Szczepionka na grypę dla dzieci i dorosłych – działanie, wskazania, ile kosztuje

Najważniejsze informacje:

• Grypa – wirusowa choroba zakaźna – co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie. 
• Najwięcej zachorowań na tzw. grypę sezonową obserwuje się w okresie jesienno-zimowym, kiedy zwiększona jest transmisja wirusów grypy w populacji. 
• W szczególności osoby z tzw. grup ryzyka – seniorzy, dzieci, kobiety w ciąży i osoby z obniżoną odpornością są bardziej narażone na ciężki przebieg choroby i powikłania związane z grypą. Mogą one prowadzić nawet do hospitalizacji lub śmierci. 
• Szczepienie przeciwko grypie, zalecane już od 6. miesiąca życia, jest kluczowe dla zapobiegania zakażeniu wirusem grypy.

Każdego roku miliony osób zostaje dotkniętych objawami grypy, które mogą obejmować gorączkę, bóle głowy, bóle mięśni, kaszel i zmęczenie. W niektórych przypadkach grypa może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli i zapalenie mięśnia sercowego. Skuteczną ochronę przed zachorowaniem zapewnia szczepienie, zalecane wszystkim osobom, które nie mają przeciwwskazań medycznych. Jak działa szczepionka na grypę? Kto powinien poddać się szczepieniu przeciw grypie? Ile kosztuje szczepionka na grypę? O tym poniżej. 

Szczepionka na grypę dla dzieci i dorosłych – profilaktyka infekcji wirusowych

Grypa, znana również jako grypa sezonowa, jest powszechnie występującą chorobą zakaźną, którą wywołują wirusy grypy. Podstawą profilaktyki przy tej częstej infekcji wirusowej są szczepienia przeciwko grypie, dostępne zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. 

Wskazania do szczepienia obejmują praktycznie wszystkie grupy wiekowe, narażone na zakażenie wirusem grypy. Wyjątek stanowią niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia lub osoby z ciężkimi alergiami na składniki szczepionki. 

Celem przyjęcia szczepionki na grypę jest wywołanie reakcji odpornościowej organizmu, co pozwala mu zwalczyć wirusa grypy w przypadku zakażenia. Szczepionka na grypę zawiera fragmenty osłabionych lub zabitych wirusów grypy, które stymulują układ immunologiczny organizmu do wytworzenia przeciwciał, bez ryzyka rozwoju pełnej infekcji. Tym sposobem organizm może podjąć szybką i skuteczną reakcję na rzeczywisty wirus grypy w sytuacji, kiedy zostanie wystawiony na niego w warunkach naturalnych.

Skuteczność szczepionek może się różnić w zależności od sezonu i typów krążących wirusów. Chociaż przyjęcie szczepionki nie zapewnia całkowitej ochrony, to może znacząco zmniejszyć nasilenie objawów i ryzyko powikłań w razie zachorowania.

Działanie szczepionki na grypę. Jak szczepienie chroni przed wirusem grypy?

Szczepionka przeciw grypie zawiera w sobie fragmenty zmutowanego wirusa grypy, które pobudzają układ odpornościowy do produkcji przeciwciał i aktywacji komórek odpornościowych. W efekcie, gdy organizm zostanie wyeksponowany na działanie prawdziwego wirusa, będzie miał on gotową odpowiedź immunologiczną. 

Tym sposobem dochodzi do zmniejszenia ryzyka infekcji wirusowej. W przypadku zachorowania, szczepienie przeciwko grypie chroni przed ciężkim przebiegiem oraz rozwojem potencjalnie groźnych powikłań, na które narażone są zwłaszcza osoby z tzw. grup ryzyka. 

Szczepionkę przeciwko grypie należy przyjmować co roku – najlepiej przed sezonem zachorowań na grypę.

Komu zalecane jest szczepienie przeciw grypie?

Szczepienia przeciwko grypie są zalecane dla wszystkich osób powyżej 6. miesiąca życia, u których nie ma przeciwwskazań medycznych do szczepienia. 

Jednocześnie wyróżnić można pewne grupy, które w szczególności powinny poddać się szczepieniu. Jest to związane z ich zwiększonym narażeniem na ciężki przebieg choroby i powikłania grypy. 

Na grypę zaszczepić powinny się przede wszystkim osoby z tzw. grup ryzyka, czyli:

• osoby powyżej 65. roku życia – mają one zwykle osłabiony układ odpornościowy i są bardziej podatne na ciężki przebieg grypy oraz powikłania z nią związane (mogą one wymagać hospitalizacji),
• dzieci w wieku 6 miesięcy do 5 lat – mające większe ryzyko wystąpienia powikłań grypy, 
• kobiety w ciąży – które są bardziej podatne na ciężki przebieg grypy, a infekcja wirusowa może mieć w ich przypadku negatywny wpływ na zdrowie matki i dziecka,
• osoby z chorobami przewlekłymi, z upośledzeniem układu odporności lub poddawane leczeniu immunosupresyjnemu – są one bardziej narażone na ciężki przebieg grypy i powikłania pogrypowe.

Szczepienie na grypę w ciąży

Szczepienie przeciwko grypę jest przeprowadzane bez względu na wiek ciążowy. W szczególności powinno być uzupełnione w drugim i trzecim trymestrze ciąży. 

Szczepionka jest w pełni bezpieczna – zawiera cztery szczepy wirusa (inaktywowane) i może być podawana we wszystkich okresach ciąży.

Kiedy szczepić się na grypę?

