Egzema na dłoniach – początki, objawy, leczenie

Najważniejsze informacje:

• Egzema dłoni to nieinfekcyjna choroba skóry o zróżnicowanej etiologii, która może mieć podłoże alergiczne lub niealergiczne. 
• Na dłoniach egzema powstaje w wyniku stanu zapalnego w warstwie brodawkowatej skóry właściwej i naskórka.
• Choroba rozwija się etapami – najpierw pojawiają się czerwone krostki, następnie pękające pęcherzyki, a potem nadżerki. 
• W miejscach dotkniętych chorobą tworzą się zaschnięte, żółtawe strupy będące pozostałością po ropnej wydzielinie. 
• Egzemie rąk towarzyszą obrzęki, swędzenie i zaczerwienienie skóry. 
• Leczenie egzemy dłoni skupia się głównie na łagodzeniu objawów skórnych (za pomocą glikokortykosteroidów i leków przeciwhistaminowych) i właściwym nawilżaniu skóry.
• Egzema ma charakter przewlekły – z okresami nawrotów i remisji.

Egzema na dłoniach jest szczególnie wstydliwą formą egzemy. To choroba przewlekła i nie istnieje jeden uniwersalny sposób jej odpowiedniego leczenia dla wszystkich pacjentów. Konieczne jest w jej przypadku łagodzenie objawów i stosowanie różnych metod terapeutycznych. Omawiamy objawy egzemy dłoni, jej przyczyny i sposoby leczenia. 

Egzema dłoni – uczulenie na dłoniach

Egzema na dłoniach to zespół chorób skóry o podłożu zapalnym – zarówno alergicznych, jak i niealergicznych (atopowe zapalenie skóry), występujący na obszarze dłoni. 

Egzema dzieli się na dwa rodzaje – to egzema egzogenna i egzema endogenna. Egzema na dłoniach to typ egzemy egzogennej (egzema kontaktowa), która często dotyka wrażliwych partii skóry, takich jak dłonie (możliwa jest też egzema w zgięciu łokcia).

Egzema na dłoniach może być obserwowana na różnych ich obszarach, takich jak wierzch dłoni, wnętrze dłoni oraz na opuszkach palców i między palcami dłoni (egzema palców). 

Nazywana jest często przewlekłą egzemą dłoni, ponieważ utrzymuje się przez dłuższy czas i charakteryzuje się naprzemiennymi okresami zaostrzeń i remisji.

Do najczęściej występujących rodzajów egzemy zaliczane są wyprysk kontaktowy oraz atopowe zapalenie skóry. Egzema dłoni bywa również powiązana z egzemą stóp. Szczególną formą egzemy rąk i stóp jest egzema potnicowa, w której skóra pokrywa się drobnymi pęcherzykami, a swędzenie bywa wyjątkowo uciążliwe.

Egzema, będąca stanem zapalnym skóry, to choroba niezakaźna, której nie można przenieść na inną osobę poprzez bezpośredni kontakt czy też używanie tych samych kosmetyków, ręczników lub pościeli.

Początki egzemy na dłoniach – przyczyny egzemy dłoni

Przyczyny egzemy na dłoniach, której towarzyszy pojawienie się charakterystycznych zmian skórnych, są różnorodne. Atopowe zapalenie skóry jest jednym z najczęstszych czynników prowokujących egzemę, przy czym osoby z AZS mogą doświadczać problemów skórnych na większych partiach ciała. 

Egzema nieinfekcyjna może wynikać z ekspozycji na różnorodne czynniki. W przypadku egzemy o podłożu alergicznym (jednej z najczęstszych chorób alergicznych skóry), zmiany skórne mogą być wywołane przez kontakt z alergenami, takimi jak sierść zwierząt, roztocza, leki, pokarmy uczulające, pleśń, pyłki roślin czy nikiel zawarty w biżuterii. 

Skóra pozbawiona naturalnej bariery ochronnej jest bardziej podatna na działanie czynników zewnętrznych, co może prowadzić do rozwoju egzemy. Z tego powodu egzema dłoniowa jest często uznawana za chorobę zawodową, szczególnie u osób dorosłych, podczas gdy u dzieci częściej występuje w kontekście atopowego zapalenia skóry.

