Astma alergiczna – objawy, leki, domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Astma alergiczna jest jedną z najczęściej diagnozowanych odmian tej choroby, która dotyka około 10% populacji.
• Głównym objawem astmy alergicznej jest suchy, przewlekły kaszel, który uaktywnia się przede wszystkim wiosną i latem, kiedy stężenie pyłków alergennych jest najwyższe.
• Odpowiednio dobrane leczenie astmy alergicznej pozwala na zminimalizowanie intensywności oraz częstotliwości pojawiania się ataków kaszlu. Skuteczne wyleczenie astmy alergicznej na ten moment nie jest możliwe.

Astma alergiczna, znana również jako astma atopowa, jest najczęściej występującą odmianą dychawicy oskrzelowej. Wśród objawów, które pojawiają się zwykle podczas napadu astmy, wymienia się m.in. trudności w oddychaniu, świszczący oddech, odczucie ucisku w klatce piersiowej oraz suchy, uporczywy kaszel. W większości sytuacji za wywołanie tych reakcji odpowiada uczulenie na określone alergeny. Dowiedz się, jakie są pierwsze objawy astmy alergicznej i na czym polega jej leczenie.

Co to jest astma alergiczna?

Astma alergiczna (astma atopowa) to, podobnie jak alergiczny nieżyt nosa, schorzenie wywoływane wskutek ekspozycji organizmu na określone alergeny, jak np. pyłki roślin lub roztocza kurzu domowego. W przeciwieństwie do alergicznego nieżytu nosa, który obejmuje stan zapalny górnych dróg oddechowych, astma alergiczna dotyczy jednak dolnych dróg oddechowych.

Szacuje się, że astma na tle alergicznym jest diagnozowana najczęściej spośród wszystkich odmian tej choroby. Zmaga się z nią obecnie około 10% populacji. Niestety, wiele osób ma problem z unikaniem codziennego kontaktu z alergenami, przez co chorzy często szukają różnych metod wspomagających walkę z chorobą.

Astma alergiczna a astma oskrzelowa

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, która manifestuje się w dwóch głównych postaciach: alergicznej i niealergicznej. W przypadku astmy niealergicznej, która częściej dotyka dorosłych, przyczyny nie są w pełni zrozumiałe. Uważa się, że może być ona wynikiem reakcji immunologicznej, która jest inicjowana przez infekcje wirusowe lub bakteryjne.

Z kolei astma alergiczna może rozwinąć się w dowolnym momencie życia, ale często zaczyna się w dzieciństwie. Charakteryzuje się ona przewlekłym stanem zapalnym oskrzeli, co prowadzi do ograniczenia przepływu powietrza i zwiększonej reaktywności dróg oddechowych. U osób z alergią kontakt z alergenem wywołuje reakcję, podczas której uwalniane są substancje takie jak histamina, co skutkuje pojawieniem się objawów astmy.

Najbardziej charakterystycznym symptomem są duszności przy alergii, które mogą występować w dowolnym czasie, ale często nasila się w godzinach porannych. Niektórzy pacjenci opisują ją jako niepokojące odczucie ucisku w klatce piersiowej. Dodatkowo, w astmie alergicznej często występuje świszczący oddech i kaszel, który zazwyczaj jest suchy i ma charakter napadowy. Intensywność i częstotliwość objawów mogą się różnić, a w niektórych przypadkach mogą one ustąpić bez interwencji. Niemniej jednak zazwyczaj konieczne jest leczenie, a objawy mogą nie występować między epizodami zaostrzeń choroby.

Astma alergiczna u dzieci i dorosłych – jak się rozwija?

Astma alergiczna rozwija się w wyniku specyficznej odpowiedzi immunologicznej organizmu, polegającej na produkcji przeciwciał klasy IgE. Te przeciwciała są ukierunkowane przeciwko określonym substancjom, które wywołują reakcję alergiczną, nazywanym antygenami. Gdy antygen dostanie się do wnętrza organizmu, dochodzi do jego połączenia z przeciwciałami IgE, co prowadzi do wystąpienia symptomów alergicznych.

W procesie tym antygen pełni kluczową rolę jako element wywołujący niepożądane reakcje alergiczne. Po wejściu do organizmu i związaniu się z przeciwciałami IgE inicjuje on szereg reakcji, które manifestują się jako objawy uczuleniowe. Jest to podstawowy mechanizm, który leży u podstaw rozwoju astmy alergicznej.

Warto również podkreślić, że znaczący wpływ na rozwój astmy alergicznej mają predyspozycje genetyczne. Często choroba ta występuje rodzinnie, dotyka dwukrotnie częściej chłopców, a w dorosłym życiu kobiet. Nie bez znaczenia dla zwiększonego ryzyka zachorowania na astmę alergiczną mają wirusowe zakażenia układu oddechowego przebyte w dzieciństwie.

