Egzema u niemowlaka – jak rozpoznać, jak leczyć

Najważniejse informacje:

  • Egzema u niemowlaka to przewlekła choroba skóry, która objawia się stanami zapalnymi z zaczerwienieniem i swędzeniem skóry – najczęściej będąc atopowym zapaleniem skóry.
  • Wywoływana jest przez różnorodne czynniki, a zwłaszcza predyspozycje genetyczne, alergie i podrażnienia spowodowane kontaktem z alergenami czy drażniącymi substancjami. 
  • Egzema u niemowląt przebiega z charakterystycznymi symptomami – suchą, łuszczącą się skórą oraz zmianami skórnymi, które mogą prowadzić do infekcji wskutek drapania
  • Leczenie egzemy niemowlęcej polega na stosowaniu odpowiednich emolientów, maści przeciwzapalnych i przeciwalergicznych oraz unikaniu czynników zaostrzających chorobę. 
  • Pielęgnacja delikatnej skóry niemowlaka z egzemą wymaga regularnego nawilżania, stosowania delikatnych kosmetyków oraz noszenia ubrań z naturalnych materiałów, które nie podrażniają wrażliwej skóry.
Egzema u niemowlaka

Egzema, zwana potocznie jako wyprysk, to częsta dolegliwość skórna wśród niemowląt, które utrudnia codzienne życie całej rodziny. Gdy w pierwszych miesiącach życia dziecka na skórze jego twarzy i ciała pojawiają się czerwone plamki, budzą one uzasadniony niepokój rodziców. Wyjaśniamy, skąd bierze się egzema niemowlęca, jakie są jej objawy i przede wszystkim – jak leczyć egzemę i dbać o delikatną skórę dziecka domowymi sposobami, aby zmniejszyć dyskomfort towarzyszący zmianom skórnym. 

Egzema u niemowlaka – częsta choroba wieku niemowlęcego

Egzema u niemowląt zwykle pojawia się między drugim a szóstym miesiącem życia, choć może wystąpić już w pierwszych tygodniach po narodzinach. Najsilniejsze objawy w postaci zaczerwienienia skóry i jej silnego świądu obserwuje się zazwyczaj w pierwszych dwóch latach życia dziecka. 

U większości dzieci dolegliwości stopniowo ustępują i często zanikają całkowicie przed piątym rokiem życia. W niektórych przypadkach egzema może utrzymywać się dłużej, a nawet stać się chorobą przewlekłą, trwającą do okresu dojrzewania lub dorosłości. 

Egzema bywa mylona z łojotokowym zapaleniem skóry, innym powszechnym schorzeniem skóry wieku noworodkowego.

Egzema na twarzy u niemowlaka – obszary występowania zmian skórnych

Egzema atopowa to schorzenie o podłożu genetycznym, które prowadzi do osłabienia funkcji ochronnych skóry. Ta choroba skórna często dotyka niemowlęta – zwykle jako atopowe zapalenie skóry. Lokalizacja zmian skórnych może się różnić w zależności od wieku dziecka. Niekiedy zmiany obejmują całe ciało niemowlęcia. 

U niemowląt, najczęściej można zaobserwować zmiany skórne na takich obszarach, jak ramiona, okolice pod pachami, barki, uda, kolana, nadgarstki i brzuch. Szczególnie charakterystyczne dla tego wieku są również zmiany na twarzy, a w szczególności na policzkach, wokół nosa, ust i uszu. To właśnie te części ciała są najbardziej narażone na występowanie nieprzyjemnych objawów egzemy.

Przyczyny egzemy niemowlęcej – atopowe zapalenie skóry

Egzema jest stanem zapalnym skóry, który dotyka szczególnie delikatną i cienką skórę niemowląt. Ze względu na niedojrzałość funkcji skóry, niemowlęta tracą więcej wody niż dorośli, co czyni ich skórę bardziej podatną na działanie szkodliwych substancji.

