Suchość pochwy a menopauza – leki, domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Suchość pochwy to stan, w którym błony śluzowe pochwy tracą naturalne nawilżenie, stając się nadmiernie suche i podatne na podrażnienia. 
• Jest to jeden z częstych objawów menopauzy, wywołany spadkiem poziomu estrogenów, które pomagają utrzymać prawidłową elastyczność i nawilżenie pochwy.
• Suchość pochwy może powodować pieczenie i swędzenie, ból podczas stosunku płciowego oraz nawrotowe infekcje intymne.
• Objawy te wpływają negatywnie na codzienny komfort i obniżają satysfakcję z życia seksualnego. 
• Dostępne są leki na suchość w pochwie (żele, kremy i globulki dopochwowe) oraz domowe sposoby, które pomagają w nawilżeniu pochwy i złagodzeniu dolegliwości intymnych.

Suchość pochwy jest jednym z częstszych symptomów menopauzy – mimo to niewiele kobiet w okresie przekwitania zgłasza się z nim do lekarza w poszukiwaniu pomocy. Tymczasem istnieje kilka metod leczenia, które mogą poprawić nawilżenie pochwy i sprawić, że suchość podczas stosunku przestaje być bolesnym problemem. Poniżej omawiamy objawy i przyczyny suchości pochwy oraz skuteczne metody jej nawilżenia – za pomocą leków na suchość pochwy oraz domowych sposobów. 

Suchość pochwy – co oznacza?

W okresie menopauzy oraz po jej zakończeniu, wiele kobiet doświadcza problemu suchości pochwy, który wpływa na obniżenie komfortu życia i jakości życia seksualnego (obniżenie aktywności seksualnej).

Suchość w pochwie to jeden z najczęstszych objawów menopauzy – obok uderzeń gorąca, nocnych potów, obniżenia nastroju i zaburzeń snu. 

Szacunki wskazują, że dolegliwość ta dotyka około jednej trzeciej kobiet w okresie okołomenopauzalnym oraz połowy kobiet po menopauzie. 

Objawy suchości pochwy – jakie są dolegliwości wywołane suchością pochwy?

Główne oznaki suchości pochwy to pieczenie i swędzenie, mogące powodować podrażnienia w okolicach sromu i pochwy oraz ból w czasie stosunku, które wywołane są przez niedostateczną produkcję śluzu pochwowego. W przypadku nasilonej suchości w pochwie, ból może występować nawet przy chodzeniu lub siedzeniu. 

Dodatkowo mogą pojawić się: uczucie ściągnięcia, ucisku w pochwie oraz objawy ze strony układu moczowego, takie jak parcie na mocz. Możliwe są także upławy o żółtym lub żółtozielonym zabarwieniu, które pozostawiają ślady na bieliźnie. Charakterystyczne są też nawracające infekcje bakteryjne układu moczowego. Ocieranie nabłonka pochwy na skutek jej nadmiernej suchości może z czasem doprowadzić do powstawania guzków, które uznawane są za stan przedrakowy.

Przyczyny suchości pochwy – dlaczego pochwa jest sucha?

Wiele kobiet doświadcza problemu suchości pochwy, który może mieć charakter przejściowy. Co oznacza brak śluzu z pochwy? Często związany jest on z cyklem menstruacyjnym, szczególnie obserwuje się go tuż przed miesiączką, choć występuje również suchość pochwy po okresie. Zmiany hormonalne w organizmie, takie jak ciąża i karmienie piersią czy nadejście menopauzy, również mogą prowadzić do tego stanu. 

Oprócz menopauzy, przyczyną suchości pochwy mogą być też niektóre leki, w tym te o działaniu hormonalnym. Podobnie leki przeciwalergiczne, niektóre antybiotyki, środki stosowane na nietrzymanie moczu, terapie wspomagające leczenie mięśniaków macicy, a także antydepresanty – to przykłady wyrobów medycznych, które mogą wywoływać suchość pochwy. Poza tym niewłaściwa higiena intymna może przyczyniać się do suchości pochwy. 

Suchość pochwy może sygnalizować obecność chorób. Jedną z nich jest atrofia pochwy, inaczej zanikowe zapalenie pochwy, które występuje u kobiet w okresie menopauzalnym. 

Atrofia pochwy (zanikowe zapalenie pochwy) – czym spowodowany jest problem suchości pochwy w menopauzie?

Śluzówka dróg rodnych kobiety jest bardzo wrażliwa – optymalne pH pochwy powinno mieścić się w zakresie od 3,5 do 4,5 (a podczas menstruacji może wzrosnąć do 5). Ważne jest, aby śluzówka była odpowiednio nawilżona. Jeśli dojdzie do zaburzeń w jej fizjologicznej biocenozie, mogą pojawić się takie objawy, jak pieczenie, świąd czy dyskomfort. 

U kobiet w okresie menopauzalnym atrofia pochwy, znana również jako zanikowe zapalenie pochwy, jest częstym zjawiskiem. Choroba ta charakteryzuje się stopniowym ciśnieniem nabłonka ścian pochwy, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do jego zaniku. Pochwa może ulec skróceniu i zwężeniu. 

