Zastrzyki na odchudzanie dla cukrzyków – sprawdź jak działają

Najważniejsze informacje:

• Otyłość często towarzyszy cukrzycy. W jej leczeniu coraz chętniej stosowane są zastrzyki na odchudzanie dla cukrzyków, które pozwalają przyspieszyć utratę wagi, a przy tym wyregulować poziom glukozy we krwi.
• Nowoczesne terapie analogami GLP-1 (zwłaszcza liraglutydem i semaglutydem) dają nadzieję na znaczne zmniejszenie odsetka pacjentów z nadwagą i otyłością.
• Leczenie zastrzykami na odchudzanie wiąże się z koniecznością wykonywania iniekcji codziennie lub raz w tygodniu – w zależności od rodzaju preparatu.
• Zastrzyki na odchudzanie dla cukrzyków są lekami dostępnymi wyłącznie na receptę.

Cukrzyca a otyłość brzuszna – powiązania

Otyłość może być zarówno powikłaniem, jak i przyczyną cukrzycy typu 2. Te dwie choroby przewlekłe mają ze sobą ścisły związek. Statystyki mówią jasno: niemal 80% pacjentów, u których stwierdzono chorobę otyłościową, zmaga się jednocześnie z cukrzycą. U podłoża tego zjawiska leży jeden z dwóch mechanizmów.

Cukrzyca jako skutek otyłości

U osób otyłych dochodzi do nagromadzenia tkanki tłuszczowej. Tłuszcz, zwłaszcza trzewny (zlokalizowany na brzuchu) wytwarza adipokiny – substancje aktywne hormonalnie, które biorą udział w powstawaniu i narastaniu insulinooporności. Oporność na insulinę zmniejsza zużycie glukozy w komórkach oraz zwiększa jej uwalnianie przez wątrobę, a to już prosta droga do stanu przedcukrzycowego i cukrzycy typu 2.

Otyłość jako powikłanie cukrzycy

Pacjentów, u których chorobą pierwotną jest cukrzyca, dotyczy szczególne ryzyko otyłości, wynikające z zaburzeń gospodarki węglowodanowej i zachwiania równowagi insulinowej. W konsekwencji tych nieprawidłowości może nastąpić znaczny przyrost masy ciała. Dodatkowo w akumulacji tkanki tłuszczowej swój udział mają niektóre rodzaje leczenia farmakologicznego cukrzycy, szczególnie preparatami starszej generacji (pochodnymi sulfonylomocznika).

Jak schudnąć z brzucha dzięki lekom na odchudzanie? Leki dla cukrzyków – zastrzyki i tabletki

Podstawą leczenia zarówno otyłości, jak i cukrzycy jest zmiana stylu życia (wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej) umożliwiająca utratę wagi oraz kontrolę glikemii. Pacjenci z cukrzycą typu 2 powinni dążyć do redukcji masy ciała o minimum 15%. Dodatkowe wsparcie stanowią dla nich leki wspomagające odchudzanie – w formie tabletek bądź zastrzyków. Na zalecenie lekarza można je stosować w monoterapii bądź w skojarzeniu z innymi produktami leczniczymi.

Leki na cukrzycę, które sprzyjają redukcji masy ciała to:

• metformina, 
• agoniści receptora GLP-1 (semaglutyd, liraglutyd, dulaglutyd, eksenatyd, liksysenatyd),
• inhibitory SGLT2, czyli flozyny (kanagliflozyna, depagliflozyna, empagliflozyna). 

Metformina i flozyny występują w postaci tabletek, natomiast agoniści receptora GLP-1 to w większości preparaty przeznaczone do iniekcji (choć semaglutydem jest już dostępny w tabletkach). Regularne przyjmowanie tych leków wpływa na zmniejszenie otyłości brzusznej, ale nie jest jedyną drogą do zażegnania problemu nadmiernej masy ciała. Efekty leczenia zależą w głównej mierze od diety.

W jaki sposób działają zastrzyki na odchudzanie na receptę? Jak wygląda ich skuteczność w leczeniu otyłości? 

Wśród leków na odchudzanie przeznaczonych dla osób z cukrzycą szczególną uwagę zarówno naukowców badających nowe terapie, jak i samych pacjentów przykuwają w ostatnim czasie analogi GLP-1. Są one dostępne wyłącznie na receptę, a mimo to w szybkim tempie znikają z aptek. Chodzi tu o takie preparaty jak: 

• Ozempic, Rybelsus (semaglutyd), 
• Saxenda, Victoza (liraglutyd), 
• Trulicity (dulaglutyd), 
• Bydureon (eksenatyd), 
• Lyxumia (liksysenatyd).

