Trądzik torbielowaty – przyczyny, objawy, jak wygląda, leczenie

Najważniejsze informacje:

• Trądzik torbielowaty (cystowy) to jedna z najcięższych form trądziku pospolitego o zapalnym charakterze.
• Objawy trądziku torbielowatego to pojedyncze lub zebrane w skupiska krosty, guzki, cysty i torbiele, które mogą zlewać się ze sobą tworząc większe zmiany skórne. Po ich wygojeniu się mogą pozostać trwałe blizny.
• Dolegliwość dotyczy zarówno młodzieży, jak i dorosłych. Częściej dotyka mężczyzn, bowiem główną przyczyną trądziku torbielowatego są zmiany hormonalne, przede wszystkim te wynikające z nadmiernego wydzielania androgenów (męskich hormonów płciowych).
• W leczeniu trądziku cystowego stosuje się leki doustne i miejscowe, zarówno antybiotyki, jak i leki zmniejszające wydzielanie sebum i normalizujące pracę skóry.

Trądzik torbielowaty (cystowy) – co to jest

Trądzik torbielowaty, znany także jako trądzik cystowy (a także jako trądzik guzkowo-cystowy lub zwany trądzikiem guzkowo-torbielowatym), to ciężka zapalna forma trądziku pospolitego. Najbardziej charakterystycznym objawem trądziku torbielowatego są cysty, torbiele i guzy, które są większe i głębsze niż typowe krosty w klasycznej postaci trądziku. W przypadku trądziku torbielowatego krosty są wypełnione surowiczą cieczą. 

Trądzik torbielowaty – jak wygląda, objawy

Oprócz objawów charakterystycznych dla klasycznej formy choroby, zmiany trądzikowe występują także w postaci cyst, torbieli i guzków, które są większe i głębsze niż typowe krosty. Cysty są bolesne, wypełnione ropą i mają tendencję do pękania i powodowania blizn. Guzy są twardymi stanami zapalnymi, które są zwykle położone głęboko pod skórą, przy dotykaniu sprawiają ból. 

Objawy trądziku torbielowatego z wyglądu przypominają czyraki, pojawiają się pojedynczo lub w skupiskach, wówczas zlewają się ze sobą. Początkowo przyjmują postać małych krost lub guzków, z czasem powiększają się, nawet do wielkości kilku centymetrów.

Obszary skóry z trądzikiem torbielowatym są często zaczerwienione i spuchnięte. Mogą być bolesne i wrażliwe na dotyk. Trądzik torbielowaty często dotyczy nie tylko twarzy, ale zmiany skórne mogą pojawiać się na plecach, klatce piersiowej i ramionach, występują nawet na pośladkach. W niektórych przypadkach mogą się rozprzestrzenić na inne części ciała.

Trądzik torbielowaty często prowadzi do trwałych blizn. Mogą to być blizny atroficzne (zanikowe, zapadnięte, zwykle spowodowane utratą tkanki), blizny hiperplastyczne (wypukłe, spowodowane nadmiernym wzrostem tkanki) lub przebarwienia (plamy pigmentacyjne po gojeniu się trądziku).

Trądzik torbielowaty – przyczyny, co wywołuje cysty na twarzy, plecach czy ramionach

Jak powstaje trądzik torbielowaty? Najczęstsze przyczyny trądziku torbielowatego to zaburzenia hormonalne. Duże znaczenie ma też odpowiednia pielęgnacja skóry trądzikowej. Także nieprawidłowa dieta może przyczynić się do nasilenia zmian skórnych. 

Trądzik torbielowaty częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet, dotyczy młodzieży oraz osób dorosłych. Wynika to z faktu, że za powstanie bolesnych ropnych zmian na skórze odpowiedzialne są androgeny, czyli męskie hormony płciowe. Sprzyjają one pojawianiu się zmian trądzikowych, co w połączeniu z nadmierną pracą gruczołów łojowych, zbyt dużym wydzielaniem łoju i martwymi złuszczającymi się komórkami prowadzi do rozwoju zmian zapalnych i torbieli.

Trądzik cystowy ma swoje źródło w intensywnej aktywności gruczołów łojowych, które produkują nadmierne ilości sebum. Skutkuje to rogowaceniem naskórka w obrębie kanałów wyprowadzających gruczołów łojowych. Nakładające się na siebie warstwy zrogowaciałego naskórka zaczynają blokować ujścia tych kanałów. W ten sposób powstają zaskórniki, będące niezapalną formą trądziku. Równolegle zaczynają się rozwijać bakterie gromadzące się na powierzchni skóry, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego.

