Witamina B7 (biotyna) – co to, gdzie występuje, skutki niedoboru

Najważniejsze informacje:

• Witamina B7, inaczej biotyna lub witamina H, to składnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
• Biotyna wpływa korzystnie na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i immunologicznego oraz reguluje pracę gruczołów potowych. Składnik ten pomaga regulować poziom glukozy we krwi i wspiera rozwój umysłowy.
• Źródła biotyny to przede wszystkim wątróbka, żółtko jaja kurzego, orzechy włoskie, szpinak, drożdże, melasa oraz marchew.
• W przypadku niedoborów biotyny pojawia się m.in. nadmierne wypadanie włosów, łamliwość paznokci i pogorszenie stanu skóry.

Biotyna jest jedną z witamin z grupy B, które odgrywa istotną rolę w utrzymaniu zdrowia skóry, włosów i paznokci. Składnik ten występuje w wielu produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, takich jak np. mięso, ryby, warzywa i owoce. Sprawdź, na co pomaga biotyna, czym skutkuje jej niedobór i kiedy należy zwiększyć przyjmowanie biotyny.

Biotyna – co to?

Biotyna, znana również jako witamina B7 lub witamina H, jest rozpuszczalna w wodzie i należy do rodziny witamin B. Składnik ten występuje też naturalnie w przyrodzie – jest wytwarzany m.in. przez bakterie, grzyby, glony oraz rośliny. Jest to koenzym wielu procesów zachodzących w organizmie człowieka. Oznacza to, że niektóre enzymy nie są w stanie prawidłowo przeprowadzać reakcji, jeżeli w ich otoczeniu nie znajduje się biotyna. Z tego powodu uważa się, że niedobór biotyny może nieść za sobą poważne konsekwencje dla zdrowia.

Biotyna – właściwości

Biotyna umożliwia m.in. przyswajanie dwutlenku węgla w różnych reakcjach biochemicznych. Co ważne, jest niezbędna w przemianach metabolicznych, takich jak synteza białek, przetwarzanie kwasu asparaginowego, aminokwasów, cukrów, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz innych lipidów. Ponadto witamina B7 współdziała z witaminą K w syntezie protrombiny, co jest istotne dla prawidłowego przebiegu procesu krzepliwości krwi.

W dermatologii biotyna cieszy się szczególnym uznaniem ze względu na swój udział w tworzeniu keratyny oraz w podziałach komórkowych, co ma miejsce w strukturach takich jak włosy, skóra i paznokcie. Dzięki temu biotyna korzystnie wpływa na wzrost włosów (wzmacnia cebulki włosów) i paznokci, zmniejszając ich łamliwość oraz poprawiając kondycję skóry. Obserwuje się również, że biotyna może ograniczać proces siwienia włosów oraz przeciwdziałać łysieniu, co może być związane z jej wpływem na regulację pracy gruczołów łojowych. To z kolei może łagodzić objawy łojotokowego zapalenia skóry, które jest powiązane z osłabieniem mieszków włosowych i wypadaniem włosów.

Biotyna jest również źródłem siarki, składnika kluczowego dla produkcji keratyny, podstawowego elementu strukturalnego włosów i paznokci. W związku z tym niedobór biotyny może prowadzić do osłabienia włosów oraz problemów z paznokciami, takich jak ich pękanie czy rozdwajanie.

Oprócz tego witamina B7:

• usprawnia pracę układu nerwowego i odpornościowego;
• zapewnia prawidłowe funkcjonowanie gruczołów potowych, szpiku i erytrocytów;
• wspomaga proces przemiany glukozy w wątrobie;
• reguluje poziom glukozy we krwi;
• wspiera rozwój fizyczny i umysłowy.

Biotyna (witamina B7) – gdzie występuje?

Witamina B7 jest obecna w wielu produktach spożywczych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Jej źródła to m.in.:

• mięso, głównie wątróbka wieprzowa, drobiowa i wołowa;
• ryby, takie jak łosoś i sardynki;
• warzywa, jak np. szpinak, marchew, kalafior i pomidory;
• owoce, jak np. banany, arbuz, brzoskwinie, melony i grejpfruty;
• jaja kurze (gotowane);
• mleko;
• mąka pełnoziarnista;
• brązowy ryż;
• soja;
• grzyby.

