Łuszczyca – objawy, przyczyny, rodzaje

Najważniejsze informacje:

• Łuszczyca jest przewlekłą, niezakaźną i ogólnoustrojową chorobą zapalną skóry.
• Do rozwoju łuszczycy przyczyniają się czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe.
• Wyróżnić można kilka odmian klinicznych łuszczycy, takich jak łuszczyca zwyczajna, łuszczyca krostkowa czy łuszczyca stawowa.
• Główny objaw łuszczycy to wykwity skórne w postaci płaskich, czerwonobrunatnych grudek o okrągłym lub owalnym kształcie, które są odgraniczone od otaczającej skóry. Powierzchnia zmian skórnych jest pokryta łuską o srebrzystym zabarwieniu (tzw. blaszka łuszczycowa).
• Zmiany skórne typowe dla łuszczycy pojawiają się zwłaszcza w okolicy łokci, kolan, dłoni, stóp, pośladków, skóry głowy i paznokci. Choroba ma zwykle łagodny przebieg.

Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną skóry o charakterze nawrotowym, która może obejmować całą powierzchnię ciała, a także skórę głowy i paznokcie. Przyczyny łuszczycy wciąż nie są znane, jednak zakłada się, że wynika ona z czynników środowiskowych, genetycznych i immunologicznych. Dowiedz się, jak wygląda łuszczyca i jakie są jej pierwsze objawy.

Co to jest łuszczyca?

Łuszczyca to choroba skóry o podłożu autoimmunologicznym, charakteryzująca się przewlekłym przebiegiem z okresami zaostrzeń i remisji. Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, jednak powoduje powstawanie nieestetycznych zmian skórnych, które pokryte są srebrzystą łuską. Przyczyną tych zmian są nadmierne podziały komórkowe naskórka i nieprawidłowości w procesie ich złuszczania. Ponadto łuszczyca może współwystępować z różnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba niedokrwienna serca czy stłuszczenie wątroby.

Osoby cierpiące na łuszczycę często napotykają na trudności w codziennym funkcjonowaniu w społeczeństwie. Proste czynności dnia codziennego mogą stać się dla nich wyzwaniem, a aktywności, takie jak korzystanie z basenu czy sauny, są często niemożliwe do realizacji podczas zaostrzenia objawów. Dodatkowo choroba ta może prowadzić do problemów w sferze seksualnej oraz wpływać negatywnie na nastrój, co w skrajnych przypadkach może skutkować depresją.

W dermatologii wyróżnia się 2 typy łuszczycy zwykłej:

• typ I, który jest silnie powiązany z uwarunkowaniem genetycznym i dotyczy osób przed 40. rokiem życia (również dzieci i młodzieży). Choroba ma cięższy przebieg w porównaniu do typu II i gorzej reaguje na leczenie;
• typ II, czyli tzw. łuszczyca dorosłych, która rozpoczyna się między 50. a 70. rokiem życia.

Przyczyny łuszczycy

Przyczyny rozwoju łuszczycy nie są do końca znane. Uważa się, że duże znaczenie mają w tym przypadku czynniki:

• genetyczne – jeżeli łuszczyca występuje u obojga rodziców, ryzyko zachorowania u potomstwa wzrasta o 50%;
• immunologiczne – zaburzenia funkcjonowania komórek Langerhansa znajdujących się w naskórku, a także mechanizmy zależne od limfocytów T;
• środowiskowe – infekcje, niektóre leki (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, beta-blokery i cymetydyna), stres, palenie papierosów, picie alkoholu, menopauza.

Rodzaje łuszczycy

Łuszczyca jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób dermatologicznych. Jej poszczególne odmiany różnią się między sobą wyglądem i lokalizacją wykwitów skórnych oraz wyglądem łuski.

Łuszczyca zwyczajna (łuszczyca plackowata)

Łuszczyca zwyczajna, inaczej łuszczyca plackowata, jest najbardziej rozpowszechnioną formą tej choroby skóry. Charakterystyczne dla tej odmiany są zmiany skórne, które przyjmują formę wypukłych placków o okrągłym lub owalnym kształcie. Te zmiany są pokryte łuską i mają wyraźne granice, oddzielając je od zdrowej skóry. Najczęściej pojawiają się one na określonych częściach ciała, takich jak nogi, ramiona, kolana, łokcie, plecy oraz głowa. Mniej typowe lokalizacje to twarz, dłonie, stopy oraz brzuch.

Łuszczyca krostkowa

W przypadku tego typu łuszczycy skóra jest czerwona, nabrzmiała oraz pokrywa się krostami z ropną wydzieliną. Istnieją dwie formy tej choroby skórnej. Pierwsza z nich, uogólniona, zalicza się do jednych z najpoważniejszych odmian łuszczycy. Druga forma, miejscowa, manifestuje się głównie na dłoniach oraz stopach.

