Migrenowy ból głowy – skąd się bierze, jak leczyć

• Migrenowy ból głowy to dokuczliwa dolegliwość występująca u pacjentów z migreną. W niektórych przypadkach poprzedza go wystąpienie tzw. aury.
• Ból przy ataku migreny jest jednostronny i pulsujący. Często jest bardzo intensywny, nasila się przy podejmowaniu aktywności i uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
• Bólowi głowy przy migrenie często towarzyszą również inne dolegliwości, takie jak mdłości, wymioty, czy nadwrażliwość na bodźce. 
• Migrenowy ból głowy leczy się za pomocą leków przeciwbólowych i przeciwmigrenowych, a w niektórych przypadkach korzysta się również z metod niefarmakologicznych.

Migrenowy ból głowy to dolegliwość neurologiczna występująca u pacjentów z migreną. Ból jest bardzo charakterystyczny, jednostronny oraz pulsujący, i często jest na tyle intensywny, że uniemożliwia podejmowanie codziennych aktywności. Migrenowy ból głowy może trwać od kilku godzin do kilku dni i pojawiać się sporadycznie lub mieć charakter przewlekły. W leczeniu wykorzystuje się przede wszystkim leki przeciwbólowe i przeciwmigrenowe oraz zalecane są techniki relaksacyjne. Jakie są przyczyny migrenowego bólu głowy i co jest czynnikiem ryzyka?

Czym jest migrenowy ból głowy?

Migrenowy ból głowy to intensywny i jeden z najbardziej charakterystycznych rodzajów bólu głowy. Dolegliwość dotyczy pacjentów z migreną, czyli przewlekłą chorobą neurologiczną manifestującą się przede wszystkim nawracającymi, jednostronnymi bólami głowy, opisywanymi jako pulsujące. Zwykle towarzyszą im również inne dolegliwości, takie jak nadwrażliwość na bodźce (szczególnie światłowstręt), mdłości i wymioty. U niektórych pacjentów główny atak migreny poprzedzony jest aurą, czyli różnymi zaburzeniami neurologicznymi (np. widzenia, równowagi).

Migrenowy ból głowy – objawy

Cechą charakterystyczną migrenowego bólu głowy jest jego intensywność, objawy towarzyszące (mdłości, nadwrażliwość sensoryczna) oraz nasilanie się dolegliwości w czasie podejmowania jakichkolwiek aktywności. Dlatego wielu pacjentom uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Ale przy rozpoznaniu migreny uwzględnia się również inne specyficzne symptomy. Przede wszystkim:

• lokalizację bólu – jednostronny i odczuwany w okolicy skroni, czoła, oka, a rzadziej z tyłu głowy,
• charakter bólu – pulsujący, przeszywający, narastający,
• czas trwania dolegliwości – zwykle kilka godzin, ale w niektórych przypadkach nawet 3 dni, 
• objawy poprzedzające – u niektórych pacjentów przed wystąpieniem bólu głowy pojawiają się zaburzenia neurologiczne, najczęściej aura wzrokowa.

Przyczyny migrenowego bólu głowy

Migrenowy ból głowy wynika ze współoddziaływania kilku nieprawidłowości – zaburzeń w przekazywaniu bodźców bólowych w mózgu, rozszerzenia mózgowych naczyń krwionośnych oraz pojawieniu się mediatorów stanu zapalnego. Istotny wpływ na samo występowanie migreny mają czynniki genetyczne oraz tzw. wyzwalacze migreny.

Co wpływa na migrenowe bóle głowy – czynniki ryzyka

Istnieją pewne czynniki, tzw. wyzwalacze, które mogą wywołać atak migreny lub zwiększają jego ryzyko. Wśród nich wyróżnia się przede wszystkim:

• określone pokarmy i napoje – np. czekolada, ser pleśniowy, nadmiar cukru, kofeina, czerwone wino, sztuczne dodatki do żywności,
• stres – u pacjentów z migreną zarówno przewlekły stres, jak i pojedyncza sytuacja stresowa może wywołać migrenowy ból głowy, 
• zmiany w rytmie snu – niedobór snu lub nadmiar,
• intensywny wysiłek fizyczny – ciężka praca, trening siłowy, 
• przebodźcowanie – oddziaływanie silnego światła, przebywanie w hałasie, intensywne zapachy,
• hormony – u wielu kobiet migrena jest związana z cyklem miesiączkowym lub ciążą.

