Najważniejsze informacje:

• Marsz alergiczny stanowi naturalną ewolucję i postępowanie choroby alergicznej wraz z wiekiem i ze zmianą jej lokalizacji.
• U osób podatnych na alergię marsz alergiczny może rozwijać się już w pierwszych miesiącach życia, przyjmując objawy alergii pokarmowej lub AZS.
• Niezdiagnozowane początki marszu atopowego mogą prowadzić do rozwoju alergicznego nieżytu nosa i astmy oskrzelowej.
• Marsz alergiczny leczy się głównie objawowo, m.in. poprzez stosowanie leków antyhistaminowych.

Dermatozy, wysypki, zaczerwienienie skóry, a także łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, alergie skórne – wszystkie te przypadłości wymagają zastosowania odpowiedniej pielęgnacji oraz konkretnych preparatów. Należy jednak mieć świadomość, że nawet zastosowanie specjalistycznych metod leczenia nie zawsze gwarantuje całkowite wyeliminowanie objawów. Często zdarza się, że po ustąpieniu jednych zmian alergicznych pojawiają się kolejne. W takich sytuacjach mówimy o tzw. marszu alergicznym. Dowiedz się, jakie są objawy marszu alergicznego i na czym polega jego leczenie.

 Marsz alergiczny – co to?

Marsz alergiczny, znany też jako marsz atopowy, charakteryzuje się progresją stanów alergicznych, które z czasem mogą ulec zmianie pod względem objawów oraz ich lokalizacji w organizmie. W miarę starzenia się pacjenta alergie mogą przechodzić w różne choroby alergiczne, w tym m.in. atopowe zapalenie skóry, alergie pokarmowe, alergiczny nieżyt nosa, a nawet astmę oskrzelową.

Chociaż marsz alergiczny najczęściej dotyka dzieci, nie jest to zjawisko ograniczone wyłącznie do tej grupy wiekowej – może ono wystąpić także u dorosłych. Warto zaznaczyć, że sekwencja pojawiania się poszczególnych alergii może być różna w zależności od indywidualnych uwarunkowań pacjenta. Podłożem marszu atopowego jest dysfunkcja układu immunologicznego, który w nieprawidłowy sposób reaguje na alergeny, prowadząc do zwiększonej produkcji przeciwciał klasy IgE.

Co wpływa na rozwój marszu alergicznego

Rozwój marszu alergicznego może być związany z mechanizmami prezentacji antygenów w skórze. U niektórych pacjentów obserwuje się zwiększoną liczbę komórek Langerhansa oraz komórek dendrytycznych w skórze, które wykazują podwyższoną aktywność receptorów dla immunoglobulin klasy E (IgE). Niektórzy specjaliści są zdania, że współistnienie różnorodnych chorób alergicznych w młodym wieku może przyczyniać się do rozwoju tego zjawiska.

W kontekście czynników sprzyjających pojawieniu się marszu alergicznego należy wymienić kilka istotnych aspektów. Do najważniejszych należą:

• predyspozycje genetyczne, takie jak obecność alergii w rodzinie;
• czynniki środowiskowe (m.in. alergeny wziewne);
• sposób odżywiania się;
• nasilenie objawów alergii;
• podejmowane działania terapeutyczne (profilaktyka zapobiegania alergii pokarmowej może zmniejszyć ryzyko rozwoju innych form nadwrażliwości).

Należy przy tym podkreślić, że marsz alergiczny nie dotyka każdej osoby, u której widoczne są objawy alergii.

Marsz alergiczny – etapy

Jeżeli chodzi o przebieg marszu alergicznego, to objawy tego zjawiska występują zazwyczaj w ściśle określonej sekwencji.

1. Objawy alergii pokarmowej

Alergia pokarmowa często ujawnia się jako pierwszy sygnał nadwrażliwości organizmu, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie. Najczęstsze alergeny pokarmowe to białko mleka krowiego oraz jaja kurze, obecne w diecie już w pierwszych miesiącach życia dziecka. Objawy mogą przybierać różne formy, w tym:

• niechęć do spożywania posiłków;
• biegunki;
• wymioty;
• tendencja do cofania się zjedzonego pokarmu;
• chroniczne problemy z zaparciami;
• kolki jelitowe.

2. Atopowe zapalenie skóry

W przypadku kilkumiesięcznych niemowląt można zaobserwować obawy alergii skórnej. Te symptomy osiągają szczytową intensywność w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Charakterystyczne dla nich są zmiany skórne przypominające wypryski. Na różnych częściach ciała, takich jak tułów, kończyny, twarz oraz na owłosionej skórze głowy pojawiają się grudki z wysiękiem, pęcherzyki na zaczerwienionej skórze oraz nadżerki. Świąd jest jednym z kluczowych symptomów wskazujących na atopowe zapalenie skóry. Warto zwrócić uwagę, że z wiekiem zmienia się lokalizacja tych zmian skórnych. Po 3. roku życia zmiany te często występują w okolicach zgięć łokciowych, pod kolanami, na karku oraz nadgarstkach.

3. Astma oskrzelowa i alergiczny nieżyt nosa

Wśród dzieci w okresie przedszkolnym może zdarzyć się tak, że AZS rozwinie astmę oskrzelową. Ta ostatnia ujawnia się poprzez epizody duszności, charakterystyczne świsty podczas oddychania oraz kaszel. Z biegiem czasu, wraz z dorastaniem dziecka, często rozwija się katar sienny. Ten stan jest związany z obrzękiem błony śluzowej nosa, intensywnym wydzielaniem śluzu, uczuciem swędzenia w nosie oraz stanem zapalnym spojówek. W wieku od 8 do 14 lat, u dzieci, które wcześniej doświadczyły alergii skórnej, może dojść do tego, że alergeny wziewne znów powodują astmę oskrzelową lub inne dolegliwości ze strony układu oddechowego.

Leczenie marszu alergicznego

Rozpoznanie alergicznego marszu wymaga kompleksowego podejścia i stałej opieki lekarza, zwłaszcza alergologa, który powinien nadzorować proces leczenia dziecka. Kluczowe jest tutaj eliminowanie z diety tych składników, które okazać się czynnikami drażniącymi dla małego pacjenta. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwhistaminowych, które łagodzą objawy alergii.

W celu zminimalizowania ryzyka rozwoju alergii skórnych oraz marszu atopowego niezwykle istotne jest stosowanie działań profilaktycznych. Zaleca się w tym kontekście podawanie dziecku probiotyków, które wzmacniają barierę jelitową, oraz, o ile to możliwe, przedłużenie okresu karmienia piersią w pierwszych miesiącach życia dziecka. Ponadto należy zadbać o to, aby wzmocnić układ odpornościowy dziecka i unikać infekcji.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia alergii, zaleca się również, aby wykluczyć alergeny pokarmowe z diety dziecka oraz unikać alergenów wziewnych, takich jak sierść zwierząt domowych czy roztocza kurzu domowego. Istotne jest także ograniczenie ekspozycji na substancje drażniące, w tym unikanie dymu tytoniowego w otoczeniu dziecka.

FAQ