Jednym z głównych czynników wywołujących tę chorobę jest niedobór estrogenów podczas przekwitania. Estrogeny to hormony płciowe, które pomagają utrzymać prawidłową tkankę w pochwie, dbając o jej nawilżenie, elastyczność i zakwaszenie. Śluz pochwy, wrażliwy na zmniejszone wydzielanie estrogenów, stopniowo się redukuje i traci lepkość, zwłaszcza z powodu obniżenia poziomu kolagenu i tkanki tłuszczowej.

Za atrofię menopauzalną i wywołają nią suchość pochwy odpowiadają również:

• spadek przepływu krwi w naczyniach krwionośnych,
• dysfunkcja komórek mięśni gładkich,
• wzrost gęstości tkanki łącznej,
• spadek elastyczności ścian pochwy,
• wzrost pH w pochwie.

Leki na suchość pochwy – żele, kremy i globulki na suchość w pochwie przy menopauzie

Istnieją metody, które pozwalają złagodzić objawy suchości pochwy i poprawić stan jej śluzówki. Jak leczyć suchość pochwy? Zwalczanie dolegliwości obejmuje przede wszystkim stosowanie kremów i globulek zawierających estriol naturalnego pochodzenia, które działają bezpośrednio na śluzówkę pochwy. 

Dostępne są również leki bez recepty na suchość pochwy – to globulki dopochwowe z kwasem mlekowym, kwasem hialuronowym i glikogenem. Środki te nawilżają śluzówkę pochwy, wspierają jej regenerację, utrzymują niskie pH i przywracają prawidłową mikroflorę. 

Alternatywą są nawilżające żele na suchość pochwy, które imitują naturalny śluz – stosuje się je przed stosunkiem. Najlepiej sprawdzą się żele ze składem i pH jak najbardziej zbliżonym do naturalnej wydzieliny z pochwy. 

Należy pamiętać o wyborze odpowiedniego lubrykantu, szczególnie jeśli używa się prezerwatyw lateksowych, ponieważ niektóre żele mogą je uszkodzić. W takich przypadkach zaleca się lubrykanty na bazie wody lub silikonu oraz stosowanie dodatkowej ochrony antykoncepcyjnej.

Leczenie suchości w pochwie – hormonalna terapia zastępcza

Jeżeli po kilku tygodniach stosowania wymienionych powyżej metod nie nastąpi poprawa, warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić hormonalną terapię zastępczą. W przypadku nasilenia objawów menopauzy, do których należy suchość pochwy, estrogeny mogą być podawane dopochwowo lub ogólnoustrojowo.

Domowe sposoby na suchość pochwy – zioła, kwas hialuronowy i odpowiednia pielęgnacja

Domowe sposoby na suchość pochwy obejmują odpowiednie nawadnianie organizmu, suplementację witamin A i E oraz wzbogacenie diety o produkty bogate w fitoestrogeny (np. soja i rośliny strączkowe) – naturalne związki obecne w żywności, które bardzo przypominają budowę i działanie ludzkich estrogenów. Spożycie fitoestrogenów może naturalnie wpływać na poziom hormonów płciowych u kobiet, łagodząc objawy menopauzy, w tym suchość pochwy. Sprawdzonym sposobem na suchość pochwy w czasie i po menopauzie są ziołowe napary – bogate we wspomniane fitoestrogeny są takie zioła, jak niepokalanek pospolity, kozłek lekarski, dzięgiel chiński, szałwia lekarska czy wiesiołek.

Suplementacja kwasu hialuronowego jest kolejnym zalecanym rozwiązaniem na suchość pochwy przy menopauzie. Ten naturalnie występujący w organizmie związek ma silne właściwości higroskopijne, co pozwala mu wiązać wodę i nawilżać tkanki, w tym błonę śluzową pochwy. Długotrwałe przyjmowanie kwasu hialuronowego w kapsułkach może poprawić nawilżenie pochwy.

Ważna jest też odpowiednia pielęgnacja okolic intymnych – aby nie nasilać suchości pochwy, należy unikać mycia narządów płciowych zewnętrznych zwykłym mydłem lub żelem pod prysznic. Zamiast nich warto sięgnąć po specjalne żele, płyny i pianki do higieny okolic intymnych, zawierające w swoim składzie kwas mlekowy, który pomaga utrzymać naturalne pH tych miejsc. Niewskazane są też irygacje pochwy, które zaburzają naturalną mikroflorę okolic intymnych.

W przypadku suchości pochwy po menopauzie, zaleca się też noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny i unikanie materiałów syntetycznych. Również zaprzestanie palenia papierosów może przynieść poprawę – u palaczek obserwuje się nasilenie objawów menopauzy, do których należy suchość pochwy. Dym papierosowy działa drażniąco na tkanki pochwy.

Jeśli domowe sposoby na suchość pochwy okażą się niewystarczające, konieczna jest wizyta u ginekologa, aby wdrożyć odpowiednie leczenie farmakologiczne.

FAQ 

Najczęstsze pytania dotyczące suchości pochwy w menopauzie.