Bakteryjne zapalenie pochwy jest związane z zaburzeniem prawidłowej flory bakteryjnej. Należy do jednej z najczęściej występujących infekcji intymnych. Szacuje się, że u każdej kobiety, przynajmniej raz w ciągu życia, wystąpią objawy w postaci szaro-białych upławów o rybim zapachu. Jakie są przyczyny i symptomy bakteryjnego zapalenia pochwy? Na czym polega jej leczenie? Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, koniecznie czytaj dalej!
Fizjologicznie środowisko pochwy nie jest jałowe. Prawidłowa biocenoza pochwy w większości (ok. 95%) tworzona jest przez pałeczki kwasu mlekowego – Lactobacillus. Produkowany przez nie kwas mlekowy utrzymuje kwaśne pH pochwy oraz chroni przed rozwojem infekcji intymnych. Pozostałe 5% stanowią bakterie beztlenowe. Zachwianie tego stosunku jest przyczyną rozwoju bakteryjnego zapalenia pochwy zwanego również bakteryjną waginozą. To zaburzenie prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Dochodzi w nim do namnożenia się bakterii beztlenowych oraz zmniejszenia ilości lub całkowitego braku pałeczek kwasu mlekowego. Gardnerella vaginalis to drobnoustrój najczęściej odpowiedzialny za rozwój bakteryjnej waginozy.
Warunki panujące w pochwie, takie jak stała temperatura, wysoka wilgotność, bogactwo substancji odżywczych, stanowią doskonałe środowisko do rozwoju infekcji intymnej. Mechanizmy w postaci naturalnej flory bakteryjnej oraz spływania wydzieliny z szyjki macicy do przedsionka pochwy pełnią funkcje ochronne. Jednak nie zawsze są one skuteczne. Czynniki sprzyjające, do których należą:
zmiany poziomów estrogenów podczas cyklu miesiączkowego, ciąży, po menopauzie lub w trakcie terapii hormonalnej,
niedostateczna lub nadmierna higiena np. irygacje pochwy,
przewlekła antybiotykoterapia lub sterydoterapia,
zabiegi ginekologiczne,
mogą spowodować zmiany w naturalnym środowisku pochwy. Konsekwencją czego jest zachwianie prawidłowej biocenozy pochwy i rozwój bakteryjnego zapalenia pochwy. Poza tym do czynników zwiększających ryzyko bakteryjnej waginozy należą również:
palenie papierosów,
częste zmiany partnerów seksualnych,
duża aktywność seksualna,
stres,
niestosowanie prezerwatyw.
Do objawów bakteryjnego zapalenia pochwy należą:
szaro-białe, wodniste upławy o nieprzyjemnym, rybim zapachu,
dyskomfort, pieczenie w trakcie oddawania moczu,
świąd oraz zaczerwienienie w obrębie przedsionka pochwy i sromu,
ból w podbrzuszu.
Bakteryjne zapalenie pochwy w połowie przypadków ma przebieg bezobjawowy. Może ulegać samoistnej remisji i nawracać.
Bakteryjne zapalenie pochwy wymaga leczenia farmakologicznego. Jeśli zauważyłaś u siebie niepokojące objawy, zgłoś się do swojego lekarza ginekologa. Nieleczone lub nieprawidłowo leczone infekcje intymne mogą wiązać się z rozwojem groźnych powikłań.
Lekarz ginekolog na podstawie objawów klinicznych zgłaszanych przez pacjentkę oraz badań dodatkowych różnicuje bakteryjne zapalenie pochwy z dwiema innymi, częstymi infekcjami intymnymi:
rzęsistkowicą,
Wykorzystuje przy tym metody takie jak:
pomiar pH pochwy – to proste badania, do którego służy papierek lakmusowy. W bakteryjnym zapaleniu pochwy dochodzi do wzrostu pH pochwy powyżej 4,5,
badanie mikroskopowe wydzieliny pobranej z pochwy – ocena składu flory bakteryjnej pochwy pozwala na wykrycie jej zaburzeń. Znalezienie komórek jeżowatych w preparacie mikroskopowym świadczy o bakteryjnej waginozie.
test anionowy – dodanie 10 % roztworu wodorotlenku potasu do próbki wydzieliny pochwowej skutkuje nasileniem się rybiego zapachu.
W przypadkach uciążliwych i nawracających objawów infekcji lekarz pobiera wymaz z pochwy w celu wykonania posiewu z antybiotykogramem. Dzięki czemu wiadomo, jaka bakteria wywołała zapalenie i na jakie leki jest wrażliwa.
