Grypa a RSV – objawy, jak odróżnić?

Najważniejsze informacje:

• Grypa i RSV to choroby przenoszone drogą kropelkową, wywoływane przez różne patogeny. Ich objawy często są podobne, jednak schemat leczenia wygląda inaczej.
• RSV to wysoce zaraźliwy wirus odpowiedzialny za zakażenia płuc i dróg oddechowych, który jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt oraz osób starszych.
• Grypa jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego wywoływaną przez 3 rodzaje wirusa grypy: A, B lub C. Jej przebieg może być różny, a objawy utrzymują się zwykle do 7 dni.

Grypa i RSV to jedne z najczęściej diagnozowanych infekcji górnych dróg oddechowych o podłożu wirusowym, na których zachorowanie jesteśmy narażeni przede wszystkim w sezonie jesienno-zimowym. Schorzenia te niejednokrotnie wywołują podobne objawy i mają zbliżony przebieg, przez co trudno je od siebie rozróżnić. Dowiedz się, co to jest wirus RSV, jakie daje objawy i czym różni się od grypy.

Wirus RSV – co to?

Syncytialny wirus oddechowy, znany również jako RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus), jest patogenem, który atakuje ludzki układ oddechowy. Charakterystyczną cechą tego wirusa jest jego unikalny sposób rozmnażania się. W trakcie infekcji dochodzi do replikacji wirusa w komórkach nabłonka dróg oddechowych. Proces ten prowadzi do łączenia się zainfekowanych komórek nabłonkowych w większe struktury, określane mianem syncytiów.

RSV zalicza się do rodziny pneumowirusów i charakteryzuje się obecnością RNA jako materiału genetycznego. Co ważne, infekcja wywołana przez wirus RSV nie gwarantuje pełnej odporności na przyszłość, co oznacza, że możliwe są kolejne zachorowania.

RSV wirus – jak dochodzi do zakażenia?

Wirus RSV charakteryzuje się sezonowością – jego wzmożoną aktywność obserwuje się w okresie od września do kwietnia, a w szczególności na początku roku, czyli w styczniu i lutym. Transmisja wirusa RSV odbywa się drogą kropelkową podczas kichania lub kaszlu przez osobę zakażoną. Wysoka zaraźliwość tego patogenu sprawia, że wirus łatwo przenosi się na błony śluzowe innych ludzi. Co więcej, wirus RSV jest w stanie przetrwać przez kilka godzin na powierzchniach, takich jak klamki lub skóra człowieka.

Wirus RSV u dzieci i dorosłych – kto jest najbardziej narażony na zakażenie?

Szczególnie narażone na szybkie rozprzestrzenianie się wirusa RSV są miejsca, w których przebywają dzieci, takie jak przedszkola czy żłobki. Dzieci w wieku wczesnoszkolnym, ze względu na nie w pełni wykształcone nawyki higieniczne, często przenoszą wirusa, dotykając i wkładając do ust różne przedmioty. 

Chociaż większość zakażeń ma łagodny przebieg i przypomina zwykłe przeziębienie, istnieje grupa osób, dla których infekcja może stanowić poważne zagrożenie. Do tej grupy zaliczają się małe dzieci (szczególnie niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym, noworodki z niską masą urodzeniową), seniorzy, a także osoby z obniżoną odpornością i cierpiące na inne choroby.

Wirus RSV – objawy u dzieci

Statystyki wskazują, że większość maluchów do 2. roku życia miała już styczność z wirusem RSV. Zazwyczaj infekcja ma charakter samoograniczający, a jej objawy ustępują w ciągu tygodnia. Należy jednak pamiętać, że nawet po wyzdrowieniu mali pacjenci mogą nadal przenosić wirusa.

Wśród charakterystycznych objawów RSV u dzieci wymienia się:

• katar;
• obrzęk błony śluzowej nosa;
• symptomy zapalenia spojówek, takie jak łzawienie i zaczerwienienie oczu;
• rzadziej zapalenie gardła;
• gorączka.

Dzieci są szczególnie podatne na rozwój powikłań po zakażeniu RSV, takich jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Jest to często wynik nieprawidłowej higieny nosa, kiedy to wydzielina zalegająca w gardle prowadzi do stanu zapalnego, a także może przedostać się do dróg oddechowych, wymagając tym samym wdrożenia antybiotykoterapii.

Warto jednak pamiętać, że infekcje RSV są typowe dla dzieci. Z biegiem lat, po kilku zakażeniach, młodzież i dorośli mogą wytworzyć odporność, co skutkuje brakiem objawów lub ich minimalnym nasileniem przy kolejnych infekcjach.

Wirus RSV u dorosłych – objawy

Zakażenie wirusem RSV u dorosłych zazwyczaj nie wywołuje poważnych objawów i często przypomina przeziębienie. Do najbardziej typowych symptomów należą:

• nieżyt nosa (katar);
• sporadycznie występujący ból gardła;
• kaszel;
• podwyższona temperatura ciała;
• obrzęk błony śluzowej nosa;
• bóle głowy oraz uczucie zmęczenia i osłabienia.