Cysty, krosty i torbiele najczęściej pojawiają się na twarzy, pod pachami lub na pośladkach. Pojedyncze zmiany torbielowate są stosunkowo łatwe do wyleczenia, jednak mogą nawracać, dlatego tak ważne jest stosowanie profilaktyki i odpowiedniej pielęgnacji skóry. Ważne, aby nie dotykać ani nie wyciskać zmian skórnych, bo może to prowadzić do nadkażenia bakteryjnego i stanu zapalnego.

Trądzik torbielowaty – cysty na twarzy to też problem estetyczny

Torbiele na twarzy są nie tylko problemem zdrowotnym, ale też dużym defektem estetycznym. Nieleczone rozległe cysty i torbiele, szczególnie na twarzy i ramionach, mogą pozostawić nieestetyczne blizny i przebarwienia. Osoby z tą dolegliwością mogą borykać się dodatkowo z problemami natury psychicznej związanymi z niską samooceną, brakiem pewności siebie i trudnością w kontaktach interpersonalnych. 

Trądzik torbielowaty – leczenie

Trądzik torbielowaty to ciężka forma trądziku, która wymaga specjalistycznego leczenia dermatologicznego. W leczeniu trądziku torbielowatego dobre efekty daje połączenie kilku równoległych działań obejmujących stosowanie leków o charakterze ogólnym i miejscowym (kremy, maści na cysty), odpowiedniej pielęgnacji cery oraz właściwej diety.

Jak leczyć trądzik torbielowaty?

Do najczęściej stosowanych metod leczenia trądziku torbielowatego należą:

• Antybiotyki doustne i miejscowe – hamują rozmnażanie bakterii (w przypadku trądziku torbielowego to bakterie Propionibacterium acnes) oraz łagodzą stany zapalne skóry (np. Dalacin T, Klindacin T, Normaclin). Terapię antybiotykową zwykle rozpoczyna się od dużych dawek, które stopniowo zmniejsza się w miarę poprawy stanu skóry. Najczęściej stosowanymi antybiotykami są tetracykliny i klindamycyna (przy zakażeniach skóry).
• Retinoidy, takie jak izotretynoina doustna – działają przez hamowanie aktywności gruczołów łojowych i zmniejszanie ich wielkości. Ponadto retinoidy przeciwdziałają rozmnażaniu się bakterii i mają działanie przeciwzapalne. Leczenie retinoidami, czyli pochodnymi witaminy A, zalecane jest również w terapii miejscowej, np. w postaci maści na trądzik torbielowaty (np. Izotrex, Izotziaja).
• Preparaty wpływające na produkcję sebum (np. Acnatac, Duac), dostępne są tu zarówno preparaty na receptę, jak i leki bez recepty na trądzik torbielowaty.
• Preparaty antykoncepcyjne – antykoncepcja hormonalna często jest stosowana w leczeniu trądziku torbielowatego, szczególnie u osób, u których trądzik jest związany z problemami hormonalnymi.

Ropne zmiany nie są zaraźliwe, jednak problemem mogą być przypadki, gdy dojdzie do nadkażenia zmian skórnych. Wówczas bakterie, które powodują zakażenie, mogą przenieść się na inną osobę np. poprzez korzystanie ze wspólnych ręczników lub przyborów higienicznych.

Pielęgnacja skóry z trądzikiem torbielowatym

Schemat pielęgnacji skóry z trądzikiem torbielowatym warto ustalić z dermatologiem, bowiem skóra z krostami, cystami i torbielami wymaga specjalistycznej opieki. Oto kilka zasad, które mogą pomóc w pielęgnacji skóry z trądzikiem torbielowatym:

