Co na kaszel alergiczny – leki i domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Kaszel alergiczny jest reakcją układu odpornościowego pacjenta występującą po kontakcie z czynnikami alergizującymi.
• Dolegliwość dotyczy najczęściej alergii wziewnej, przede wszystkim pyłków, roztoczy,  zarodników pleśni i sierści zwierząt.
• Dostępnych jest kilka metod leczenia kaszlu alergicznego. Istotne jest odróżnienie przypadłości od infekcji układu oddechowego.
• Bagatelizowanie objawów może prowadzić do poważniejszych powikłań, takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli lub astma.

Kaszel alergiczny to odpowiedź organizmu na obecność alergenów w drogach oddechowych. Jest jednym z możliwych objawów uczulenia i może występować samodzielnie lub z innymi symptomami, takimi jak katar czy łzawienie oczu. Leczenie kaszlu alergicznego opiera się przede wszystkim na unikaniu czynników uczulających, podawaniu leków antyhistaminowych oraz glikokortykosteroidów. Dowiedz się, skąd bierze się kaszel alergiczny. Jak go odróżnić od przeziębienia i jakie są metody leczenia?

Alergia a kaszel – informacje ogólne

Alergia jest stanem nadwrażliwości układu odpornościowego na specyficzne czynniki, które dla większości ludzi są nieszkodliwe. Wyróżnia się 3 główne rodzaje alergii: pokarmową, wziewną i kontaktową.  Alergeny wywołują różnorodne reakcje, a jedną z możliwych jest kaszel. Pojawienie się kaszlu alergicznego ma zwykle związek z uczuleniem wziewnym, czyli nadwrażliwością na składniki znajdujące się w powietrzu, które w trakcie oddychania dostają się do organizmu pacjenta (np. pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, zarodniki pleśni, czy sierść zwierząt).

Kaszel alergiczny – objawy charakterystyczne

Kaszel jest jednym z możliwych objawów alergii, a najbardziej charakterystyczne dla przypadłości o podłożu alergicznym jest:

• gwałtowne występowanie napadów kaszlu – występują nagle i zwykle nie trwają długo,
• brak innych objawów, takich jak ból gardła czy podwyższenie temperatury ciała,
• sezonowość – kaszel alergiczny często występuje w określonych porach roku, np. podczas pylenia roślin,
• nasilanie się w określonych okolicznościach – kontakcie z konkretnymi alergenami, np. po przebywaniu w pokoju z kotem.

Suchy alergiczny kaszel

Suchy kaszel alergiczny charakteryzuje się brakiem odkrztuszania wydzieliny. Taki męczący kaszel jest bezpośrednią reakcją obronną organizmu na obecność alergenu. Jego pojawienie się w drogach oddechowych wywołuje podrażnienie błony śluzowej i prowadzi do odruchu kaszlowego.

Kaszlowi alergicznemu może towarzyszyć kichanie, łzawienie oczu i katar, będące również częstymi objawami alergii wziewnej.

Mokry kaszel alergiczny

Mokry kaszel, któremu towarzyszy obecność flegmy i odksztuszanie wydzieliny z dróg oddechowych, jest charakterystyczny dla wielu infekcji, ale niezwykle rzadko pojawia się w przebiegu reakcji alergicznej.

Jak odróżnić kaszel alergiczny od przeziębienia?

Odróżnienie kaszlu alergicznego od przeziębienia jest kluczowe przy podejmowaniu działań zmniejszających dokuczliwe objawy. Wyróżnia się kilka kryteriów, które pozwalają odróżnić podłoże dolegliwości, m.in.:

• czas trwania – w przypadku infekcji kaszel początkowo się nasila, a następnie powoli ustępuje. Jeśli natomiast jest wynikiem reakcji na alergen pojawia się w trakcie ekspozycji i może mieć charakter przewlekły,
• okoliczności występowania – kaszel alergiczny występuje przy kontakcie z czynnikiem uczulającym, infekcyjny pojawia się spontanicznie w ciągu dnia, a często nasila się w nocy,
• inne objawy – przy przeziębieniu czy zapaleniu gardła pacjentowi często towarzyszą inne objawy, takie jak podwyższona temperatura ciała, osłabienie, ból gardła, powiększenie węzłów chłonnych. Natomiast kaszel alergiczny często występuje samodzielnie,
• kaszel o podłożu alergicznym często nasila się w określonych porach roku (np. podczas pylenia roślin wiosna-lato), podczas gdy przeziębienie może wystąpić w dowolnym momencie (najczęściej w sezonie jesienno-zimowym).

Co na kaszel alergiczny – leki

Celem leczenia kaszlu alergicznego jest łagodzenie objawów i poprawa komfortu i  samopoczucia pacjenta. Kluczową rolę w procesie terapeutycznym odgrywa eliminacja alergenu z otoczenia, a jeśli jest to niemożliwe przyjmowanie leków antyhistaminowych (które wpływają na przebieg reakcji organizmu i zmniejszają objawy) oraz glikokortykosteroidów wziewnych (które redukują stan zapalny w oskrzelach i odruch kaszlowy, a tym samym zmniejszają uczucie duszności i częstotliwość napadów kaszlu).

