Jak można zarazić się chlamydią? Drogi zakażenia

Najważniejsze informacje:

• Chlamydioza jest bakteryjną chorobą zakaźną, która przenoszona jest drogą kropelkową lub w trakcie kontaktów seksualnych.
• W zależności od typu patogenu, który spowodował chorobę, chlamydioza może przebiegać w różny sposób, czasami nie dając żadnych widocznych objawów.
• Nieleczona chlamydioza wiąże się z wystąpieniem poważnych dla zdrowia powikłań.

Chlamydia to rodzaj chorobotwórczych bakterii, które powodują zakażenia stanowiące globalny problem zdrowotny. Infekcje wywołane przez te patogeny, czyli chlamydiozy, stanowią jedne z najczęściej diagnozowanych chorób przenoszonych drogą płciową na całym świecie. Zrozumienie tego, jak przenosi się chlamydia i w jaki sposób można się nią zarazić, jest zatem kluczowe dla skutecznej prewencji, diagnostyki i leczenia tej infekcji.  

Zakażenie chlamydią – jakie rodzaje patogenów powodują chorobę?

Chlamydiozy są zaliczane do chorób zakaźnych wywoływanych przez bakterie należące do rzędu Chlamydiales. Rozróżnia się kilka typów tych patogenów, które są odpowiedzialne za różne schorzenia:

• Chlamydia trachomatis – najczęściej występujący rodzaj chlamydii u człowieka. Chlamydia trachomatis może zarażać zarówno kobiety, jak i mężczyzn, prowadząc do problemów zdrowotnych w obrębie układu rozrodczego. Po dostaniu się do organizmu Chlamydia trachomatis rozpoczyna proces namnażania, co skutkuje infekcjami w różnych częściach ciała, takimi jak np. zapalenie narządów miednicy mniejszej. Wśród schorzeń wywoływanych przez Chlamydia trachomatis znajduje się też zapalenie cewki moczowej, zapalenia szyjki macicy u kobiet oraz zapalenie najądrzy u mężczyzn. Warto też zaznaczyć, że Chlamydia trachomatis może wywołać zapalenie spojówek, choć ta dolegliwość jest obserwowana bardzo rzadko;
• Chlamydia psittaci – bakteria występująca zwykle u ptaków. Niestety, istnieje ryzyko przeniesienia jej na człowieka, wywołując tym samym schorzenie znane jako ornitoza. U kobiet Chlamydia psittaci może powodować zakażenia dróg rodnych, które są szczególnie niebezpieczne w okresie ciąży;
• Chlamydia pneumoniae – bakteria odpowiedzialna za wywoływanie stanów zapalnych górnych i dolnych dróg oddechowych. Zakażenie Chlamydia pneumoniae objawia się najczęściej zapaleniem płuc, któremu towarzyszą takie symptomy jak kaszel, uczucie duszności, podwyższona temperatura ciała oraz ból gardła.

Chlamydia – drogi zakażenia. Jak często występują chlamydiozy?

Nie istnieją konkretne statystyki, które wskazywałyby częstotliwość występowania chlamydiozy w Polsce. Jest to związane zarówno z trudnościami w diagnostyce choroby, jak i z tym, że infekcje często nie dają wyraźnych objawów lub przebiegają w sposób umiarkowany. Szacuje się jednak, że około 5-15% przypadków zapalenia płuc może być spowodowanych przez tę bakterię. Z przeprowadzonych badań epidemiologicznych wynika także, że blisko 40% Polaków miało styczność z Chlamydia trachomatis.

Największa podatność na zakażenie Chlamydia trachomatis obserwowana jest w grupie młodych ludzi w wieku od 15 do 24 lat. Do czynników zwiększających ryzyko infekcji należy także:

• zmiana partnera seksualnego;
• posiadanie więcej niż jednego partnera w ciągu ostatnich 3 miesięcy;
• wcześniejsze zakażenie C. trachomatis;
• inne infekcje przenoszone drogą płciowe;
• niestosowanie środków antykoncepcyjnych.

Warto również dodać, że szczególnie wysokie ryzyko ponownego zakażenia Chlamydia trachomatis występuje w pierwszych miesiącach po zdiagnozowaniu chlamydii lub innej choroby przenoszonej drogą płciową.

Chlamydia – jak się zarazić?