Objawy astmy alergicznej

Objawy astmy alergicznej u dzieci i dorosłych pojawiają się w wyniku ekspozycji na alergeny. Do najbardziej rozpowszechnionych objawów należy zaliczyć:

• świszczący oddech, który może być wyraźny lub ledwie słyszalny (wówczas diagnozowany jest podczas badania lekarskiego);
• trudności z oddychaniem, w tym problemy z nabraniem powietrza lub głębokim wdechem;
• uczucie ciężkości lub ucisku w klatce piersiowej;
• kaszel, który ma charakter suchy i napadowy, pojawiający się zwłaszcza w nocy i nad ranem;
• przyspieszone bicie serca.

Co ważne, zaostrzenie objawów astmy alergicznej może być poprzedzone przez infekcje górnych dróg oddechowych lub katar. Specyficznym objawem jest też tzw. atak astmy, który daje takie objawy choroby jak:

• duszności alergiczne i uczucie zmęczenia pomimo pozostawania w spoczynku;
• pozycje ułatwiające oddychanie, takie jak np. opieranie rąk na stole;
• trudności w mówieniu;
• widoczna praca mięśni oddechowych, np. „zaciąganie” przestrzeni międzyżebrowych;
• zasinienie ust i nosa;
• utrata przytomności.

Astma alergiczna – jakie badania należy wykonać?

W procesie diagnozowania astmy kluczową rolę odgrywa spirometria, która umożliwia ocenę pojemności płuc poprzez pomiar ilości powietrza, które pacjent jest w stanie wciągnąć i wydalić. W sytuacji, gdy istnieje podejrzenie astmy, przeprowadza się standardową spirometrię, a następnie powtarza się ją po zastosowaniu leku rozszerzającego oskrzela, aby ocenić reakcję dróg oddechowych.

Należy jednak pamiętać, że spirometria nie jest badaniem, które definitywnie potwierdza obecność astmy alergicznej, gdyż zmiany w funkcjonowaniu płuc mogą wynikać z różnorodnych schorzeń. Dlatego też w celu dokładniejszej diagnostyki pacjenci z podejrzeniem astmy często poddawani są procedurom diagnostycznym stosowanym w przypadku alergii, takim jak testy alergiczne lub oznaczanie poziomu przeciwciał IgE w surowicy krwi.

Dodatkowo wstępne rozpoznanie astmy atopowej może nastąpić już podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Specjalista może zidentyfikować charakterystyczne dla alergii objawy, takie jak alergiczny nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry czy alergiczne zapalenie spojówek, co może stanowić podstawę do dalszej specjalistycznej diagnostyki.

Astma alergiczna – jak leczyć?

Astmę alergiczną leczy się przede wszystkim objawowo. Kluczową rolę odgrywają tu leki kontrolujące przebieg choroby, takie jak kortykosteroidy oraz leki przeciwhistaminowe, które są podawane zarówno drogą wziewną, jak i donosową. Dodatkowo, w celu złagodzenia objawów, pacjenci powinni korzystać z leków, które mają za zadanie rozszerzać oskrzela. Jednym z istotnych aspektów leczenia jest też minimalizowanie ekspozycji na substancje wywołujące alergię. Aby skutecznie unikać alergenu, konieczne jest jego precyzyjne zidentyfikowanie. W tym celu wykorzystuje się testy skórne oznaczające przeciwciała IgE i pozwalające na określenie, który czynnik jest odpowiedzialny za wywoływanie ataków astmy.

Ważne jest też, aby podczas ataku kaszlu zachować spokój, ponieważ stres może dodatkowo potęgować nieprzyjemne dolegliwości. Warto jednak podkreślić, że wskazane leczenie nie jest w stanie złagodzić jedynie objawy astmy alergicznej, ale nie leczy jej przyczyn.

Astma alergiczna – domowe sposoby

Chorzy, którzy mają napady kaszlu lub trudności w oddychaniu, mogą pomyśleć również o domowych sposobach łagodzenia tych dolegliwości, takich jak:

• inhalacje z soli fizjologicznej lub z dodatkiem olejków eterycznych, takich jak mięta, eukaliptus czy sosna;
• dodawanie do potraw przypraw o działaniu przeciwzapalnym i wspomagającym odkrztuszanie, takich jak imbir, czosnek, majeranek, tymianek oraz kurkuma;
• stosowanie ziół, takich jak lepiężnik różowy, który jest znany z hamowania reakcji alergicznych i łagodzenia stanów zapalnych w układzie oddechowym;
• regularne spożywanie miodu, który łagodzi kaszel alergiczny i ma właściwości antybakteryjne.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące astmy alergicznej.