Zespół jelita drażliwego – czym się objawia?

Zespół jelita drażliwego (z ang. Irritable Bowel Syndrome – IBS) to przewlekła choroba przewodu pokarmowego, która polega na nawracających zaburzeniach pracy jelit i ich nadreaktywności. Jak objawia się zespół jelita drażliwego? Gdzie boli brzuch przy zespole jelita drażliwego? Jakie symptomy nie świadczą o IBS? Wyjaśniamy!

Charakterystyka objawów zespołu jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego określany jest również mianem nerwicy żołądka, zespołu leniwego jelita lub jelitem spastycznym. To zespół przewlekłych, trwających przez co najmniej 3 miesiące, zaburzeń czynnościowych jelit. 

Choroba wywołuje objawy o zróżnicowanym nasileniu, które mogą występować w różnych kombinacjach. Z tego powodu bywają one trudne do rozpoznania i są często mylone z symptomami innych chorób jelit.

Typowe objawy zespołu jelita drażliwego

1. Ból brzucha

Powszechnie występującym objawem zespołu jelita drażliwego jest ból brzucha – stały lub nawracający, który lokalizuje się najczęściej w lewym dole biodrowym. Charakterystyczne dla IBS są bóle zróżnicowane pod względem intensywności. U części pacjentów dolegliwości powodują jedynie niewielki dyskomfort, u innych natomiast ból jest ostry i kurczowy. Co jednak ważne, nigdy nie nasila się on w nocy. Często ból występuje po posiłku – choremu ulgę przynosi wtedy wypróżnienie.

2. Biegunka lub zaparcia

Zaburzenia rytmu i konsystencji wypróżnień w przebiegu IBS obejmują biegunki, zaparcia lub naprzemienne występowanie jednych i drugich. W przebiegu choroby obserwuje się wodnisty lub półpłynny stolec, który pojawia się po zjedzonym posiłku lub w stresowej sytuacji. W stolcu może być widoczny śluz. U niektórych pacjentów mogą wystąpić zaparcia – w ich przypadku stolec jest twardy i bryłowaty, oddawany z bólem i wysiłkiem. Chory po wizycie w toalecie miewa uczucie niepełnego wypróżnienia. 

3. Wzdęcia

Kolejnym objawem zespołu jelita drażliwego są wzdęcia i wywołane nimi częstsze oddawanie gazów. Chorzy skarżą się na uczucie pełności w brzuchu, które powoduje dyskomfort noszenia ubrań. Dodatkowo pojawia się u nich burczenie w brzuchu. 

Objawy zespołu jelita drażliwego – zaburzenia wypróżniania

IBS to choroba o zróżnicowanym przebiegu. Z uwagi na rodzaj dominujących objawów, wyróżnia się cztery postacie zespołu jelita drażliwego:

• zespół jelita drażliwego z dominującą biegunką, która występuje częściej niż 3 razy na dobę,
• zespół jelita drażliwego z dominującym zaparciem, które pojawia się rzadziej niż 3 razy w tygodniu,
• zespół jelita drażliwego ze zmiennym rytmem wypróżnień, który cechuje naprzemienne występowanie biegunek i zaparć,
• postać nieklasyfikowana zespołu jelita drażliwego, której nie można zaliczyć do żadnego z powyższych trzech typów.

Pozostałe objawy zespołu jelita drażliwego

U chorych na IBS pojawiają się również inne objawy, które nie są związane z czynnością jelit. Należą do nich przede wszystkim: uczucie senności, bóle głowy i pleców, częstsze oddawanie moczu oraz nieprzyjemny smak w ustach. Symptomy ze strony przewodu pokarmowego powodują też dyskomfort psychiczny i obniżają samopoczucie u chorych. Zespołowi jelita drażliwego u kobiet mogą także towarzyszyć zaburzenia miesiączkowania oraz ból odczuwany w trakcie stosunku seksualnego.

Jakie symptomy nie świadczą o zespole jelita drażliwego?

Co ważne, w zespole jelita drażliwego nie diagnozuje się krwi w stolcu. U chorych nie obserwuje się też utraty wagi mimo przewlekłego stanu chorobowego. Chorobie nie towarzyszą również gorączka i dreszcze. Wszystkie te objawy mogą świadczyć o innym, poważnym schorzeniu, na przykład raku złośliwym jelita.