Nocne poty – kiedy oznaczają menopauzę?

Najważniejsze informacje:

• Nocne poty to nieprzyjemna dolegliwość, która przypisywana jest różnym jednostkom chorobowym, takim jak przeziębienie, a także być objawem poważnego schorzenia, np. choroby nowotworowej.
• Przyczyną nocnych potów może być też zbyt wysoka temperatura w sypialni przejedzenie, nadczynność tarczycy, a także stan po wypiciu alkoholu.
• Zlewne poty nocne oraz uderzenia gorąca u kobiet po 40. roku życia to symptomy zwiastujące menopauzę.
• Nadmierne pocenie się w nocy w okresie menopauzy można złagodzić za pomocą specjalnie dobranej farmakoterapii, a także pamiętając o prawidłowej higienie snu.

Nocne poty stanowią jeden z najczęstszych i najbardziej przykrych objawów menopauzy. Stan ten może w znacznym stopniu zakłócać komfort snu, a także stanowić powód do niepokoju, ponieważ może towarzyszyć poważnej chorobie. Dowiedz się, o czym świadczą nocne poty, dlaczego występują w okresie menopauzy i jakie badania należy wykonać, aby mieć pewność, że nie zagraża nam inna, poważna choroba? Jak wygląda leczenie nocnych potów?

Czym jest nadmierne pocenie się w nocy?

O nocnych potach mówimy wtedy, gdy u danej osoby diagnozowane są okresowe epizody nadpotliwości występujące w trakcie snu, które mają zróżnicowane nasilenie – od umiarkowanego pocenia się, aż po zlewne, intensywne poty nocne, które wymagają zmiany ubrania oraz pościeli. Stan ten pojawia się głównie w nocy, ponieważ wtedy organizm wydziela duże ilości prolaktyny – hormonu odpowiedzialnego za pocenie się.

Przyczyny nocnych potów

Pocenie się to naturalny proces, którego głównym zadaniem jest regulacja temperatury ciała poprzez wydalanie płynów. Jest to zjawisko powszechne, szczególnie w trakcie aktywności fizycznej czy w upalne dni. Pojawienie się nadmiernego pocenia w czasie snu może jednak wskazywać na problem i wymaga szczególnej uwagi.

Nie da się jednoznacznie określić, jaka jest przyczyna nocnych potów. Co może wywoływać nocne poty? Stan ten może wynikać z różnych czynników, takich jak:

• zaburzenia hormonalne – przykładem tego jest nadczynność tarczycy, która może być przyczyną nocnych potów. Zaburzeniom mogą też towarzyszyć inne objawy, w tym kołatanie serca, nadpobudliwość i utrata wagi mimo zwiększonego apetytu. W przypadku wystąpienia tych symptomów nadczynności tarczycy konieczna jest konsultacja lekarska i ewentualne leczenie.
• bezdech senny – stan objawiający się chrapaniem i długimi przerwami w oddychaniu. Osoby z obturacyjnym bezdechem sennym mogą zmagać się też z przewlekłym zmęczeniem, nadciśnieniem, problemami sercowymi, a także cukrzycą. W przypadku występowania tych objawów wizyta u lekarza jest niezbędna, gdyż bezdech senny wymaga leczenia.
• przyjmowane leki – nadmierne pocenie się może być efektem ubocznym przyjmowanych leków, w tym leków przeciwdepresyjnych, przeciwgorączkowych oraz niektórych substancji psychoaktywnych. Zakażenia wirusowe i infekcje bakteryjne, których objawem są stany podgorączkowe i przewlekły kaszel, również mogą przyczyniać się do tego stanu.
• menopauza – stan, który dotyka kobiety nie tylko po zaprzestaniu miesiączkowania, ale również w latach poprzedzających ten moment. Zimne poty, stany lękowe i zaburzenia miesiączkowania w tym okresie mogą prowokować nocne poty, co jest związane ze spadkiem produkcji estrogenu i zaburzeniami równowagi hormonalnej w podwzgórzu;
• nowotwór – choroby takie jak białaczka (np. ostra białaczka limfoblastyczna) i chłoniak również mogą powodować nadmierną potliwość. Chorobom towarzyszą takie objawy jak osłabienie, gorączka, zmęczenie, infekcje, zasłabnięcia czy nieuzasadnione krwawienia. Podobne symptomy mogą występować w przypadku zakażenia wirusem HIV lub w stadium AIDS, gdzie wysoka gorączka jest obecna wraz z nocnymi potami.

Nocne poty często pojawiają się też podczas spożywania pikantnych potraw i nadmiernej ilości kofeiny. Jeśli jednak wykluczone zostaną wszystkie powyższe przyczyny, a problem z potliwością utrzymuje się również w ciągu dnia, warto skonsultować go z lekarzem, aby ustalić przyczynę nocnych potów.

Co oznaczają nocne poty?

Podczas nagłego uderzenia gorąca doświadczamy gwałtownego wzrostu temperatury w górnej części ciała, co objawia się uczuciem palenia w okolicach głowy, twarzy oraz szyi. Zjawisko to, trwające od kilku do kilkunastu minut, może powodować przyspieszone bicie serca, uczucie osłabienia, a w niektórych przypadkach również drgawki i zawroty głowy. Po takim epizodzie często pojawia się obfite pocenie się.

Intensywność i częstotliwość tych epizodów różnią się u poszczególnych osób. U niektórych nocne poty występują sporadycznie, natomiast inne mogą doświadczać uderzeń gorąca kilkakrotnie w ciągu dnia. Uderzenia gorąca mogące wystąpić również w nocy, prowadzą do tzw. nocnych potów, które ze względu na swoją intensywność mogą wymagać zmiany ubrania, a nawet pościeli. Co ważne, wiele kobiet doświadcza uderzeń gorąca i nocnych potów bez gorączki.