Przyczyny egzemy mogą być różnorodne – w tym genetyczne, związane z kosmetykami używanymi do pielęgnacji skóry dziecka, alergiami pokarmowymi i reakcjami na leki czy wynikające z osłabienia układu odpornościowego

W zależności od stopnia nasilenia, egzema może przebiegać w różnych fazach: od ostrej, z silnym rumieniem i ropiejącymi pęcherzykami, przez podostrą z łagodnym złuszczaniem i strupami, aż po przewlekłą z długotrwałym stanem zapalnym i intensywnym świądem.

Układ odpornościowy niemowląt reaguje na alergeny silniej niż u dorosłych, co sprawia, że leczenie egzemy może być bardziej skomplikowane. Małe dzieci, nie potrafiąc powstrzymać się od drapania, mogą nieświadomie przyczyniać się do pogłębiania stanu zapalnego i nadkażeń bakteryjnych.

Egzema u niemowlaka karmionego piersią

Chociaż karmienie piersią może wspierać rozwój układu odpornościowego, nie zawsze chroni ono przed wystąpieniem egzemy niemowlęcej. W niektórych przypadkach alergeny obecne w diecie matki mogą przenikać do mleka i wywoływać reakcje skórne u dziecka. Choroba pojawia się u niemowląt karmionych piersią od 3. miesiąca ich życia.

Konieczne jest w tym przypadku, aby matka karmiąca kontrolowała swoją dietę i unikała pokarmów, które mogą zaostrzać objawy egzemy, takich jak nabiał, orzechy czy niektóre owoce. 

W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby opracować odpowiedni plan żywieniowy, który pomoże złagodzić objawy egzemy u niemowlaka karmionego piersią.

Objawy atopowego zapalenia skóry u niemowląt – suchość, zaczerwienienie i swędzenie skóry przy egzemie

Przebieg egzemy może być różnorodny i zależy od indywidualnej reakcji na alergeny. Pierwszymi objawami są zazwyczaj zaczerwienienia i obrzęk skóry, które z czasem ewoluują w czerwone plamy i grudki. W dalszym etapie mogą pojawić się pęcherzyki

Skóra dziecka staje się bardzo sucha i podatna na podrażnienia, a uczucie pieczenia i swędzenia jest ciągłe. W miejscach zapalnych dochodzi do złuszczania się skóry i tworzenia się strupków.

Drapanie, którego nie potrafią kontrolować niemowlęta, może prowadzić do powstawania grudek i pęcherzyków. Te następnie przekształcają się w trudno gojące się rany bakteryjne.

Egzemie u niemowląt towarzyszyć mogą również dodatkowe objawy – gorączka, nadpobudliwość i rozdrażnienie, co znacząco utrudnia sen dziecka i wpływa na komfort życia rodziców. 

Objawy egzemy niemowlęcej mogą pojawiać się z opóźnieniem, czasem nawet po długim czasie od ekspozycji na czynnik wywołujący alergię. Zwykle zmiany zanikają samoistnie w kilka dni po zaprzestaniu kontaktu z drażniącym środkiem.

Każdy z tych objawów egzemy, jednej z najczęstszych chorób alergicznych skóry, powinien być traktowany jako sygnał alarmowy, skłaniający do niezwłocznego poszukiwania specjalistycznej pomocy medycznej.

Leczenie egzemy niemowlęcej

Leczenie egzemy u niemowląt jest skomplikowane i wieloaspektowe. Terapia skóry atopowej może obejmować leczenie objawowe, przeciwzapalne oraz wzmacniające skórę, a także profilaktykę polegającą na unikaniu czynników wyzwalających chorobę. 

Co na egzemę u niemowlaka może przepisać lekarz? W terapii stosuje się miejscowe maści o działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym – inhibitory kalcyneuryny. Są one mniej inwazyjne dla skóry niemowlaków w porównaniu do stosowanych u starszych dzieci glikokortykosteroidów. 

W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie ogólne, gdzie pierwszym wyborem jest cyklosporyna. Leki przeciwhistaminowe, często stosowane w leczeniu egzemy u dorosłych, u małych dzieci nie zawsze są skuteczne. Jeśli doszło do zakażenia bakteryjnego podawane są antybiotyki. Leczenie egzemy u niemowlaka musi być prowadzone przez lekarza.