Łuszczyca stawowa (łuszczycowe zapalenie stawów)

Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) może powodować przewlekłe zapalenie stawów, które występuje zarówno u osób z łuszczycą skóry, jak i bez niej. Zaburzenie to może dotyczyć pojedynczej lokalizacji lub rozprzestrzeniać się na wiele stawów. Najczęściej diagnozowaną formą tej choroby jest ta, która atakuje dystalne stawy międzypaliczkowe, przy czym często obserwuje się również zmiany łuszczycowe na paznokciach. Mimo że w większości przypadków przebieg choroby jest łagodny, istnieją sytuacje, w których może ona przybrać ciężką formę, prowadząc do zniszczenia stawów i poważnej niesprawności.

Łuszczyca paznokci

Schorzenie, które może występować samodzielnie lub razem z innymi zmianami skórnymi. Charakterystycznym objawem tej choroby jest pojawienie się na płytce paznokcia punktowych wgłębień, znanych jako naparstkowanie, które mogą być rozmieszczone zarówno liniowo, jak i nieregularnie. Zmiany mogą również obejmować łożysko paznokcia, co objawia się żółtawym przebarwieniem przypominającym kroplę oleju pod płytką paznokcia. W bardziej zaawansowanych przypadkach łuszczycy paznokci obserwuje się onycholizę, czyli oddzielanie się płytki paznokciowej od łożyska. Paznokcie stają się grubsze, tracą swój naturalny połysk, przyjmują białawo-żółtą barwę, stają się kruche i są pokryte poprzecznymi bruzdami. W najcięższych przypadkach dochodzi do całkowitego oddzielenia płytki paznokciowej.

Łuszczyca kropelkowa

W przebiegu łuszczycy kropelkowej zmiany skórne przyjmują postać niewielkich grudek na czubku głowy, kończynach i tułowiu. Choroba może rozwinąć się po infekcji, np. zapaleniu gardła.

Łuszczyca wysiękowa (odwrócona)

Choroba rozwija się głównie w fałdach skórnych (pod pachami w pachwinach, pod biustem), a zmiany skórne są jaskrawoczerwone, błyszczące i pokryte łuską.

Łuszczyca na owłosionej skórze głowy

Łuszczyca skóry głowy objawia się ostro odgraniczonymi, czerwonymi plamami lub tarczkami pokrytymi srebrzystymi łuskami, które mogą wychodzić poza owłosioną skórę głowy – na czoło, kark i uszy. Zmiany typowe dla owłosionej skóry głowy często są mylone z łojotokowym zapaleniem skóry.

Objawy łuszczycy

Łuszczyca manifestuje się poprzez pojawienie się na skórze czerwonych plam pokrytych srebrzystą łuską. Zmiany te wynikają z zaburzonego procesu regeneracji naskórka. Wśród charakterystycznych objawów tej choroby znajdują się również:

• drobne, ropne wykwity otoczone zaczerwienioną skórą,
• plamki różnej wielkości,
• krwawiące pęknięcia na skórze,
• uczucie bólu, swędzenia i pieczenia,
• zgrubienie paznokci, które często pokryte są drobnymi wgłębieniami.

Charakterystyka objawów skórnych zależy od typu łuszczycy, z którą mamy do czynienia. W niektórych przypadkach, np. przy łuszczycy stawowej, obserwuje się także objawy takie jak obrzęk i sztywność stawów. Pierwsze objawy łuszczycy obserwuje się głównie w obrębie owłosionej skóry głowy, gdzie łuszczący się naskórek może być mylnie interpretowany jako łupież. Z czasem łuszczyca może rozprzestrzeniać się na większe obszary ciała.

Typowe miejsca, w których pojawiają się objawy skórne, to te najbardziej narażone na urazy, takie jak łokcie, dłonie, kolana, pachy, pachwiny oraz fałdy skórne. Nie należy również zapominać o łuszczycy skóry głowy, która może rozprzestrzeniać się na czoło, kark oraz uszy, nie powodując przy tym utraty włosów. Zmiany na płytce paznokciowej, manifestujące się przez rozwarstwienie, wgłębienia i nadmierne rogowacenie, mogą być błędnie zdiagnozowane jako infekcja grzybicza.

Erytrodermia łuszczycowa w przebiegu łuszczycy

Erytrodermia jest stanem, w którym dochodzi do zapalenia skóry, obejmującego niemal całą powierzchnię ciała. Wśród różnych form tego schorzenia erytrodermia łuszczycowa uznawana jest za najbardziej zaawansowaną i poważną odmianę łuszczycy. Charakteryzuje się obecnością żywoczerwonych zmian skórnych, które mogą przypominać poparzenia. Towarzyszą im takie objawy jak przyspieszone tętno, ból, silny świąd oraz gorączka. Leczenie łuszczycy w tej postaci wymaga hospitalizacji. Przewlekły przebieg erytrodermii, który charakteryzuje się nawrotami, może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, w tym prowadzić do amyloidozy narządów wewnętrznych. Jest to poważne powikłanie, które wymaga szczególnej uwagi i odpowiedniego leczenia.