Impotencja – poznaj przyczyny i objawy

Najważniejsze informacje:

• Impotencja jest stosunkowo często diagnozowaną męską dolegliwością.
• U mężczyzn na całym świecie polega ona na niemożności uzyskania lub utrzymania wzwodu prącia, co z kolei utrudnia odbycie stosunku seksualnego. 
• Przyczyny impotencji mogą być różnorodne – od zaburzeń hormonalnych i naczyniowych, przez czynniki psychologiczne, do nadużywania alkoholu i substancji psychoaktywnych.
• Problemy ze wzwodem negatywnie wpływają na jakość życia seksualnego. Mogą również prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i psychologicznych.

Co to jest impotencja? O tym w artykule poniżej. Przyglądamy się w nim przyczynom i objawom trudności z osiągnięciem i utrzymaniem wzwodu.

Impotencja – co to jest?

Impotencja, nazywana też niemocą płciową, to dysfunkcja seksualna, której głównym objawem jest zaburzenie wzwodu. Oznacza to, że mężczyzna mimo podniecenia seksualnego nie ma erekcji bądź nie jest w stanie jej utrzymać przez wystarczający czas, aby odbyć zadowalający stosunek płciowy zakończony wytryskiem. 

W Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych i Zaburzeń Zachowania ICD-10 zaburzenia erekcji zaliczono do „Dysfunkcji seksualnych niespowodowanych zmianami organicznymi ani chorobą somatyczną” (F52) – „Brak reakcji genitalnej” (F52. 2). Impotencje diagnozuje się, jeśli jej objawy utrzymują się co najmniej przez 6 miesięcy.

Kim jest więc impotent? Jest to mężczyzna mający problemy ze wzwodem – z jego osiągnięciem lub zachowaniem. Warto jednak zaznaczyć, że obecnie termin „impotent” uznaje się za obraźliwy, w związku z czym lekarze odradzają jego stosowanie.  W latach 90. minionego wieku Światowa Organizacja Zdrowia zaleciła, aby termin ten „impotencja” zastąpić określeniem „zaburzenia erekcji”, które pozbawione jest negatywnych skojarzeń.

Na czym polega wzwód?

Aby zrozumieć mechanizm impotencji, warto dowiedzieć się najpierw, na czym polega wzwód. Na skutek pobudzenia seksualnego krew napływa do ciał jamistych prącia, powodując ich rozszerzenie. To skutkuje aktywacją impulsów w ośrodkowym i obwodowym układem nerwowym, co z kolei przyczynia się do pobudzenia układu przywspółczulnego. Tlenek azotu, który powstaje w procesie, przenika do komórek naczyń, doprowadzających krew tętniczą do prącia oraz ciał jamistych i powoduje ich rozszerzenie. Członek zwiększa swój rozmiar i staje się twardszy na skutek ograniczenia odpływu krwi naczyniami żylnymi.

Kiedy mechanizm erekcji działa prawidłowo, mężczyzna jest w stanie osiągnąć i utrzymać wzwód przez cały czas potrzebny do odbycia satysfakcjonującego stosunku seksualnego.

Problemy ze wzwodem – objawy impotencji

Charakterystycznym objawem impotencji jest niemożność uzyskania lub utrzymania wzwodu prącia mimo odczuwanego podniecenia. Członek nie osiąga swoich maksymalnych rozmiarów i właściwej pozycji, co z kolei uniemożliwia skuteczne odbycie stosunku seksualnego. 

Do innych objawów impotencji zaliczane są:

• zmniejszenie lub brak zainteresowania seksem,
• problemy z ejakulacją,
• zaburzenia wytrysku.

Jakie rodzaje impotencji możemy wyróżnić?

Impotencja u mężczyzn może mieć charakter pierwotny, a zatem występować od samego początku, jak również wtórny, w przypadku której trudność ze wzwodem rozwija się w trakcie życia. Zaburzenia wzwodu mogą też pojawiać się w pewnych sytuacjach np. w kontakcie z nowym partnerem seksualnym. Jednocześnie podczas masturbacji lub porannej erekcji wzwód jest zachowany.

Przyczyny impotencji – najczęstsze powody zaburzeń wzwodu

Impotencja jest dysfunkcją seksualną, która może mieć wiele przyczyn. Do najczęstszych z nich należą:

Zaburzenia hormonalne

Powodem impotencji mogą być zaburzenia hormonalne, a zwłaszcza niedoczynność tarczycy, nadmierne wydzielanie prolaktyny, niedobór testosteronu. Mogą one wpływać niekorzystnie na funkcjonowanie układu rozrodczego i tym samym prowadzić do trudności z osiągnięciem lub utrzymaniem wzwodu.

