Trądzik zaskórnikowy – przyczyny, leczenie, jak się pozbyć

Najważniejsze informacje:

• Trądzik zaskórnikowy jest powszechnym problemem skórnym, który charakteryzuje się obecnością zaskórników – pierwszego etapu innych zmian trądzikowych.
• Główną przyczyny trądziku zaskórnikowego jest nadmierna produkcja sebum i zatykanie się porów.
• Leczenie trądziku zaskórnikowego obejmuje przede wszystkim odpowiednią higienę i pielęgnację skóry, farmakoterapię i zabiegi dermatologiczne.

Trądzik zaskórnikowy to najłagodniejszy rodzaj trądziku i pierwszy etap powstawania pryszczy. Charakteryzuje się obecnością zamkniętych lub otwartych zaskórników, czyli zatkanych porów widocznych w postaci czarnych lub jasnych kropek. Wybór metody przeciwdziałania zależy od wielu czynników, przede wszystkim nasilenia objawów. Jak powstaje trądzik zaskórnikowy? Czy można zapobiec powstawaniu czarnych kropek na skórze i jak skutecznie wyleczyć dolegliwość?

Trądzik zaskórnikowy – co to jest?

Trądzik zaskórnikowy to dość powszechna dolegliwość charakteryzująca się obecnością małych czarnych lub jasnych kropek na skórze. Często występuje na twarzy, szczególnie na nosie lub brodzie, ale może dotyczyć również innych obszarów ciała, najczęściej pleców.

Czarne kropki (zaskórniki) na nosie to najczęstszy objaw trądziku zaskórnikowego. Wiele osób myli je z zanieczyszczeniem skóry, ale w rzeczywistości są one wynikiem procesu oksydacji sebum w porach.

Zaskórniki otwarte

Zaskórniki otwarte to właśnie czarne kropki (często przez nastolatków nazywane czarnymi syfami), najpowszechniejszy objaw trądziku zaskórnikowego. Powstają w wyniku zatykania się  porów skóry, które zawierają sebum, martwe komórki skóry i bakterie. Otwarte zatoki narażone są na oddziaływanie tlenu (powietrze), wówczas substancje znajdujące się w środku ulegają powierzchniowej oksydacji (utlenianiu), co nadaje im charakterystyczny czarny kolor.

Zaskórniki zamknięte

Zaskórniki zamknięte to drugi typ zaskórników, który można zaobserwować w przypadku trądziku zaskórnikowego. Często pojawiają się na policzkach i różnią się od zaskórników otwartych tym, że zaskórniki są całkowicie zamknięte pod powierzchnią skóry.

Takie zmiany powstają pod wpływem zablokowania porów skóry sebum i martwymi komórkami skóry, co powoduje powstanie białych lub skórzastych guzków. W przeciwieństwie do zaskórników otwartych, nie mają one ciemnego koloru, ponieważ materiał znajdujący się wewnątrz nie jest narażony na oddziaływanie tlenu i nie ulega oksydacji. 

Trądzik zaskórnikowy u dorosłych i młodzieży – objawy

Trądzik zaskórnikowy nie jest ograniczony tylko do okresu dojrzewania. Często można go spotkać również u osób dorosłych, zwłaszcza kobiet, które doświadczają hormonalnych zmian w organizmie.

Najważniejszym objawem trądziku zaskórnikowego jest pojawienie się zaskórników otwartych i zamkniętych, występujących przede wszystkim na skórze twarzy.

Zaskórniki mogą (ale nie muszą) być pierwszym etapem poważniejszych zmian trądzikowych, dlatego nie warto bagatelizować ich obecności.

Trądzik zaskórnikowy – przyczyny

Trądzik zaskórnikowy jest wywołany przez kilka kluczowych czynników. Przede wszystkim ma związek z nadmierną produkcją sebum, czyli naturalnego „nawilżacza” skóry. U wielu osób z nadaktywnością gruczołów łojowych dochodzi do zatykania porów i powstawania zaskórników.

Za problem zwiększonego wydzielania sebum odpowiadają przede wszystkim hormony. Nadmiar androgenów (głównie testosteronu) u obu płci lub niedobór estrogenów u dziewcząt i kobiet, wpływa na aktywność gruczołów łojowych. Podobnie jak wysoki poziom stresu, który pobudza inne hormony (np. kortyzol) i może wpływać na zaburzenia pracy układu hormonalnego.

Trądzik może mieć również podłoże genetyczne. Osoby, których rodzice (dziadkowie, rodzeństwo) mieli pryszcze, są bardziej narażone na pojawianie się zaskórników lub poważniejszych zmian trądzikowych. 

Duże znaczenie ma również pielęgnacja skóry. Brak regularnego usuwania nadmiaru sebum i zanieczyszczeń ze skóry sprzyja powstawaniu zaskórników.

Co na trądzik zaskórnikowy – leczenie

Leczenie trądziku zaskórnikowego jest procesem wieloetapowym, wymagającym cierpliwości oraz konsekwencji. 

