Opryszczkowe zapalenie gardła u dzieci i dorosłych – ile trwa, jak leczyć?

• Opryszczkowe zapalenie gardła to choroba wywoływana przez wirusa opryszczki zwykłej – Herpes Simplex Virus (HSV) typu 1 lub 2.
• Objawy obejmują bolesne pęcherzyki na gardle, migdałkach i łukach podniebiennych, ból gardła oraz objawy grypopodobne.
• Diagnostyka opiera się przede wszystkim na ocenie klinicznej, a w niektórych przypadkach również na badaniach serologicznych.
• Leczenie opryszczkowego zapalenia gardła obejmuje leki przeciwwirusowe, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe.

Opryszczkowe zapalenie gardła to przypadłość spowodowana przez zakażenie Herpes Simplex Virus, czyli wirusa opryszczki zwykłej. To stosunkowo powszechna choroba zakaźna charakteryzująca się przede wszystkim obecnością bolesnych pęcherzyków i owrzodzeń w jamie ustnej i gardle. Dolegliwość dotyczy głównie osób dorosłych, a przebieg choroby i ciężkość objawów zależy od konkretnego pacjenta. Wczesne rozpoznanie choroby pozwala na podjęcie leczenia przy pomocy leków przeciwwirusowych, pozwalającego na zmniejszenie objawów i skrócenie czasu trwania choroby. Dowiedz się, jak objawia się opryszczkowe zapalenie gardła. Ile trwa choroba i czy możliwe jest skuteczne leczenie?

Czym jest opryszczka w gardle?

Opryszczkowe zapalenie gardła i migdałków podniebiennych to infekcja wywołana przez wirus opryszczki zwykłej (Herpes Simplex Virus) typu 1 lub 2 (HSV-1/HSV-2). Choroba dotyczy zwykle dorosłych pacjentów i charakteryzuje się występowaniem bolesnych owrzodzeń i pęcherzyków na migdałkach, łukach podniebiennych i tylnej ścianie gardła. U większości pacjentów przed pojawieniem się bolesnych zmian występują objawy grypopodobne, takie jak wysoka gorączka, złe samopoczucie, bóle głowy, mięśni i stawów. W przypadku zakażenia HSV-2 u około 30% pacjentów występują dodatkowo objawy oponowe.

Objawy opryszczkowego zapalenia gardła świadczą zwykle o pierwotnym zakażeniu wirusem opryszczki zwykłej. Zakażenia nawrotowe objawiają się najcześciej opryszczką wargową.

Opryszczkowe zapalenie gardła u dorosłych

Opryszczkowe zapalenie gardła i migdałków dotyczy głównie dorosłych i manifestuje się wieloma objawami oraz może mieć różnorodny przebieg w zależności od odporności pacjenta. Typowe są silne dolegliwości bólowe w obrębie gardła oraz zmiany pęcherzykowe. Ich pojawienie się poprzedzone jest złym samopoczuciem, gorączką i innymi objawami grypopodobnymi. U około 30% dorosłych dochodzi również do wystąpienia objawów oponowych.

Zmiany pęcherzykowe w obrębie jamy ustnej ograniczają się zwykle do samego gardła i migdałków. Chociaż może dochodzić do rozprzestrzenienia zakażenia, wówczas zmiany pojawiają się również na błonie śluzowej policzków, dziąseł, warg. W przebiegu choroby pęcherzyki pękają, pozostawiając bolesne nadżerki i owrzodzenia.

Opryszczkowe zapalenie gardła u dzieci

Dolegliwość występuje bardzo rzadko u dzieci, u których częściej występuje opryszczkowe zapalenie jamy ustnej. Choroba u dzieci może być bardzo dokuczliwa, ponieważ bolesność zmian może powodować odmowę jedzenia i picia.