Tabletki na kaszel alergiczny

W leczeniu kaszlu alergicznego u dorosłych pacjentów stosuje się przede wszystkim tabletki antyhistaminowe II i III generacji, które działają dłużej i wykazują znacznie mniejsze działanie uspokajające (w porównaniu z lekami I generacji). Tabletki blokują określone receptory histaminowe, a tym wyciszają reakcję alergiczną i wpływają na zmniejszenie siły i częstotliwości napadów kaszlu. Wśród dostępnych na polskim rynku antyhistaminików II i III generacji można wyróżnić:

• cetyryzynę, np. Zyrtec,
• lewocetyryzynę, np. Xyzal,
• loratadyna, np. Loratadyna Galena,
• desloratadyna, np. Hitaxa,
• feksofenadyna, np. Telfexo.

Glikokortykosteroidy doustne, takie jak np. Encorton czy Predasol, na alergię stosuje się bardzo rzadko. Jedynie w przypadku ciężkiego przebiegu i bardzo silnych reakcji, które nie poddają się innemu leczeniu.

Syrop na kaszel alergiczny

Syropy na kaszel alergiczny (np. Claritine) są alternatywą dla osób, które mają trudności z połykaniem tabletek, dla dorosłych oraz dzieci. Podobnie jak tabletki zawierają substancje blokujące konkretne receptory histaminowe i zmniejszają siłę reakcji alergicznych. Większość syropów antyhistaminowych dostępna jest bez recepty. Przed zastosowaniem warto skonsultować się z lekarzem.

Kaszel alergiczny u dziecka – co podać?

Leczenie kaszlu alergicznego u dzieci wymaga konsultacji ze specjalistą, który dobierze najwłaściwszą metodę postępowania w przypadku małego pacjenta. Wiele leków na kaszel alergiczny dostępnych jest w postaci syropów (np. Claritine), dlatego zwykle nie ma problemu z przyjmowaniem preparatów.

Wyciszenie kaszlu alergicznego u dziecka to nie tylko poprawa jego komfortu, ale również zmniejszenie ryzyka, że dolegliwość przejdzie w stan przewlekły. Dlatego poza unikaniem alergenów i przyjmowaniem leków antyhistaminowych, często u dzieci z silnym kaszlem zaleca się krótkotrwałe stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych, takich jak np. Nebbud, Benodil, Pulmicort.

W celu łagodzenia objawów warto również przeprowadzać inhalacje lub nebulizacje z wykorzystaniem soli fizjologicznej.

Jakie inhalacje na kaszel alergiczny?

Inhalacje stanowią skuteczną metodę łagodzenia objawów kaszlu alergicznego, ponieważ pomagają nawilżyć błonę śluzową dróg oddechowych, zmniejszając podrażnienie i łagodząc kaszel. Najczęściej wykorzystuje się inhalacje lub nebulizacje z solą fizjologiczną, a w przypadku silniejszych objawów, które nie ustępują pomimo stosowania leków antyhistaminowych i inhalacji z soli, zwykle zalecane są krótkotrwałe kuracje przy użyciu glikokortykosteroidów wziewnych (m.in.. Nebbud, Benodil, Budixon Neb) lub innych leków rozszerzających oskrzela (np. Berodual).

Domowe sposoby na kaszel alergiczny

Istnieje kilka domowych metod łagodzenia kaszlu alergicznego, ale należy pamiętać, że w przypadku braku poprawy należy skonsultować się z lekarzem. Wśród najskuteczniejszych metod łagodzenia objawów umożliwiających poprawę komfortu pacjenta można wyróżnić:

• unikanie alergenów – to podstawowy krok w zwalczaniu kaszlu alergicznego,
• stosowanie oczyszczaczy powietrza w domu – szczególnie ważne, jeśli pacjent nie ma możliwości eliminacji alergenów z otoczenia,
• inhalacje z solą fizjologiczną lub solą morską,
• odpowiednie nawadnianie organizmu (prawidłowe nawilżenie błon śluzowych zmniejsza uczucie podrażnienia),
• ograniczenie aktywności na zewnątrz w czasie pylenia (przy uczuleniu na pyłki roślin).

Nieleczony kaszel alergiczny – powikłania

Nie należy bagatelizować kaszlu alergicznego, ponieważ nieleczony może doprowadzić do powikłań. Wśród najpoważniejszych komplikacji związanych z długotrwałym utrzymywaniem się kaszlu alergicznego wyróżnia się przede wszystkim:

• przewlekłe zapalenie oskrzeli – stałe podrażnienie dróg oddechowych przez alergeny może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, objawiającego się nawracającym kaszlem i dusznością,
• astmę – nieleczona alergia i kaszel alergiczny mogą przyczynić się do rozwoju przypadłości, szczególnie u osób z predyspozycjami. Astma jest poważnym stanem, który charakteryzuje się występowaniem skurczu oskrzeli i duszności.