Niedobór biotyny – objawy i skutki

Witamina H (biotyna) występuje w wielu produktach spożywczych, w związku z czym jej niedobory zdarzają się stosunkowo rzadko u osób stosujących zbilansowaną dietę. Mimo wszystko zdarzają się sytuacje, które mogą prowadzić do zmniejszenia jej poziomu w organizmie. Do czynników, które mogą przyczynić się do niedoboru biotyny, należą: stosowanie żywienia dojelitowego, dializowanie, choroba alkoholowa, a także występowanie wysokiego poziomu hormonów steroidowych.

Ponadto przyjmowanie pewnych rodzajów antybiotyków lub leków przeciwpadaczkowych może powodować niedobór witamin z grupy B, w tym biotyny. Problemy takie jak łuszczące zapalenie skóry, insulinooporność czy dieta bogata w surowe jaja, które zawierają awidynę hamującą wchłanianie biotyny, również mogą być przyczyną jej niedoboru.

Objawy wynikające z niedoboru biotyny mogą obejmować:

• różnorodne problemy skórne, takie jak stany zapalne, łuszczyca czy zmiany łojotokowe;
• nadmierne wypadanie włosów, przedwczesne siwienie, a także utrata brwi lub rzęs;
• zmiany nastroju, pogorszenie samopoczucia, zwiększona senność;
• ból mięśni;
• brak apetytu;
• mdłości, a nawet wymioty i biegunki;
• podwyższony poziom cholesterolu;
• anemia;
• rumień;
• zapalenie spojówek.

Poziom witaminy B7 należy monitorować przede wszystkim w ciąży, ponieważ niedobór biotyny może nieść za sobą ryzyko opóźnień w rozwoju dziecka lub zahamowania tego rozwoju.

Nadmiar biotyny w organizmie człowieka

Organizm ludzki zazwyczaj jest w stanie efektywnie radzić sobie z nadmiarem biotyny, co sprawia, że ryzyko jej przedawkowania jest minimalne. W sytuacji, gdy poziom tej witaminy przekracza potrzeby organizmu, nadwyżka jest eliminowana przez wydalanie z moczem. Należy jednak zwrócić uwagę, że długotrwałe przyjmowanie biotyny w dużych dawkach może prowadzić do wystąpienia niepożądanych efektów. Do najczęściej obserwowanych należą problemy żołądkowo-jelitowe takie jak bóle brzucha, uczucie mdłości, biegunka czy wymioty. Mogą również wystąpić zmiany w sferze emocjonalnej.

Suplementacja biotyny – kto powinien ją wdrożyć?

W niektórych przypadkach, pomimo możliwości dostarczenia biotyny organizmowi poprzez dietę, zalecana jest dodatkowa jej suplementacja. Osoby, które przyjmują antybiotyki, mogą potrzebować wsparcia w postaci suplementów diety z witaminą H, ponieważ leki mogą negatywnie wpływać na naturalną zdolność organizmu do produkcji biotyny przez florę bakteryjną. Suplementacja biotyną może być wówczas zastąpiona probiotykami, które pomagają w odbudowie flory bakteryjnej jelit i wspierają produkcję witaminy H przez zdrowe mikroorganizmy.

Dodatkowo suplementy diety z biotyną (najlepiej bez takich składników jak sole magnezowe kwasów tłuszczowych, czyli stearynian magnezu) są zalecane osobom doświadczającym problemów takich jak łamliwość włosów, wypadanie włosów, łamliwość paznokci czy też problemy skórne. Ważne jest jednak, aby mieć na uwadze, że wymienione symptomy mogą sygnalizować obecność innych schorzeń. Dlatego w przypadku długotrwałych dolegliwości niezbędna jest konsultacja z lekarzem, aby wykluczyć inne przyczyny i zapewnić odpowiednie leczenie.

Przyjmowanie biotyny – zalecane dawkowanie i zapotrzebowanie organizmu

Nie istnieją konkretne wytyczne dotyczące tego, jaką dawkę biotyny należy codziennie przyjmować. Zalecenia opracowane przez specjalistów z USA sugerują, że dzienna dawka tej witaminy dla dorosłych powinna oscylować w przedziale od 30 do 100 mikrogramów. Należy podkreślić, że do tej pory nie zaobserwowano negatywnych skutków związanych z nadmiarem witaminy H w organizmie. Jest to spowodowane jej rozpuszczalnością w wodzie oraz zdolnością do wydalania nadmiaru przez układ moczowy. W związku z tym, przyjęcie nawet 200 miligramów biotyny dziennie uznaje się za działanie nieszkodliwe dla zdrowia człowieka.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące witaminy B7 (biotyna).