Aby chronić dzieci przed opryszczkowym zapaleniem gardła, należy unikać bezpośredniego kontaktu z osobami zakażonymi, szczególnie jeśli mają widoczne objawy, takie jak opryszczka wargowa. Szczególnie ważne jest dbanie o to, aby nie używać tych samych sztućców, nie pić z jednej butelki oraz np. nie wkładać do ust smoczka dziecka.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i gardła – objawy

Wirus opryszczki zwykłej (Herpes Simplex Virus) kojarzy się przede wszystkim z dość powszechnie występującą zmianą na wardze. Natomiast może doprowadzać również do zmian w innych częściach ciała, np. gardła, wywołując znacznie bardziej dokuczliwe dolegliwości. W przebiegu opryszczkowego zapalenia jamy ustnej i gardła obserwuje się przede wszystkim:

• występowanie zmian pęcherzykowych na błonach śluzowych (bolesne pęcherzyki pękają tworząc owrzodzenia),
• ból gardła, swędzenie, pieczenie,
• objawy grypopodobne (złe samopoczucie, wysoka gorączka, bóle mięśni, głowy, stawów),
• przy zakażeniu HSV-2 u ok. 1/3 dorosłych pacjentów pojawiają się objawy oponowe.

Przyczyny opryszczkowego zapalenia gardła

Choroba jest wynikiem zakażenia wirusem opryszczki zwykłej (Herpes Simplex Virus) typu 1 (zwykle już w dzieciństwie) lub 2 (w wyniku kontaktów seksualnych).

Wirus przenosi się przez bezpośredni kontakt (wydzielina surowicza), przemieszcza się do nerwów i może zostać tam w postaci utajonej. Uaktywnia się zwykle w przypadku osłabienia organizmu (wyziębienie, stres, ciąża, niedożywienie, choroba).

Diagnostyka opryszczki w gardle

Rozpoznanie opryszczkowego zapalenia gardła opiera się przede wszystkim na badaniu klinicznym i identyfikacji charakterystycznych objawów choroby. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić badania laboratoryjne w celu potwierdzenia obecności wirusa, np. badanie serologiczne w kierunku obecności swoistych przeciwciał przeciwko HSV. Rzadko wykonuje się badania DNA HSV lub izolację wirusa w hodowli komórkowej.

Diagnostyka opryszczkowego zapalenia gardła wymaga odróżnienia choroby od innych zmian mogących pojawić się w przypadku kandydozy, zakażenia wirusem Coxsackie, zapalenia aftowego czy rumienia wielopostaciowego.

Opryszczkowe zapalenie gardła – leczenie

Leczenie opryszczkowego zapalenia gardła ma na celu złagodzenie dokuczliwych objawów oraz skrócenie czasu trwania choroby. Zwykle stosuje się leki przeciwwirusowe (ich skuteczność jest najwyższa, jeśli zostaną podane w początkowym etapie przypadłości) oraz leczenie objawowe w przypadku występowania objawów grypopodobnych, w celu łagodzenia bólu i gorączki.

W celu wspomagania procesu regeneracji istotne jest dbanie o właściwe nawodnienie organizmu oraz odpoczynek.

Opryszczka gardłowa – leki

Najczęściej w leczeniu opryszczki gardłowej stosuje się doustne leki przeciwwirusowe, takie jak acyclowir (np. Hascovir, Heviran) lub walacyclowir (np. Vaciclor, Valtrex), które łagodzą objawy i skracają czas choroby. Leki przeciwwirusowe działają najskuteczniej, jeśli zostaną podane na etapie objawów zwiastunowych, poprzedzających wystąpienie zmian pęcherzykowych.

W leczeniu objawowym stosuje się przede wszystkim ogólnodostępne leki zawierające paracetamol.

Opryszczkowe zapalenie gardła – ile trwa?

Ostre objawy opryszczkowego zapalenia gardła utrzymują się zwykle przez około 5-7 dni, ale całkowite wygojenie nadżerek i owrzodzeń w jamie ustnej, powstałych po pęknięciu pęcherzyków, może trwać nawet 2 tygodnie. Samo wydalanie wirusa z organizmu trwa około 3-4 tygodnie.