Patogenem, który jest zazwyczaj odpowiedzialny za rozwój chlamydiozy, jest bakteria Gram-ujemna Chlamydia trachomatis. Istnieją różne drogi, którymi szczepy chlamydii mogą być przenoszone i infekować organizm ludzki.

Przenoszenie drogą płciową

Zakażenie bakterią Chlamydia trachomatis występuje głównie w wyniku kontaktu seksualnego z osobą zainfekowaną, jeżeli nie stosuje się odpowiednich środków ochronnych. Aby zminimalizować ryzyko zarażenia, zaleca się zatem korzystanie z prezerwatyw. Bakteria ta może być przenoszona nie tylko podczas stosunków waginalnych, ale również analnych i oralnych, jeżeli odbywają się one bez odpowiedniego zabezpieczenia.

Warto zaznaczyć, że zakażenie chlamydią może mieć miejsce nawet w przypadku, gdy podczas stosunku nie dojdzie do ejakulacji. Bakteria Chlamydia trachomatis obecna jest bowiem nie tylko w spermie, ale również w innych wydzielinach intymnych. Szczególnie narażone na zakażenie są osoby, które mają wielu partnerów seksualnych, często zmieniają partnerów, nie stosują zabezpieczeń lub utrzymują kontakty seksualne z osobami, które mogą być nosicielami bakterii, nie zdając sobie z tego sprawy. Ponadto, ryzyko zakażenia wzrasta w okresach obniżonej odporności organizmu, na przykład podczas innych infekcji.

Przenoszenie z matki na dziecko

Chlamydia trachomatis może być przenoszona z zakażonej matki na jej dziecko podczas porodu. Istnieją dwie główne drogi przeniesienia chlamydii z matki na dziecko:

• kontakt podczas porodu – noworodek może być narażony na kontakt z zakażonymi wydzielinami podczas przechodzenia przez kanał rodny matki. Bakterie mogą przenikać do ciała dziecka poprzez błony śluzowe, takie jak oczy, nos i usta, a także przez skórę;
• zakażenie wertykalne – w niektórych przypadkach chlamydia może przedostać się przez łożysko do płodu jeszcze przed porodem, prowadząc do zakażenia wewnątrzmacicznego. Większość przypadków zakażeń u noworodków ma jednak miejsce podczas porodu.

Skutki zakażenia chlamydią u noworodka mogą być poważne. Może to prowadzić do różnych chorób, takich jak zapalenie spojówek lub zapalenie płuc.

Przenoszenie przez bezpośredni kontakt z zakażonymi wydzielinami

Bakteria Chlamydia trachomatis może być przenoszona również przez kontakt z zakażonymi wydzielinami, co odbywa się na kilka sposobów:

• podczas kontaktów seksualnych – chlamydia to bakteria przenoszona drogą płciową, która może znajdować się m.in. w wydzielinach z pochwy, nasieniu lub płynie z zapalenia cewki moczowej u mężczyzn. Bakteria może być przenoszona na zdrowego partnera podczas stosunku płciowego, analnego lub oralnego;
• podczas kontaktu z zakażonymi wydzielinami – dotknięcie wydzieliny z pochwy lub płynu z męskiego nasienia, a następnie dotknięcie błon śluzowych, takich jak oczy, nos lub usta może prowadzić do zakażenia;
• podczas wspólnego użytkowania przedmiotów osobistych – istnieje ryzyko przeniesienia chlamydii poprzez wspólne korzystanie z ręczników, bielizny lub zabawek seksualnych zakażonej osoby. Jeśli na tych przedmiotach znajdują się zakażone wydzieliny, mogą one przyczynić się do transmisji bakterii.

Chlamydia – okres inkubacji zakażenia

W przypadku zakażenia chlamydią czas, który upływa od momentu zarażenia do pojawienia się pierwszych objawów, może być różny. Jest to związane z indywidualnymi uwarunkowaniami organizmu, takimi jak siła systemu immunologicznego oraz ogólny poziom zdrowia. Mimo braku precyzyjnie ustalonego okresu inkubacji zwykle zakłada się, że bakterie rozpoczynają aktywną fazę rozwoju i wywołują symptomy w przeciągu kilku tygodni po ekspozycji na patogen.

Jeżeli istnieje podejrzenie, że mogło dojść do zakażenia chlamydią, zaleca się wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych. Optymalny czas na przeprowadzenie testów to 3-4 tygodnie od potencjalnego kontaktu z bakterią. W tym okresie organizm zwykle zaczyna reagować na obecność patogenu, co pozwala na wykrycie infekcji za pomocą dostępnych metod diagnostycznych.