Zaburzenia naczyniowe

Impotencja u mężczyzn może być również wynikiem zaburzeń naczyniowych, takich choćby jak miażdżyca, cukrzyca, choroba niedokrwienna serca lub wysokie ciśnienie krwi. W ich przypadku trudności z uzyskaniem lub utrzymaniem wzwodu spowodowane są ograniczonym przepływem krwi do prącia. 

Zaburzenia neurologiczne

Również zaburzenia neurologiczne, w tym choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, przebyty udar mózgu, padaczka, neuropatia, stwardnienie rozsiane lub urazy rdzenia kręgowego, mogą negatywnie wpływać na zdolność do uzyskania lub utrzymania wzwodu. Powodem tego jest zaburzenie przepływu impulsów nerwowych.

Czynniki psychologiczne

Mówiąc o powodach impotencji, należy wspomnieć również o czynnikach psychologicznych. 

Nerwica, zaburzenia lękowe i depresja – wszystko to może wpłynąć na funkcjonowanie układu rozrodczego i być przyczyną impotencji. 

Zaburzenia anatomiczne

Kolejnym ze źródeł impotencji mogą być zaburzenia anatomiczne, takie jak choroby penisa lub jąder. Mogą one prowadzić do problemów ze wzwodem poprzez ograniczenie przepływu krwi lub zmniejszenie czułości.

Przyjmowanie leków

Niektóre leki mogą również wpłynąć na funkcjonowanie układu rozrodczego i prowadzić do impotencji. Są to przede wszystkim leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, przeciwpadaczkowe, leki hormonalne oraz leki stosowane w leczeniu chorób serca.

Stosowanie używek

Do zaburzeń wzwodu prowadzić może spożywanie dużych ilości alkoholu, palenie papierosów lub sięganie po narkotyki, takie jak kokaina i amfetamina. Szacuje się, że u mężczyzn wypalających paczkę papierosów dziennie ryzyko problemów ze wzwodem jest o 60% większe u niepalących.

Tryb życia

Impotencja może być również związana z niezdrowymi nawykami. Zwłaszcza siedzący tryb życia, stosowanie niewłaściwej diety oraz deprywacja snu mogą przyczyniać się do zaburzeń wzwodu.

Przyczyny impotencji mogą mieć charakter organiczny, psychogenny bądź też mieszany.

Impotencja w młodym wieku

Po 50. roku życia problem z erekcją dotyka ponad 50% mężczyzn. Wbrew powszechnym opiniom nie jest jednak domeną wyłącznie dojrzałych mężczyzn. Osłabiona erekcja i problemy z zachowaniem wzwodu coraz częściej dotyczą również osób w młodym wieku. W grupie wiekowej mężczyzn 20-29 lat z zaburzeniami wzwodu mierzy się ok. 8% osób. Przyczyny obniżonej potencji mogą być związane z brakiem doświadczenia seksualnego oraz z niezdrowym stylem życia. Najczęściej za zaburzenia wzwodu odpowiadają w tym przypadku otyłość, niewłaściwa dieta oraz stosowanie używek.

Impotencja a problemy seksuologiczne partnerki 

Niekiedy impotencja może być spowodowana przez problemy seksuologiczne partnerki. Pochwica (zaburzenie objawiające się mimowolnymi skurczami mięśni pochwy) utrudnia lub całkowicie uniemożliwia współżycie. Na skutek bólu towarzyszącego kobiece podczas stosunku, u mężczyzny mogą rozwinąć się zaburzenia wzwodu.

Do czego prowadzi impotencja?

Impotencja jest dla mężczyzny źródłem trudności psychicznych. Przede wszystkim problemy ze wzwodem powodują poczucie bycia niemęskim i odbierają pewność siebie. To może skutkować stresem i lękiem związanym z kontaktami seksualnymi. Możliwe jest unikanie zbliżeń z obawy przed niemożnością zadowolenia partnera. Dodatkowo impotencja powoduje spadek libido oraz zaburzenia wytrysku.

Wielu mężczyzn mierzących się z impotencją nie wie, gdzie szukać pomocy bądź też odczuwa wstyd związany z problemem, co przyczynia się do dalszego spadku jakości życia seksualnego.

Czy impotencja jest odwracalna?

W większości przypadków możliwe jest odzyskanie pełnej sprawności seksualnej. Sposób leczenia impotencji zależy od przyczyny problemów z osiągnięciem i utrzymaniem wzwodu. Najczęściej stosowanymi sposobami są farmakoterapia i psychoterapia, a w przypadku zaburzenia wywołanego konkretną chorobą – jej leczenie. Pomocna jest również zmiana stylu życia. Obserwując u siebie objawy niemocy płciowej, warto mimo związanego z tym dyskomfortu zasięgnąć pomocy lekarza. Dzięki wywiadowi można określić źródło trudności i na tej podstawie dopasować leczenie, którego celem jest przywrócenie prawidłowej erekcji.