Zawroty głowy i wymioty, mdłości, osłabienie – co mogą oznaczać?

Najważniejsze informacje:

• Zawroty głowy połączone z wymiotami i osłabieniem mogą wynikać z nieprawidłowości w obrębie układu pokarmowego, nerwowego, hormonalnego, a także być objawem ciąży, skoków ciśnienia, urazów głowy lub chorób metabolicznych.
• Do możliwych przyczyn zawrotów głowy z osłabieniem należą m.in. infekcje przewodu pokarmowego, zapalenie ucha, migrena, stwardnienie rozsiane, choroby sercowo-naczyniowe, guzy mózgu oraz kinetoza.
• Jeśli objawy są częste, nasilają się, towarzyszą im wymioty, zaburzenia równowagi, utrata czucia, silne bóle głowy lub drętwienie ciała, konieczna jest konsultacja medyczna.
• Zawroty głowy mogą mieć charakter fizjologiczny. Mogą pojawiać się np. przy gwałtownej zmianie pozycji ciała, w wyniku podróży lub zmian hormonalnych w ciąży, ale jeśli są uporczywe, wymagają diagnozy.

Zawroty głowy i mdłości mogą zwiastować poważne problemy i zaburzenia innych układów: pokarmowego, nerwowego czy hormonalnego. Bywają efektem ciąży, skoków ciśnienia lub ucisku kręgosłupa na nerwy. Są objawem chorób psychicznych i metabolicznych. Wachlarz możliwości jest niezmiernie szeroki, stąd trudno o szybką diagnozę i skuteczną terapię. W żadnym wypadku nie należy ignorować nasilających się objawów. 

Zawroty głowy a wymioty – przyczyny

Zdarza się, że zawroty głowy i wymioty występują w tym samym momencie, powodując bardzo złe samopoczucie. Zarówno zawroty głowy, jak i mdłości i wymioty oznaczać mogą, że w naszym organizmie toczą się różne procesy chorobowe. Najczęściej występujące z nich:

• infekcje przewodu pokarmowego – w przebiegu infekcji bakteryjnych i wirusowych pojawiają się nie tylko dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak bóle brzucha i biegunki, ale również mogą towarzyszyć im zawroty głowy i wymioty;
• urazy głowy lub kręgosłupa – nudności, wymioty i zawroty głowy, zaburzenia równowagi bardzo często poprzedzają udar lub wylew. Pojawiają się też przy wstrząśnieniu mózgu. Towarzyszą im osłabienie, podwójne widzenie, zaburzenia mowy i koordynacji. Przy urazach kręgosłupa dodatkowo dochodzić może do niedowładów, ograniczenia ruchomości, niekontrolowanych przykurczy mięśni;
• choroby układu pokarmowego – wymioty i zawroty głowy często pojawiają się w przebiegu poważnych schorzeń układu pokarmowego – ostrego zapalenia trzustki czy zapalenia pęcherzyka żółciowego. U pacjentów pojawiają się również silne bóle brzucha i mdłości;
• zapalenie ucha środkowego i wewnętrznego – oprócz mdłości i zawrotów głowy u pacjenta występują oznaki pogorszenia lub zaburzenia słuchu, a także wysięk z przewodu słuchowego. Urazy ucha wewnętrznego mogą być przyczyną stanów zapalnych;
• zapalenie błędnika lub toksyczne uszkodzenie błędnika – pacjenci mogą doświadczać nagłego wystąpienia objawów takich jak zawroty głowy, uczucie nudności oraz wymioty. Często obserwuje się również znaczące pogorszenie zdolności słuchowych. W niektórych przypadkach może dojść do porażenia nerwu twarzowego;
• zapalenie nerwu przedsionkowego – jednym z pierwszych i najbardziej charakterystycznych symptomów są intensywne, nagłe zawroty głowy. Towarzyszą im często nudności oraz wymioty, które mogą utrzymywać się przez okres około trzech dni. Pacjenci mogą doświadczać problemów z utrzymaniem równowagi, co jest wynikiem zaburzeń funkcjonowania układu równowagi. Innym objawem, który może wystąpić, jest oczopląs, czyli niekontrolowane, rytmiczne ruchy gałek ocznych;
• stwardnienie rozsiane – pacjenci mogą doświadczać nagłych zmian temperatury, takich jak nagłe uczucie zimna lub gorąca. Niektórzy opisują również doznanie, jakby przez ich kręgosłup przepływał prąd elektryczny. Do typowych objawów należą także różnorodne zaburzenia sensoryczne, w tym problemy ze wzrokiem. Osoby cierpiące na tę chorobę często skarżą się na przewlekłe zmęczenie, co znacząco wpływa na ich codzienne funkcjonowanie. Dodatkowo, mogą wystąpić zawroty głowy, nudności, osłabienie mięśni oraz skurcze. Trudności w koordynacji ruchowej oraz zaburzenia mowy są również często spotykanymi symptomami,
• migrena – osoby doświadczające migreny wiedzą, że osłabienie, mdłości i zawroty głowy pojawiają się chwilę przed atakiem;
• choroby sercowo-naczyniowe – nudności i wirowanie w głowie pojawiają się w przebiegu niedociśnienia lub nadciśnienia tętniczego;
• guzy mózgu – w przypadku diagnozowania nowotworu ośrodkowego układu nerwowego, szczególnie gdy guz znajduje się blisko kory mózgowej, pacjenci mogą doświadczać specyficznych objawów. Jednym z nich jest uczucie drętwienia i drżenia rąk, bóle głowy, które mogą być intensywne i nagłe. Guz mózgu może wywoływać zawroty głowy. Wymioty i nudności to kolejne objawy, które mogą pojawić się w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszkowego spowodowanego przez guz;
• kinetoza – popularna choroba lokomocyjna objawia się głównie zawrotami głowy, mdłościami i wymiotami.

