Menopauza a życie seksualne – co się zmienia?

Najważniejsze informacje:

  • Menopauza jest wyjątkowym okresem w życiu każdej kobiety, w którym dochodzi do wielu zmian fizjologicznych, anatomicznych, hormonalnych i psychologicznych, wpływających m.in. na jej seksualność.
  • Jedną z kluczowych zmian jest obniżenie aktywności hormonalnej jajników, co wpływa na spadek poziomu estrogenu i androgenów.
  • Menopauza może powodować u kobiety m.in. spadek libido, suchość pochwy, trudności w osiągnięciu orgazmu oraz obniżoną samoocenę.
  • Utrata satysfakcji z życia seksualnego w trakcie menopauzy to nie wyrok. Wsparcie przynosi tu odpowiednio dobrana terapia, w tym m.in. hormonalna terapia zastępcza oraz leczenie naturalne.
Menopauza a życie seksualne

Seksualność kobiety jest zjawiskiem złożonym, uzależnionym m.in. od czynników biologicznych, socjologicznych i psychologicznych. Aby kobieta mogła cieszyć się satysfakcją z życia intymnego z partnerem, ważne jest też zachowanie prawidłowego oddziaływania pomiędzy procesami poznawczymi, biochemicznymi i neurobiologicznymi. Szczególnie istotne jest to w okresie okołomenopauzalnym, kiedy to w organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian. Dowiedz się, jak wygląda sex z kobietą po menopauzie i czy brak ochoty na współżycie w okresie menopauzy jest normalny.

Menopauza a seks – co zmienia się w okresie menopauzy?

Menopauza stanowi naturalny etap w życiu kobiety w wieku menopauzalnym, często porównywalny z okresem dojrzewania, który oznaczał przejście od dzieciństwa do dorosłości. Podobnie jak wtedy, kiedy ciało i umysł przechodziły transformację, a seksualność osiągała pełnię rozwoju, menopauza oznacza przejście od lat rozrodczych do fazy starzenia się organizmu. Jest to czas, który niestety często wiąże się z wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami.

W okresie menopauzy wiele kobiet doświadcza zmian w postrzeganiu seksualności. Seks, który wcześniej mógł być ważnym aspektem życia, dla około 43% kobiet traci na znaczeniu. Spadek zainteresowania aktywnością seksualną jest wynikiem nie tylko zmian hormonalnych, ale również czynników psychologicznych, m.in. tego, jak postrzega kobiece ciało i jak radzi sobie ze zmianami w wyglądzie oraz budowie własnego ciała.

Z wiekiem zachodzą istotne zmiany hormonalne, które znajdują odzwierciedlenie w reakcji seksualnej, będącej efektem skomplikowanych procesów nerwowo-naczyniowych. W przypadku kobiet menopauza wywołuje niedobory estrogenu, które są kluczowe dla libido. Obniżenie ich poziomu o ponad 3/4 prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi w pochwie, co skutkuje niedostatecznym nawilżeniem i suchością pochwy w trakcie stosunku, a także może powodować ból podczas stosunku seksualnego.

W okresie menopauzy dochodzi również do zmian w składzie wydzieliny pochwowej, w tym do obniżenia zawartości elektrolitów i wzrostu pH z kwaśnego na bardziej zasadowe. To z kolei wpływa na stan nabłonka pochwy, którego dojrzałość jest zaburzona z powodu zaniku funkcji hormonalnej jajników. Efektem jest utrudniony rozwój pałeczek kwasu mlekowego, które są niezbędne do utrzymania zdrowego środowiska pochwy.

Niedobór estrogenów ma również wpływ na układ moczowy. W okolicy cewki moczowej dochodzi do zmniejszenia grubości błony śluzowej, pogorszenia ukrwienia oraz spadku zawartości kolagenu. Te zmiany zanikowe w tkankach podporowych mogą prowadzić do obniżenia narządu rodnego oraz problemów z nietrzymaniem moczu, co dotyka około 15% kobiet po menopauzie.

Problemy związane ze zmianami zanikowymi w układzie moczowo-płciowym dotykają około połowy kobiet po 60. roku życia, co znacząco wpływa na obniżenie jakości ich życia. Warto podkreślić, że dyskomfort związany z niedostatecznym nawilżeniem pochwy i bolesnymi stosunkami może pojawić się już między 40. a 50. rokiem życia, a ryzyko wystąpienia tych dolegliwości wzrasta po przekroczeniu 50. roku życia. Po 55. roku życia dyspareunia jest dwukrotnie częstsza niż przed 40. rokiem życia.

