Kwas pantotenowy (witamina B5) – na co, gdzie występuje, objawy niedoboru

Najważniejsze informacje:

• Witamina B5 (kwas pantotenowy) to jedna z witamin z grupy B, które są rozpuszczalne w wodzie.
• Witamina B5 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, m.in. do metabolizmu węglowodanów i tłuszczów, pracy układu nerwowego i pokarmowego, jak również poprawy kondycji włosów.
• Najlepszym źródłem witaminy B5 są pełnoziarniste produkty zbożowe, otręby, jaja, nasiona roślin strączkowych, drożdże, wątróbka oraz ryby.
• Niedobór kwasu pantotenowego objawia się takimi dolegliwościami jak zmęczenie, brak apetytu, łuszczenie się skóry, drażliwość i spadek ciśnienia krwi.
• Witamina B5 (kwas pantotenowy) stanowi składnik wielu suplementów diety z witaminami z grupy B5, które należy przyjmować w przypadku niedostatecznej ich ilości w organizmie.

Witaminy z grupy B to składniki, które mają bardzo duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Doskonałym tego przykładem jest witamina B5 (kwas pantotenowy), której niedobór może prowadzić m.in. do skurczów nóg, zaburzeń pracy układu sercowo-naczyniowego lub układu pokarmowego. Sprawdź, dlaczego witamina B5 jest tak ważna dla Twojego organizmu, gdzie ją znajdziesz i kiedy powinieneś rozważyć suplementację.

Witamina B5 (kwas pantotenowy) – co to?

Witamina B5, znana również jako kwas pantotenowy, jest składnikiem rozpuszczalnym w wodzie. Składa się z kilku różnych związków chemicznych, w tym samego kwasu pantotenowego, pantenolu, panteiny (pochodna kwasu pantotenowego) oraz koenzymu A (aktywna biologicznie forma kwasu pantotenowego). Warto wiedzieć, że jest ona szczególnie podatna na degradację. Przykładowo, pod wpływem promieni słonecznych lub wysokich temperatur (proces gotowania) może dojść do jej zniszczenia, co podkreśla potrzebę odpowiedniego obchodzenia się z produktami ją zawierającymi.

Rola kwasu pantotenowego w organizmie człowieka – na co pomaga?

Witamina B5 bierze udział w licznych procesach metabolicznych zachodzących w organizmie. Dodatkowo kwas pantotenowy:

• odgrywa kluczową rolę w prawidłowym metabolizmie węglowodanów i tłuszczów;
• jest niezbędny w procesach, które dotyczą przemian energetycznych organizmu;
• pomaga w zapobieganiu uczuciu przemęczenia;
• bierze udział w syntezie hormonów steroidowych, takich jak kortyzol, testosteron, estradiol i progesteron;
• sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu układu nerwowego;
• zapewnia wsparcie ze strony przewodu pokarmowego – witamina B5 wspiera odbudowę i regenerację komórek błony śluzowej żołądka i jelit, przez co może przyczyniać się do poprawy trawienia oraz ochrony przewodu pokarmowego przed uszkodzeniami;
• dba o układ sercowo-naczyniowy, co przyczynia się do poprawy ogólnego stanu zdrowia serca i naczyń krwionośnych;
• wspiera mikroflorę jelitową;
• ma pozytywny wpływ na procesy gojenia się ran, co jest szczególnie ważne w przypadku osób po operacjach lub z urazami;
• poprawia stan włosów.

W czym jest witamina B5?

Witamina B5 (kwas pantotenowy), występuje w wielu produktach spożywczych – zarówno w żywności pochodzenia roślinnego, jak i pochodzenia zwierzęcego:

• mięso, np. kurczak, wołowina, wieprzowina, indyk;
• ryby i owoce morza, np. łosoś, makrela, śledź;
• jajka, szczególnie żółtka jaj;
• nabiał: mleko, jogurt, sery;
• rośliny strączkowe, np. fasola, groch, soczewica;
• orzechy i nasiona, np. słonecznik, orzeszki ziemne;
• produkty pełnoziarniste, np. brązowy ryż, otręby, pełnoziarnisty chleb;
• warzywa, np. brokuły, ziemniaki, awokado, pomidory;
• drożdże – zwłaszcza drożdże piwne.

Witamina B5 – niedobór. Objawy i skutki

Niedobór witamin B, w tym B5, pojawia się bardzo rzadko, co wynika z jej szerokiej dostępności w różnorodnych produktach spożywczych. Mimo to istnieją grupy osób, które są bardziej podatne na jego brak. Do tych grup zaliczają się: seniorzy, kobiety korzystające z hormonalnej antykoncepcji doustnej, osoby regularnie spożywające alkohol oraz cierpiące na zaburzenia układu pokarmowego. Ponadto, osoby aktywnie uprawiające sport, przewlekle zmęczone lub narażone na długotrwały stres również powinny zwracać szczególną uwagę na poziom tej witaminy w organizmie.

Niedobór witaminy B5 może objawiać się na wiele sposobów, wpływając negatywnie na stan zdrowia. Do typowych symptomów należą m.in.:

• skurcze nóg;
• sztywność oraz bóle mięśni i stawów;
• nadmierne wypadanie włosów (nawet łysienie);
• zmiany skórne, w tym: wypryski, trądzik, łuszczenie się skóry oraz przebarwienia;
• pękanie skóry w okolicach ust;
• zaburzenia wzroku;
• ogólne uczucie zmęczenia i osłabienia;
• rozdrażnienie i odrętwienie;
• problemy ze snem;
• zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego, takie jak: biegunki, niestrawność czy wzdęcia;
• obniżona odporność manifestująca się częstszymi infekcjami;
• problemy z układem sercowo-naczyniowym;
• opóźnione gojenie się ran.

Kwas pantotenowy – nadmiar w organizmie

Nadmiar witaminy B5 w organizmie nie wykazuje właściwości toksycznych, a zbyt duża ilość jest wydalana z moczem. Istnieją jednak badania sugerujące, że spożywanie witaminy B5 w dawkach przekraczających 10 mg na dzień może prowadzić do wystąpienia łagodnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Objawy te mogą obejmować różnego rodzaju problemy żołądkowe oraz biegunkę.

Witaminy B5 – zapotrzebowanie

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B5 zależy od płci, wieku oraz stanu zdrowia. Przyjmuje się, że w różnych grupach wiekowych wynosi ono:

• niemowlęta: 1,7-1,8 mg;
• dzieci 1-3 lata: 2 mg;
• dzieci 4-6 lat: 3 mg;
• dzieci 7-9 lat: 4 mg;
• dzieci 10-12 lat: 4 mg;
• dzieci 13-18 lat: 5 mg;
• kobiety dorosłe: 5 mg;
• kobiety w ciąży: 6 mg;
• kobiety karmiące piersią: 7 mg;
• mężczyźni: 5 mg.

Suplementację kwasu pantotenowego należy wdrożyć przede wszystkim w przypadku niedoboru witaminy B5 potwierdzonego badaniami. Przyjmowanie preparatów powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące witaminy B5.