Zaleca się przyjęcie szczepionki przeciwko grypie przed rozpoczęciem sezonu grypowego, czyli jesienią. Dzięki temu organizm będzie miał wystarczającą ilość czasu na wytworzenie ochrony przed wirusem grypy przed jego powszechnym, zwiększonym występowaniem w populacji. 

Przeciwko grypie zaszczepić się można również w trakcie sezonu grypowego.

Skutki uboczne po szczepionce na grypę – reakcje miejscowe jako powikłania po szczepieniu

Szczepionki przeciw grypie mają status bezpiecznych i skutecznie chroniących przed zachorowaniem na infekcję wirusową. Mogą jednak wiązać się z pewnym ryzykiem wystąpienia powikłań. 

Najczęstsze działania niepożądane po podaniu szczepionki obejmują miejscowe reakcje w miejscu podania szczepionki. U zaszczepionych mogą wystąpić:

• zaczerwienienie, 
• ból, 
• obrzęk,
• tkliwość w miejscu, gdzie została podana szczepionka. 

Oprócz tego po podaniu szczepionki mogą pojawić się również objawy ogólne, takie gorączka, bóle mięśniowe i złe samopoczucie. Symptomy te ustępują samoistnie po kilku dniach od szczepienia przeciw grypie.

Bardzo rzadko obserwuje się ciężkie reakcje alergiczne po szczepieniu przeciw grypie.

Szczepienie przeciwko grypie – przeciwwskazania

Przyjęcie szczepionki przeciw grypie zalecane jest większości osób. Jednocześnie istnieją pewne przeciwwskazania, które mogą uniemożliwić szczepienie przeciwko grypie lub będą wymagać dodatkowej ostrożności podczas podania szczepionki.

Przeciwwskazaniami do szczepienia na grypę są:

• ciężka reakcja alergiczna na jakikolwiek składnik szczepionki – osoby, które miały w przeszłości ciężką reakcję alergiczną podczas szczepienia powinny skonsultować się z lekarzem przed zaszczepieniem,
• wysoka gorączka lub ostry przebieg choroby – osoby te mogą zostać poproszone o odłożenie szczepienia do momentu wyzdrowienia,
• historia zespołu Guillaina-Barrégo – u osób, które miały w przeszłości zespół Guillaina-Barrégo, istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia tej choroby po szczepieniu przeciwko grypie.

Skuteczność szczepionki przeciw grypie – ochrona przed zachorowaniem 

Szczepionki przeciw grypie uznawane są za skuteczne w zapobieganiu zachorowaniom na grypę, a także zmniejszaniu ciężkości objawów u osób zakażonych. 

Pomagają również ograniczyć ryzyko powikłań u osób szczególnie narażonych. Poza tym pełnią ważną rolę w ochronie zdrowia publicznego i zapobieganiu rozprzestrzeniania się choroby w populacji.

Na indywidualną skuteczność zaszczepienia przeciw grypie wpływ mają: zgodność szczepionki z krążącymi w danym sezonie szczepami wirusa grypy oraz od stan zdrowia szczepionej osoby. 

Szacuje się, że efektywność szczepionki odpowiednio dopasowanej do krążących szczepów grypy, może wynosić ok. 40-70% w zapobieganiu grypie. 

Pomimo istnienia pewnych przeciwwskazań i powikłań (które są łagodne i ustępują samoistnie), wynikające z poddania się szczepieniu korzyści zazwyczaj przewyższają potencjalne ryzyko. 

Refundacja szczepionki na grypę – komu przysługuje bezpłatne szczepienie?

Bezpłatne (refundacja NFZ 100%) szczepienie przeciw grypie przysługuje:

• osobom w wieku od 65 lat – szczepionka Vaxigrip Tetra oraz Influvac Tetra,
• kobieto w ciąży – szczepionka Vaxigrip Tetra oraz Influvac Tetra,
• dzieciom i młodzieży przed ukończeniem 18 lat – szczepionka Influvac Tetra i Vaxigrip Tetra od ukończenia 6. miesiąca życia do 18 lat oraz szczepionka na grypę do nosa dla dzieci Fluenz Tetra od ukończenia 2 lat do 18 lat (tzw. szczepionka donosowa).

W celu uzyskania bezpłatnej szczepionki wymagana jest recepta na szczepionkę przeciw grypie od lekarza. 

Dla osób dorosłych w wieku 18-64 lat obowiązuje częściowa refundacja – pacjent ponosi koszt w wysokości 50% ceny leku. Koszt szczepionki na grypę po refundacji wynosi odpowiednio:

• szczepionka Vaxigrip Tetra – 26,80 zł, 
• szczepionka Influvac Tetra – 26,35 zł.

Przed podaniem szczepionki pacjent jest kwalifikowany do szczepienia przeciw grypie (np. przez lekarza lub pielęgniarkę), na podstawie czego wystawiona zostaje recepta na szczepionkę. Bez wcześniejszej kwalifikacji nie wykonuje się szczepienia.

Ile kosztuje szczepienie na grypę bez refundacji? Cena szczepionki

Dla osób bez uprawnień do świadczeń lub poza wskazaniami refundacyjnymi, szczepionki przeciw grypie są pełnopłatne.

Cena szczepionki bez refundacji wynosi w zależności od szczepionki:

• Vaxigrip Tetra – 53,15 zł 
• Influvac Tetra – 52,70 zł

Receptę na szczepionkę bez refundacji (pełnopłatną) może wystawić zarówno lekarz, jak również farmaceuta.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące szczepionki na grypę.