Choroby, których sygnałem jest przybieranie na wadze

Najważniejsze informacje:

• Otyłość to nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie ludzkim. 
• Za przyrost masy ciała nie zawsze musi odpowiadać brak aktywności fizycznej i niewłaściwe odżywianie. Niekontrolowany wzrost wagi powodują też choroby i inne dolegliwości.
• Osoby cierpiące na zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy, cukrzycę typu 2, zespół Cushinga, zaburzenia snu czy nadmiar stresu, a przy tym przyrost wagi – powinny zmienić swoje nawyki żywieniowe i wprowadzić regularną aktywność fizyczną.
• Nadwaga i otyłość również może prowadzić do wystąpienia innych chorób. Za najbardziej powszechne uważa się m.in.: udar mózgu, choroby sercowo-naczyniowe, nadciśnienie tętnicze, czy choroby nowotworowe.

Nadwaga i otyłość dotyka wielu osób na świecie, a przyrost masy ciała prowadzi do złego nastroju i poczucia, że czujemy się źle sami ze sobą i we własnym ciele. Jak się okazuje, do nadmiaru kilogramów przyczynia się nie tylko niewłaściwa dieta, ale też wiele chorób i dolegliwości. Jakie choroby powodują tycie? A jakie schorzenia są skutkiem nadwagi? Odpowiedź na to pytanie uzyskasz w poniższym artykule.

Czy otyłość to choroba? Definicja otyłości 

Otyłość definiowana jest jako patologiczne zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej w organizmie ludzkim. Jeśli zawartość tkanki tłuszczowej przekroczy 25% masy ciała u mężczyzn, a u kobiet 30% – wówczas istnieje przesłanie do diagnostyki otyłości. 

Z czego wynika przybieranie na wadze? 

Główną przyczyną otyłości jest poziom zawartości tłuszczu w organizmie ludzkim, który wzrasta wraz z wiekiem, przy jednoczesnym zmniejszeniu beztłuszczowej masy ciała. Mechanizm ten uzależniony jest przez hipertrofię, czyli zwiększenie objętości komórek tłuszczowych lub hiperplazję, czyli wzrost liczby komórek tłuszczowych.

Zarówno jeden proces, jak i drugi mogą odbywać się jednocześnie. Należy jednak wziąć pod uwagę to, że wzrost liczby komórek tłuszczowych jest nieodwracalny i może zwiększać się w sposób nieograniczony.

Osoby dorosłe wykazują przewagę powiększania rozmiaru komórek tłuszczowych w stosunku do ich liczby. Zatem zaburzenie równowagi między ilością energii pozyskiwaną z pokarmem, czyli podażą energii, a ilością energii wydatkowanej prowadzi do choroby, jaką jest otyłość. 

Również należy wziąć pod uwagę rozmieszczenie tkanki tłuszczowej. Wyróżnia się bowiem otyłość centralną (androidalną), zwaną też trzewno-brzuszną i otyłość pośladkowo-udową (gynoidalną). 

W tej pierwszej, nadmiar tkanki tłuszczowej znajduje się na karku, wewnątrz jamy brzusznej i może prowadzić do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2. Tutaj też dochodzi do wzrostu oporności tkanek na insulinę. 

Drugi typ otyłości, czyli otyłość pośladkowo-udowa najczęściej występuje u kobiet. W tym rodzaju otyłości tkanka tłuszczowa gromadzi się w okolicy pośladków i ud. 

Choroby związane z otyłością

Utwierdziło się przekonanie, że tycie związane jest ze złym sposobem odżywiania i brakiem aktywności fizycznej. Jednak nie zawsze przyrost masy ciała związany jest z zaburzeniem metabolizmu i nieodpowiednim trybem życia. Na otyłość mają wpływ też inne czynniki, jak chociażby niektóre choroby.

Nagłe przytycie – jakie choroby powodują otyłość?

Niektóre choroby i schorzenia odpowiadają za niekontrolowany wzrost wagi. Niekiedy jest to związane z przyjmowanymi lekami, powodującymi zwiększenie apetytu, zmianami hormonalnymi lub towarzyszącym stresem.

Schorzenia powodujące przyrost masy ciała:

• zaburzenia hormonalne (np. zespół policystycznych jajników),
• menopauza,
• niedoczynność tarczycy,
• cukrzyca typu 2,
• choroby genetyczne (zespół Cushinga, zespół Downa, zespół Turnera)
• stres,
• niedobór hormonu wzrostu,
• problemy ze snem.

Zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników to choroba związana ze zmianami hormonalnymi. Głównym jej symptomem jest odkładanie się tkanki tłuszczowej wokół brzucha, zaburzenie miesiączkowania, migreny i nadmierne owłosienie na twarzy.

Zaburzenia miesiączkowania i menopauza

Zmiany hormonalne prowadzące do zaburzenia miesiączkowania lub całkowitego zatrzymania cyklu miesiączkowego, mogą być przyczyną zwiększenia masy ciała. Dzieje się tak pod wpływem niedoboru estrogenów i spowolnienia metabolizmu. Tkanka tłuszczowa gromadzi się przeważnie w okolicach brzucha, talii, ramion i ud.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy to choroba, która przekłada się m.in. na odkładanie się tkanki tłuszczowej, a w efekcie – przybieraniu na wadze. Niedobór hormonów, spowolniony metabolizm – to właśnie te czynniki odpowiadają za przyrost wagi. W leczeniu niedoczynności tarczycy pomoże endokrynolog i dietetyk. Lekarze pomogą przywrócić prawidłową przemianę materii, a tym samym obniżyć wagę.

Cukrzyca typu 2

Nadwaga może przyczynić się do wystąpienia choroby i na odwrót – cukrzyca typu 2, czyli choroba cywilizacyjna może prowadzić do otyłości. Za wszystko odpowiada insulina i jej niewystarczająca ilość u pacjentów chorujących na cukrzycę typu 2. Hormon ten odpowiada za właściwą przemianę materii, a jego znikoma ilość powoduje odkładanie się dodatkowej tkanki tłuszczowej.

Choroby genetyczne

Przypadłości genetyczne mogą być przyczyną nadwagi. Odkładanie się tłuszczu charakterystyczne jest dla takich chorób, jak: zespół Cushinga, zespół Carpentera, zespół Bardeta-Biedla, zespół Pradera-Williego, zespół Downa.

Stres

W trakcie nadmiernego stresu dochodzi do zwiększenia apetytu i produkcji dwóch hormonów: kortyzolu i adrenaliny. Uwalniany kortyzol w tkance tłuszczowej nasila proces produkcji glukozy i obniża jej magazynowanie. Wywiera także znaczny wpływ w przemianie metabolicznej tłuszczy i białek. Podwyższony poziom kortyzolu we krwi u pacjentów zestresowanych nasila apetyt, a tym samym prowadzi do odkładania się tkanki tłuszczowej na brzuchu, plecach i karku. Wówczas we krwi wzrasta poziom lipidów i glukozy. W efekcie może dojść do niebezpiecznego zespołu metabolicznego, do którego zalicza się między innymi otyłość brzuszną. 

Niedobór hormonu wzrostu

Niedoczynność przysadki mózgowej może powodować zmniejszenie syntezy hormonu wzrostu. W efekcie dochodzi do rozpadu białek mięśni i zwiększenia masy ciała.

Bezsenność

Problemy ze snem również mogą prowadzić do otyłości. Badania przeprowadzone przez naukowców z Kolumbii poświadczają, że osoby cierpiące na zaburzenia snu spożywają dużo więcej kalorii, aniżeli osoby wysypiające się. Eksperyment dokonano w ciągu 6 dni na 13 kobietach i 13 mężczyznach. Pacjenci spali po 4 i 9 godzin. Dowiedziono, że jakość snu znacząco wpływa na wybory związane z żywieniem.

Otóż kobiety śpiące po 4 godziny spożywały o 329 kcal więcej, niż te wyspane. Podobnie w przypadku mężczyzn (z tym, że różnica ta wynosiła ok. 263 kcal).

Nadwaga i otyłość przyczyną innych chorób

Nie tylko choroby powodują nadmiar masy ciała. Może się dziać odwrotnie, kiedy to nadwaga i otyłość odpowiadają za występowanie chorób i dolegliwości. Oto przykłady:

• udar mózgu,
• choroby serca,
• nadciśnienie tętnicze,
• choroby nowotworowe,
• kamica żółciowa.

Jeśli więc choroby są wynikiem nadwagi, należy jej jak najszybciej przeciwdziałać, zanim spowoduje więcej problemów zdrowotnych.