Odpowiednia higiena i pielęgnacja skóry

Podstawą w leczeniu trądziku zaskórnikowego jest regularne oczyszczanie skóry. Zaleca się regularne oczyszczanie twarzy dwa razy dziennie za pomocą delikatnych środków myjących. Zabieg pozwala na usunięcie nadmiaru sebum i martwych komórki skóry, które mogą zatykać pory. 

Ważne jest również, aby unikać produktów, które mogą podrażniać skórę lub zwiększać produkcję sebum, np. alkoholu lub agresywnego tarcia skóry wacikiem. Po zabiegu należy zastosować tonik, który nie tylko pozwala przywrócić właściwe pH skóry, ale również dodatkowo usunąć pozostałości zanieczyszczeń. 

Ostatnim, z obowiązkowych, etapem pielęgnacji jest użycie kremu nawilżającego. Nie należy dopuszczać do przesuszenia skóry, ponieważ wywołuje to podrażnienia i większa produkcję „ochronnego” sebum.

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne, szczególnie preparaty na receptę, są zwykle zalecane, gdy zaskórnikom towarzysza inne zmiany, np. przy trądziku zaskórnikowo-grudkowym. Leczenie opiera się wówczas o preparaty miejscowe lub doustne, zawierające retinoidy lub antybiotyki, a w przypadku dużych wahań hormonalnych u kobiet, zwykle przepisywane są dodatkowo leki hormonalne. 

Zabiegi dermatologiczne i kosmetyczne

Dla osób, które nie chcą zdecydować się na leczenie farmakologiczne lub niewłaściwie na nie reagują, dostępne są różne zabiegi dermatologiczne i kosmetyczne. Mikrodermabrazja, peeling chemiczny i kawitacyjny mogą w znaczącym stopniu wpłynąć na oczyszczenie skóry twarzy i redukcję widocznych zaskórników.  Wybór metody zależy od indywidualnej oceny dermatologa lub kosmetologa oraz od preferencji pacjenta.

Zmiana stylu życia i diety

Choć nie jest to bezpośredni sposób leczenia trądziku zaskórnikowego, zmiana stylu życia i diety może mieć duży wpływ na poprawę stanu skóry. Zaleca się zdrową, zrównoważoną dietę, regularną aktywność fizyczną, unikanie stresu i dbanie o prawidłowe nawadnianie  i odpowiednią ilość snu.

Trądzik zaskórnikowy – leki

Leki stosowane w leczeniu trądziku zaskórnikowego mają na celu zwalczanie konkretnych problemów skórnych. Niektóre leki pomagają redukować produkcję sebum (np. Duac, Acnatac), przeciwdziałają zatykaniu porów skóry i redukują stan zapalny (retinoidy, np. Izotziaja, Isotrex), a jeszcze inne zwalczają bakterie wywołujące zakażenie (antybiotyki, np. Dalacin T, Klindacin T).

W leczeniu trądziku zaskórnikowego zwykle korzysta się z preparatów o działaniu miejscowym. Wyjątek stanowią leki hormonalne, np. Cyprodiol lub Syndi-35, które są dostępne wyłącznie w formie preparatów doustnych.

Trądzik zaskórnikowy – domowe sposoby

Istnieje wiele domowych sposobów na trądzik zaskórnikowy, które mogą wpłynąć na ograniczenia powstawania zaskórników. Wśród najważniejszych można wyróżnić:

• regularne oczyszczanie skóry (delikatny płyn do mycia, tonik lub napar z nagietka/rumianku z octem jabłkowym),
• stosowanie domowych maseczek (np. z miodu, cynamonu, aloesu)
• dieta o niskim indeksie glikemicznym (+unikanie fast foodów, konserwantów i żywności wysoko przetworzonej),
• relaks (stres może nasilać objawy trądziku).

Należy pamiętać, że domowe sposoby na trądzik zaskórnikowy mogą nie być wystarczająco skuteczne w przypadku cięższych zmian skórnych. W takich przypadkach zawsze warto skonsultować się z dermatologiem.

Pielęgnacja skóry z trądzikiem zaskórnikowym – kosmetyki

Wybór odpowiednich kosmetyków jest kluczowy dla skóry z trądzikiem zaskórnikowym. Wybierane produkty powinny odpowiadać specyficznym potrzebom skóry. 

Należy zwracać uwagę, żeby kremy nawilżające i żele do mycia miały lekką konsystencję i nie zatykały porów. 

Wszystkie kosmetyki powinny być łagodne dla skóry. Zaleca się unikanie produktów zawierających alkohol, który może wysuszać skórę i prowadzić do nadmiernej produkcji sebum. Zamiast tego, warto poszukać produktów nawilżających i zawierających składniki łagodzące, takie jak aloes czy kwas hialuronowy, które będą wpływały na poprawę kondycji skóry i przyspieszały jej regenerację.

Warto korzystać z linii produktów przeznaczonych do pielęgnacji skóry z trądzikiem zaskórnikowym.