy cierpią na zaburzenia lękowe lub zaburzenia nastroju. U mężczyzn, którzy skarżą się na współistniejące zaburzenia erekcji stosuje się inhibitory fosfodiesterazy 5. Preparaty te należy zażywać przed stosunkiem. Można je stosować w terapii łączonej z SSRI bądź jako jedyną formę leczenia.

Na rynku dostępne są również preparaty miejscowe, przeznaczone do stosowania na skórę prącia. Moją one w składzie substancje miejscowo znieczulające. Należy do nich np. krem EMLA czy też spray TEMPE. Pacjent powinien nałożyć grubą warstwę tych preparatów na skórę prącia 20 do 30 minut przed stosunkiem. W trakcie zbliżenia należy używać prezerwatyw, aby nie doszło do znieczulenia pochwy, a po stosunku dokładnie umyć penisa.

Przedwczesny wytrysk – ćwiczenia

Treningi behawioralne, do których zaliczana jest metoda „start-stop” oraz metoda „uciskowa” pełnią rolę pomocniczą obok leczenia farmakologicznego. Mogą być stosowane w pojedynkę u pacjentów z lekką postacią wytrysku przedwczesnego. Obie metody stanowią modyfikację treningów masturbacyjnych. Polegają na ekspozycji pacjenta na coraz silniejsze i dłuższe doznania, ale poniżej progu wyzwolenia ejakulacji. W cały proces zaangażowana jest również jego partnerka:

• technika „start-stop” polega na stymulacji prącia przez partnerkę lub samego pacjenta do czasu odczucia zbliżającej się ejakulacji. Wówczas należy ją przerwać i powrócić do niej, kiedy to uczucie minie,
• technika „uciskowa” jest podobna do metody „start-stop”. Jedyną różnicę stanowi konieczność uciśnięcia żołędzi prącia w chwili pojawienia się uczucia zbliżającej ejakulacji. Po jego ustąpieniu można powrócić do stymulacji.

Równie skuteczna może okazać się masturbacja przed stosunkiem. Po niej penis jest mniej wrażliwy na bodźce, co wydłuża czas do wytrysku. Metoda ta jest szczególnie zalecana młodym mężczyznom po okresie długiej abstynencji seksualnej.

Problemy z wytryskiem – psychoterapia

Psychoterapia może okazać się bardzo skuteczna w przypadku mężczyzn z subiektywnym lub zmiennym przedwczesnym wytryskiem. Niezwykle ważna jest wówczas psychoedukacja polegająca na uświadomieniu pacjentowi istoty problemu i omówieniu możliwych przyczyn zaburzenia np. długiego okresu abstynencji seksualnej. Psychoterapia, obok metod farmakologicznych, może być również stosowana u pacjentów z psychicznym podłożem patologicznego przedwczesnego wytrysku. Jeśli u źródła problemu leżą zaburzenia lękowe lub depresja, zalecana jest psychoterapia indywidualna. W sytuacji, gdy przyczyną przedwczesnego wytrysku jest zaburzenie relacji między partnerami należy rozważyć wspólną terapię.

Czy całkowite wyleczenie przedwczesnego wytrysku jest możliwe?

Szanse na całkowite wyleczenie wytrysku przedwczesnego są zależne od jego rodzaju. Są one duże, jeśli zaburzenie to jest wtórne do innych chorób lub stanów. Najgorzej rokują osoby z pierwotnym wytryskiem przedwczesnym, który nieleczony utrzymuje się całe życie. W trakcie przyjmowania leków oraz regularnego wykonywania ćwiczeń, czas IELS ulega wydłużeniu. Po zaprzestaniu terapii problem może nawrócić. Nie jest to oczywiście regułą, ale w ciężkich przypadkach może być konieczna stała farmakoterapia.

Jakie mogą być skutki przedwczesnego wytrysku?

Przedwczesny wytrysk stanowi istotny problem, którego nie należy bagatelizować. Nagle pojawiające się zaburzenie może być objawem chorób współistniejących np. nadczynności tarczycy. A jego długie utrzymywanie się jest związane z brakiem czerpania radości ze współżycia, strachem przed kolejnymi zbliżeniami, obniżeniem samooceny oraz wtórnymi zaburzeniami wzwodu. Jego skutki są również dotkliwe dla partnerki mężczyzny cierpiącego na problemy z wytryskiem. Brak szczerej rozmowy może spowodować, że będzie się ona czuła nieatrakcyjna oraz odrzucona.