Warto zaznaczyć, że infekcja może przebiegać bez wyraźnych objawów, co nie zmienia faktu, że osoby zakażone mogą przenosić wirusa na innych. Osoby w podeszłym wieku, pacjenci z chorobami sercowo-naczyniowymi, cierpiący na schorzenia układu oddechowego, a także osoby z obniżoną odpornością (np. z powodu HIV), po przeszczepach czy podczas leczenia chemioterapeutycznego są szczególnie narażone na poważne komplikacje wynikające z zakażenia wirusem RSV.

Wirus RSV a grypa – różnice

Wirus RSV i grypa różnią się przede wszystkim etiologią. Za rozwój grypy odpowiadają wirusy grypy (zwykle jest to wirus grypy typu A i B), natomiast za RSV odpowiedzialny jest syncytialny wirus oddechowy. W obu przypadkach patogeny mogą zaatakować osoby w różnym wieku, jednak najbardziej niebezpieczne są dla małych dzieci oraz osób starszych.

Pewne różnice między grypą a RSV można zaobserwować również w samym przebiegu choroby. Początkowe objawy grypy obejmują szereg dolegliwości, takich jak silny ból mięśni i stawów, wysoka temperatura ciała, która może przekraczać 39°C oraz intensywny ból głowy, który może promieniować w kierunku oczu. W trakcie postępu choroby pojawiają się dodatkowe symptomy, w tym: kaszel, ból gardła, uczucie pieczenia w oczach, katar, senność i ogólne uczucie osłabienia. Co ważne, osoby zainfekowane wirusem grypy zaczynają zarażać innych już na dzień przed wystąpieniem pierwszych objawów i mogą być źródłem zakażenia do 7. dni po ich ustąpieniu.

W przypadku zakażenia wirusem RSV, który atakuje układ oddechowy, u pacjentów pojawiają się objawy takie jak suchy kaszel, katar i często gorączka, która zazwyczaj oscyluje wokół 38°C. W przypadku dzieci infekcja może przybrać poważniejszą formę, prowadząc do duszności objawiających się sinieniem wokół ust i charakterystycznymi ruchami klatki piersiowej, co często wymaga leczenia szpitalnego. U dorosłych objawy zakażenia RSV często przypominają te występujące przy zwykłym przeziębieniu, takie jak katar, kaszel i podwyższona temperatura ciała.

Grypa a RSV – objawy

Infekcje wywołane przez wirus RSV i grypę mogą mieć podobne objawy, takie jak podwyższona temperatura ciała, nieżyt nosa, uczucie zmęczenia oraz kaszel. Jednakże trudności w oddychaniu są bardziej typowe dla infekcji RSV, podczas gdy bóle mięśni częściej towarzyszą grypie. Dodatkowo świszczący oddech jest objawem, który częściej występuje przy zakażeniu RSV. Z kolei nudności i wymioty mogą sugerować infekcję grypową. Należy również podkreślić, że grypa może prowadzić do wystąpienia dreszczy i dużego wyczerpania. Grypa zazwyczaj przebiega z większym nasileniem objawów niż infekcja RSV, co jest szczególnie zauważalne u osób dorosłych.

Grypa, RSV – jak rozpoznać?

Aby leczenie infekcji układu oddechowego przyniosło pożądane rezultaty, kluczowe jest dokładne zidentyfikowanie patogenu. Ze względu na to, że symptomy RSV i grypy są często zbliżone, konieczne jest zastosowanie odpowiednich metod diagnostycznych. Wśród nich znajdują się testy antygenowe oraz zaawansowane badania molekularne.

Na rynku znaleźć można testy antygenowe wykrywające wirusy grypy A i B, RSV oraz SARS-CoV-2. Alternatywą dla testu na RSV i grypę jest badanie RT-PCR – metoda molekularna, która umożliwia precyzyjne określenie, który z tych wirusów jest przyczyną infekcji. Metoda ta wymaga pobrania próbki materiału genetycznego z wymazu pobranego z gardła lub nosogardzieli pacjenta.

Grypa a RSV – leczenie

Grypę i infekcję wywołaną przez wirus RSV leczy się przede wszystkim poprzez łagodzenie objawów. Kluczowe jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości płynów, najlepiej w postaci ciepłych napojów, takich jak woda niegazowana czy napary z ziół. Dodatkowo konieczne jest obniżanie gorączki, oczyszczanie dróg oddechowych przez płukanie nosa, stosowanie inhalacji wspomagających odkrztuszanie, a także używanie środków łagodzących ból gardła. W przypadku grypy możliwe jest również zastosowanie leków przeciwwirusowych, takich jak oseltamiwir,  zanamiwir i peramiwir.

W sytuacji, gdy stan zdrowia ulega pogorszeniu, pojawiają się nowe dolegliwości, gorączka nie ustępuje, występuje ból i sztywność szyi, niezbędna jest konsultacja z lekarzem.

FAQ

Odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące różnic między grypą a RSV.