Jelitówka (grypa żołądkowa) u dzieci – objawy, ile trwa, leczenie, domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Jelitówka, nazywana również grypą jelitową lub żołądkową, to infekcja przewodu pokarmowego. Najczęściej występuje u dzieci – z uwagi na ich niedojrzały układ odpornościowy.
• Nieżyt żołądkowo-jelitowy u najmłodszych wywołują zwykle rotawirusy. Charakteryzuje się on objawami takimi jak biegunka, wymioty, ból brzucha i gorączka. 
• Leczenie grypy żołądkowej obejmuje przede wszystkim intensywne nawadnianie, które pozwala zmniejszyć ryzyko odwodnienia organizmu dziecka.
• Lekarz może również zalecić stosowanie leków przeciwwymiotnych w celu złagodzenia dolegliwości jelitówki. 

Jelitówka (grypa żołądkowa) to częsta przypadłość wśród niemowląt i nieco starszych dzieci. Z uwagi na wysokie ryzyko groźnego dla zdrowia i życia dziecka odwodnienia organizmu wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. Pomóc mogą również domowe sposoby. Szczegóły poniżej. 

Grypa jelitowa (jelitówka) u dzieci – zakażenie przewodu pokarmowego

Grypa jelitowa, inaczej jelitówka, to wirusowe zakażenie układu pokarmowego, fachowo nazywane ostrym nieżytem żołądkowo-jelitowym. Bywa również określana grypą jelitową lub żołądkową, chociaż nie jest grypą w prawdziwym znaczeniu tego słowa. Najwięcej zakażeń obserwuje się w sezonie jesienno-zimowym.

Choć tzw. jelitówkę diagnozuje się we wszystkich grupach wiekowych, to właśnie dzieci są na nią szczególnie narażone. Na jelitówkę (grypę żołądkową) zapadają najczęściej małe dzieci, mające od 6 miesięcy do 3 lat. Ich układy – pokarmowy i immunologiczny – nie są jeszcze w pełni dojrzałe, co utrudnia im skuteczną ochronę przed patogenami.

W większości przypadków jelitówka u dzieci jest łagodna i nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia. Jednak u małych dzieci, tak jak u osób starszych lub osób o osłabionym układzie odpornościowym, choroba może być bardziej poważna (z uwagi na możliwe odwodnienie) oraz wiązać się z ryzykiem powikłań.

Jelitówka u dzieci – wirusy odpowiedzialne za grypę żołądkową

U dzieci grypa jelitowa rozwija się najczęściej w przypadku zakażenia rotawirusem. Rzadziej za zakażenie odpowiadają adenowirusy (te drobnoustroje utrzymują się dłużej od rotawirusów, ale choroba ma lżejszy przebieg) i norowirusy. Wirusy te atakują błonę śluzową żołądka, stopniowo prowadząc do jej uszkodzenia i podrażnienia. 

Ostrą biegunkę i wymioty mogą wywoływać również bakterie takie jak Salmonella, Clostridium difficile i Campylobacter.

Za wystąpienie charakterystycznych objawów jelitówki u dzieci odpowiedzialne odpowiadają też czasem pasożyty lub grzyby.

Jelitówka u dzieci. Objawy grypy żołądkowej u najmłodszych

Symptomy grypy żołądkowej pojawiają się nagle, już po 12-72 godzinach od kontaktu z zakażoną osobą.

Objawy grypy jelitowej u dzieci są bardzo charakterystyczne – najczęściej występujące oznaki choroby to uporczywe wymioty i biegunka, która może być wodnista lub zawierać śluz. Dolegliwości te są wywołane przez uszkodzenie błony śluzowej.

Typowe są też bóle brzucha oraz gorączka. Niekiedy obserwuje się dodatkowe objawy jelitówki u dzieci, takie jak osłabienie, utrata apetytu, nudności czy bóle głowy. 

Z powodu zwiększonej wrażliwości żołądka, dziecko cierpiące na jelitówkę może odczuwać dyskomfort podczas jedzenia i picia. 

W przypadku wątpliwości lub nasilenia objawów zawsze warto skonsultować się z pediatrą.

Jelitówka u niemowląt

Częsta jest też jelitówka u niemowląt, która może rozwinąć się już od pierwszych tygodni życia malucha. W przypadku niemowląt typowa jest obfita biegunka o wodnistej konsystencji.

