Trądzik odwrócony – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Trądzik odwrócony to przewlekła choroba skóry charakteryzująca się nawracającymi stanami zapalnymi, ropniami oraz przetokami w skórze.
• Zmiany skórne występują przede wszystkim w miejscach z dużą ilością gruczołów potowych, np. w pachwinach i pod pachami.
• Przyczyny występowania trądziku odwróconego nie zostały w pełni poznane. Uważa się, że zmiany powstają w wyniku oddziaływania na siebie określonych czynników hormonalnych, immunologicznych, środowiskowych oraz genetycznych.
• Leczenie dolegliwości jest złożone i zależy od stopnia zaawansowania choroby. Zwykle konieczne jest użycie specjalistycznych preparatów leczniczych, a w wielu przypadkach również przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego.

Trądzik odwrócony jest jednym z najbardziej uciążliwych rodzajów trądziku. Choroba objawia się występowaniem bolesnych zmian, ropni, torbieli i przetok w miejscach z dużą ilością gruczołów potowych, np. pod pachami i w pachwinach. Przyczyny występowania dolegliwości są złożone, a leczenie opiera się o stosowanie specjalistycznych leków, a w wielu przypadkach wiąże się z koniecznością przeprowadzenia zabiegu. Jak dochodzi do powstania trądziku odwrócownego i jakie są najskuteczniejsze metody leczenia? Odpowiadamy!

Trądzik odwrócony – co to jest?

Trądzik odwrócony, znany również jako acne inversa, to przewlekła choroba skóry, która charakteryzuje się nawracającymi zmianami zapalnymi powstającymi w miejscach dużych skupisk gruczołów potowych. Dotyka ona głównie obszary ciała z największą ilością gruczołów potowych, takie jak: pachy, pachwiny, pośladki i okolice odbytu. Ta specyficzna forma trądziku jest o wiele rzadsza niż popularny trądzik młodzieńczy, ale znacznie bardziej uciążliwa, przede wszystkim przez przewlekły i nawracający charakter.

W przeciwieństwie do typowego trądziku, który często dotyka nastolatków i młodych dorosłych, trądzik odwrócony zwykle pojawia się po 20. roku życia (najczęściej po 30.) i może utrzymywać się przez wiele lat. Charakterystyczne dla tej choroby są bolesne, nawracające zmiany skórne, które mogą występować pojedynczo lub w grupach. 

Początkowo zmiany przypominają typowe krosty, ale z czasem mogą się powiększać i tworzyć bolesne ropnie. 

Ponieważ trądzik odwrócony ma tendencję do nawrotów, może prowadzić do długotrwałego dyskomfortu i stresu. Pacjenci mogą również doświadczać zwiększonej wrażliwości na dotyk w obszarach dotkniętych przypadłością, co może prowadzić do ograniczeń w codziennych czynnościach. Istotne jest również, że częstym powikłaniem po trądziku odwróconym są trwałe blizny, dlatego zalecany jest jak najwcześniejszy kontakt ze specjalistą. 

Trądzik odwrócony – przyczyny

Nie są znane dokładne przyczyny trądziku odwróconego, ale wyróżnia się kilka czynników, które mogą przyczyniać się do wystąpienia przypadłości.

• Genetyka – uważa się, że dolegliwość ma podłoże genetyczne, ponieważ przypadłość często dotyczy członków rodziny. Jak dotąd nie jest znany gen odpowiedzialny za wystąpienie choroby, 
• Hormony – badania wskazują na istnienie związku między poziomem hormonów a rozwojem trądziku odwróconego. Najczęściej, tak jak w większości zmian trądzikowych, za rozwój dolegliwości odpowiadają przede wszystkim hormony płciowe, takie jak estrogeny i androgeny,
• Układ immunologiczny – nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego wywołuje niedrożność mieszków włosowych i przyczynia się do powstawania zmian ropnych,
• Czynniki środowiskowe – na rozwój trądziku odwróconego mogą wpływać również czynniki środowiskowe, takie jak palenie tytoniu, noszenie nieoddychającej odzieży, czy nadmierne pocenie się.

Istotne jest, aby pacjenci wiedzieli, że trądzik odwrócony nie jest wynikiem braku higieny, tylko przewlekłą chorobą skóry, której dokładne przyczyny są nieznane, ale mogą obejmować czynniki genetyczne, hormonalne i środowiskowe. 