• Delikatne oczyszczanie – za pomocą specjalistycznego środka do mycia twarzy, który nie wysusza skóry, a usuwa nadmiar sebum i bakterie z powierzchni skóry. Należy unikać szorstkiego szorowania, które może podrażnić skórę i pogorszyć trądzik.
• Nawilżanie – nawet cera tłusta i mieszana nadal potrzebuje nawilżenia. Przydatne są tu niekomedogenne kremy nawilżające, które nie zatykają porów i chronią wrażliwą skórę.
• Unikanie przesuszania skóry – niektóre preparaty na trądzik mogą przesuszyć skórę, co może skłonić gruczoły łojowe do produkcji jeszcze większej ilości sebum, co może pogorszyć trądzik. Należy stosować kremy nawilżające i unikać produktów zawierających alkohol, które mogą wysuszyć skórę.
• Ochrona przed słońcem – podczas leczenia skóra może być bardziej wrażliwa na słońce, co może prowadzić do poparzeń słonecznych i uszkodzeń skóry. Warto pamiętać, aby zawsze nakładać krem z filtrem przeciwsłonecznym przed wyjściem na zewnątrz.
• Delikatny makijaż – warto wybierać kosmetyki do makijażu, które są niekomedogenne, co oznacza, że nie zatykają porów.
• Niewyciskanie pryszczy i torbieli – samodzielne wyciskanie może prowadzić do blizn i infekcji. Usuwanie zmian skórnych warto powierzyć profesjonaliście oraz stosować się do zaleceń dermatologa w kwestii leczenia cyst i torbieli.

Trądzik torbielowaty – domowe sposoby

Domowe sposoby mogą być pomocne w leczeniu łagodnego trądziku, należy jednak pamiętać, że to ciężka postać dolegliwości skórnej, która wymaga specjalistycznego leczenia, często obejmującego antybiotyki, retinoidy i inne leki na receptę. 

• Miód i cynamon – obie te substancje mają właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne. Maska z miodu i cynamonu może pomóc zmniejszyć podrażnienie i stan zapalny.
• Aloes – ma właściwości przeciwzapalne i łagodzące. Żel z aloesu może pomóc złagodzić zmiany skórne związane z trądzikiem.
• Ocet jabłkowy – jest naturalnym tonikiem, który może pomóc zrównoważyć pH skóry i zmniejszyć stan zapalny. Zawsze należy go rozcieńczyć przed użyciem.
• Zielona herbata – ma silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Można spróbować stosować na skórę schłodzone torebki z zielonej herbaty.
• Olej z drzewa herbacianego – jest silnym antyseptykiem, który może pomóc zwalczyć bakterie wywołujące trądzik. Należy go stosować ostrożnie, ponieważ może być drażniący.

Wszystkie te domowe środki powinny być stosowane z umiarem i ostrożnością, a ich skuteczność może różnić się w zależności od osoby.

Trądzik torbielowaty – dieta

Dieta ma wpływ na kondycję cery i rozwój stanów zapalnych. Szczególnie w przypadku rozległych zmian skórnych w trądziku torbielowym warto stosować odpowiednią dietę, aby spróbować ograniczyć szkodliwy wpływ niektórych składników żywności na rozwój i rozprzestrzenianie się zmian chorobowych. Oto kilka ogólnych zasad, które mogą pomóc w kontroli trądziku:

• Zrównoważona dieta – jadłospis bogaty w warzywa, owoce, białka i zdrowe tłuszcze może przyczynić się do poprawy ogólnego stanu skóry. Należy unikać przetworzonych pokarmów, które są często bogate w cukry i tłuszcze nasycone.
• Niski indeks glikemiczny – niektóre badania sugerują, że jedzenie pokarmów o niskim indeksie glikemicznym, które powodują wolniejszy wzrost poziomu cukru we krwi, może pomóc niektórym osobom z trądzikiem.
• Mleko i nabiał – zgodnie z wynikami niektórych badań spożycie mleka, zwłaszcza tłustego, może zaostrzyć trądzik u niektórych osób.
• Woda – nawodnienie jest ważne dla ogólnego zdrowia skóry. Ważne, aby codziennie pić odpowiednią ilość wody (ok. 2 litry).
• Owoce i warzywa – są bogate w przeciwutleniacze, które mogą pomóc chronić skórę przed uszkodzeniami.
• Ryby i orzechy – są źródłem zdrowych tłuszczy, które mogą pomóc zapobiegać stanom zapalnym przyczyniającym się do rozwoju trądziku.

Dieta może wpływać w różny sposób na różne osoby, a trądzik torbielowaty jest poważnym stanem, który wymaga specjalistycznej opieki dermatologa. Przed wprowadzeniem zmian w jadłospisie warto zawsze skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Leczenie trądziku torbielowatego zazwyczaj opiera się na stosowaniu leków ogólnych i/lub miejscowych zalecanych przez lekarza, a zmiany w diecie mogą jedynie wspierać, ale nie zastąpić takiego leczenia.