Dna moczanowa – leczenie domowe

Najważniejsze informacje:

• Podstawowe leczenie dny moczanowej uwzględnia zarówno metody farmakologiczne, jak i wdrożenie odpowiedniej diety.
• Domowymi sposobami wspierającymi leczenie dny moczanowej są m.in. umiarkowana aktywność fizyczna, stosowanie okładów i dieta uboga w puryny.
• Objawy odkładania się kryształów moczanu sodu w stawach można także łagodzić przy pomocy fitoterapii, co uwzględnia przyjmowanie niektórych ziół w postaci naparów do picia. 

Dna moczanowa, inaczej podagra, to metaboliczne schorzenie, w którego przebiegu obserwuje się zmiany zapalne związane ze zbyt wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi. Choroba może rozwinąć się na skutek czynników genetycznych lub jako następstwo diety wysokobiałkowej, przewlekłego przyjmowania niektórych leków, a także zatrucia ołowiem. Na szczęście bolesne dolegliwości stawów można łagodzić za pomocą odpowiedniej diety i innych domowych sposobów. 

Domowe sposoby na dnę moczanową –  wsparcie leczenia

Leczenie dny moczanowej obejmuje połączenie farmakologii (substancje aktywne o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym) oraz zmianę stylu życia. Celem wdrożonej terapii jest obniżenie ilości kwasu moczowego we krwi poprzez ograniczenie przyjmowania wraz z dietą produktów bogatych w związki purynowe. Leczenie konwencjonalne można wspierać za pomocą domowych sposobów.

Domowe wsparcie leczenia dny moczanowej obejmuje m.in.:

• wdrożenie odpowiedniej diety niskopurynowej;
• zastosowanie fitoterapii;
• regularną, codzienną aktywność fizyczną – ważne jest jednak aby nie obciążać chorobowo zajętego stawu i w związku z tym, każdy rodzaj ćwiczenia fizycznego należy skonsultować z fizjoterapeutą;
• zimne okłady;
• naturalne suplementy diety;
• nawadnianie organizmu – rekomenduje się przyjmowanie od 2 do 3 litrów niegazowanej wody mineralnej (najlepiej z dodatkiem plasterka cytryny);
• stosowanie maści na bóle stawowe.

Co pić przy dnie moczanowej?

Poza wdrożeniem specjalistycznej, ubogiej w związku purynowe diety, jednym z najważniejszych zasad wspomagania leczenia dny moczanowej jest nawadnianie. Zwiększa ono mikcję, co przyspiesza wydalanie kwasu moczowego. 

Przy dnie moczanowej warto pić:

• niegazowaną wodę mineralną – bez dodatku cukru i sztucznych barwników;
• niskotłuszczowe mleko i wyroby mleczne, w tym maślanki, kefiry i jogurty;
• niewielkie ilości czarnej kawy.

W trakcie leczenia dny moczanowej warto zrezygnować z picia alkoholu, a zwłaszcza piwa, co ma związek z obecnością w jego składzie drożdży (bogatych w związki purynowe), napojów słodzonych, gazowanych i sztucznie barwionych, soków (ze względu na duże ilości fruktozy) oraz tzw. energetyków. 

Zioła na dnę moczanową

Regularne nawadnianie organizmu jest jednym z najczęstszych zaleceń, które pozwalają na pozbycie się kryształków moczanu sodu wraz z moczem. Uzupełnianie płynów może przybierać różne postaci, w tym zup typu krem (jednak nie na bazie wywarów mięsnych), niegazowanej wody mineralnej lub naparów ziołowych. 

Najpopularniejszymi ziołami stosowanymi jako wsparcie leczenia dny moczanowej są:

• pokrzywa,
• arnika górska,
• liść brzozy,
• jałowiec,
• korzeń lubczyku,
• nawłoć pospolita,
• korzeń mniszka lekarskiego.

