Jak rozróżnić grzybicze zakażenie pochwy od bakteryjnego? Wyjaśniamy

Najważniejsze informacje:

• Zakażenia grzybicze i bakteryjne pochwy są jednymi z najczęściej rozpoznawanych infekcji intymnych u kobiet.
• Symptomem odróżniającym infekcję bakteryjną od grzybiczej jest kolor i zapach wydzieliny z pochwy.
• Leczenie infekcji intymnych pochwy jest uzależnione od typu patogenu odpowiedzialnego za ich rozwój i zawsze powinno przebiegać pod kontrolą lekarza ginekologa.

Zakażenia pochwy to problem, z którym przynajmniej raz w życiu mierzyła się każda dorosła kobieta. Infekcje dróg rodnych najczęściej spowodowane są zakażeniem grzybiczym lub bakteryjnym. Ich odróżnienie może być trudne szczególnie w początkowym stadium rozwoju choroby, kiedy objawy obu infekcji są bardzo podobne. Jak odróżnić zakażenie bakteryjne od grzybiczego? Jak przebiega leczenie zapalenia pochwy?

Równowaga bakteryjna pochwy a infekcje intymne

W zdrowej pochwie istnieje wiele rodzajów bakterii, zarówno tych korzystnych dla zdrowia kobiety, jak i potencjalnie szkodliwych. Ważne dla zachowania zdrowia intymnego jest utrzymanie równowagi między tymi mikroorganizmami. Kluczową rolę w ochronie pochwy odgrywają dobre bakterie kwasu mlekowego (bakterie Lactobacillus), które wspierają utrzymanie kwaśnego pH, oscylującego w granicach 3,8-4,5.

Zaburzenie równowagi flory bakteryjnej pochwy może prowadzić do nadmiernego wzrostu szkodliwych mikroorganizmów, co z kolei może skutkować infekcjami bakteryjnymi lub grzybiczymi. Takie stany zapalne pochwy, podobnie jak bezobjawowe infekcje intymne lub zanikowe zapalenie pochwy (atrofia pochwy), dotykają kobiet w różnym wieku i stanowią jeden z najczęstszych powodów, dla których szukają one pomocy u ginekologa.

Grzybicze a bakteryjne zapalenie pochwy – przyczyny i czynniki ryzyka

Za rozwój bakteryjnego zapalenia pochwy odpowiadają bakterie beztlenowe, m.in. Gardnerella vaginalis, Corynebacterium vaginale, Bacteroides, Prevotella oraz mikoplazmy. Jeżeli chodzi o infekcje grzybicze pochwy, to tu powodem infekcji są drożdżaki, czyli grzyby z rodzaju Candida. Szacuje się, nawet 80-90% infekcji grzybiczych pochwy jest wywołanych przez Candida albicans.

Wśród czynników sprzyjających rozwojowi infekcji grzybiczej i bakteryjnej pochwy wymienia się:

• niewłaściwą higienę okolic intymnych;
• zaburzenia gospodarki hormonalnej;
• wzmożoną aktywność seksualną (zwłaszcza z różnymi partnerami);
• przewlekły stres;
• obniżoną odporność;
• przyjmowanie niektórych leków;
• częste korzystanie z basenu lub publicznych toalet;
• nieodpowiednią dietę.

Bakteryjne a grzybicze zapalenie pochwy – objawy i przebieg

Charakterystycznym objawem wskazującym na infekcje pochwy jest nieprawidłowa wydzielina. W zakażeniu bakteryjnym upławy mają charakterystyczny rybi zapach, szarobiały kolor i rzadką, wręcz wodnistą konsystencję. Infekcja intymna bakteryjna nie wiąże się zwykle z bólem i dyskomfortem. Rozwijające się bakterie zmieniają pH pochwy, które w przebiegu stanu zapalnego przekracza 4,5. 