Osoby wykonujące prace wymagające częstego kontaktu z substancjami drażniącymi, takie jak sprzątanie, mechanika samochodowa oraz prace budowlane czy remontowe, są szczególnie narażone na rozwój egzemy dłoni. Podobne ryzyko dotyczy pracowników służby zdrowia, rolników i kucharzy. 

Nie można pominąć wpływu genetyki, stresu oraz niewłaściwej higieny na rozwój egzemy. Choć utrzymanie czystości dłoni jest niezbędne, zbyt częste mycie rąk może prowadzić do wysuszenia skóry i w konsekwencji do podrażnień, sprzyjając pojawieniu się egzemy. Również zła dieta może przyczyniać się do egzemy na dłoniach. 

Objawy egzemy – pęcherzyki z płynem na dłoniach

Egzema dłoni manifestuje się poprzez pojawienie się czerwonych wykwitów skórnych, które z czasem przekształcają się w pęcherze. Po ich pęknięciu na skórze tworzą się nadżerki, które następnie mogą pokryć się żółtawymi strupami, będącymi wynikiem wysychania wydzieliny. 

W dalszym etapie rozwoju choroby, skóra może ulec obrzękowi, pojawiają się świąd oraz liszaje, a także dochodzi do zmiany koloru oraz utraty jej elastyczności. Zranienia, które zostaną podrapane, mogą zagoić się, przyjmując wygląd i strukturę zdrowej skóry. Pacjenci z egzemą dłoni często zmagają się ze zgrubieniami obszarów dotkniętych chorobą.

Diagnozowanie egzemy dłoni wymaga zidentyfikowania przyczyny schorzenia, co może wymagać konsultacji z różnymi specjalistami, w tym dermatologiem i alergologiem. W procesie diagnozy wykorzystywane są badania krwi, testy alergiczne oraz biopsje skóry. 

Egzema rąk – leki na egzemę dłoni

Leczenie egzemy dłoni zależy od przyczyny i może wymagać unikania kontaktu z alergenami lub drażniącymi substancjami. W przypadku egzemy zawodowej, kluczowe jest wyeliminowanie czynnika wywołującego z otoczenia pracy. 

Terapia może obejmować stosowanie maści i kremów z glikokortykosteroidami, które dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, skutecznie redukują zaczerwienienie i obrzęk skóry, pomagając przywrócić jej zdrowy wygląd. 

Leczenie sterydami pomaga zmniejszyć świąd i łagodzić stany zapalne, jednak wiąże się z ryzykiem działań niepożądanych, takich jak zanik skóry, zmiany barwnikowe czy stany zapalne. 

Ze względu na ryzyko wchłaniania glikokortykosteroidów przez skórę do krwiobiegu, zaleca się ograniczenie czasu leczenia do minimum i stosowanie najmniejszych efektywnych dawek.

Z kolei leki przeciwhistaminowe zmniejszają uczucie swędzenia, które dokucza osobom dotkniętym egzemą dłoni. Wspomagająco w leczeniu egzemy stosowana jest również fototerapia (terapia światłem UV lub leczenie światłem ultrafioletowym). Naświetlanie skóry pomaga ograniczyć stan zapalny oraz łagodzić objawy egzemy, takie jak świąd i zaczerwienienie skóry dłoni.

Egzema na dłoniach – leczenie domowe 

Ochrona dłoni jest kluczowa, dlatego zaleca się wykonywanie prac domowych, takich jak sprzątanie czy zmywanie, w rękawicach ochronnych. 

Prawidłowa dieta, wolna od alergenów i ciężkostrawnych pokarmów, może przyczynić się do poprawy stanu skóry. Należy unikać żywności bogatej w konserwanty i sztuczne dodatki, a także ograniczyć spożycie alkoholu i fast foodów.

Zalecane jest również używanie mydeł o neutralnym pH i właściwościach nawilżających oraz noszenie ubrań wykonanych z bawełny lub innych przewiewnych materiałów. Niewskazane są też długie kąpiele i ekspozycja na ekstremalnie wysokie temperatury, które wpływają negatywnie na kondycję skóry.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące egzemy na dłoniach.