Nocne poty a menopauza – z czego wynikają?

W miarę jak funkcjonowanie jajników ulega osłabieniu, dochodzi do istotnych zmian w równowadze hormonalnej organizmu i licznych zaburzeń hormonalnych. Obserwujemy obniżenie poziomu estrogenów oraz wzrost poziomu hormonów gonadotropowych wydzielanych przez przysadkę mózgową, a mianowicie FSH i LH.

Te zmiany hormonalne prowadzą do wystąpienia zaburzeń naczynioruchowych, które objawiają się między innymi intensywnym poceniem się, szczególnie uciążliwym w nocy, jak również nagłymi uczuciami gorąca, po których niekiedy pojawia się odczucie chłodu. Objawy te, w tym napady gorąca i związana z nimi nadmierna potliwość, zwykle pojawiają się w ciągu 6 do 12 miesięcy przed ostatnią miesiączką i ustępują w ciągu 2 do 3 lat po menopauzie.

Istnieje szereg czynników, które mogą przyczyniać się do nasilenia objawów menopauzy, takich jak stres, spożywanie gorących posiłków, używki, przebywanie w gorącym i wilgotnym środowisku, jak również w małych, dusznych przestrzeniach. Za występowanie intensywnego pocenia i uderzeń gorąca, nazywanych czasem „warami”, odpowiadają również zmiany w poziomach adrenaliny, dopaminy oraz prostaglandyn. Warto zwrócić uwagę na fakt, że fale gorąca mogą prowadzić do obumierania komórek nerwowych.

Występowanie nocnych potów w trakcie menopauzy a bezsenność

Badania wykazały, że aż 45% kobiet w wieku menopauzalnym doświadcza problemów ze snem. Do najczęściej zgłaszanych problemów należą kłopoty z zasypianiem, płytki sen oraz częste przebudzenia nocne. Objawy te, połączone z uderzeniami gorąca, niepokojem oraz rozdrażnieniem, tworzą szczególnie uciążliwe dolegliwości. Nocne epizody gorąca mogą znacząco utrudnić powrót do snu, co skutkuje wyczerpaniem i brakiem energii następnego dnia.

Jakie badania na nocne poty warto wykonać?

W przypadku występowania nocnych potów, które często kojarzone są z okresem menopauzy, zaleca się konsultację z lekarzem. Specjalista może zlecić szereg badań diagnostycznych, które pomogą wyeliminować inne potencjalne przyczyny tej dolegliwości. Należy mieć świadomość, że nocne poty mogą sygnalizować obecność różnych chorób.

Wśród badań, które mogą zostać zalecone w celu zdiagnozowania przyczyn nocnych potów, znajdują się:

• morfologia krwi z rozmazem;
• poziom hormonów tarczycy – TSH, FT3, FT4;
• OB;
• CRP;
• LDH;
• badanie poziomu glukozy;
• USG jamy brzusznej;
• RTG klatki piersiowej;
• badania w kierunku zakażeń HIV, HCV, HBV.

Ważne jest też, aby zwrócić uwagę na dodatkowe symptomy, które mogą towarzyszyć nocnym potom. Istotne jest, czy występuje gorączka, zmęczenie, świąd skóry, powiększenie węzłów chłonnych, krwioplucie, przewlekły kaszel, a także niepokojące sygnały, takie jak utrata masy ciała, kołatanie serca czy wysypki skórne.

Co na nadmierne pocenie się w nocy?

W celu złagodzenia objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca czy nocne poty, można zastosować terapię hormonalną, która jest oparta na estrogenach i progesteronie. Przed jej rozpoczęciem konieczne jest przeprowadzenie szeregu badań, takich jak mammografia, ultrasonografia, badanie ginekologiczne z cytologią, lipidogram, ocena czynników krzepnięcia krwi oraz badania funkcji wątroby.

W przypadkach, gdy terapia hormonalna nie jest wskazana, istnieje możliwość zastosowania naturalnych substancji, takich jak fitoestrogeny. Są one obecne w soi, zbożach oraz roślinach strączkowych i mogą przynieść ulgę w objawach menopauzy. Dla osób zmagających się z nocnymi potami ważne jest również zapewnienie komfortowych warunków do snu. Zaleca się utrzymanie temperatury w sypialni na poziomie 20-23 stopni Celsjusza, zapewnienie odpowiedniej wilgotności powietrza i wietrzenie sypialni. Należy także zwrócić uwagę na materiały, z których wykonane są pościel i piżama – powinny one umożliwiać skórze oddychanie. W sytuacji, gdy dzielimy sypialnię z osobą o innych preferencjach termicznych, warto rozważyć użycie innej kołdry.

Nie można również lekceważyć wpływu stresu na organizm, który może przyczyniać się do zaburzeń w gospodarce wodnej ciała, w tym do nadmiernej potliwości. W takich przypadkach zalecana jest regularna aktywność fizyczna oraz stosowanie metod redukcji stresu, takich jak techniki relaksacyjne. W przypadku stresu krótkotrwałego warto poczekać i obserwować, czy problem minie. Jeśli jednak nadmierne pocenie się utrzymuje, konieczna jest wdrożenie interwencji medycznej.

W niektórych przypadkach skutecznym sposobem na nadmierną potliwość jest spożywanie naparów z szałwii, której właściwości antyperspiracyjne zostały naukowo potwierdzone. Preparaty te również mogą sprzyjać zmniejszeniu intensywności nocnego pocenia.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące nocnych potów w okresie menopauzy.