Wyżej wspomniane zioła wykazują głównie działanie moczopędne, co przyspiesza wypłukiwanie nadmiaru kwasu moczowego z krwi. Część z nich pozwala na pozbycie się z organizmu zalegających toksyn, przyspiesza metabolizm, a także zmniejsza obrzęki. Aby picie ziół było całkowicie bezpieczne, należy skonsultować zasadność ich przyjmowania z lekarzem. Jest to uzasadnione faktem, że niektóre substancje aktywne zawarte w ziołach mogą wchodzić w interakcje z przewlekle przyjmowanymi lekami, osłabiając ich działanie. 

W przypadku przyjmowania naparów ziołowych kluczowy okazuje się sposób ich parzenia. Ważne jest, aby nie zalewać suszu wrzącą wodą, ponieważ w ten sposób można pozbyć się cennych olejków eterycznych. W związku z tym zaleca się, aby parzyć zioła pod przykryciem w temperaturze w zakresie od 85°C do 95°C. Napój jest gotowy do wypicia po upływie ok. 10 minut. Należy pamiętać, aby zioła pić zawsze ciepłe.

Jak często zaleca się picie naparów ziołowych na dnę moczanową? Bezpieczną ilość stanowi 1-2 małych filiżanek dziennie. 

Okłady na dnę moczanową

Jednym z klinicznych objawów dny moczanowej są obrzęki stawowe. Tworzą się one pod wpływem nagromadzenia kwasu moczowego, co skutkuje odkładaniem się kryształków moczanu sodu w stawach (najczęściej w największym palcu stopy). Powoduje to rozwój stanu zapalnego, a co za tym idzie silnego bólu, opuchlizny i zaczerwienienia. 

Obrzęk można jednak zmniejszyć za pomocą zimnych okładów z lodu. Dodatkową korzyścią z ich stosowania jest ograniczenie dolegliwości bólowych. Warto jednak pamiętać, że kostki lodu nie wolno przykładać bezpośrednio do skóry, gdyż niesie to za sobą ryzyko odmrożenia. Najlepszym rozwiązaniem jest owinięcie kostek w czystą, bawełnianą ściereczkę. 

Jedna z hipotez mówi także o zastosowaniu ciepłych okładów, które ogrzewając staw, mogą przyspieszyć rozpuszczanie kryształków. Jednakże istnieją doniesienia, które nie zalecają zabiegów, w których trakcie generowane jest ciepło, ponieważ może ono zwiększyć stan zapalny. 

Maści na dnę moczanową

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów do stosowania zewnętrznego (np. w postaci maści), które mogą zmniejszyć obrzęki i zniwelować ból pojawiający się w przebiegu dny moczanowej. Bez recepty można otrzymać preparaty ziołowe, a także z naproksenem, diklofenakiem lub etofenamatem w składzie. 

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) obecne w maściach zmniejszają stany zapalne oraz łagodzą ból. Wchłaniają się one przez naskórek do krwioobiegu i blokują aktywność ścieżek enzymatycznych COX1 i COX2. Funkcją tych enzymów jest produkcja prostaglandyn, czyli związków chemicznych indukujących zapalenie. 

Co jeszcze przynosi ulgę przy dnie moczanowej?

Poza lekkostrawną i niskotłuszczową dietą, najlepsze korzyści zdrowotne w wsparciu leczenia dny moczanowej stanowi aktywność fizyczna. Pozwala ona na kontrolowanie masy ciała i zmniejsza ryzyko pojawienia się nadwagi i otyłości, które przyczyniają się do obciążenia stawów. 

Eksperci rekomendują codzienną aktywność fizyczną o umiarkowanym i średnim stopniu intensywności. Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), optymalnie jest poświęcać ok. 150 minut tygodniowo na wybraną formę ruchu np. spacery, jazdę na rowerze, pływanie czy nordic walking. 

Co jednak ważne, każdą aktywność fizyczną warto wcześniej skonsultować z lekarzem i/lub fizjoterapeutą, ponieważ niektóre formy ruchu (np. ćwiczenia z dużymi obciążeniami) mogą dodatkowo pogłębiać urazy stawowe. 

FAQ

Poniżej znajdują się odpowiedzi na najczęściej zadawane pytanie dotyczące domowych sposobów leczenia dny moczanowej.