Zastrzyki na odchudzanie dla cukrzyków swoje działanie zawdzięczają substancjom czynnym zdolnym do naśladowania glukagonopodobnego peptydu 1. Jest on hormonem jelitowym wydzielanym w reakcji na pojawienie się żywności w przewodzie pokarmowym (u osoby chorej na cukrzycę typu 2 wydzielanie GLP-1 ulega osłabieniu). Analogi GLP-1 wpływają więc na metabolizm tak samo jak naturalny hormon:

• stymulują wy­dzie­la­nie in­su­li­ny w trzustce, a blo­ku­ją wy­dzie­la­nie glu­ka­go­nu (mechanizm glukozależny: uruchamia się, gdy stę­że­nie glu­ko­zy prze­kra­cza­ 5 mmol/l), 
• spowalniają opróż­nia­nie żo­łąd­ka,
• ograniczają wzrost glikemii poposiłkowej,
• zmniejszają łak­nie­nie.

Nowoczesne terapie oparte na analogach GLP­-1 pomagają ograniczyć ilość spożywanego pokarmu i dostarczanych kalorii o blisko 30%. W porównaniu z doustnymi lekami stosowanymi w otyłości dają więc lepsze efekty w zakresie spadku masy ciała.

W aptekach masowo wykupywany jest Ozempic z semaglutydem, który znajduje się na liście refundacyjnej NFZ (refundacja przysługuje tylko we konkretnych wskazaniach, obejmuje pacjentów z cukrzycą typu 2). Licznie prowadzone badania wykazują, że semaglutyd ma większą skuteczność niż liraglutyd – jedyny lek z tej grupy zarejestrowany do leczenia każdego rodzaju otyłości (również niepowikłanej cukrzycą) w krajach UE. Semaglutyd może być uznawany za korzystniejszy dla pacjenta również ze względu na fakt, że stosuje się go raz w tygodniu, a nie codziennie, jak pozostałe analogi GLP-1. 

Czy zasadne jest stosowanie zastrzyków insulinowych na odchudzanie?

Zastrzyki insulinowe nie są przeznaczone do leczenia nadwagi ani otyłości. Wręcz przeciwnie: mogą utrudniać chudnięcie, ponieważ insulina działa anabolicznie (poprawia przyswajalność pokarmów i zwiększa apetyt). Nie należy ich mylić z lekami wspomagającymi odchudzanie podawanymi w iniekcjach, czyli analogami GLP-1. Cukrzycy, którzy na co dzień stosują insulinę, bezwzględnie powinni kontynuować jej przyjmowanie nawet w trakcie pracy nad redukcją nadmiarowych kilogramów. 

Możliwe jest jednoczesne leczenie insuliną i semaglutydem, liraglutydem bądź innym agonistą receptora GLP-1 (analogi GLP–1 nie zastąpią insulinoterapii). Jednakże zaleca się odpowiednie zmniejszenie dawek insuliny ze względu na ryzyko hipoglikemii. U osób bez cukrzycy stosowanie zastrzyków insulinowych jest nie tylko pozbawione jakichkolwiek korzyści, ale również skrajnie niebezpieczne. 

Czy jest szansa na szybkie i skuteczne odchudzanie przy cukrzycy?

Przy cukrzycy można uzyskać zadowalające i trwałe efekty odchudzania, choć nie należy spodziewać się, że proces ten będzie przebiegał szybko, a pożądana waga zostanie osiągnięta bez trudu, zwłaszcza u pacjentów stosujących insulinoterapię. Warto jednak podjąć wysiłek, ponieważ utrata nawet kilku kilogramów daje cukrzykowi ogromne korzyści: pozwala zmniejszyć ilość przyjmowanych leków i zmniejsza ryzyko powikłań.

Kluczowe jest indywidualne ustalenie optymalnego zapotrzebowania kalorycznego i właściwych proporcji składników odżywczych, co najlepiej zrobić we współpracy z dietetykiem. Należy zwrócić szczególną uwagę na udział węglowodanów w diecie (normą jest około 45% całkowitej zawartości kalorycznej) i wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym. Zaleca się stopniową, lecz systematyczną utratę wagi (0,5–1 kg tygodniowo). Deficyt kaloryczny nie powinien przekraczać 750 kcal. 

Jeśli chodzi o aktywność fizyczną, najkorzystniejsze jest wykonywanie jej co najmniej 2–3 razy w tygodniu w łącznym wymiarze 150 minut (w przypadku aktywności umiarkowanej), np. w formie ćwiczeń aerobowych. Po wystąpieniu epizodu ciężkiej glikemii trzeba  powstrzymać się od ćwiczeń na 24 godziny. Dodatkowo przy cukrzycy na co dzień warto ograniczać czas spędzany w pozycji siedzącej. W przypadku siedzącego trybu pracy najlepiej jest wychodzić zza biurka co godzinę na około 15 minut. 

Włączenie leczenia farmakologicznego należy rozważyć dopiero w następnej kolejności. Choć faktem jest, że stosowanie preparatów do iniekcji znacznie przyspiesza redukcję masy ciała, zastrzyki na odchudzanie dla cukrzyków mogą być w pełni efektywne dopiero przy połączeniu farmakologii z dietą i aktywnością. 

Odchudzanie u osób z cukrzycą powinno przebiegać z jednoczesną redukcją dawki insuliny.