Egzema u niemowlaków – domowe sposoby pielęgnacji skóry

Skóra niemowlaka jest bardzo delikatna, przez co łatwo ulega podrażnieniom. Z tego powodu wymaga specjalnej pielęgnacji. Jak pomóc dziecku z egzemą? W pielęgnacji skóry dotkniętej egzemą niemowlęcą kluczowe jest połączenie oczyszczania z nawilżaniem.

Ważny jest dobór odpowiednich produktów, które będą dostosowane do potrzeb atopowej skóry dziecka. Tradycyjne mydła, choć oparte na naturalnych składnikach oraz wolne od konserwantów i substancji zapachowych, ze względu na zasadowe pH mogą wysuszać skórę i niszczyć jej warstwę ochronną. Dlatego do mycia zaleca się stosowanie produktów o fizjologicznym pH, które pomagają zadbać o wrażliwą skórę, złagodzić swędzenie i zapewnić odpowiednie nawilżenie.

Prawidłowa codzienna kąpiel dziecka powinna odbywać się w wodzie o odpowiednio niskiej temperaturze, aby nie wysuszać nadmiernie skóry. Do prania ubranek niemowlaka zalecane są delikatne płyny i proszki. Wskazane jest też ubieranie niemowlaka w bawełnianą odzież, pozbawioną metalowych elementów, które mogą wywoływać alergie (np. na nikiel w guzikach czy zapięciach). 

Zaleca się również stosowanie bawełnianych rękawiczek na noc, aby zapobiec drapaniu zmian skórnych przez dziecko. Warto też zadbać o częste obcinanie paznokci malucha. Częste wietrzenie mieszkania i utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza pomaga złagodzić objawy egzemy u niemowlaka. 

Oprócz tego na zmienione chorobowo miejsca rodzice stosować mogą naturalne produkty, takie jak okłady z rumianku czy aloesu, które przynoszą ulgę od dokuczliwych objawów egzemy niemowlęcej. W przypadku karmienia piersią, ważne jest również wyeliminowanie z diety produktów alergizujących

Nie bez znaczenia jest też spokojny tryb życia – stres i niepokój mogą nasilać symptomy związane z egzemą u niemowląt. Podobnie jak częsty płacz dziecka może zaogniać stan zapalny na skórze twarzy.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące egzemy u niemowlaka. 

Co to jest egzema u niemowlaka?

Egzema u niemowlaka, znana również jako atopowe zapalenie skóry, to przewlekła choroba skóry, która objawia się stanami zapalnymi, zaczerwienieniem, suchością i swędzeniem skóry.

W jakim wieku najczęściej pojawia się egzema niemowlęca?

Egzema najczęściej pojawia się między drugim a szóstym miesiącem życia, chociaż może wystąpić już w pierwszych tygodniach po urodzeniu.

Jakie są najczęstsze przyczyny egzemy u niemowląt?

Przyczyny egzemy mogą być różnorodne - najczęstsze z nich są predyspozycje genetyczne, alergie oraz kontakt z drażniącymi substancjami. Niektóre pokarmy w diecie matki karmiącej piersią mogą również wpływać na wystąpienie egzemy u dziecka.

Jakie są typowe objawy egzemy u niemowląt?

Objawy egzemy obejmują suchą, łuszczącą się skórę, zaczerwienienie i swędzące plamy, które mogą prowadzić do infekcji w efekcie drapania oraz pęcherzyki z płynem na skórze.

Jak pielęgnować skórę niemowlaka z egzemą?

Pielęgnacja skóry dziecka z egzemą wymaga regularnego nawilżania, stosowania delikatnych kosmetyków bez zapachów i barwników oraz ubrań wykonanych z naturalnych materiałów, które nie podrażniają skóry. Ważne jest również unikanie gorących kąpieli i stosowanie letniej wody do mycia dziecka.

Czy egzema u niemowląt jest zaraźliwa?

Egzema niemowlęca nie jest chorobą zakaźną. Jest to stan zapalny skóry wynikający z predyspozycji genetycznych i reakcji na różnorodne czynniki zewnętrzne i wewnętrzne.

e-Konsultacja po Receptę Online Egzema

Rozpocznij e-konsultację lekarską
z opcją Recepty Online
bez wychodzenia z domu.