Hormony a trądzik

Podobnie jak w przypadku tradycyjnego trądziku, hormony odgrywają kluczową rolę w rozwoju trądziku odwróconego. Szczególnie istotne są tu hormony płciowe, które mają bezpośredni wpływ na pracę gruczołów skórnych. Hormony mogą zwiększyć produkcję sebum, co prowadzi do zablokowania ujść gruczołów i powstawania zmian trądzikowych. 

Ponadto badania wskazują, że stres wpływający na poziom niektórych hormonów, może nasilać objawy trądziku odwróconego. 

Jak wygląda trądzik odwrócony – objawy

Trądzik odwrócony objawia się szeregiem dość charakterystycznych zmian, które pomagają w diagnozie. Warunkiem jest doświadczenie specjalisty i znajomość przypadłości, ponieważ często objawy nie są traktowane tak poważnie, jak powinny, a dolegliwość rozpoznawana jest dopiero po kilku latach od pojawienia się charakterystycznych zmian skórnych! 

Najczęściej u pacjentów obserwuje się:

• pojedyncze krosty lub skupiska krost w miejscach, gdzie skóra jest szczególnie podatna na pocenie i tarcie, np. pod pachami, w pachwinach, pod piersiami czy w okolicach odbytu. Krosty te są zazwyczaj położone głęboko pod skórą i bardzo bolesne,
• przewlekłe i nawracające stany zapalne skóry – mogą prowadzić do powstawania blizn i przetok,
• zmiany ropne, torbiele, przetoki – w cięższych przypadkach trądzik odwrócony może prowadzić do powstawania większych torbieli wypełnionych ropą, które mogą pękać, prowadząc do dodatkowego dyskomfortu i stwarzając ryzyko zakażenia.

Objawy trądziku odwróconego mogą się różnić w zależności od indywidualnych predyspozycji pacjenta i stopnia zaawansowania choroby. Niektóre osoby mogą doświadczać łagodnych objawów, które powodują jedynie niewielki dyskomfort, natomiast inne mogą cierpieć z powodu ciężkich i bolesnych objawów, które znacząco wpływają na jakość życia. 

Trądzik odwrócony – leczenie

Leczenie trądziku odwróconego zależy od wielu czynników, w tym od stopnia zaawansowania choroby, lokalizacji zmian, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz jego indywidualnej reakcji na stosowane metody. 

Leki na trądzik odwrócony – najczęściej stosuje się antybiotyki miejscowe, np. Tetracyclinum, Acnemycin, Dalacin T, oraz antybiotyki doustne, np. Tetracyclinum TZF, Erythromycinum TZF oraz Clindamycin MIP i Unidox Solutab. Antybiotyki pomagają zwalczyć infekcje i zmniejszyć stan zapalny. Uważa się, że najlepsze efekty przynoszą leki biologiczne, ale w Polsce nie ma jeszcze programu lekowego, który pozwoliłby na szerokie zastosowanie tej metody.

Trądzik odwrócony – operacja

W przypadku poważnych zmian, które nie poddają się innym metodom leczenia, często najskuteczniejszą metodą jest chirurgiczne usunięcie ropnia. Zmiany usuwa się razem z marginesem skóry przy wykorzystaniu elektrochirurgii lub lasera. Nie zaleca się nacinania ropni, ponieważ uznaje się metodę za nieskuteczną, w dodatku związaną z wysokim ryzykiem nawrotów przypadłości.

Trądzik odwrócony – domowe sposoby

W przypadku trądziku odwróconego domowe sposoby nie pozwalają uzyskać zadowalających efektów, ponieważ dolegliwość zawsze wymaga profesjonalnego leczenia. Przestrzeganie zasad higieny i noszenie luźnej, oddychającej odzieży może zmniejszyć pocenie się i tarcie, która prowadzi do zaostrzenia objawów choroby.

Trądzik odwrócony – dieta

Chociaż dieta nie wpływa bezpośrednio na występowanie zmian, ale może odgrywać kluczową rolę we wspomaganiu leczenia trądziku odwróconego lub zapobieganiu nawrotom dolegliwości.  Przede wszystkim warto:

• unikać przetworzonych produktów – mogą zawierać składniki, które zaostrzają stany zapalne,
• zwiększyć spożycie warzyw i owoców – są one bogate w przeciwutleniacze, które pomagają zwalczać stany zapalne,
• ograniczyć cukier – może przyczyniać się do stanów zapalnych, 
• pić dużo wody – nawodnienie jest kluczowe dla zdrowia skóry.