Objawy menopauzy a jakość życia seksualnego

Zaburzenia menopauzalne klasyfikowane są do kilku grup. Wśród najczęściej wymienianych objawów klimakterium wymienia się zaburzenia somatyczne, wazomotoryczne, seksualne i psychologiczne. Są to przede wszystkim takie dolegliwości jak:

  • wahania nastroju;
  • osłabienie pamięci i koncentracji;
  • uderzenia gorąca;
  • zaburzenia snu;
  • tendencja do wzrostu wagi.

Do tego dochodzą zmiany atroficzne w obrębie układu moczowo-płciowego, takie jak:

  • suchość pochwy;
  • zanikowe zapalenie pochwy;
  • częstomocz;
  • dyspareunia i dysuria;
  • wysiłkowe nietrzymanie moczu;
  • zaburzenia statyki narządu rodnego;
  • spadek libido, zaburzenia orgazmu i obniżone zainteresowanie seksem.

Dodatkowo skóra kobiety w okresie klimakterium staje się wiotka, cienka i sucha, a włosy stają się słabsze i wypadające. Gruczoły piersiowe kobiety ulegają zmianom zanikowym – zmniejsza się ilość tkanki gruczołowej i tłuszczowej, a zwiększa się ilość tkanki łącznej. Wszystko to wpływa na obniżony nastrój kobiet w okresie klimakterium i może zniechęcać je do aktywności seksualnej.

Jak zwiększyć libido w okresie menopauzy?

Menopauza nie musi oznaczać końca satysfakcjonującego życia seksualnego i osłabienia popędu seksualnego kobiety. Wiele kobiet, które przed osiągnięciem tego etapu cieszyły się udanym życiem intymnym, nadal mogą doświadczać przyjemności, jakie niesie za sobą życie seksualne. Współpraca z partnerem jest kluczowa w pokonywaniu ewentualnych przeszkód, które mogą się pojawić w tym czasie. Poznanie metod radzenia sobie z wyzwaniami w sferze seksualnej może być bardzo pomocne.

Aktywne życie seksualne ma pozytywny wpływ na zdrowie narządów płciowych. Mimo że poziom hormonów obniża się w okresie menopauzy, co prowadzi do suchości i mniejszej elastyczności pochwy, regularne stosunki mogą przeciwdziałać tym zmianom. Badania wykazały, że kobiety w wieku 60 lat, które utrzymywały regularną aktywność seksualną, nadal doświadczały intensywnego wydzielania śluzu podczas pobudzenia.

Ważne jest również, aby nie pomijać gry wstępnej, która w tym okresie życia wymaga więcej czasu. Zmniejszona produkcja śluzu przez komórki pochwy wymaga dłuższego okresu pobudzenia, zanim pojawi się odpowiednia wilgotność. To nie powinno jednak zniechęcać do intymności, a wręcz przeciwnie, może stanowić okazję do głębszego połączenia emocjonalnego między partnerami.

Różnorodność i kreatywne nastawienie w życiu seksualnym może przynieść nową energię do związku. Warto eksperymentować z różnymi technikami, miejscami i okolicznościami, aby uniknąć rutyny, zawsze z poszanowaniem granic i potrzeb obu stron.

Komunikacja z partnerem również jest niezwykle istotna. Niewłaściwe interpretacje zachowań mogą prowadzić do nieporozumień i poczucia odrzucenia, szczególnie jeśli partner boryka się z własnymi problemami związanymi z andropauzą. Jasne wyrażanie swoich potrzeb i uczuć może pomóc w utrzymaniu zdrowej relacji.

Stosowanie środków nawilżających podczas stosunku może być niezbędne, aby zapobiec bólowi spowodowanemu suchością pochwy. To z kolei może zachęcić do częstszej aktywności seksualnej. Preparaty nawilżające mogą zwiększyć komfort intymny, poprawiając nawilżenie ścianek pochwy i utrzymując odpowiedni poziom pH, co sprzyja utrzymaniu zdrowej flory bakteryjnej.

Higiena narządów płciowych i szybkie reagowanie na stany zapalne są kluczowe, aby uniknąć dyskomfortu i bólu podczas stosunku, co może zniechęcać do seksu i zwiększać ryzyko zakażenia partnera. Co więcej, badania wskazują, że feromony mogą mieć pozytywny wpływ na życie seksualne kobiet w okresie klimakterium, zwiększając ich poczucie atrakcyjności i chęć do intymności. Stosowanie produktów z feromonami może pomóc w utrzymaniu aktywności seksualnej na poziomie zbliżonym do tego sprzed menopauzy.

Na koniec ważna jest też zdrowa dieta oraz zainteresowanie zdrowym stylem życia, w którym dominuje aktywność fizyczna, wzmacniająca ciało i poprawiająca jego wydolność, a także wpływająca na atrakcyjność i poczucie samozadowolenia kobiety. Co więcej, w trakcie uprawiania sportu wydzielają się endorfiny, które sprawiają, że kobieta staje się szczęśliwsza, ma więcej energii i jest pozytywnie nastawiona do życia.