Wymioty i zawroty głowy mogą się pojawiać również w czasie ciąży i niekiedy należą do pierwszych objawów obserwowanych w pierwszym trymestrze.

Zawroty głowy i mdłości – kiedy się pojawiają?

W zależności od przyczyny, zawroty głowy i mdłości mogą się pojawiać zarówno rano jak i w ciągu dnia lub w nocy. Niektóre osoby mogą doświadczać tych objawów na czczo, inne po wypiciu płynów, w innych przypadkach dolegliwości pojawiają się po posiłku.

Nie zawsze zawroty głowy, którym towarzyszą mdłości wynikają z konkretnych schorzeń. Występowanie zawrotów głowy może mieć charakter fizjologiczny i w takich przypadkach zazwyczaj nie ma powodów do zmartwień. Objawiają się one przez odczucie wirowania, które może pojawić się zarówno w trakcie poruszania się, jak i po jego zakończeniu. Dodatkowo, uczucie zawrotu głowy może wystąpić również w sytuacji, gdy znajdujemy się na znacznej wysokości.

Nudności i zawroty głowy – o jakich dolegliwościach mogą świadczyć?

Zawroty głowy, którym towarzyszą mdłości, często pojawiają się również w przebiegu wyżej opisanych schorzeń i mogą poprzedzać wystąpienie wymiotów. Te nieprzyjemne objawy mogą być też wynikiem stosowania używek, jak alkohol. Czasami mdłości i zawroty głowy towarzyszą podróżowaniu różnorodnymi środkami transportu, najczęściej statkami i łodziami. 

Przez toczące się zmiany hormonalne, a także obniżenie ciśnienia tętniczego krwi w trakcie ciąży, przyszła mama zmagać się może z zawrotami głowy oraz nudnościami oraz ogólnym osłabieniem.

Zawroty głowy, którym czasem towarzyszą lekkie mdłości, ale rzadko wymioty, pojawiają się w przebiegu niektórych chorób uszu. Zapalenie trąbki słuchowej objawia się poprzez kilka charakterystycznych symptomów, które mogą znacząco wpłynąć na komfort życia pacjenta. Do najbardziej rozpowszechnionych należy uczucie, jakby ucho było zatkane lub pełne, co często towarzyszy szumom usznym. Pacjenci mogą również doświadczać pogorszenia zdolności słuchowych oraz odczuwać dyskomfort lub ból w obrębie ucha. Osoby cierpiące na tę dolegliwość mogą skarżyć się na zawroty głowy, odczuwać dreszcze oraz gorączkę. 

Zawroty głowy, mdłości, osłabienie – kiedy udać się do lekarza?

Warto pamiętać o tym, że nie wszystkie zawroty głowy czy mdłości muszą być niepokojące. Gwałtowna zmiana pozycji ciała powoduje tzw. fizjologiczne występujące zawroty głowy. Mdłości mogą się także pojawić w naturalnym odruchu obronnym organizmu, np. gdy poczujemy intensywny zapach. Sytuacje jednorazowe, bez nasilenia innych objawów, są akceptowane.

Jeśli zawroty głowy i mdłości utrzymują się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem. Mogą być objawami poważnych chorób, nie należy zatem zwlekać z wizytą. W przypadku wystąpienia częstych zawrotów głowy, konieczna jest natychmiastowa konsultacja ze specjalistą. Szczególną uwagę należy zwrócić, gdy objawy te są połączone z intensywnymi bólami głowy, zaburzeniami czucia, osłabieniem, silnymi nudnościami, wymiotami, czy też drętwieniem jednej strony ciała. Objawy te mogą wskazywać na poważne problemy zdrowotne, które wymagają szybkiej diagnozy i leczenia.

Ponadto, konieczność wizyty u lekarza pojawia się również w momencie, gdy do zawrotów głowy doszło w wyniku jakiegokolwiek urazu czy uderzenia. W takich sytuacjach należy jak najszybciej skorzystać z profesjonalnej pomocy medycznej, ponieważ mogą one być sygnałem poważniejszych uszkodzeń wewnętrznych.

FAQ