Kandydoza pochwy objawia się gęstymi, białymi upławami o konsystencji twarożku. Wydzielina nie ma zapachu, ale powoduje świąd i pieczenie okolic intymnych. Infekcja grzybicza pochwy może przebiegać wraz z bólem i dyskomfortem w dolnej części brzucha. W przypadku zakażenia grzybicą pH pochwy nie ulega zmianie i utrzymuje się na poziomie od 3,5 do 4,5. Leczenie infekcji intymnej w pochwie wymaga czasami zastosowania terapii partnera seksualnego.

W niektórych przypadkach może dojść do tzw. infekcji mieszanej, w wyniku której stan zapalny pochwy wywołany jest zarówno przez bakterie, jak i grzyby. 

Wraz z rozwojem infekcji grzybiczej i bakteryjnej pacjentka zgłasza następujące objawy:

• pieczenie pochwy (zwłaszcza podczas oddawania moczu);
• uporczywe swędzenie oraz szczypanie okolic intymnych, a w szczególności sromu;
• obrzęk okolic intymnych;
• ból w czasie stosunku.

Grzybicze zapalenie pochwy w ciąży

Dość częstą dolegliwością jest grzybicze zapalenie pochwy w ciąży. Do zakażenia dochodzi w wyniku zachwiania równowagi układu odpornościowego i zbytniego namnażania pałeczek Candida. Należy pamiętać, że w okresie ciąży grzybicza infekcja intymna jest częsta, a leczona pod kontrolą lekarza nie zagraża zdrowiu dziecka. 

Jakie są objawy grzybiczego zakażenia pochwy w ciąży? Podobnie jak w przypadku kobiet, które nie spodziewają się dziecka, zwykle jest to świąd i pieczenie pochwy, suchość pochwy, upławy o serowatej konsystencji oraz ból podczas oddawania moczu.

Zapalenie pochwy grzybicze a bakteryjne – leczenie i diagnostyka infekcji

Drobne infekcje pochwy najczęściej ustępują samoistnie i nie wymagają leczenia. Jednak nasilające się objawy są podstawą udania się do poradni ginekologicznej i konsultacji z lekarzem. Diagnostyka infekcji intymnych jest prosta i polega na wywiadzie z pacjentką, ocenie upławów i pobraniu wymazu do badań laboratoryjnych. Otrzymane wyniki są podstawą doboru właściwej terapii.

Grzybicę pochwy leczy są za pomocą preparatów przeciwgrzybiczych w postaci globulek, maści do stosowania miejscowego lub tabletek doustnych. Jeżeli lekarz zdiagnozuje jednak infekcję bakteryjną, to w tym przypadku leczenie obejmuje również są antybiotyki. 

Kombinacja leku na bakteryjne i grzybicze zapalenie pochwy stosowana jest przy infekcji mieszanej, która wymaga jednoczesnego podania substancji czynnych działających na różne patogeny. W przypadku wątpliwości co do objawów i rodzaju infekcji kluczowy jest kontakt ze specjalistą.

Skutkiem ubocznym niektórych leków jest świąd i wysuszenie sromu. Wówczas na czas terapii wskazane jest regularne stosowanie preparatów nawilżających, również w postaci żeli intymnych (lubrykantów). 

Infekcje bakteryjne i grzybicze pochwy – profilaktyka

Infekcja intymna to przypadłość, której można zapobiec. Ważne jest jednak, aby pamiętać o kilku kluczowych zasadach:

• troska o higienę intymną, czyli codzienne podmywanie okolic intymnych łagodnymi preparatami do higieny intymnej z pH 5,5 oraz pałeczkami kwasu mlekowego;
• noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny;
• unikanie stosowania wkładek higienicznych;
• unikanie perfumowanych lub drażniących produktów, które mogą wywoływać objawy podrażnienia skóry;
• stosowanie zbilansowanej diety.

Możliwe powikłania infekcji pochwy

Nieprawidłowo leczona lub bagatelizowana infekcja intymna bakteryjna i grzybicza pochwy prowadzą do rozwoju groźnych powikłań, m.in.: zakażenia przydatków, zakażenia jajowodów, stanów zapalnych szyjki macicy, a nawet bezpłodności. W skrajnych przypadkach infekcja może zająć inne organy wewnętrzne. 

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące różnic między grzybiczym a bakteryjnym zapaleniem pochwy.