Chlamydia – jak się przenosi?

Chlamydioza objawia się różnorodnie, co jest związane z rodzajem bakterii wywołującej chorobę oraz sposobem, w jaki się ona rozprzestrzenia. Najczęściej spotykanymi problemami zdrowotnymi są infekcje dotykające układu moczowo-płciowego oraz okolicy odbytu. Ponadto bakteria ta może prowadzić do zapalenia spojówek oraz zapalenia płuc.

Chlamydioza – zapalenia układu moczowo-płciowego, odbytnicy i gardła

Za rozwój infekcji w tym obszarze odpowiada bakteria Chlamydia trachomatis. U większości zakażonych kobiet nie obserwuje się żadnych objawów. Jednakże, w przypadku wystąpienia symptomów, mogą one obejmować m.in. zapalenie kanału szyjki macicy, któremu towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie, ból w dolnej części brzucha, nieregularne krwawienia miesiączkowe lub śluzowo-ropna wydzielina z pochwy. Jeśli infekcja dotyczy cewki moczowej, kobiety mogą doświadczać zwiększonej potrzeby związanej z oddawaniem moczu oraz charakterystycznej wydzieliny z pochwy.

Mężczyźni zakażeni Chlamydia trachomatis często borykają się z zapaleniem cewki moczowej, która objawia się jako wyciek z cewki moczowej, uczucie pieczenia podczas mikcji oraz zaczerwienienie i świąd w okolicy genitaliów. Infekcja może również rozprzestrzenić się również na odbytnicę, co wiąże się z wydzieliną z domieszką krwi i pieczeniem w okolicy odbytu. W przypadku kontaktów seksualnych oralnych bakteria może zostać przeniesiona do gardła, choć zazwyczaj infekcja w tej lokalizacji nie daje wyraźnych objawów.

Chlamydia – infekcje okolicy oczu

Zakażenie bakterią Chlamydia trachomatis w okolicach oczu nie zdarza się często, jednak może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Wśród nich znajduje się jaglica oraz zapalenie spojówek o charakterze wtrętowym. Charakterystyczne dla tego ostatniego są powracające procesy zapalne, które objawiają się grudkowatym stanem spojówek oraz wydzieliną o śluzowo-ropnym charakterze. Zazwyczaj objawy te dotykają jedno oko i mogą się utrzymywać przez długi czas, nawet kilka lat, przeplatając się okresami nasilenia i ustępowania. Warto zwrócić uwagę, że zapalenie spojówek często współistnieje z infekcjami dróg moczowo-płciowych.

Chlamydia – zakażenie dróg oddechowych

Zakażenie dróg oddechowych może być wywołane przez bakterię Chlamydia pneumoniae. W wyniku zetknięcia się z tym patogenem może dojść do stanów zapalnych różnych części układu oddechowego, w tym krtani, migdałków, a także ucha środkowego. W przypadkach bardziej zaawansowanych infekcja ta może spowodować zapalenie płuc oraz zapalenie oskrzeli, co stanowi poważniejsze komplikacje zdrowotne.

Chlamydia – jak się można zarazić? Konsekwencje nieleczonej chlamydiozy

Infekcja wywołana przez bakterię Chlamydia trachomatis często przebiega bezobjawowo, co może prowadzić do zaniedbania konieczności terapii. Nieleczone zakażenie chlamydią może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, w tym do niepłodności. Proces zapalny wywołany przez bakterię wpływa też na zwężenie jajowodów, co utrudnia lub uniemożliwia spotkanie komórki jajowej ze spermą, zwiększając tym samym ryzyko ciąży ektopowej.

Zapalenie przydatków może również prowadzić do powstawania zrostów i ropni, które dodatkowo komplikują funkcjonowanie układu rozrodczego. Infekcja chlamydiowa zwiększa ryzyko przedwczesnych porodów oraz poronień, a także może być przekazana dziecku w trakcie porodu, co niesie ryzyko poważnych konsekwencji dla noworodka.

Dodatkowo nieleczona chlamydioza może być przyczyną zespołu Reitera, który charakteryzuje się zapaleniem cewki moczowej, spojówek oraz reaktywnym zapaleniem stawów, jak również zespołu Fitz-Hugha-Curtisa (zapalenie tkanki okołowątrobowej połączone z zapaleniem przydatków u kobiet).

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące dróg zakażenia chlamydią.