U niemowląt karmionych piersią ważne jest, aby matka kontynuowała karmienie – jej mleko zawiera przeciwciała, które mogą pomóc w zwalczaniu infekcji.

Leczenie jelitówki u dzieci. Na czym polega zwalczanie infekcji przewodu pokarmowego?

Objawowe leczenie grypy jelitowej u dzieci polega na łagodzeniu uciążliwych objawów choroby (biegunka, wymioty, bóle brzucha) oraz zapobieganiu odwodnieniu, do którego może ono doprowadzić.

Leki przeciwwymiotne mogą być stosowane w przypadku silnych nudności i wymiotów. Działają one głównie poprzez zmniejszenie nadmiernej aktywności ośrodka wymiotnego w mózgu oraz łagodzenie podrażnienia błony śluzowej żołądka i jelit.

Przy biegunce u dziecka nie należy podawać leków przeciwbiegunkowych, ponieważ utrudniają one usunięcie patogenów i ich toksyn z jelit.

Zastosowanie probiotyków u dziecka z biegunką pozwala na przywrócenie prawidłowej pracy jelit. 

Przebieg grypy żołądkowej. Ile trwa grypa jelitowa u dziecka?

Czas trwania leczenia grypy jelitowej u dzieci zależy głównie od nasilenia objawów oraz od indywidualnej reakcji organizmu dziecka na infekcję. W większości przypadków objawy mogą ustąpić samoistnie już po kilku dniach do tygodnia od wystąpienia.

U części dzieci grypa jelitowa może utrzymywać się od tygodnia do nawet kilku tygodni, zwłaszcza jeśli doszło do powikłań.

W razie poważniejszych objawów lub podejrzenia powikłań, konieczna może być konsultacja z lekarzem w celu ustalenia dalszego postępowania.

Jak zapobiec groźnemu odwodnieniu organizmu?

Odwodnienie stanowi poważne zagrożenie dla dzieci podczas jelitówki, ponieważ utrata płynów i elektrolitów jest częstym objawem tej infekcji. Do odwodnienia prowadzą wymioty i biegunka oraz mniejsze spożycie pokarmów i płynów.

Aby zapobiec odwodnieniu przez grypę jelitową należy regularnie podawać dziecku płyny, najlepiej w formie wody, bulionu warzywnego lub specjalnych doustnych płynów nawadniających.

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów odwodnienia, takich jak suchość w ustach, mała ilość moczu, senność czy zmęczenie, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. W skrajnych przypadkach odwodnienie dziecka przy jelitówce może wymagać hospitalizacji. 

Domowe sposoby na jelitówkę. Jak łagodzić objawy grypy żołądkowej u dziecka?

Przy jelitówce u dziecka warto sięgnąć po domowe sposoby, które pomagają w łagodzeniu objawów zakażenia przewodu pokarmowego.

Łagodne herbatki ziołowe – mięta i rumianek – sprawdzają się przy bólach brzucha i nudnościach. Dodatkowo zapewniają nawodnienie.

Bardzo ważną rolę przy grypie żołądkowej u dzieci pełni też odpoczynek – zwłaszcza sen sprzyja zwalczaniu infekcji. 

Dieta na zakażenie pokarmowe. Co na jelitówkę u dziecka?

Podczas jelitówki u dziecka ważne jest, aby stosować łagodną dietę, która pomoże zmniejszyć podrażnienie układu pokarmowego.

W diecie małego chorego powinny znaleźć się lekkie posiłki, na przykład banany, ryż, puree ziemniaczane, gotowane warzywa i chude mięso. 

Unikać należy z kolei tłustych, pikantnych i ciężkostrawnych potraw, które mogą nasilać objawy zakażenia przewodu pokarmowego. 

Profilaktyka, czyli jak zmniejszyć ryzyko grypy żołądkowej u dziecka?

Profilaktyka zakażenia przewodu pokarmowego obejmuje przede wszystkim dbanie o higienę osobistą, dokładne mycie owoców i warzyw przed spożyciem oraz unikanie kontaktu z chorymi osobami.

Szczepienia ochronne są skutecznym sposobem profilaktyki przed zakażeniem rotawirusami, będących najczęstszą przyczyną ostrych nieżytów żołądkowo-jelitowych u dzieci. 

Schemat szczepienia polega na podaniu dwóch dawek szczepionki u dzieci od 6. tygodnia życia a przed ukończeniem 24. miesiąca życia.

FAQ 

Najczęstsze pytania dotyczące grypy jelitowej u dzieci.