W terapii bakteryjnego zapalenie pochwy zastosowanie mają antybiotyki i chemioterapeutyki. Do pierwszej grupy należy klindamycyna – lek wykazujący wysoką skuteczność w walce z bakteriami beztlenowymi. Jest stosowany w postaci doustnej oraz dopochwowej. Metronidazol to chemioterapeutyk o spektrum działaniu podobnym do klindamycyny. W trakcie jego przyjmowania nie wolno spożywać alkoholu. Na rynku dostępny jest m.in. w postaci tabletek w preparacie Metronidazol Polpharma lub żelu dopochwowego. Alternatywę dla niego stanowi tynidazol. Nie można go stosować w trakcie ciąży. Wszystkie powyższe leki dostępne są na receptę. Równoległa terapia partnera seksualnego nie jest zalecana.
W przypadku nawrotów bakteryjnego zapalenia pochwy lekarz może zalecić leczenie podtrzymujące. Polega ono na stosowaniu metronidazolu w postaci dopochwowego żelu przez okres 4 do 6 miesięcy.
W leczeniu wspomagającym, po zakończeniu terapii przeciwbakteryjnej oraz w profilaktyce nawrotów, zalecane jest stosowanie globulek dopochwowych lub preparatów doustnych zawierających szczepy Lactobacillus, które kolonizują pochwę. Dzięki czemu dochodzi do zahamowania wzrostu innych bakterii i przywrócenia prawidłowej biocenozy pochwy. Preparaty tego typu dostępne są bez recepty w niemal każdej aptece.
W trakcie leczenia stosuj się do zaleceń lekarza i nie przerywaj terapii na własną rękę po ustąpieniu objawów. Regularna i sumienne przyjmowanie leków pozwala w większości przypadków na uzyskanie pożądanych efektów leczenia. W przypadku nawrotów infekcji konieczne może być wykonanie posiewu oraz antybiotykogramu, a następnie włączenie leczenia ukierunkowanego na dany drobnoustrój.
Domowe sposoby na bakteryjne zapalenie pochwy mogą złagodzić przykre i uciążliwe dolegliwości towarzyszące infekcji. Nie powinny być jednak stosowane jako metoda alternatywna dla leczenia farmakologicznego pod okiem lekarza ginekologa. Do sprawdzonych domowych sposobów należą zioła na bakteryjne zapalenie pochwy. Kąpiel z dodatkiem nagietka, babki lancetowatej lub rumianku może przyczynić się do złagodzenia objawów.
Bakteryjne zapalenie pochwy zwiększa ryzyko:
zakażenia wirusem HIV,
przedwczesnego pęknięcia błon płodowych, poronienia i porodu przedwczesnego,
poporodowego zapalenia endometrium,
zakażenia rany po cięciu cesarskim,
zakażenie wyższych odcinków układu moczowo-płciowego,
zapalenia narządów miednicy mniejszej,
powikłań infekcyjnych po zabiegach ginekologicznych,
posocznicy bakteryjnej.
W celu ich uniknięcia stosuj się do zaleceń lekarza.
Drobnoustroje wywołujące bakteryjną waginozę są często wykrywane w wymazie z cewki moczowej parterów kobiet cierpiących na to schorzenie. Pomimo to nie mają oni żadnych objawów infekcyjnych. Zgodnie z jedną z hipotez mężczyźni mogą być biernymi przenosicielami bakteryjnej waginozy.
Jeśli cierpisz na bakteryjne zapalenie pochwy, Twój partner w trakcie współżycia powinien używać prezerwatywy. Bakteryjna waginoza zwiększa ryzyko przenoszenia chorób wenerycznych.
Częstość występowania bakteryjnej waginozy u kobiet w ciąży jest podobna do grupy kobiet nieciężarnych. Jednak ze względu na niebezpieczeństwo przedwczesnego pęknięcia błon płodowych i związanym z tym ryzykiem poronienia lub porodu przedwczesnego, a także liczny poporodowych powikłań infekcyjnych, zalecany jest pomiar kwasowości pochwy na każdej wizycie w trakcie ciąży. Wykrycie bakteryjnego zapalenia pochwy, wymaga podobnie jak u kobiet niebędących w ciąży, podjęcia leczenia farmakologicznego.
Bakteryjne zapalenie pochwy to choroba spowodowana przez zaburzenie fizjologicznej biocenozy pochwy. Można jej uniknąć, stosując się do poniższych rad:
w trakcie kąpieli nie płucz pochwy i nie stosuj irygacji. Za pomocą delikatnych środków myjących umyj srom. Pochwa posiada mechanizmy samoczyszczące, a woda z dodatkiem środków myjących może zaburzyć jej naturalne kwasowe pH i przyczynić się do rozwoju infekcji intymnej,
stosuj bezzapachowe tampony oraz podpaski, dobrym rozwiązaniem jest kubeczek menstruacyjny,
śpij bez bielizny,
unikaj bielizny uszytej ze sztucznych i nieoddychających tkanin, zamiast tego wybierz wygodne bawełniane majtki,
zrezygnuj ze stringów,
zakładaj wygodne i luźne spodnie, spódnice lub sukienki,
podczas współżycia używajcie z partnerem prezerwatywy.