Radość z życia seksualnego po 50-stce – czy to możliwe?

W celu przywrócenia równowagi w układzie hormonalnym kobiet w wieku okołomenopauzalnym lekarze ginekolodzy często zalecają wdrożenie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która zwiększa krążenie pochwowe, wpływa na obniżenie pH pochwy oraz wzrost ilości płynu pochwowego, a także na odbudowę błony śluzowej pochwy.

Hormonalna terapia zastępcza ma wielu zwolenników i przeciwników, ponieważ wciąż nie wszystkie kwestie związane z jej stosowaniem zostały wyjaśnione. W każdym przypadku lekarz musi indywidualnie rozważać korzyści i ryzyko leczenia hormonalnego pacjentki, którą zakwalifikuje do HTZ, a stosując hormonalną terapię zastępczą, kontrolować poziom hormonów we krwi.

Warto przy tym zwrócić uwagę na przeciwwskazania do stosowania HTZ, takie jak:

  • niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych;
  • rak piersi lub trzonu macicy;
  • świeży zawał serca;
  • ciężkie choroby wątroby;
  • udar mózgu.

Alternatywą dla leczenia hormonalnego może być stosowanie środków pochodzenia naturalnego na bazie fitoestrogenów, które poprawiają krążenie krwi w tkankach okołopochwowych, niwelują suchość pochwy i przywracają jej optymalne nawilżenie, wzmacniają ścianki pochwy i zwiększają ich elastyczność oraz rozciągliwość. Co ważne, składniki te łagodzą stany zapalne pochwy, objawiające się m.in. świądem, pieczeniem i podrażnieniem.

Wśród takich preparatów wymienia się:

  • ekstrakt z algi Chlorella vulgaris;
  • olejek eukaliptusowy;
  • ekstrakt z aloesu zwyczajnego;
  • ekstrakt z rokitnika zwyczajnego;
  • ekstrakt z rumianku pospolitego;
  • ekstrakt z rozmarynu;
  • kolagen i elastyna;
  • L-arginina.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące życia seksualnego w okresie menopauzy.

Czy brak współżycia przyspiesza po menopauzie?

Uważa się, że brak seksu przyspiesza menopauzę. Jak wynika z badań, u kobiet zbliżających się do menopauzy, które często uprawiają seks, menopauza nadchodzi później niż u tych, które w tym samym wieku nie są aktywne seksualnie.

Menopauza - kiedy można współżyć bez zabezpieczenia?

Okres menopauzy trwa kilka lat, jednak nie wiąże się z końcem życia seksualnego. Do momentu całkowitego wygaśnięcia płodności kobieta powinna jednak zabezpieczać się, zwłaszcza jeśli występują u niej sporadyczne krwawienia.

W jakim wieku kobieta przestaje mieć orgazm?

Wiek nie musi wpływać na jakość życia seksualnego oraz przeżywania orgazmu. Z badań wynika, że zarówno najmłodsze, jak i najstarsze panie mogą być z niego zadowolone.

Suchość pochwy - jak wygląda pochwa po menopauzie?

W czasie menopauzy błona śluzowa pochwy staje się cieńsza, mniej elastyczna, a gruczoły są mniej aktywne. W rezultacie po menopauzie zachodzą zmiany hormonalne, w wyniku których może dojść do rozwoju atrofii, czyli zaniku tkanek ścianki pochwy.

Bibliografia
  1. red. Plucińska Z., Mała encyklopedia medycyny, Warszawa 1990.
  2. Skrzypczak J., Szczepańska M., Hormonalna terapia zastępcza u kobiet po menopauzie, w: Służba Zdrowia 84-87 (2005).
  3. Lewiński A., Menopauza bez tajemnic, PZWL 2006.
  4. Feichtinger W, Kurt Ch. Sprawy kobiece, sprawy intymne. Warszawa: Diogenes; 2003.
  5. Kulka K, Słowikowska-Hilczer J, Walczak-Jędrzejowska R, Oszukowska E, Marchlewska K, Gumińska A. Medycyna rozrodu z elementami seksuologii. Łódź: Dział Wydawnictw i Poligrafii Uniwersytetu Medycznego; 2006.
  6. Lew-Starowicz Z. Seksualność w okresie menopauzy. Przewodnik Lekarza. Ginekologa 2000; 4(4): 2–8.
  7. Pominiewicz A. Seksualność po menopauzie – problem czy wyzwanie? Nowa Klinika 2004; 11(9/10): 937–942.
e-Konsultacja po Receptę Online Menopauza

Rozpocznij e-konsultację lekarską
z opcją Recepty Online
bez wychodzenia z domu.