Zapalenie spojówek a COVID (SARS-CoV-2)

Najważniejsze informacje: 

• Zapalenie spojówek to powszechna przypadłość okulistyczna, często wywoływana przez wirusy. 
• Wirusowe zapalenie spojówek, czyli stan zapalny błony śluzowej oka, objawia się czerwonymi, przekrwionymi oczami, ich pieczeniem, szczypaniem, łzawieniem oraz wodnistą wydzieliną. 
• Zapalenie spojówek może towarzyszyć różnym infekcjom wirusowym – również COVID. Jest to jednak nietypowy objaw zakażenia koronawirusem. 

Wyjaśniamy, czy koronawirus może powodować zapalenie spojówek, jak często objawy okulistyczne towarzyszą chorobie COVID oraz jak uchronić się przed zakażeniem SARS-CoV-2.

Czy zapalenie spojówek może być objawem COVID?

Zapalenie spojówek może towarzyszyć infekcji koronawirusem. Jak jednak wynika z badań Amerykańskiej Akademii Okulistyki, zapalenie spojówek jako objaw COVID stwierdzane jest u niewielkiego odsetka zakażonych (1-3%). Również Światowa Organizacja Zdrowia uznała oficjalnie zapalenie spojówek jako jeden z nietypowych objawów koronawirusa. 

W przypadku koronawirusa częściej od zapalenia spojówek występują inne objawy, którym przyjrzymy się bliżej w dalszej części artykułu. 

Badania potwierdzają też, że poza dość rzadkim zapaleniem spojówek wirus SARS-CoV-2 nie powoduje zmian w narządzie wzroku. 

Jak może dojść do zapalenia spojówek przy COVID?

Objawy okulistyczne, obserwowane w przebiegu zakażenia SARS-CoV-2, spowodowane są obecnością wirusa w filmie łzowym i wydzielinie worka spojówkowego. Kropelki zawierające cząstki wirusa mogą osadzać się na dłoniach, które następnie – nieświadomie – możemy wetrzeć w okolicę oczu. Koronawirus może znaleźć się na spojówkach również na skutek kichania bez zakrywania ust i nosa. 

Kontakt z wirusem u części pacjentów będzie objawiać się zaczerwienieniem, pieczeniem i łzawieniem oczu, czyli dolegliwościami świadczącymi o stanie zapalnym spojówek. Brak dodatkowych symptomów zakażenia, poza tymi charakterystycznymi dla zapalenia spojówek, w większości przypadków nie będzie oznaczał infekcji koronawirusem. 

Wirusowe zapalenia spojówek – charakterystyczne objawy infekcji

Zapalenie spojówek, często wywoływane przez wirusy, jest łatwe do rozpoznania dzięki bardzo charakterystycznym objawom. Chorzy skarżą się przede wszystkim na swędzenie i pieczenie oczu, ich łzawienie oraz obrzęk powiek skutkujący zwężeniem szpary powiekowej. Z oczu sączy się też obfita wydzielina surowicza. Białka oczu są widocznie zaczerwienione (stąd zapalenie spojówek nazywane jest czerwonym okiem lub syndromem czerwonego oka). Typowe jest również uczucie ciała obcego pod powiekami (tzw. piasek w oczach). Pojawić może się również światłowstręt. 

Warto przy tym podkreślić, że każda infekcja górnych dróg oddechowych jako powikłanie może powodować wirusowe zapalenie spojówek. Zdiagnozowaną infekcję leczy się miejscowo – preparatami o działaniu przeciwwirusowym. Dodatkowo należy nawilżać śluzówkę oka solą fizjologiczną lub sztucznymi łzami.

Objawy oczne COVID – różne symptomy w zależności od wariantu

W początkowej fazie epidemii COVID-19 zakażenie koronawirusem objawiało się w bardzo charakterystyczny sposób. Typowymi objawami choroby były uporczywy, suchy kaszel, duszności, wysoka gorączka, zmęczenie oraz utrata węchu i smaku. W przypadku mutacji Alfa do często obserwowanych objawów dołączył katar i ból gardła. Rzadziej chorzy skarżyli się na utratę węchu i smaku. Z kolei przebieg wariantu Delta COVID przypominał zapalenie zatok lub grypę żołądkową. 

Ostatni wariant – Omikron – cechuje się stosunkowo łagodnym przebiegiem. Częstymi, niespecyficznymi symptomami choroby są katar i uczucie zatkanego nosa, ból gardła i ból głowy. U części pacjentów obserwowane są objawy oczne – swędzenie, pieczenie, nadmierne łzawienie oraz obrzęk i przekrwienie spojówek. Z tego powodu COVID może być u większości pacjentów trudny do odróżnienia od zwykłego przeziębienia i towarzyszącego mu zapalenia spojówek.

W potwierdzeniu infekcji SARS-Cov-2 zastosowanie znajduje test na koronawirusa. Warto wykonać go w razie pojawienia się objawów infekcji lub po kontakcie z osobą chorą. 

Zakażenie koronawirusem – jak uchronić się przed zapaleniem spojówek?

W zapobieganiu stanowi zapalnemu spojówek, rzadkiemu objawowi COVID, kluczową rolę odgrywa profilaktyka. Przed możliwym zakażeniem chroni przede wszystkim częste dezynfekowanie rąk oraz zakrywanie ust i nosa podczas kichania. Zalecane jest też dbanie o odporność. Również odpowiednia kondycja fizyczna, zbilansowana dieta i zdrowy sen pozwalają zminimalizować ryzyko infekcji wirusowej SARS-CoV-2 wraz z możliwymi jej objawami.