Jak rozpoznać bóle migrenowe głowy – diagnostyka

Pierwszy atak migreny może być bardzo stresujący, ponieważ pacjent, który nigdy wcześniej nie doświadczył tak silnego bólu głowy, aury, czy innych specyficznych dolegliwości, może podejrzewać u siebie poważne zaburzenia neurologiczne. Zwykle jednak występowanie charakterystycznego bólu głowy, mdłości i nadwrażliwości na światło pozwala pacjentom podejrzewać migrenę. 

Konsultacja z lekarzem jest konieczna do postawienia diagnozy i wyboru odpowiedniej metody leczenia migreny. Zwykle rozpoznanie migrenowego bólu głowy opiera się na wywiadzie lekarskim, podstawowym badaniu neurologicznym i ocenie objawów. Brak nieprawidłowości w badaniu fizykalnym oraz występowanie jednostronnego, pulsującego bólu głowy, mdłości, nadwrażliwości na bodźce,  pozwala zdiagnozować migrenę bez dodatkowych badań obrazowych.

Leczenie migrenowego bólu głowy – co pomaga?

Istnieje kilka możliwości leczenia migrenowego bólu głowy. W przypadku umiarkowanego nasilenia u pacjentów w wyższym progiem bólu możliwe jest zastosowanie domowych sposobów, czy profesjonalnych technik relaksujących. Jeśli ból jest bardzo intensywny i utrudnia normalne funkcjonowanie, zaleca się natomiast leczenie farmakologiczne. Do łagodzenia bólu wykorzystuje się leki przeciwbólowe lub przeciwmigrenowe. W samym zapobieganiu ataków wykorzystuje się natomiast leczenie profilaktyczne. 

Co na migrenowy ból głowy – leki

Leki stosowane w leczeniu migrenowego bólu głowy można podzielić na leki przeciwbólowe oraz leki przeciwmigrenowe. 

• Leki przeciwbólowe – ich zadaniem jest redukcja bólu. Ogólnodostępne leki (paracetamol, kwas acetylosalicylowy i niesteroidowe leki przeciwzapalne – ibuprofen, ketoprofen, naproksen, diklofenak) sprawdzają się przede wszystkim w przypadku bólu o lekkim i umiarkowanym nasileniu. Intensywny ból może wymagać zastosowania silniejszych leków opioidowych (kodeina, tramadol), ale ze względu na właściwości uzależniające mogą być stosowane jedynie sporadycznie.
• Leki przeciwmigrenowe – przeznaczone do leczenia migreny (tabletki na migrenowy ból głowy, rzadziej krople czy aerozol). Działają poprzez zwężenie naczyń w mózgu, prowadzące do znacznego zmniejszenia dolegliwości lub całkowitego ustąpienia objawów. Najczęściej wykorzystywanymi lekami z tej grupy są tryptany (np. ApoMigra, Frimig, Imigran, Sumamigren, Zolmiles) lub (rzadziej) ergotamina i jej pochodne (np. Coffecorn Forte, Coffecorn Mite).

Migrenowy ból głowy – domowe sposoby

Istnieją również naturalne metody i środki, które mogą pomóc w łagodzeniu migrenowego bólu głowy. Niektórzy pacjenci korzystają wyłącznie z domowych sposobów, dla innych mogą stanowić metody wspomagające leczenie farmakologiczne. Spośród naturalnych sposobów mogących przynieść ulgę w bólu warto wymienić:

• zimne (lub ciepłe) okłady na czoło i kark,
• pozostawanie w cichym i ciemnym pomieszczeniu,
• techniki relaksacyjne, biofeedback,
• aromaterapię (przy użyciu np. olejku z lawendy),
• napary ziołowe (z mięty pieprzowej, melisy, piwonii, imbiru).